19. hafta hamilelik ile ilgili size harika bir yazı hazırladık. ? Şimdiden tüm anne adaylarına keyifli okumalar diliyoruz.
19 Haftalık Gebelik
Minik yavrunuzu kucağınıza alacağınız günü heyecanla beklerken süreci neredeyse göz açıp kapayıncaya kadar yarıladınız. O bir birey olma yolunda hızla ilerlerken siz de görenleri şüpheye düşürmeyecek kadar hamilesiniz. Peki gebeliğin 19. haftası ile birlikte sizi ve bebeğinizi neler bekliyor?
19 Haftada Bebek
Bebeğiniz için “Geçen haftadan bu yana ne kadar büyümüş olabilir ki?” diyorsanız şaşırmaya hazır olun. 7 gün gibi kısa bir sürede bile 19 haftalık bebek büyüdü, gelişti, yeni beceriler kazandı. Peki neler değişti?
Bebeğim Ne Kadar Büyüdü?
Geçen haftadan bu yana bebeğiniz boş durmadı, büyümeye devam etti. Neredeyse bir mango büyüklüğüne ulaşan 19 haftalık bebeğin kilosu ve boyunun aşağıdaki değerler arasında olması beklenir.
| Gebelik Yaşı (Hafta) | Kütle (g) | Uzunluk (cm) |
| 19. hafta | 200- 220 | 13- 15 |
19 haftalık ultrason muayenesinde fetal uzunluk ve kütle, beklenen değerler arasında olmayabilir. Böyle bir durumda her bebeğin özel olduğu ve gelişimde bireysel farklılıklar olduğu unutulmamalıdır. İlerleyen süreç takip edilmelidir. Bebeğin boy ve kütle artışı normal devam ediyorsa tedirgin olacak bir durum yoktur.
Sistemlerinin Gelişimi ve Yeni Kazanılan Beceriler
Miniğinizin doğumdan sonra sağlıklı bir şekilde yaşamını devam ettirebilmesi için sistemleri ve organlarının gelişimini tamamlaması gerekir. 19 haftalık bebeğin organ ve sistem gelişimi henüz tamamlanmamış olsa da aşağıdaki becerileri yerine getirebilecek düzeye ulaşmıştır.
-
Sinir Sistemi
- Sinir hücreleri etrafında yağ ve protein içerikli miyelin kılıf oluşmaya başlar. Bu kılıf sinirsel uyarıların daha hızlı iletilmesini sağlayacak ve ilerleyen aylarda neredeyse elektriksel bir hızla bilgi aktarımını sağlayacaktır.
- Beyin ve omuriliğin gelişmesi ile birlikte merkezi sinir sistemi ile çevresel sinir sistemi arasındaki bağ güçlenir. Böylece bebek kontrolsüz iskelet hareketlerinden kontrollü hareketlere geçebilir. Yani kendi isteğiyle göbek kordonunu tutup, güçlü tekmeler savurabilir.
- Beynin kontrolünde uyku ve uyanıklık düzeni oluşmaya başlar. Günün belli saatlerinde uzun süre uyuyup, yine uzun süre uyanık kalabilir.
-
Dolaşım Sistemi
Kalp dakikada yaklaşık 140- 150 defa atarak damarlar içerisindeki kanı tüm vücuda pompalar. Kan hacmi artmıştır, bu da damarların artık bebek derisi altından bile görülebileceği anlamına gelir.
-
Sindirim Sistemi
Yutma refleksi iyice gelişen bebek amniyotik sıvıyı yutarak sıvı içerisinde yer alan protein, üre, asit ve benzeri maddeleri midesine gönderir. Midede ilk sindirim pratikleri yapılmaya başlar. Midede sindirim pratikleri yapan içerikler bağırsaklara geçerek burada emilime dahi uğrar. Sindirim atıkları ise kalın bağırsakta birikerek koyu renkli, macunsu kıvamda bir madde oluşturur. Mekonyum adı verilen bu madde doğumdan sonra bebeğin ilk kakası olacaktır.
-
Solunum Sistemi
Bronşçuklardan sonra gelen solunum kanalları gebeliğin 19. haftası henüz ilkel yapıdadır. Bebek bir yetişkin gibi soluk alıp-verme mekanizmasını çalıştırarak bu ilkel solunum kanallarını hava yerine amniyotik sıvıyı ile doldurur. Böylece 19 haftalık bebek ilk solunum pratiklerini yapmış olur.
-
Destek ve Hareket Sistemi
Kemikler, kaslar ve eklemler hızla büyümeye gelişmeye devam eder. Kıkırdak yapıdaki kemikler kalsiyum biriktirerek kemikleşmesini sürdürür. Kaslar daha kuvvetli, eklemler daha hareketlidir. 19 haftalık bebek size yüz kasları ile mimik bile yapabilir.
Damakların altından ilk diş seti gelişmeye başlar.
-
Boşaltım Sistemi
Böbrekler tam olarak olgunlaşmamıştır ancak kanı süzecek yapılar basit düzeyde de olsa oluşmuştur. Bebek amniyotik sıvıyı içer ve sıvı içerisinde bulunan maddeler kana karışarak kanla ilkel süzme birimlerine gelir. Burada süzülür ve idrarı oluşturur. 19 haftalık bebek idrarını amniyotik sıvı içerisine yapar ve sonra idrarlı sıvıyı yeniden yutar. Bu döngü doğuma kadar devam edecektir.
-
Üreme Sistemi
Kız bebeklerde uterus, vajina ve fallop tüpleri oluştu, ilerleyen haftalarda sadece boyut olarak büyüyecektir. Gebeliğin 19. haftası itibariyle kız bebeğin yumurtalıklarında milyonlarca ilkel yumurta hücresi mevcuttur.
Erkek bebeklerde üreme sistemi organları gelişti. Eğer testisler önceki haftalarda testis torbasına inmediyse bu hafta inebilir.
Henüz bebeğin cinsiyetini öğrenmeyip “19 haftalık bebek cinsiyeti belli olur mu?” diye merak ediyorsanız; doktorunuz büyük ihtimalle bu hafta bebeğin cinsiyetini size söyleyecektir.
-
Bağışıklık Sistemi
Hamileliğin 19. haftası bebeğin aktif bir bağışıklık sistemi yoktur 3. trimesterden sonra anneden bebeğe plasenta aracılığı ile geçecek olan antikorlar bağışıklığına yardımcı olacaktır.
Bebeğin cildini amniyotik sıvının etkilerden korumak amacıyla cilt yüzeyinde verniks kazeoza adlı kremsi bir tabaka oluşur. Bu tabaka aynı zamanda amniyon sıvısı içerisinde bulunan ve enfeksiyon oluşturabilecek maddelerin de deri yoluyla bebeğin vücuduna girmesini engelleyerek bebeğin bağışıklığına katkı sağlar.
19 Haftalık Bebek Hareketleri
Her geçen hafta kemik, kas ve eklem yapısı gelişen bebek artık daha güçlü tekmeler ve taklalar atabilir. Fakat 19 haftalık bebek hareketleri ancak bir kelebeğin kanat çırpış kıpırtıları gibidir. İlk gebeliği olmayan anne adayları tarafından bu kıpırtılar düşük seviyede hissedilebilir. Fakat ilk kez bir bebek dünyaya getirecek olan annenin bu kıpırtıları bebek hareketleri yerine gaz sancısı ya da karın gurultusu sanma ihtimali daha yüksektir.
19 Haftalık Bebekte Duyu Organları Gelişimi
Beynin kontrolünde olan duyu organları hamileliğin 19. haftası itibari ile aşağıdaki gibi olacaktır.
-
Göz ve Görme Duyusu
Gözler baş üzerinde olması gereken yerini aldı. Göz kapakları hâlâ açılıp kapanamıyor ancak göz kasları, gözleri yuvaları içerisinde rahatça hareket ettirecek kadar gelişmiştir.
-
Kulak ve İşitme Duyusu
Kulak kepçesi daha önce oluşmuştu. Büyümeye devam ederek dışa doğru daha da belirginleşecek. Kulaklar baş üzerinde olması gereken yere doğru ilerlerken işitme becerisi de gelişmeye devam etti. 19 haftalık bebek henüz annesinin sesini duyamasa da belli frekanstaki sesleri işitebilir.
-
Deri ve Dokunma Duyusu
- Deri yağ depolamaya devam ederek cilt yüzeyindeki buruşuk yerleri doldurup tombullaşır.
- Cilt yüzeyinde verniks kazeoza adı verilen kremsi tabaka birikmeye ve kalınlaşmaya devam eder.
- Parmak uçlarında parmak izleri belirir, el ve ayak tırnakları uzamaya devam eder.
- Lanugo tüyleri artarak vücudunu kaplamaya devam eder. Bebek deri altında yağ depoladıkça ısı yalıtımı yapacak ve bu tüylere olan ihtiyaç azalacağından dolayı ilerleyen haftalarda tüyler dökülmeye başlayacaktır.
- Şeffaf olan deri tabakası altında damarlar belirginleşmeye başlar.
- Dokunma duyusunun gelişmeye devam etmesiyle birlikte bebek vücudunun birçok bölgesinde sıcaklık, basınç ve benzeri uyarıları algılayabilir.
- Saç derisi üzerinde saçın çıkacağı kanallar oluşmaya başladı.
-
Dil ve Tatma Duyusu
Dildeki tat tomurcukları tamamen gelişti. Bebek yuttuğu amniyotik sıvıdan annenin yediği besinlerin tadını bile alabiliyor. Yani bebeğiniz şimdiden patlıcanı sevmeyip muza bayılıyor olabilir.
-
Burun ve Koklama Duyusu
Tat alma ve koklama duyu merkezleri beyin üzerinde birbirine çok yakın bölgelerdir. Bu sebeple eşgüdümlü çalışırlar. Bebeğin tat alma duyusu ile birlikte koklama duyusu da gelişmiştir. 19 haftalık bebek yediğiniz yiyeceklerin kokusunu burnuna giren amniyotik sıvıdan alabilir.
19 Haftalık Bebek Kaç Aylık Olur?
Hamilelik süreci 9 ay 10 gün yani 40 haftaya denk gelen bir süreçtir. Doktorunuz ise gebelik durumunuzu hafta ile ifade edip takibini de bu şekilde yapacaktır. Ancak bizler halk arasında gebelik takibini ay üzerinden yapmayı severiz ve bazen hangi haftanın hangi aya geldiği hususunda emin olamayız. Bu nedenle 19 hafta kaç aydır sorusunu sorduğunuzu duyar gibiyiz. İsterseniz bu soruyu birlikte yanıtlayalım.
19 hafta= 19×7 gün = 133 günlük
133/30= 4 ay 13 günlük
Öyleyse 19 haftalık bebek klinik olarak artık 4 buçuk aylık olur diyebiliriz.
19 Haftalık Gebelikte Anne
Bebek büyüyüp geliştikçe 19 haftalık gebe de sürece uyum sağlamak adına pek çok değişiklik yaşayacaktır. Dilerseniz 19 haftalık hamilelikte anne adayını ne gibi belirtilerin beklediğine birlikte göz atalım.
Ciltte lekelenme:
Hamilelik hormonları sebebiyle anne adayının özellikle burun, alın ve yanak bölgesinde koyu renkli lekelenmeler görülebilir. Lekeler büyük ihtimalle doğumdan sonra geçecektir. İzlerin kalıcı olmasını istemiyorsanız lekeli yüzü güneş kremi kullanmadan güneşe maruz bırakmamaya dikkat etmelisiniz.
Sık idrara çıkma ve idrar yolu enfeksiyonları:
Büyüyen rahim idrar kanalına ve mesaneye baskı yapar. Bu baskı mesanenin hacmini daraltarak çabuk dolmasına dolayısıyla sık idrara çıkmaya sebep olurken tıkanan idrar kanallar mikroorganizmaların çoğalması için uygun ortam oluşturarak enfeksiyon oluşturabilir.
Hamilelik çatlakları:
Bebeğin büyümesi ile karın, süt bezlerinin çalışması ile göğüsler, anne adayının kilo alması ile kalça ve bacak bölgelerinde genişleme olur. Bu genişleme ise deri yüzeyinde çatlaklar oluşturabilir. İlerleyen haftalarda artma ihtimali yüksek olan bu ince ve kalıcı izlerin önüne geçebilmek için kontrollü kilo almaya dikkat etmelisiniz. Cildi nemli tutmak adına çatlak kremi kullanmak da çatlak oluşumunu azaltacaktır.
Ayaklarda şişlik ve büyüme:
Bebeğin büyüyüp gelişmesi için öncelikle rahmin esnemesi gerekir. Rahim kaslarını gevşeterek büyüyen bebeğe yer açmak için salınan gebelik hormonları, iskelet kaslarını da gevşetir. Özellikle ayak ve kalçalarda gevşemiş kaslar üzerine doğum kilolarınız ve bebeğin ağırlığı da yüklenince bu gölgelerde genişleme ve şişlik oluşabilir. Bazı anne adaylarında ayaklardaki genişleme kalıcı olup doğumdan sonra ayak numarasının yarım ya da 1 numara büyümesine sebep olabilir.
Hamilelikte Ayak Şişmesi: https://www.bebek.com/hamilelikte-ayak-sismesi/
Bel ve sırt ağrıları:
2. trimester itibariyle en sık karşılaşılan şikâyetlerin başında bel ve sırt ağrıları gelir. Sebebi elbette büyüyen karnın anne bedeninde ağırlık merkezini değiştirmesi ve annenin gebelik süresince aldığı kilolardır.
Burunda tıkanıklık ve kanama:
Hamilelik hormonları kan hacmini arttırarak mukoza zarlarının şişmesine sebep olur. Bunun sonucunda burunda tıkanıklık hissi ve kanama görülebilir.
Mide yanması ve hazımsızlık:
Hamilelik hormonlarının kas hareketlerini yavaşlatması sonucu mide ve bağırsaklardaki kasların hareketi de yavaşlar. Sindirimin yavaşlaması sonucunda ise mide yanması, ekşime, kabızlık gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
Hemoroit:
Ağırlaşan bebeğin bağırsaklara baskı yapması ve kasların hamilelik hormonları ile gevşemesi sonucu bağırsaklar anüsten dışarı doğru itilmeye başlar. Böylece sık karşılaşılan ve oldukça can sıkıcı olan semptomların başında gelen hemoroit ortaya çıkabilir. Üstüne bir de 19 haftalık gebelik itibariye kendini göstermeye başlayan kabızlık semptomu eklenince durum daha ciddi bir hâl almaya başlayabilir.
Göğüslerde büyüme ve hassasiyet:
Gebeliğin devamını sağlayan gebelik hormonları süt bezlerini doğumdan çok önce uyarmaya başlar. Bu uyarı süt kanallarda süt salgısı üretilmesini ve süt birikmesini sağlayarak göğüslerde gerginlik ve hassasiyete sebep olur.
Baş dönmesi:
Kan basıncının düşmesinden kaynaklı bazı anne adaylarında düşük tansiyon görülebilir. Tansiyonun düşmesiyle birlikte baş dönmesi görülmesi normaldir. Baş dönmesini engellemek için; yatarken ya da otururken aniden kalkmamaya, aç kalmamaya, sıcak suyla banyo yapmamaya dikkat etmelisiniz.
Hamilelik Semptomlarını En Aza İndirmek için Dikkat Etmeniz Gerekenler!
- 2.trimester her ne kadar gebeliğin ilk ve son trimesterine göre daha kolay geçse de 19 haftalık gebelikte yaşanan bazı semptomlar süreci anne adayı için zorlaştırabilir. Alacağınız basit önlemler gebelik sürecini daha keyifli hâle getirecektir.
- İki canlıyım diyerek ihtiyaçtan fazla yiyecek tüketmeyin ve kontrollü kilo alın.
- Olması gerekenden daha fazla kilo almanız durumunda kadın doğum uzmanıyla görüşerek bir diyetisyenden destek alın.
- Aşırıya kaçmamak koşulu ile egzersiz yapmayı ihmal etmeyin.
- Fırsat buldukça dinlenmeye ve fazla ayakta kalmamaya dikkate edin.
- Konforlu bir uyku için bel ve bacaklarınızı yastıklarla destekleyerek uyuyun.
- Ciltteki koyu lekeleri en aza indirmek için doğal içerikli bir güneş kremi alın ve güneşe korunmasız çıkmayın.
- Çatlak kremleri ya da nemlendirici etkisi olan doğal yağlar ile cildinizi nemli tutarak çatlak oluşumunu engelleyin. Krem ya da yağ kullanmadan önce mutlaka doktorunuzu bilgilendirin.
Kaç Kilo Almalısın?
Gebelik sürecinin hem anne adayı hem de bebek için sağlıklı bir şekilde devam etmesi için annenin kontrollü kilo alması önemlidir. 19 haftalık gebelikte kaç kilo alınır diye merak ediyorsanız; normal şartlarda yaklaşık 3,50- 5,5 kilo almanız beklenir. Ancak bazı anne adayları mide bulantısı, iştahsızlık benzeri semptomlardan dolayı sık sık kusar ve yeteri kadar beslenemez. Bu durumda kilo almak yerine kilo verebilir. Bazıları ise nasılsa iki canlıyım diyerek ihtiyacından fazlasını yer. Bu durumda beklenen aralığın altında ya da üzerinde kilo alınabilir. Her iki durumda da doktorunuzla beslenme ile ilgili özellikle görüşmekte fayda var.
Beslenme Önerileri
Gebelik süresince siz ne ile beslenecekseniz bebeğinizin vücuduna da o besin girecektir. Bu nedenle gebelikte nasıl bir beslenme düzenine sahip olduğunuz önemlidir. 19 haftalık gebelikte beslenme ile ilgili aşağıdaki hususlara dikkat etmek hem siz hem de bebeğinizin sağlığı için gereklidir.
- Hamileyim diye iki kişilik yemeyin. Günlük sadece 300-350 kalori fazla tüketmek yeterli olacaktır. Bu miktar ise yaklaşık olarak ancak fazladan 2 meyve edecektir.
- Gün içerisinde 3 ana 3 ara olmak üzere 6 öğün yemeye dikkat edin.
- Öğünlerde karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve mineral içeriklerinden yeteri kadar almaya dikkat etmelisiniz.
- Kızartma yerine haşlama, fırınlama, buğulama gibi daha sağlıklı pişirme yöntemleri ile öğünlerinizi hazırlayın.
- Diş kaybını engellemek ve kemik ağrılarını azaltmak için kalsiyum bakımından zengin besinler tüketin.
- Günde 2 litreden fazla su için. Yaz mevsimindeyseniz bu miktarı arttırın.
- Lifli gıdalar tüketin.
- Dengeli, yeterli ve düzenli beslenin.
Egzersiz Önerileri
Düşük tehlikesi, iskelet sistemi problemleri ve benzeri sağlık problemleri yaşamadığınız sürece doktorunuzun da onayı ile gebelik süresince spor yapabilirsiniz. Bulunduğunuz gebelik haftasına göre yapacağınız spor çeşidi ve yapacağınız sporun temposu da değişecektir. Bu süreçte güvenle yapabileceğiniz 19 haftalık gebelik egzersizleri seçenekleri aşağıdaki gibidir.
- Hafif tempolu yürüyüş
- Omurgayı güçlendirecek esneme hareketleri
- Grup egzersizleri
- Pilates
- Yüzme
- Yoga
- Meditasyon
19 Haftalık Gebelikte Kontrol Listesi
- Gebeliğin 19. haftası bebeğe genetik tarama yapan amniyosentez veya bebekte genetik anomalilerin görülme olasılığını hesaplayan 4’lü tarama testi yaptırabilirsiniz.
- Gelecek hafta sizi ve bebeğinizi nelerin beklediği konusunda bilgi sahibi olun. Süreç hakkında bilgi edinmek için internetteki güvenilir kaynakları ya da kişisel gelişim kitaplarını kullanabilirsiniz.
- Bebeğin cinsiyetini öğrendiyseniz artık isim araştırması yapmaya başlayabilirsiniz.
- Cinsiyeti biliyorsanız bebek alışverişi yapmaya başlayabilirsiniz. Çünkü artık pembe mi mavi mi ağırlıklı alacağınızı biliyorsunuz.
- Bebek gelmeden önce son son bir tatil planınız varsa bu hafta sizin için uygun olacaktır.
- Arkadaşlarınızla dışarı çıkmak, bir araya gelmek ve gebelik heyecanını sevdiklerinizle paylaşmak size iyi gelecektir.
Gebelik süresince bebeğin gelişimini en iyi şekilde desteklemek ve hamileliği kendin için daha kolay hâle getirmek istiyorsan sürece hâkim olmak gerekir. Anne adayı olarak seni ve bebeğini gebeliğin 19. haftası nelerin beklediğini bilmek seni daima bir adım öne çıkaracaktır.
Çok faydalı bilgiler ellerinize sağlık