Her anne ve bebek özel olduğu gibi biliyoruz ki anne ve bebeklerin besin tercihleri de özeldir. Peki bebeklerde yaşam boyu sürecek olan besin tercihlerinde bebeklerin doğum öncesi ve sonrası dönemde yaşadıkları lezzet deneyimlerinin etkilediğini biliyor muydunuz?
Besin seçimleri bireysel ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Besinlerin tercih edilmesi ya da reddedilmesi doğum öncesi ve sonrası dönemdeki lezzet deneyimleri ile ilişkilendirilmiştir.
Annelerin gebelik ve emzirme döneminde tükettiği bazı besinler amniyotik sıvı veya anne sütüne geçmektedir. Bebekler bu aracılıkla annelerin tercih ettiği besinlerden deneyimlemeye başlamaktadır. Amniyotik sıvı ve anne sütünün lezzeti annenin diyeti ile değişir bu nedenle de bebeklerin ileri yaşamlarındaki besin tercihini, temel olarak annesinin beslenme alışkanlıklarının etkileyebileceği vurgulanmaktadır.
Lezzet ile İlgili Duyuların Gelişimi
Lezzet algısı ile ilgili duyuların gelişimi gebelik dönemde başlamakta ve fonksiyon göstermeye başlamaktadır.
Gebeliğin son trimester döneminde tat reseptör hücreleri tat alma duyusuyla ilgili bilgileri ve sinyalleri merkezi sinir sistemine ileterek emme, yüz ifadeleri ve diğer duyusal davranışları düzenlemektedir.
Fetüs son trimester dönemde amniyotik sıvıyı yutmaktadır. Fetüs, annenin beslenmesi ile değişen amniyotik sıvının lezzetini fark etmeye başlar. Böylece çocuklar besinlerle tanışmadan önce ilk lezzet deneyimlerini, tat ve koklama duyusuna ait sistemler yoluyla doğuma yakın dönemde yaşamaya başlamaktadır.
Doğum öncesi ve sonrası dönemde bebeklerin yaşadıkları iyi veya kötü lezzet deneyimleri çocukların yaşam boyu sürecek olan besin tercihlerini oluşturmaktadır.
Anne Karnında Yaşanan Lezzet Deneyimleri
Annenin tükettiği bazı besinlerin lezzeti amniyotik sıvıya geçer ve böylelikle amniyotik sıvının lezzetini değiştirir. Bu sayede anne karnındaki bebek farklı lezzetler ile tanışır ve lezzet deneyimleri yaşamaya başlar. Fetal dönemde yaşanan bu lezzet deneyimlerinin doğumda ve sonraki dönemlerde bu lezzetlere karşı verilen tepkileri etkilediği çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir.
Deneysel bir çalışmada son trimester döneminde havuç suyu içen annelerin bebeklerinin 5-6 aylık olduklarında havuç suyu içmeyen ve tüketmeyen annelerin bebeklerine göre havuçlu tahılı daha fazla tüketme eğiliminde oldukları belirlenmiştir.
Amniyotik sıvı, annenin tükettiği besinler sayesinde çeşitli besin ögeleri ve lezzetleri içermektedir. Bu nedenle anne karnında yaşanan lezzet deneyimleri, doğumdan sonra besinlere karşı verilen tepkileri ayrıca besin tercihlerini etkileyebilecek bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.
Anne Sütü ile Yaşanan Lezzet Deneyimleri
Anne sütünün lezzeti, annenin diyetindeki çeşitliliğe ve beslenme alışkanlıklarına göre değişiklik gösterir.
Annenin beslenmesindeki günlük değişikliklere bağlı olarak anne sütünde bulunan bileşenlerin yoğunluğu ,çeşidi ve anne sütünün lezzeti emzirme süresince sürekli değişmektedir. Anne sütünde oluşan bu değişiklikler, bebeğe farklı ve yeni lezzetleri tanıma fırsatı sunar. Sürekli olarak yeni lezzetler ile tanışmak bebeğin farklı lezzetlere alışmasını, sevmesini ve ileriki dönemde besin kabulü ve tercihlerinde önemli bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Anne sütü ile beslenmenin gelecek dönemde besin çeşitliliğinin artmasında önemli bir etkiye sahip olduğu bilinmektedir.
Mamaların standart değişmeyen lezzetleri bulunduğundan mama ile beslenen bebeklerin farklı lezzetler ile tanışması anne sütü ile karşılaştırıldığı zaman oldukça sınırlı kalmaktadır. Bu yüzden yeni besinler kabulündeki farklılıkların annenin beslenmesi ile anne sütüne geçen çeşitli lezzetler ile ilişkili olduğu belirtilmektedir.
Gebelik döneminde anne, beslenmesi ile bebeğinin ilk sofrasını kurmaktadır. Doğumdan sonra ise bebeğini anne sütü ile besleyerek lezzet deneyimlerini artırmalı ve bebeğini ileriki yaşamına hazırlamalıdır. Bu yüzden annenin gebelik ve emziklilik döneminde yeterli, dengeli ve çeşitli beslenmesi büyük önem taşımaktadır.
Besin reddi ile ilgili makalemize ulaşmak için bağlantıya tıklayabilirsiniz.
Bebeklerde Damak Tadı Oluşumu ve Besin Reddi – https://www.bebek.com/bebeklerde-damak-tadi-olusumu-ve-besin-reddi/
Aklınıza takılan soruları yorum olarak bizlere iletebilirsiniz.
Sağlıklı günler.
Diyetisyen Mehlika Sultan Karakoç
Instagram: https://www.instagram.com/diyetisyenmehlikakarakoc/
