Anne adayları bebek bekledikleri haberini aldıktan sonra hem hamilelik ve doğum süreci hem de bebeğin sağlığı ve gelişimi ile ilgili yeni terimler duymaya ve öğrenmeye başlar. Amniyon sıvısı da bu terimlerden biridir. Bebeğin gelişimi için oldukça önemli bir role sahip olan bu sıvının miktarı, gebelik boyunca değişkenlik gösterebilir. Özellikle sıvı azalması durumu bebek için risk oluşturabilir.
Amniyotik sıvı nedir? Neden önemlidir? Hangi durumlarda azalır ve artırmak için ne yapmak gerekir?
Amniyon Sıvısı Nedir?
Hamilelik boyunca kesenin içinde birikerek bebeğin yaşayıp büyümesini sağlayan berrak renkli yaşamsal sıvıya amniyon sıvısı denir. Bu sıvıya bebeğin hayat suyu, bebeğin suyu ya da amniyotik sıvı gibi isimler de verilmektedir.
Amniyon sıvısı her anne adayında farklı miktarlarda bulunur. Gebeliğin ilk dönemlerinde 20 ml civarındayken doğuma yakın zamanlarda 1 litreye kadar ulaşır. Sıvı miktarının normalin üzerinde olması yani artması durumuna Polihidramniyoz, normalden daha az olması yani azalması durumuna da Oligohidramniyoz adı verilir. Her iki durum da hem anne hem de bebek için birtakım riskler taşır.
Amniyotik Sıvı Nasıl Oluşur?
Amniyotik sıvı hamilelik süresince bebekle birliktedir ve onu korumakla görevlidir. Peki bu kadar hayati bir sıvı anne karnında nasıl oluşur?
Döllenme gerçekleştikten ve bebeğin kesesi oluştuktan sonra embriyonun etrafında kesenin içerisinde rahat hareket etmesine yardımcı olacak bir sıvı birikmeye başlar.
Amniyon sıvısının içeriği;
- %99 oranında su,
- Bebeğin idrarı,
- Bebekten dökülen epitel hücreler (Ölü deri hücreleri),
- İnorganik tuzlar ve
- Enzim, protein, yağ, hormon gibi organik maddelerdir.
Bebek, anne rahminde büyüdükçe sıvı miktarında da artış meydana gelir ve bebeğin ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olur.
Amniyotik Sıvının Görevi Nedir?
Anne karnındaki bebeğin çevresini saran bu mucizevi su, fetüsün sağlıklı gelişimi açısından önemlidir. Bu nedenle miktardaki artma ve azalmalar endişe yaratabilir.
Amniyon sıvısının görevleri şunlardır;
- İçerisinde bulunan hormonlar, besinler ve antikorlar sayesinde bebeği enfeksiyonlara karşı korur.
- Bebeği dışarıdan gelebilecek darbelere karşı korur.
- Fetüsün anne karnında rahat hareket edebilmesine imkân tanır.
- Rahim içi sıcaklığı sabit tutarak fetüsün vücut sıcaklığının korunmasına yardımcı olur.
- Işık, ses, basınç gibi çevresel etkenlere ve uyaranlara karşı bebeği korur.
- Bebeğin kas ve iskelet sisteminin gelişimine destek olur.
- Suyun yutulması ve solunması aracılığı ile sindirim ve solunum sisteminin gelişmesini sağlar.
- Fetüsün göbek kordonunun sıkışmasını önler ve kordondan besin ve oksijen gelişinin daîmî olmasını sağlar.
- Sıvı ve besin taşınmasına yardımcı olarak bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişimini destekler.
Gebelikte Amniyon Sıvısının Azalma Nedenleri Nelerdir?
Gebelikte sıvı azalması çoğunlukla 3. trimesterde görülür. Herhangi bir sebebe bağlı olmaksızın oluşabilir, ancak genellikle ya bebeğe ya da anneye bağlı etkenler söz konusudur.
Oligohidramniyoz nedenleri şunlardır;
- Bebeğin kesesinin yırtılması
- Riskli gebelikler (Gebelik şekeri, gebelik tansiyonu, çoğul gebelik vb.)
- Plasentanın kan oranının düşük olması
- Bebekteki bazı kromozom anomalileri
- Bebekte ortaya çıkan böbrek ve idrar yolu sorunları
- Bebeğin gelişim geriliği
- Miad aşımı (Doğum tarihinin gecikmesi)
- Anne adayının vücudundaki sıvı miktarının düşük olması
- Anne adayında bulunan bazı kronik hastalıklar
Bebeğin Suyunda Azalma Görülmesi Ne Gibi Sonuçlar Doğurur?
Rahim içindeki bebeğin sıvı miktarı düştüğünde anne ve bebek için bazı sorunların meydana gelme ihtimali artış gösterir. Bu riskler şunlardır;
- Bebeğin vaktinden önce doğurtulması gerekebilir.
- Doğum esnasında bazı sorunların yaşanmasına sebep olabilir. (Doğumun ilerlememesi, bebeğin kasılmaları daha çok hissederek olumsuz yönde etkilenmesi, zorunlu sezaryen hali gibi.)
- Bebekte birtakım gelişim bozuklukları meydana gelebilir. (Beyin, sindirim, solunum sisteminde oluşabilecek sorunlar.)
- Bebeğin enfeksiyonlara yakalanma olasılığı yükselir.
- Su miktarı düştüğü için göbek kordonunda sıkışma meydana gelerek bebeğe taşınan besin ve oksijenin azalmasına neden olabilir.
Bu riskleri ortadan kaldırabilmek amacıyla anne adayının gebeliğin kaçıncı haftasında bulunduğu göz önüne alınarak bir tedavi planı yapılır.
Oligohidramniyoz Tedavisi Nasıl Olur?
Rutin bir ultrason kontrolü sırasında teşhis kolayca yapılabilir. Su miktarı 500 ml altına düşmesi durumunda gebenin yakın takibe alınması ve gidişata göre ne yapılacağına karar verilmesi gerekir.
Anne adayında oligohidramniyoz varsa durumun ciddiyetine göre aşağıdaki tedavi yöntemleri ile suyun artışı sağlanır.
- Doktor, yatak istirahati ve bol sıvı tüketimi önerebilir.
- Anne ve bebek takibe alınarak düzenli aralıklarla su miktarı ölçümü yapılır ve bebeğin durumu kontrol edilir.
- Hamilelik haftası ileriyse yani doğum yaklaşmışsa doktor doğumu başlatmaya karar verebilir.
- Anne adayına amniyoinfüzyon adı verilen bir uygulama yapılır. Amniyoinfüzyon, bir iğne yardımı ile amniyon kesesinin içerisine özel bir sıvı enjekte edilmesi yöntemidir.
Tüm bu uygulamalar “Amniyon sıvısı nasıl artar?” sorusuna cevap niteliğindedir. Fakat her hamilede olumlu sonuç alınmayabilir. Anne adayında gebelik şekeri, gebelik zehirlenmesi gibi ekstra sağlık problemleri varsa veya su miktarındaki azalma hamileliğin çok erken evrelerinde ortaya çıkmışsa doktorunuz gebeliği sonlandırmanın daha uygun olacağına karar verebilir.
Hamilelikte Amniyon Sıvısını Arttırmanın Yolları Nelerdir?
Eğer bir gebede bebeğin suyunda azalma tespit edilmişse “Bebeğin suyunun artması için ne yapmalı?” sorusunun cevabı merak konusu olur.
Kesin faydası olup olmadığı bilinmemekle beraber uzmanlar bazı uygulamaların sıvı miktarını artırmaya yardımcı olabileceğini düşünmektedir.
- Öncelikle mutlaka bol su tüketilmelidir. (Günde en az 2,5 litre)
- Anne adaylarının günlük sıvı alımına özen göstermesi, çorba, ayran, taze sıkılmış meyve suyu gibi sıvı gıdaları bol bol tüketmesi tavsiye edilir.
- Sağlıklı ve dengeli beslenmeye özen gösterilmelidir. Tek tip beslenme yerine öğünlerde her besin grubundan yiyeceğin bulunmasına, yeterli miktarda protein alımına dikkat edilmelidir.
- Bol bol dinlenilmeli, oksijen taşınmasını kolaylaştırmak için hafif, vücudu zorlamayan egzersizler yapılmalıdır.
Hamilelikte amniyon sıvısı azalması her zaman ciddi bir sorun olduğu veya olacağı anlamı taşımaz. Eğer azalma miktarı düşükse yakın takibe devam edilerek doğumun normal zamanında gerçekleşmesi beklenebilir. Bu noktada yapmanız gereken doktorunuzun tüm uyarılarına ve tavsiyelerine uymak ve bol bol dinlenmektir.
Dilerseniz aşağıdaki bağlantıya tıklayarak diğer yazımıza göz atabilirsiniz.
Anne Karnındaki Bebeğin Duyularının Gelişim Sırası: https://www.bebek.com/anne-karnindaki-bebegin-duyularinin-gelisim-siralamasi/
