Dünden bugüne bile büyüyen, yeni davranışlar edinip yeni sözcükler öğrenen miniğiniz aydan aya çok daha belirgin değişimler gösterecektir. Bu anların değerini iyi bilin ve çünkü öyle çabuk büyüyorlar ki bir bakacaksınız kreş yaşı gelmiş…
Onun bu hızlı büyüme sürecinin tadına varmanın en kolay yolu 19 aylık bebek gelişimi süresince miniğinizi neler beklediğini bilmektir.
Gelişim Alanlarına Göre 19 Aylık Bebek Neler Yapabilir?
Gelişim bir bütündür asla tek başına değerlendirilemez. Sular seller gibi konuşuyor olması, renkleri tanıyor ya da uzamış ve kilo almış olması tek başına anlam ifade etmez. Farklı beceri alanlarını ayrı ayrı gözlemleyip bir bütün olarak değerlendirmek gerekir.
Her yeni beceri ve her yeni özellik onun kişiliğinin temellerini oluşturacak temel taşlardır. Öyleyse bu ay sizi neler bekliyor, 19 aylık bebek neler yapabilir gelin birlikte inceleyelim…
Fiziksel Gelişim, Boy ve Kilo Tablosu
Bebeklik dönemi evrensel olarak miniklerin kütle ve boy artışının çok hızlı olduğu bir dönemdir. Bunun yanına bir de 1,5 yaşını henüz geçen yavrunuzun beslenme listesinin her geçen ay genişlemesini eklersek 19 aylık bebek kilosu ve boyunda güzel bir artış beklemeniz normal. Dünya Sağlık Örgütü (WHO yani World Health Organization)’nün belirlediği ve yavrunuzun olması gereken yaklaşık fiziksel değerler aralığı aşağıdaki gibidir.
Cinsiyet | Boy(cm) | Kilo(kg) | Baş çevresi(cm) |
Kız | 76,2 cm- 87,3 cm | 8,3 kg – 13,3 kg | 43,8 cm- 49 cm |
Erkek | 78,1 cm- 88,4 cm | 9 kg -13,7 kg | 45 cm- 50 cm |
Aile hekimi ya da hastanelerde yaptığınız aylık kontrollerde çıkan değerlerin bu aralıklarda olması beklenir. Ölçümlerin sınır değerlerin biraz altında ya da üzerinde olması durumunda panik yapmaya gerek yok. Çünkü gelişimin her döneminde bireysel farklılıklar vardır. Sizin miniğiniz biraz uzun boylu ve yapılı veya minyon olabilir. Fakat 19 aylık bebek kilosu ve boyu sınır değerlerin çok uzağında ise mutlaka uzman bir hekimin görüşü alınmalıdır.
Bu aylarda erkeklerin boy ve kütle artışının kızlara göre genellikle daha fazla olduğu da unutmamanız gereken bir bilgidir. Bu düzen ergenlik döneminde tersi yönde gidecek ancak ergenliğin sonları ve yetişkinliğin başlarında erkeklerin fiziksel olarak büyümesi yine kızların önüne geçecektir.
Bilişsel Gelişim
Beyin gelişimi; beynin fiziksel olarak büyümesi ile birlikte beyin hücrelerinin daha çok bağlantı kurup bilgiyi işleme, genelleme, anlama, kavrama becerilerini geliştirmeyi kapsar. 19 aylık bebek aşağıdaki becerilerin büyük bir kısmı bilişsel olarak gösterebiliyor olmalıdır.
- Birbirinin aynısı olan iki nesneyi bulup eşleştirebilir. Ayına uygun eşleştirme kartlarıyla oyun oynayabilirsiniz.
- Doğru şekilde yönerge verdiğinizde nesneleri büyükten küçüğe doğru sırasına göre dizebilir. Dizemediğinde “olmadı” demek yerine biraz ipucu verip farklı yönergelerle doğru sıralamayı yapmasına yardımcı olabilirsiniz.
- Bir çubuğa halkaları dizebilir. Farklı boyda halkalar kullanıldığında hem çubuğa geçirmesi hem de halkaları boy sırasına dizmesi için biraz erken. Şimdilik sadece halkayı geçirebilmesi yeterlidir.
- Deneme yanılma yoluyla problem çözme becerilerini geliştirmeye başlar. Uzanamadığı cismi almak için bir tabureye çıkmayı ya da bir çubukla kendine doğru çekmeyi dener.
- Davranışlarının sonuçlarını kestirmeye başlarlar. Bardağı yere atarsa içindekinin döküleceğini bilir ve bazen bunu bilerek yapar. Amacı sizi kızdırmak değil, ne tepki vereceğinizi görmektir.
Bebeğiniz bu davranışların tamamını göstermiyor olması normaldir. Bu süreçte davranışı sergilemesi için onu desteklemeniz süreci hızlandırır.
Dil Gelişimi
Dil gelişimi ve bilişsel gelişim birbiriyle doğrudan ilişkilidir. Bu yüzden 19 Aylık bebek gelişimi için oldukça önemlidir. Bu dönemde ondan gözlemlemeyi beklediğimiz beceriler aşağıdaki gibidir.
- Konuşabildiğinden fazlasını anlayabilir. “Burnun nerede?” diyemez belki ama siz “Burnun nerede?” diye sorduğunuzda gösterebilir.
- 10-20 arasında kelime söyleyebilir. Bunların çoğu “gel, git, at, tut, ver…” gibi eylem kelimeleridir.
- Telegrafik konuşma yani “iki sözcüklü” konuşma evresindedir. Adından da anlaşılacağı gibi iki sözcüğün bir araya getirilmesiyle kısa cümleler kurmaya başlar. “Anne gitti”, “Baba ver”, “Abi tut”
- Kitap okuma alışkanlığı edindirmenin tam zamanı. Şimdiye kadar düzenli olarak kitap okumaya başlamadıysanız vakit kaybetmeden ona resimli kitaplar okumaya başlayın. Kitaptaki resimde yer alan nesneleri ve kişileri ona tanıtın. Daha sonra bunların ne olduğunu ona sorup cevap vermesi için teşvik edin.
- Konuşması için ona fırsat verin. Kelimeleri doğru söyleyemeyebilir. Bu durumda hemen düzeltmek yerine cesaretlendirin, bırakın konuşmaya devam etsin. Ama o suya “du” dediğinde çok şeker olsa da onun gibi siz de “du” demek ya da “Du değil, su.” diye düzeltmek yerine, doğal akışıyla kelimeleri doğru şekliyle kullanmaya devam edin.
- Renkleri ayırt etmeye başlar. “Kırmızı topu ver” ya da “yeşil oyuncağı getir” dediğinizde diğer renkler arasında doğru olanı seçecektir.
Psiko-motor Gelişimi
Fiziksel gelişim ve psikolojik-sosyal gelişimin harmanlanması sonucu ortaya çıkan bir beceri alanıdır. Fiziksel gelişimi yeterli düzeye gelen minikler ancak psikolojik olarak hazır olduklarında organlarından beklenen işlevleri yerine getirebilir. Mesela fiziksel olarak tırmanabilecek yeterliliğe sahip olan çocuk, tırmanmaya cesareti yoksa davranışı gerçekleştiremez.
- Henüz bezini bırakacak kadar kasları gelişmedi. O yüzden bez kullanmaya devam.
- Daha dengeli yürür.
- Tutunarak merdiven çıkabilir.
- Geri geri yürüyebilir.
- Her an düşecekmiş gibi yüreğinizi ağzınıza getirecek olsa da artık daha hızlı koşar.
- Yerden eğilerek bir şey alabilir.
- Yardımınızla küçük bir kaydırağa çıkıp kayabilir.
- Koltuğa, sandalyeye tırmanabilir. Bu nedenle erişebileceği mesafelerdeki camları açık bırakmamaya, balkonda sandalye unutmamaya hatta balkon kapısını açık bırakmamaya dikkat etmelisiniz.
- Oyuncak küpleri üst üste dizebilir.
- Top oyunlarına bayılır. Topu size kabaca, sarılarak tutup atabilir.
- Oyuncaklarını oyuncak sepetine atabilir. Öyleyse oyun sonrası etrafı toplama işini artık birlikte yapabilirsiniz.
- Çatalda biraz zorlansa da kaşık kullanabilir. Döke saça da olsa tabağından aldığı kıvamlı yiyeceği ağzına götürür.
- Jumbo boy kalın kalemi üç parmakla kavrayabilir.
Sosyal-Duygusal Gelişim
Sosyal ve duygusal gelişimin temelini miniğinizin taklit yeteneği oluşturur. 19 aylık bebek ebeveynlerinin duygularını ve davranışlarını taklit eder.
- Sürekli sizi izliyor. Bu yüzden sizin gibi sofrayı hazırlamak, bulaşıkları makineye dizmek, hatta çamaşır asmak bile isteyebilir. Çünkü siz yapıyorsanız o da yapabilir diye düşünür. Sen bebeksin, küçüksün yapamazsın demek yerine cesaretlendirin. Evet belki çamaşırları asamayacak ama sizin asmanız için sepetten çamaşırları çıkarıp verebilir. Kendisine ait kırılmaz tabak, çatal ve kaşığı mama sandalyesine dizebilir.
- Ayrılma korkusu yaşar. Bağımsız olmaya istekli olan miniğiniz sizden uzak kalmaya da tahammül edemez. İşe ya da markete gitmek için onu bakımından sorumlu başka bir yetişkinle bıraktığınızda bir daha geri dönmeyeceğinizi düşünüp kıyameti koparabilir.“Aman ağlamasın, ona görünmeden çıkayım” gibi bir davranışı alışkanlık haline getirmeyin. Böyle yapmak. Terk edilme korkusunu daha da büyütecektir. Onun yerine ağlamasını göze alın ve ona gitmeniz gerektiğini, ama kısa sürede hemen geri döneceğinizi mutlaka açıklayın.
- Artık nezaket kurallarını öğrenmeye başlayabilir. İşe “teşekkür ederim” ile başlayabilirsiniz.
- Oyuncaklarını paylaşmak mı? Bu ondan isteyeceğiniz en zor şey. Henüz bunu yapmayı hiç istemeyecektir. Onu zorlamak yerine kendi davranışlarınızla örnek bir rol model olarak paylaşmanın önemini kavramasına yardımcı olmalısınız.
- Müzik sesi duyduğunda keyifle dans eder.
Beslenme Konusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Köpek dişleri ve birinci azı dişleri henüz çıkmadıysa bu ay çıkabilir. Dişler çıkmaya devam ettiğine göre menü içeriği biraz daha genişletilebilir.
Sizin gibi sakin sakin sofrada oturup, sizin istediğiniz miktarda ve pişirdiğiniz her sağlıklı yemeği yemesini bekliyorsanız üzgünüz. Miniğimiz bağımsızlığını sadece sosyal alanda değil beslenmede de göstermek isteyecek. Ona yemek yedirmek ve sofrada oturtmak için televizyon açıp o farkında bile olmadan yemek yedirmeniz ise tamamen yanlış bir davranıştır. Bu dönem ihtiyacı olan şey farkında olmadan midesinin dolması değil; yediği yiyecekleri görmek, tatlarını tanımak ve sizinle birlikte sofraya dahil olarak sofra kurallarını öğrenmenin temelini atmaktır.
Öğünlerini kendisinin yiyebileceği kıvamlarda ve bitirebileceği porsiyonlarda hazırlamanız önemli. Parmak yiyecekler hazırlayarak onu kendi başına yemeye teşvik edebilirsiniz.
Dilerseniz BLW Yöntemi Nedir? – Bebek Beslenmesi Konulu videomuzu izleyebilirsiniz 🙂
Uyku Önemli!
19 aylık bebek günde ortalama 13-14 saatlik uykuya ihtiyaç duyar. Bunun yaklaşık 2 saati gündüz uykusu 11-12 saati gece uykusu şeklindedir.
Siz uyanıkken ve eğlenceli aktiviteler yaparken bebeğinizin beşiğinde sessizce uyumasını beklemeyin. Uyku öncesi hareketli ve eğlenceli aktivitelerden kaçının. Mümkünse her gün aynı saatte uyku seremonisine başlayın ve öncesinde sessiz bir ortam yaratın.
Bu dönem gece uykularında çığlıklar atıp ağlayabilirler. Bazen böyle zamanlarda uyanmayıp hala uyku halinde olabilirler. Bu sebeple çığlıklar geldiğinde odasına gidip ışığı açıp onu uyandırmaya çalışmak yerine beşiğini sallayarak, sevdiği bir ninni söyleyerek ya da kucağınıza alarak onu sakinleştirmeyi deneyin. Kısa sürede yeniden mışıl mışıl uyuduklarını göreceksiniz.
Bebeğinizle Kaliteli Zaman Geçirmek İçin Oyun, Oyuncak ve Aktivite Önerileri
Minikler en iyi oyun ve yaşlarına uygun etkinlikler ile öğrenirler. Öğrenmenin etkili ve kalıcı olması ise ancak bu oyun ve etkinliklere aktif olarak katılmaları halinde mümkündür. Miniğiniz ile aşağıdaki oyun ve aktiviteleri birlikte yaparak onların gelişimini çok yönlü olarak destekler, daha mutlu bir çocuk olması için geleceğe emin adımlar atmasına yardımcı olursunuz.
-
Çamaşır katlama
Birbirinin aynı nesneleri eşleştirmeyi bilen miniğinizle birlikte çamaşır katlayın. Ondan çorapların eşlerini bulup bir araya getirmesini isteyin. Bu etkinlikle iş birliği yaparak çalışmayı öğrenir. Aile bağlarınız güçlenir ve eşleştirme becerisi gelişir.
Burada dikkat etmeniz gereken en önemli şey çorapların birbirine yakın renklerden oluşmaması. Seçtiğiniz çoraplar ilk zamanlarda belirgin bir şekilde birbirlerinden farklı olmalıdır.
-
Araba Yarışı
Araba erkeklere özgü bir oyuncak değildir, olmamalıdır da. Bu sebeple hem kız hem de erkeklerin keyifle oynayabileceği bir oyun.
Renkli elektrik bantlarıyla yerde iki şerit oluşturun. Arabalarınıza birer ip bağlayın. İpi çekip geri geri yürüyerek şeridin dışına çıkmadan, arabayı başlangıç noktasından bitiş noktasına ulaştırmaya çalışın.
-
Yenir-Yenmez
Dil gelişimini pekiştirmek için oldukça keyifli bir oyun. Miniğinize bildiği nesnelerle ilgili sorular sorun. Onun o nesnenin yenip yenmeyeceği ile ilgili size dönüş yapmasını sağlayın. Aşağıdaki soru örneklerini kendinize ve miniğinize göre değiştirip çoğaltabilirsiniz.
Örnek: “Muz yenir mi?”, “Tabak yenir mi?”, “Brokoli yenir mi?” vb.
-
Halkaları Pipetten Geçirme
Oyun hamurundan yuvarlak bir top yapıp ortasına pipeti takarak dik bir şekilde sabitleyin. Şönil teller ile halkalar yapın. Ardından doğru yönergelerle halkaları pipetten geçirmesi için miniğinizi cesaretlendirin.
Dilerseniz birkaç hamura farklı boylarda kesilmiş pipetler takarak farklı boylardaki çubukları halkalarla doldurmasını isteyebilirsiniz. Bu şekilde uzun olan pipetin daha fazla, kısa olanın ise daha az halka alacağı farkındalığının uyanmasına yardımcı olursunuz.
-
Bul-Tak oyuncaklar
Yıldız, üçgen, oval, kare ve daha çok sayıda farklı ahşap ya da plastik şekildeki cisimlerin yine aynı şekillerdeki boşluklara yerleştirilerek kutuya atılması esasına dayalı bir oyuncaktır. Yıldız şeklindeki cismi yuvarlak delikten geçiremeyince, delik ile cismin şekli arasında ilişki kurar. Bunu diğer şekillere de genelleyerek doğru biçimde parçaları takmayı öğrenir.
-
Eşleştirme Kartları
Eşleştirmeyi bilen ve bundan keyif alan 19 aylık bebek için eşleştirme kartları harika bir materyal. İlk etapta az sayıda; 2 ya da 3 çift kartla başlayın. Kartları açın ve eşlerini bulup size vermesini isteyin. Her doğru eşleştirmede fazla abartıya kaçmadan “Aferin” diyerek onu takdir edin.
Gebeliğiniz süresince sağlıklı bir bebek dünyaya getirmek için genel sağlığınıza özen gösterip doktor kontrollerini hiç ihmal etmediniz. Yaklaşık 9 ay 10 gün süren doğum öncesi dönem çabucak geçti. Asıl macera şimdi, yani doğumdan sonra başlıyor. Siz ebeveynlerin her dönemde onun için en iyisini yapmak istediğini biliyoruz. İşte bu sebeple 19 aylık bebek gelişimi ile ilgili her detayı bilmenizde fayda olduğunu önemle hatırlatırız.
“2 Yaş Bebek Beslenmesi” Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın!
“2 Yaş Bebek Beslenmesi” https://www.bebek.com/2-yas-bebek-beslenmesi/
Çok güzel bilgildr