Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Kadın Sağlığı Ünitesi’nden Dr. Cem Ayhan, bebeğin anne karnındayken normal gelişimini devam ettirmesi için hayati önem taşıyan, genetik ve önemli hastalıklarda erken tanı elde edilmesini sağlayan Amniyonsentez Testi’ne ilişkin bilgiler aktarıyor ve gerekliliğine dikkat çekiyor.
Amniyon Sıvısı Nedir?
Her bebeğin anne karnında sağlıklı bir şekilde büyüyebilmek için “Amniyon Mayisi” ismi verilen bir sıvıya ihtiyaç duyar. Bu sıvının, bebeği ısı değişimlerine, infeksiyona, çarpma gibi dış etkenlere karşı korur ve bebeğin normal gelişimini devam ettirmesi için hayati öneme sahiptir. Amniyon sıvısının içeriği, annenin serumuna çok benzer; ek olarak içerisinde bebeğe ait hücreler de bulunan bir sıvıdır.
Bebek bu sıvıyı içmekte ve bu sıvının içine idrarını yapmaktadır. Bebeğin vücudundan gelen üre, bilirübin, alfafetoprotein gibi pek çok madde bu sıvının içerisinde bulunur. Bu sıvının içeriği sabit bir yapıda olmayıp, gün içinde 10-12 kez anne tarafından filtre edilmektedir. Amniyon sıvısının miktarı gebelik haftası ilerledikçe artmakta ve 9 aylık bir gebelikte yaklaşık olarak 800 ml.’ye ulaşmaktadır.
Amniyosentez İşlemi Nedir?
Amniyon sıvısının anne karnından özel tekniklerle alınması ve incelenmesi durumunda bebeğin sağlığı hakkında son derece faydalı bilgiler vermektedir. Bu işleme Amniyosentez adı verilmektedir.
Amniyosentez Ne Zaman Yapılır?
Gebelik sırasında Amniyosentez’in genetik hastalıkların araştırılması ve bazı hastalıkların tedavisi amacıyla değişik zamanlarda yapılabilir. Toplumda yaygın olarak bilinen ve bebeğin genetik yapısının araştırılması için yapılan teste Genetik Amniyosentez Testi denir.
Bu test, gebeliğin ilk yarısında yapılmaktadır. Bu aşamada yapılan Amniyosentez ile bebeğin kromozom yapısı % 100’e yakın bir doğrulukla belirlenebilmektedir. Yine aynı dönemde bazı kalıtsal genetik hastalıklarının tanısı konabilmektedir.
Amniyosentez Hangi Durumlarda Yapılır?
Anne yaşının 35’den fazla olması, daha önceden kromozomal anomalili bebek sahibi olanlar; 3 ya da daha fazla sayıda gebeliği kendiliğinden düşükle sonlananlar; anne ya da babanın bilinen kromozomal / genetik hastalığı olanlar; ailede kromozomal anomali öyküsü bulunanlar; taşıyıcısı olduğu X kromozomuna bağlı geçiş gösteren hastalıkları olan anneler; metabolik hastalık riski taşıyanlar; nöral tüp defekti riski olanlar; tarama (ikili ya da üçlü tarama testinde artmış risk varlığı) testleri pozitif çıkanlar genetik hastalıkların tanısı için Amniyosentez Testi yaptırmalıdır.
Gebelik sürecinizi hafta hafta takip etmek ister misiniz? Aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
Hafta hafta gebelik: https://www.bebek.com/hamilelik/hafta-hafta-hamilelik/
Amniyosentez ile Hangi hastalıkların Tanısı Konur?
Günümüzde pek çok metabolik hastalığın tanısının Amniyosentez ile konulabildir. Ancak metabolik hastalıkların taraması her merkezde yapılamaz. Genetik Amniyonsentez genellikle gebeliğin 15. ile 17. haftasında yapılır. Ama bazı durumlarda daha erken dönemde, gebeliğin 12. ile 14. haftaları arasında da yapılabilir.
Amniyosentez Nasıl Yapılır?
Bu işlem ağrısızdır. Herhangi bir anestezi uygulaması gerektirmez. Amniyosentez’in ultrasonografi muayenelerine benzer bir şekilde yapıldığını ve öncelikle yapılacak bir obstetrik ultrasonografi ile bebeğin anne karnında hangi pozisyonda durduğu; eşlik eden bir anomalisi olup olmadığı; bebeğin büyüklüğü; plasentanın yeri kontrol edilerek kaydedilir. Uygun yer saptandıktan sonra Amniyosentez yapılacak bölge antiseptik solüsyonlarla temizlenerek hazırlanır. Bu bölgede son derece ince bir iğne ile ultrasonografik gözlem altında amniyon kesesine girilerek yaklaşık olarak 20 ml sıvı aspire edilerek derhal genetik inceleme için laboratuvara teslim edilir.
Gebelik Hakkında Bilgiler konulu videomuzu izleyebilirsiniz.
Amniyosentez Sonrası Dikkat Edilecekler Nelerdir?
Her cerrahi girişim sonrasında olduğu gibi uygun bir süre istirahat edilmesinin kişinin kendini ve bebeği olası yan etkilerden koruması için gereklidir. Amniyosentezi takiben ilk 24 saat fiziksel aktiviteler olabildiğince azaltılmalı, mümkün ise yatak istirahatı yapılmalıdır. Amniyosentez sonrası 3 gün cinsel temasta bulunulmamalıdır. Amniyonsentez uygulanan kişinin duş, tuvalet gibi ihtiyaçları rahatlıkla kendisi giderebilir.
Amniyosentezi takiben, 38 dereceden fazla yüksek ateş, şiddetli karın ağrısı, geçmeyen kramplar, vaginada kanama ya da sıvı akıntı gelmesi durumunda bir sağlık kurumuna acilen başvurulmalıdır.
Sonuçlar Ne Zaman Çıkıyor?
Amniyosentez ile bebeğin genetik yapısının belirlenmesinin yaklaşık olarak 1-3 hafta aldığını ve bu sürecin laboratuarda üretilen bebeğe ait hücrelerin büyüme hızına ve miktarına göre değişiklik gösterebilir. Bazı laboratuvarlar FISH adı verilen bir yöntemle 24 – 48 saatlik bir süre içinde sık görülen bazı genetik hastalıkların ön sonuçlarını verebilirler. Eğer özel bazı hastalıklar aranacaksa bunların tanısının konabilmesi için gereken süreler değişkendir.
Amniyosentez Güvenli midir? Komplikasyonları Nelerdir?
15. gebelik haftası ve sonrasında yapılan Amniyosentez’in % 0.5 yani 200 vakada 1 düşük ile sonlanma riski taşır. Bu risk 35 yaşındaki bir kadının Down Sendrom’u taşıyan bebek sahibi olma riskiyle eşittir. Eğer Amniyosentez, 15. gebelik haftasından önce uygulanırsa, düşük riski artarak %1‘e yaklaşmaktadır. Bu nedenle Amniyosentez uygulaması konunun uzmanı ve bu konuda deneyimli doktorlar tarafından , donanımlı sağlık merkezlerinde yapılmalı ve sonuçlar deneyimli genetik laboratuvarlarında değerlendirilmelidir.
Gebelik sürecinde nasıl beslenmeniz gerektiğini merak ediyorsanız ay ay gebelikte beslenme makalelerimiz size rehberlik edebilir. Aşağıdaki bağlantıya tıklayıp ulaşabilirsiniz.
Ay Ay Gebelikte Beslenme: https://www.bebek.com/ay-ay-gebelikte-beslenme/
Aklınıza takılan soruları yorum olarak bırakabilirsiniz.
Sevgiler.
