18. hafta hamilelik ile ilgili size harika bir yazı hazırladık. ? Şimdiden tüm anne adaylarına keyifli okumalar diliyoruz.
Gebe olduğunuzu ilk öğrendiğiniz andan bu yana aylar geçti. 9 ay 10 günlük macerayı neredeyse yarılarken bebeğiniz yoğun bir şekilde büyümeye, gelişmeye ve yepyeni beceriler kazanmaya devam ediyor. Bebeğinizle beraber siz de değişmeye devam ederken bütün bu değişikliklerle beraber süreci hem siz hem de bebeğiniz için en iyi şekilde geçirmeye özen göstermelisiniz. Bunu başarabilmenin ilk koşulu ise gebeliğin 18. haftası ile birlikte sizi ve bebeğinizi nelerin beklediği konusunda yeterli bilgiye sahip olmaktır.
18 Haftada Bebek
Bir hafta gibi kısa bir sürede bile minik yavrunuz sizi şaşırtmaya yetecek kadar büyüyecek, gelişecek. Her yeni beceri, artan her bir gram, gelişen her bir organ onun sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesi için küçük bir adım daha. Peki 18 haftalık bebek ile ilgili bilmemiz gerekenler neler?
Bebeğim Ne Kadar Büyüdü?
Bir fasulye boyundayken bile ultrason görüntüsü ile sizi büyüleyen miniğinizi artık neredeyse bir enginar büyüklüğünde. 18 haftalık bebeğin kilosu ve boyundaki artışı ultrason muayenesinde bile kolayca fark edecek ve rahminizde bir insan yavrusu büyütüyor olduğunuz gerçeğiyle bir kez daha dünyanın en mutlu insanı olduğunuzu hissedeceksiniz. Beklenen fetal uzunluk ve kütle değerleri ise yaklaşık olarak aşağıdaki gibidir.
| Gebelik Yaşı (Hafta) | Kütle (g) | Uzunluk (cm) |
| 18. hafta | 150- 170 | 12- 14 |
Gelişimin her aşamasında bireysel farklılıklar olması doğaldır. Bu sebeple yukarıdaki değerlerin her bebekte aynı olması beklenmez. Bebeğinizin 18 haftalık olduğu hâlde tablodaki sınır değerlerin altında ya da üstünde boy/kütle gelişimi göstermesi, gelişiminde bir problem olduğunu akıllara getirmemeli. Bu fark döllenme tarihinin kesin olmayıp tahmini olarak hesaplanmasından kaynaklanır.
Yani bebeğinizin biyolojik haftası, hesaplanandan aşağı ya da yukarı yönde sapma gösterebilir. Eğer ilerleyen haftalarda boy ve kütle normal miktarlarda artış gösteriyorsa korkacak bir durum yoktur.
Sistemlerinin Gelişimi ve Yeni Kazanılan Beceriler
Bir bebeğin sağlıklı doğması için öncelikle canlılığını devam ettirebilmesi için yaşamsal faaliyetlerini
yerine getiren organ ve sistemlerinin en iyi şekilde büyüyüp gelişmesi gerekir. Miniğinizin sistemleri
ve bu sistemleri oluşturan organları daha ilk haftalarda oluşmaya başladı ve her geçen hafta
gelişmeye devam etti. 18 haftalık bebeğin organ ve sistem gelişimi de bu süreçte çok yol aldı.
● Sinir Sistemi
Kafatası kıkırdak yapıdadır ve hızla büyümeye devam eder. Kafatasının büyümesi, içerisinde beyinin
büyüyebilmesi için gerekli olan alanı sağlar. Böylece beyin her geçen dakika yeni nöronlar (sinir
hücreleri) üreterek hızla büyümesini sürdürebilir.
Vücudun önemli bir kontrol merkezi olan beynin gelişmesi ile birlikte bebek zamanla istemli kas hareketleri yapmaya başlayacak; duyu organları işlevlerini çok daha iyi bir şekilde yerine getirecektir. Beyinle beraber omuriliğin gelişmesi bebeğin diğer organlarla beyin arasındaki iletişimini güçlendirir. Yine omurilikle beraber hapşırma, yutkunma, çiğneme, emme refleksleri de gelişmesini sürdürür.
● Dolaşım Sistemi
Kalp kanı damarlara pompalamakla ilgili işlevini başarıyla gerçekleştirir. Dakikada yaklaşık 140- 150
defa atan kalp damarlarda oluşan kanı vücuda başarıyla pompalar. Bebek büyüdükçe damarlar enine
ve boyuna gelişirken, damarlarda akan kan hacmi de artar. Böylece 18 haftalık gebelik itibariyle
neredeyse şeffaf olan bebek derisi altından damarlar görünmeye başlar.
● Sindirim Sistemi
18 haftalık gebelik sindirim sistemi için oldukça yoğun geçen bir dönemdir. Sistemin yapı ve organları
önceki haftalarda oluşmuştu, bu haftada ise işlevlerini en iyi şekilde yapabilmek için gelişmeye devam
ediyor.
Yutma refleksinin gelişmesi ile bebek amniyotik sıvıyı yutar. Yutulan sıvı içerisindeki üre, protein,
laktik asit, sitrik asit benzeri maddeler mide ve bağırsakta sindirime uğrar. Sindirim sonucu oluşan
atıklar ise azar azar bağırsaklarda birikir. Bu birikinti ileride bebeğin ilk kakası olacak koyu renkli ve
yoğun kıvamlı olan mekonyumu oluşturacaktır.
● Solunum Sistemi
Gelişimini en son tamamlayacak sistem solunum sistemidir. 18. haftalık bebek akciğerleri solunum
yapacak kadar gelişme kaydetmiştir. Ancak miniğiniz bu pratikleri hava değil plasenta içerisindeki
amniyon sıvısı ile yapar. Akciğerler içerisinde yer alan bronşçuklar sıvı ile dolup boşalır, bebek bu
davranışı yerine getirmek için soluk alıp-verme mekanizmasını çalıştırır ve göğsü tıpkı bir yetişkinin
nefes alması gibi inip kalkar.
● Destek ve Hareket Sistemi
Kemikler, kaslar ve eklemler hep beraber destek ve hareket sistemini oluşturan yapılardır. Bebek
iskeletinin büyük bir kısmı kıkırdak yapıdadır. 18. haftada kıkırdak yapılar anneden alınan kalsiyum,
fosfor ve magnezyum ile sertleşerek kemikleşmeye devam eder. Bu mineraller anne adayının yediği
besinlerden temin edilir. Anne adayı beslenmesine dikkat etmelidir, çünkü yeteri kadar mineral
almazsa kendi rezervlerinden vermek durumunda kalır. Bu da ilerleyen zamanlarda iskelet sistemi hastalıklarına sebep olabilir.
El ve ayak parmakları, tırnaklar daha önce oluşmuştur. Eklemlerin de gelişmesiyle birlikte artık
parmaklarını çok daha rahat hareket ettiriyor. Göbek kordonunu parmakları ile kavrayıp oynayabilir.
Güçlü kaslar ile bacaklarını ve kollarını daha kuvvetli hareket ettirir. Yüz kasları mimik yapacak kadar
gelişmiştir. Ağzını açıp kapatır, gözlerini yuvaları içerisinde hareket ettirir.
● Boşaltım Sistemi
Böbrekler kanı süzebilecek yapıları geliştirmiştir. Böylece bebek içtiği amniyotik sıvıyı böbreklerden
süzer ve idrarı oluşturabilir. Oluşan idrar amniyotik sıvıya karışır ardından sürekli olarak tekrar
yutulup böbreklerde süzülerek yeniden idrara dönüşecektir.
● Üreme Sistemi
Erkek bebeklerde üreme sistemi organları oluşmuştur, fakat gelişimini tamamlamamıştır. Testisler
oluştu ancak hâlâ vücut içerisinde kasık bölgesindedir, vücut dışarısına yani testis torbalarına
inmemiştir. Kız bebeklerde vajina, rahim ve fallop tüpleri oluşmaya başlar ancak 18 haftalık gebelikte
henüz yeterli olgunluğa ulaşamaz.
Erkek ve kız bebeklerde cinsiyeti belirleyen üreme sistemi organları ultrasondan belli olacak kadar
belirginleşmiştir. O hâlde “18 haftalık bebeğin cinsiyeti belli olur mu?” sorusuna evet diye yanıt
verebiliriz. Gebeliğin 18. haftası için muayene randevunuz varsa doktorunuz cinsiyeti öğrenmek için
çabalayacaktır.
Eğer şanslıysanız ve bebeğiniz size net bir pozisyon verir ve merakla beklediğiniz bu
sorunun cevabını öğrenebilirsiniz. Cinsiyeti öğrenemediğiniz takdirde merak etmeye gerek yok,
ilerleyen haftalarda daha belirgin bir şekilde kendini gösterecektir.
● Bağışıklık Sistemi
Bebek kendi ürettiği dendritik hücreler ile ilk bağışıklık sistemini oluşturur. Bu hücreler vücuda giren
yabancı maddelere karşı savunma geliştirir. Bunun dışında bebeğin cildi üzerinde beyaz renkli ve
kremsi bir tabaka belirmeye başlar. Verniks kazeoza adı verilen bu tabaka, amniyotik sıvısı ile deri
arasında bariyer görevi görür. Sıvının cilt ile temasının engellenmesi, amniyon sıvısı içerisinde
enfeksiyon oluşturabilecek maddelerin deri yoluyla bebeğin vücuduna girmesini engeller. Öyleyse bu
kremsi tabaka bebeğin doğal bağışıklık sisteminin bir parçasıdır.
18 Haftalık Bebek Hareketleri
18 haftalık hamilelikte bebek oldukça hareketli. Kemik, kas ve eklem yapısı tekmeler savuracak,
keskin dönüşler yapacak ve taklalar atacak kadar gelişti. Henüz boy ve kütle çok fazla artış
göstermediği için plasenta içerisinde de yaramazlık yapmak için yeteri kadar yeri var. Ancak hâlâ 18
haftalık bebek hareketleri anne adayını hissedebilecek şiddette değildir.
İlk gebeliği olmayan anne
adayları nadiren de olsa bu hareketleri küçük gurultular gibi hissedebilir. Ancak ilk kez gebe kalan
kadınlarda bunu hissetmek ve hareketi gaz hareketliliğinden ayırt etmek çok daha zordur.
18 Haftalık Bebekte Duyu Organları ve Gelişim Özellikleri
Beynin gelişmesi ile birlikte beyin kontrolünde olan duyu organları da gelişmeye devam eder. Peki
hamileliğin 18. haftası bebekte görme, işitme, dokunma, tatma, koklama duyuları ne durumda?
● Göz ve Görme Duyusu
Gözler birbirine yaklaşmaya devam ediyordu ve nihayet hamileliğin 18. haftası itibari ile burna iyice
yaklaşarak baş üzerinde olması gereken yerini aldı. Göz kapakları hâlâ açılıp kapanamıyor ancak göz
kasları gözleri yuvaları içerisinde rahatça hareket ettirecek kadar gelişti.
● Kulak ve İşitme Duyusu
Kulak kepçesi daha önce oluşmuştur. Büyümeye devam ederek dışa doğru daha da belirginleşir.
Kulaklar baş üzerinde olması gereken yere henüz gelmemiştir. İşitme duyusu henüz annesinin sesini
duyabilecek kadar gelişmese de işitme reseptörleri hızla sayısını arttırmaya ve olgunlaşmaya devam
ediyor.
● Deri ve Dokunma Duyusu
Deri alt tabakasında yağ depolamaya devam ederek tombul bebek cildini oluşturur. Parmak uçlarında biriken yağ dokusu burada halka halka çizgiler oluşturur. Bu halkalar bebeğinizi dünya üzerindeki diğer bütün insanlardan farklı yapacak olan parmak izini oluşturacaktır. El ve ayaklarda çıkmaya başlayan tırnaklar uzayıp belirginleşmeye devam eder.
Şeffaf olan deri tabakası altında damarlar belirginleşmeye başlar. Deri altında biriken yağ tabakası henüz enerji ve ısı elde etmeye yetecek değil. Bu nedenle bebeğin vücudunda ısı yalıtımı yapmaya yarayan ve önceki haftalarda çıkmaya başlayan lanugo tüyleri miktarındaki artış devam eder. Dokunma duyusu reseptörleri sayısını arttırıp gelişmeye devam ettiği için bebek vücudunun daha geniş bölgelerinde sıcaklık, basınç ve benzeri uyarılar algılanabilir.
● Dil ve Tatma Duyusu
Dil üzerinde yer alan tat almaçları sayıca artarak olgunlaşmaya devam eder. 18 haftalık bebek
amniyotik sıvıyı yutarken artık sıvı içerisinde yer alan asitlerin, proteinlerin tatlarını alabilir. Anne
adayının yediği besinlerin amniyotik sıvıya karışması ile birlikte bebeğiniz artık sizin yediğiniz
besinlerin tadını dahi alabilir.
● Burun ve Koklama Duyusu
Tat alma ve koklama duyuları eşgüdümlü çalışır. Bu nedenle burna giren amniyotik sıvı içerisindeki
maddelerin kokusu bebek tarafından kısmen de olsa algılanabilir.
18 Haftalık Bebek Kaç Aylık Olur?
Gebelik süreci doktorunuz tarafından haftalar ile ifade edilir ve yine bu şekilde takibi yapılır. Ancak
yaklaşık 40 haftaya denk gelen hamilelik eş-dost arasında ay ile ifade edilir. Yani gebe olduğunuzu
gören ya da duyan bir yakınınız size “Kaç haftalık?” diye değil doğrudan “Kaç aylık?” diye soracaktır.
Doktorun ifade ettiği haftanın tam olarak hangi aya geldiği hususunda karmaşa yaşamamak için
dilerseniz 18 hafta kaç aydır sorusunu birlikte netleştirelim.
18 hafta= 18×7 gün = 126 günlük
126/30= 4 ay 6 günlük
Öyleyse 18 haftalık bebek klinik olarak artık 4 aylık olur.
18 Haftalık Gebelikte Anne
Bebeğiniz büyüme ve gelişme sürecine hız kesmeden devam ederken 18 haftalık gebe de bu süreçten
bedenen ve ruhen etkilenecektir. Peki 18 haftalık hamilelikte anne bedeninde ve psikolojinde neler
oluyor? Merak edilen detayları birlikte inceleyelim.
Sık idrara çıkma ve idrar yolları enfeksiyonlar:
Bebek büyüdükçe rahimde daha çok yer kaplar. Kendine yer açmak isteyen bebek diğer iç organlara olduğu gibi idrar kesesine de baskı uygular. Bu baskı mesanede az miktarda idrar bile birikse tuvalete gitme ihtiyacı duymaya sebep olur.
Ağırlaşan bebek mesane gibi idrar borusunu da kapatabilir. Borunun tıkanması yol üzerinde hastalık
etkeni olan mikroorganizmaların çoğalma olasılığını arttırarak idrar yolu enfeksiyonlarına sebep
olabilir.
İdrar Yolları Enfeksiyonu Hakkında Bilmeniz Gerekenler: https://www.bebek.com/idrar-yollari-enfeksiyonu-hakkinda-bilmeniz-gerekenler/
Hamilelik çatlakları:
Gebeliğin 18 haftası karnınız dışarıdan bakıldığında hamile olduğunuzu belli edecek kadar büyüdü. Elbette karın ile beraber göğüs, kalça, bacak başta olmak üzere vücudun diğer
bölgelerinde de genişleme olur. Bazen cilt bu hızlı genişlemeye ayak uyduramaz ve bunun sonucunda
deri yüzeyinde pembe, mor ya da beyaz renkli çatlaklar oluşabilir. Çatlaklar anne adayı ya da bebeğin
sağlığını riske atacak bir problem değildir. Ancak genelde kalıcı olduğundan istenmeyen bir görüntüye
sebep olabilir.
Ayaklarda şişlik ve büyüme:
“42 numarayla doğuma gittim.” diyen arkadaşınızın olayı abartmadığına
emin olabilirsiniz. Bunun sebebini yalnızca hamileliğin rutin sürecinde alınan kilolara ve ödeme
bağlamak doğru değildir.
Gebelik hormonları rahim ve yumurtalıkların içerisinde bulunduğu pelvis bölgesindeki kasları
gevşeterek büyüyen bebek için rahmi uygun koşullara getirir. Ancak leğen kemiğinin iç kısmındaki
kemiklerle beraber ayak kemikleri arasındaki kasları da gevşetir. Gevşek kasların üzerine binen ağırlık
ayak yapısında ister istemez genişlemeye sebep olur.
Bel ve bacaklarda ağrı:
Bebeğin büyümesi ile birlikte annenin aldığı kilolar bel ve bacaklar üzerindeki
yükü arttırarak ağrılara sebep olabilir.
Mide yanması ve hazımsızlık:
Hamilelik hormonlarının kas hareketlerini yavaşlatıcı etkisi vardır. Bu
etki bağırsaklarda ve midede sindirimin de yavaşlamasına sebep olur. Yavaşlayan sindirim midede
yanma ve ekşimeye semptomlarını ortaya çıkarır.
Hemoroit:
18 haftalık gebelikte en sık karşılaşılan ve en can sıkıcı olan semptomların başında
hemoroit gelir. Hemoroit büyüyen bebeğin bağırsaklara baskı yapması ve hamilelik hormonları
etkisiyle yavaşlayan bağırsak hareketlerinin kabıza sebep olması sonucu olur oluşan bir rahatsızlıktır.
Göğüslerde büyüme ve hassasiyet:
Artan gebelik hormonları süt bezlerini uyararak kanallarda süt
üretimini başlatır. Süt biriken kanallar ise şişerek göğüslerde gerginlik ve hassasiyete sebep olur.
Seni Rahatsız Eden Hamilelik Semptomlarını En Aza İndirecek İpuçları!
Gebeliğin keyfini süreceğiniz döneme nihayet geldiniz. Çünkü 2. trimester semptomları bakımından 1
ve 3. trimesterlere göre nispeten daha kolay geçen bir dönemdir. Ancak yine de bazı semptomlar size
sıkıntı verebilir. Hamilelik semptomlarını en aza indirmek için aşağıdaki hususlarda dikkatli olmak işe
yarayacaktır.
1. 18 haftalık gebelikte beklenenden fazla kilo almamaya dikkat ederek bel ve bacak ağrılarını
en aza indirebilirsiniz.
2. Çatlak oluşumunu engellemek için kontrollü kilo almaya, çatlak kremleri ya da bitkisel içerikli
doğal yağlar kullanarak cildi nemli tutmaya dikkat edin.
3. Kemik ağrıları ve ödemi en aza indirmek için ayakta çok kalmamaya ve gün içerisinde fırsat
buldukça oturmaya hatta imkân varsa uzanmaya çalışın.
4. Sık aralıklarla ve azar azar beslenin. Bu şekilde sindirim sistemi şikâyetlerini en aza
indirebilirsiniz.
Kaç Kilo Almalısın?
18 haftalık gebelikte kaç kilo alınır diye merak ediyorsanız; yaklaşık 3- 5 kilo almanız iyi olacaktır.
Ancak bazı anne adayları mide bulantısı, iştahsızlık benzeri semptomlardan dolayı kilo almak yerine
kilo verebilir. Bazıları ise nasılsa iki canlı olduğunu düşünerek ihtiyacından fazlasıyla beslenir. Bu
durumda alınan kilo belirlenen aralığın altında ya da üzerinde olabilir. Her iki durumda da
doktorunuzla beslenme ile ilgili özellikle görüşmekte fayda var.
Beslenme Önerileri
Gebelikte yediğiniz içtiğiniz her şeyi bebeğiniz de yiyip içecektir. Bu nedenle hamileyken beslenme
konusunda bilinçli olmak gerekir. Öyleyse 18 haftalık gebelikte beslenme ile ilgili nelere dikkat
etmeniz gerektiğini bilmek gerekir.
● Gebeliğin 18. haftası gebe kalmadan önceki kadar beslenmek bebek gelişimi için yeterlidir.
Hamileyim diye iki kişilik yemeye gerek yok.
● Kızartma, hamur işi, tatlı, beyaz ekmek ve benzeri besin kalitesi düşük ve yüksek
karbonhidratlı yiyeceklerden uzak durarak kilo alımında kontrollü olmaya dikkat edin.
● Diş kaybı ve iskelet sistemi ağrıları yaşamadan bebeğin kemik gelişimini desteklemek için
haşhaş, susam, badem, sardalya, somon, fasulye, mercimek gibi kalsiyum bakımından zengin
besinler tüketin.
● Günde 2 litreden fazla su için.
● Sık aralıklarla ve azar azar beslenmeyi alışkanlık hâline getirin.
● Lifli gıdalar tüketin.
● Dengeli ve yeterli beslenin.
Egzersiz Önerileri
Hayatın her döneminde olduğu gibi gebelikte de spor ve egzersiz önemlidir. Doktorunuzun bilgisi
dâhilinde, sağlığınız elverdiği ölçüde hafif tempolu yürüyüş, esneme hareketleri, yüzme, pilates ve
yoga gibi seçenekler 18 haftalık gebelik egzersizleri için uygundur.
18 Haftalık Gebelikte Kontrol Listesi
1. Bebeğin cinsiyetini öğrendiyseniz artık alışveriş yapmaya başlayabilirsiniz.
2. Henüz genetik anomali olasılığını ölçen 3’lü tarama testi yaptırmadıysanız gebeliğin 18.
haftası bu test için son şansınız olacaktır.
3. 4’lü tarama testi ya da amniyosentez gibi bebekte genetik anomalilerin görülme olasılığını
hesaplayan testleri yaptırabileceğiniz bir haftadasınız.
4. İçerisinde bulunduğunuz gebelik haftasında ve sonrasında hem sizi hem de bebeğinizi nelerin
beklediği konusunda bilgi sahibi olun.
5. Cinsiyetini öğrendiyseniz artık isim araştırması yapmaya başlayabilirsiniz.
Gebeliğin hem anne hem de bebek için sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi için süreç ile ilgili bilgi
sahibi olmak elinizdeki en büyük güçtür. Bu sebeple gebeliğin 18. haftası ile ilgili bütün detayları
bilerek hem kendiniz hem de bebeğiniz için en iyi yatırımı yapabilirsiniz.
