Bebeğiniz günden güne hızlı bir şekilde büyüyor ve artık o 15 aylık. Onun her geçen gün farklı yetenekler kazanması hem çok heyecan verici hem de şaşırtıcı değil mi? Peki yavrunuzun bu ay içerisinde hangi gelişimsel özellikleri göstermesi gerektiğini biliyor musunuz? 15 aylık bebek gelişimi takip edilirken ona yardımcı olabilmeniz için, bu aya özgü fiziksel ve zihinsel özellikleri sizin için derledik.
Fiziksel Gelişim, Boy ve Kilo Tablosu
Bebeklerin bir yaşından sonra büyüme hızları azalmaya başlar. Hareket yeteneklerinin artmasıyla birlikte daha fazla enerji harcar ve bundan kaynaklı olarak zaman zaman kilo kaybı yaşayabilirler. Ebeveynlerin böyle durumlarda endişe etmesine gerek yoktur. Büyüme sürecinde miniğinizin kilo alıp vermesi normaldir.
Aşağıdaki tabloda 15 aylık bebek kilosu, ortalama boy ve baş çevresi aralıkları yer almaktadır.
| Cinsiyet | Boy(cm) | Kilo(kg) | Baş çevresi(cm) |
| Kız | 72,4 cm-82,7 cm | 7,7 kg-12,2 kg | 43,1 cm-48,2 cm |
| Erkek | 74,4 cm- 83,9 cm | 8,4 kg -12,7 kg | 44,3 cm-49,3 cm |
Bebeğinizin büyüme süreçlerini kendiniz takip edebilirsiniz. Ancak bu süreçte boy ve kilo; hastalık, diş çıkarma, iklim özellikleri ve genetik faktörlere bağlı olarak değişiklikler gösterebilir. Bu nedenle sürecin takibinde bir sağlık kuruluşundan ya da doktordan yardım alınması, 15 aylık bebek kilosu takibinde daha doğru sonuçlar verecektir.
Bebeğinizin Gelişim Özellikleri ve Onu Desteklemeniz için İpuçları
Yavrunuz artık kendi isteklerini anlaşılır şekilde ifade etmeye başladığı bir döneme girmiştir. Bu durum onun karakterinin şekillenmeye başladığının göstergesidir. Ebeveynler olarak gelişimini desteklemek için; 15 aylık bebek neler yapabilir sorusunun cevaplarını öğrenmeniz gerekir. Bu süreçte bilinçli olduğunuz sürece hem siz hem miniğinizin çok keyifli zaman geçireceğinizi garanti edebilirsiniz.
Çevresine karşı daha duyarlı olan miniğiniz sizi dikkatli bir şekilde izleyerek taklit etme çalışır. Çok hareketli ve öğrenmeye açık olduğu için kendini tehlikeli durumlara sokabilir. Anne ve babaların bu aylardaki bebeklerinin neler yapabileceğini öğrenerek koruma önlemleri almaları çok önemlidir.
Aşağıda gelişim alanlarına göre 15 aylık bebek neler yapabilir? Ebeveynlerin dikkat etmesi gereken konular nelerdir? Sorularının cevaplarına ayrıntılı olarak yer verilmiştir.
-
Bilişsel Gelişim
1-Görsel hafızası gelişmeye başladığı için nesne mekan ilişkisini kurmaya başlar. Telefonunuzu, cüzdanınızı size getirebilir. Babasına terliğini uzatabilir. Daha önceden masanın altına düşen çok sevdiği oyuncağını bir süre sonra orada arayabilir.
2-Sorduğunuz bazı nesneleri işaret parmağıyla göstermeye başlar. Nesneyi almak için o tarafa doğru yönelir. Kucağınızda ise sizi iterek hadi gidelim der gibi hareketler yapar. Bu onun artık istekleri doğrultusunda hareket ettiğinin göstergesidir.
3-Tek başına yapamadığı konularda sizden yardım ister. Bir işi yaptırmak için elinizden tutarak sizi istediği yöne doğru çekme hareketi gözlemlenir. İstekleri çoğalan yavrunuzla inatlaşmalar da başlar.
4- Getir, ver, at gibi basit emir içeren eylem cümlelerini anlar. Kapıyı kapat dediğinizde isim ve fiili hafızasında birleştirerek yönergeleri uygulamaya başlar. Bu süreçte onunla sık sık konuşarak topu attın, elini tuttum tarzında basit cümleler kurarak sahiplik bildiren ifadeleri anlamasına yardımcı olabilirsiniz.
-
Dil Gelişimi
1-Genellikle bebeklerin bir yaşına kadar çıkardığı sesler evrenseldir. Yani tüm dünyada bebekler birbirine benzer sesler çıkartır. Bir yaşından sonraki aylarda artık ana dillerinin özelliklerini öğrenmeye başlarlar. Özellikle 15. aydan itibaren bebeğiniz ebeveynlerinin çıkarttığı sesleri, dudaklarına bakarak taklit etmeye çalışır. Onunla karşı karşıya gelerek net ve sade cümlelerle sık sık sohbet etmek, ana dilini öğrenmesini kolaylaştıracaktır.
2-Konuşmayı öğrenme ayları genetik faktörlere bağlı olarak değişiklikler göstermektedir. Ayrıca çocuğunuzun geçirdiği rahatsızlıklar da bu süreci olumsuz etkilemektedir. Dolayısıyla bu aylarda birçok kelimeyi söyleyebilen çocuklar olduğu gibi hiç konuşamayan çocukların da olması olasıdır. Konuşma problemlerinin yaşanması durumunda erken müdahale etmek ve çözüm için bir uzmandan yardım almak önemlidir.
3.Miniğiniz konuşurken dört beş kelimesi net olacak şekilde on kelimeyi kullanabilir. İlk kelimeleri genellikle ilgi duyduğu kişi ve nesnelerle bağlantılı olur.
4.Çevresini daha dikkatli gözlemler, farkındalıkları artar ve yavaş yavaş anne, baba haricinde kelimeleri de çıkarmaya çalışır. Öncelikle kelimelerin ilk hecelerini kullanarak isteklerini söylemeye başlar. Söylemesi kolay olan, tek nefeste çıkarılan hop, hav hav, pisi pisi gibi kelimeleri kullanarak nesneleri adlandırır.
5-Söyleyebildiği kelimeler sınırlı olsa da etrafına duyduğu ilgiden dolayı birçok kelimeyi anlayabilir. Topu getir, elimi tut gibi nesne ve fiilden oluşan cümleleri yüzüne bakarak söylediğiniz de kısa zamanda kelime dağarcığı artacaktır.
-
Psiko-motor Gelişim
1- Daha önceden kontrolsüz yürüyen bebeğiniz bu aylarda daha kontrollü ve yavaş yürür. Emeklemesi çok hızlanmıştır ama çoğunlukla yürümeyi tercih eder. Sizin elinizi tutarak ya da emekleyerek merdiven çıkabilir.
2- 14 aylıkken yüksek yerlere çıkmaya başlamadıysa tam da bu dönemde tırmanma hareketleri yapmaya başlayabilir. Bu nedenle çok dikkatli olmanız gereken bir zamandır. Yavrunuz kendi sınırlarını denemekten zevk alır. Kendi boyundan büyük eşyaları taşımak istemesi; koltuklara, sandalyelere çıkıp inmesi bu durumun göstergesidir. Eğer tehlikeli bir durum söz konusu değilse çocuğunuzu korkutmadan uzaktan gözlemlemek motor gelişimi için önemlidir. Kendi başına yapabildiği işler ona hem çok zevk verir hem de kendine olan güvenini artırır.
3.Bu ay içerisinde geri geri yürüme hareketini öğrenirler. Oyuncaklarını çekerken ileriye ve geriye doğru yürüme hareketi sıkça görülür. Miniğiniz bu davranışı keşfederek geriye doğru yürümeyi oyun haline getirir. Oyununa eşlik ederek birlikte keyifli zamanlar geçirebilirsiniz.
4-15 aylık olan minik yavrunuz sizin için muhteşem olacak karalamalar yapmaya hazırdır. Kalemleri avuç içiyle kavrayarak çizimlerini yapar. Bu evrede basit işaretlemelerden dairesel çizimlere geçer.
Bebeğinizin kullanması için kalın yumuşak uçlu kalemleri ve pastel boyaları tercih edebilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken en önemli durumlardan birisi de onun boya ve kalemlerle yalnız bırakılmamasıdır. Çünkü oral dönemde olduğu için her an boyaların tadına bakmaya çalışabilir ve duvarlarınıza silinmeyecek şaheserler yaratabilirler. Zaten yalnız çalışmak yerine karalamaları sizinle birlikte yapmak onu çok daha mutlu edecektir.
-
Sosyal Duygusal Gelişim
1-Yavrunuz üzüldüğünü, mutlu olduğunu, sinirlendiğini yüz ifadeleriyle ve vücut diliyle belli eder. Duygusal ifadelerin birçoğunu taklit ederek öğrendiği için; kullandığınız mimiklere ve hareketlere çok dikkat etmeniz gerekir. Duygularınızı ifade ederken farkında olmadan onun kalıcı yanlış davranışlar geliştirmesine sebep olabilirsiniz.
2-Bu dönemde uyguladığınız sevme şekli çok önemlidir. Onu sert ve sarsarak sevmek, şakacıktan da olsa ısırma hareketi yapmak yanlış bir davranıştır. Sizden gördüğü bu hareketleri taklit ederek çevresindeki herkese uygulayabilir.
3-İfadeler ve sesler gibi yaptığınız günlük aktivitelerin de taklit edildiğini unutmamalısınız. Elektrikli süpürge, temizlik paspasları, toz bezleri çok ilgilerini çeker ve bunları denemek çok hoşlarına gider.15 aylık bebeğinize gündelik hayatta kullanılan aletlerin oyuncaklarını almanız onun sosyal yönden gelişimine katkı sağlayacaktır. Tehlikeli olmayan güvenli bulduğunuz gerçek ev aletleriyle oynamasına da izin verebilirsiniz.
4-Bebeğinizin kendini koruma içgüdüsü henüz gelişmediği için ev ortamında bazı değişiklikler yapmak gerekir. Sivri köşeleri olan eşyaları kaldırmanız ya da yumuşak süngerle kaplamanız yavrunuzu kazalara karşı koruyacaktır. Yutabileceği küçük oyuncak ve cisimler ortada bırakmamalısınız. Alacağınız oyuncakların küçük parçalardan oluşmamasına da dikkat etmelisiniz.
5-Ağlama nöbetleri, inatlaşmalar ve sık sık sinirlenmelerin bu aylarda görülmesi normaldir. Zor olsa da sakin kalmak ve çocuğunuza sıkıca sarılmak onu yatıştıracaktır. İlgisini farklı yöne çekmek için görmediği bir oyuncağı göstermek, sevdiği bir yiyeceği vermek de faydalı olabilir.
Beslenme Konusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
1-Beslenme yavrunuzun büyümesi ve zihinsel olarak gelişmesinde çok büyük bir öneme sahiptir. Çocuklar beslenme alışkanlıklarını bu aylarda edinmeye başlarlar. 15 aylık bebek beslenmesinde dikkat edilmesi gereken kurallardan birisi, masaya sizinle birlikte oturarak yemek yemesidir. Tüm öğünlerde birlikte yemek sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmasına yardımcı olacaktır.
2-Televizyon, bilgisayar karşısında yemek yedirmek, bebeğiniz istemediği halde zorla ağzına yiyecekler vermek, ileride beslenme bozukluklarının oluşmasına sebep olacaktır. Ayrıca o artık kaşığı tutarak kendisi yemeğini yiyebilir. Tercihlerine saygı duyarak istediği besinlerden tüketmesine fırsat verin.
3-Bebekler sevmedikleri yemekleri yemek istemezler; onunla inatlaşmamak ve fikrine saygı göstermek gerekir. Ayrıca eline oyuncak vererek o fark etmeden beslemenin kısa vadede işe yarar görünse de uzun vadede bebeğinizin damak zevkinin gelişmesini engelleyeceğini aklınızın bir köşesinde tutun.
4-Bu aylarda miniğiniz bakla ve patlıcan dışında tüm besin gruplarını tüketebilir. İlk defa deneyeceğiniz yiyecekleri az miktarda vermeniz alerji kontrolü açısından önemli bir konudur. Birkaç gün içerisinde vücudunda kızarıklık gibi alerjik belirtiler görmediyseniz o besini vermeye devam edebilirsiniz.
5-Beslenme öğünlerini üç ana öğün, üç ara öğün şeklinde düzenlemek yeterli olacaktır. Kalori ihtiyacının en az yarısının, karbonhidrat içeren yiyeceklerle karşılaması gerekir. Bu sebeple 15 aylık bebek yiyeceklerinde aşırıya kaçmadan makarna, ekmek gibi besinler tercih edebilirsiniz.
Bebeğinizle Kaliteli Zaman Geçirmek İçin Oyun Önerileri
Oyun, bebek ve çocuk gelişiminde önemli bir yere sahiptir. Yaptığınız etkinlikler fiziksel ve bilişsel gelişime katkı sağlarken sizinle olan iletişimini de güçlendirecektir.
Özellikle bu aylarda çevreye karşı ilgisi artmış olan miniğinize, aşağıdaki basit oyunlarla pek çok kavramı öğretebilirsiniz.
- Koltuğun üstüne koyduğunuz oyuncağı getirmesini isteyin. Koltuğa tırmanması için bir süre bekleyin. Birkaç denemede başarılı olamazsa yardımcı olun ve tekrar kendi başına denemesine fırsat verin. Oyuncağını getirdiğinde sarılın ve alkışlayın. Kullandığınız cümlelerin kısa ve net olmasına dikkat edin.
- Günlük hayatta sık gördüğü hayvan ya da eşyaların olduğu resimli kitaplara birlikte bakın. Önce siz işaret parmağınızla resimleri göstererek tanıtın, sonra kedi nerede gibi sorular sorarak onun da işaret parmağıyla göstermesine imkan tanıyın. Bu etkinliği kitap olmadan evinizdeki eşyalarla ya da dışarıda doğal ortamında da uygulayabilirsiniz.
- Oyuncak bebeklere yemek yedirme, onları uyutma ve sevme oyunları oynamak sosyal yönden bebeğinizi geliştirecektir. Özellikle de sevgi kavramını öğrenmesi açısından oyuncak bebeği öpme, ona sarılma davranışlarını model olarak gösterebilirsiniz.
- Arabalara ip bağlayarak onları çekme oyunu çok hoşlarına gidecektir. Bu oyunu evde ya da parkta rahatlıkla oynayabilirsiniz. Oyuncak market arabaları ve kamyonlarla eşya taşıyabilirsiniz.
- Suda oynanan birbirini ıslatma ve oyuncakları yüzdürme etkinliklerinden zevk alırlar. Suyu ve banyo yapmayı sevmiyorsa bu tür oyunlarla yavrunuzu suya alıştırabilirsiniz.
- Nesneleri kutulara doldurup boşaltma oyunları oynayarak, oyuncaklarını düzenli olarak toplama alışkanlığı geliştirmesine destek olabilirsiniz. Ayrıca toplanma sırasında özelliklerine göre gruplama etkinlikleri de sert-yumuşak, büyük-küçük gibi bazı kavramları öğrenmesinde yardımcı olacaktır.
Oyunlar sırasında miniğinizin yeteneklerini keşfederek yaptığınız etkinlikleri çoğaltabilirsiniz. Oyun esnasında zorlayıcı ve onun istemediği fiziksel hareketlerden kaçınmalısınız. Unutulmaması gereken konulardan birisi de her bebeğin bedensel ve bilişsel gelişiminin farklı olduğudur. Bebeğinizi yetenekleri konusunda başka bebeklerle sakın karşılaştırmayın.
Aldığınız Oyuncaklara Dikkat!
Oyuncak seçiminde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta küçük parçalardan oluşmamasıdır. Miniğiniz hala oral dönemde olduğu için küçük parçaları ağzına alarak yutabilir. Bu sebeple oyuncakların kutularında yazan yaş aralıklarına mutlaka bakmalısınız.
Bu dönemde yavrunuza; üzerinde hayvan resimleri olan bloklar, sökülüp takılan oyuncaklar, müzikli ses çıkartan arabalar, halka geçirme oyuncakları, müzik aletleri, şekil yerleştirme yapbozları alabilirsiniz.
Bebeklerin ilgi duyduğu oyuncaklar farklılıklar gösterir. Aldığınız oyuncaklar o anda ilgisini çekmese de daha çekebilir. Bu nedenle oynamadığı oyuncakları kaldırıp bir süre sonra tekrar vermeyi deneyebilirsiniz.
Uyku Önemli!
Bebeğinizin sağlıklı gelişimi için düzenli ve yeterli uykuya ihtiyacı vardır. Özellikle gün içinde öğrendiği bilgiler kalıcı hale gelmesi, büyümesi ve gelişmesi için kaliteli bir uyku şarttır.
Her bebeğin uykuya olan ihtiyacı farklılık gösterse de ortalama olarak bu dönemdeki uyku süresi gece 13-14 saat, gündüz 2-3 saat arasında olmalıdır.
Bebeklerin gelişim süreçlerinin genetik faktörler, iklim, geçirilen hastalıklar gibi sebeplerle değişiklik gösterebileceğini unutmamak gerekir. 15 aylık bebek gelişimi için de bu kural geçerlidir. Büyüme ve gelişiminin düzenli takibi için; rutin doktor kontrollerini yaptırmayı sakın ihmal etmeyin.
“15-18 Aylık Bebek Beslenmesi” Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın!
“15-18 Aylık Bebek Beslenmesi” https://www.bebek.com/15-18-aylik-bebek-beslenmesi/
