Herkese merhaba!
Bebeğinizle oynadığınız her oyun eşsiz ve bebeğinizin farklı dönemlerde farklı gelişim alanlarına hitap edebilir. Biz de bu yazımızda, bebeğinizin gelişim sürecine katkıda bulunan oyunun 6 evresini ele aldık. Sosyal ve duygusal gelişim açısından ele aldığımız oyunun evreleri, bebekler dünyayı ve çevresini oyun yoluyla keşfederken bize yol gösterir.
Oyunun evrelere ayrılması bize şu ipucunu verir: Bebeklerin gelişim dönemi ve gelişim özellikleri zamanla değişir, oyun da bu değişime ve dönüşüme ayak uydurur. Bebeğin gelişimine farklı dönemlerde farklı katkılar sunar; biz de bu dönemlerin özelliklerini bildiğimizde bebeğimizle oyunlarımızı bu bilgi çerçevesinde şekillendirebiliriz.
1. Evre: Uğraşsız Oyun
- Bebeğiniz ilk 6 ayında el, kol ve ayak gibi uzuvlarını kullanarak oyunlar oynar.
- Rastgele ve sık tekrarlanan oyunlardır.
- Bebeğinizin sizinle iletişim kurma çabası genelde heyecanından belli olur ve onunla oyun oynadığınızda bedeni kıpır kıpır olur.
- Bazen siz farkında olmasanız da bebeğiniz pusetinde yatarken veya kucağınızda dururken ayaklarını yakalamaya çalışır.
2. Evre: Tek Başına Oyun
- 6 ay ve üzeri bebekler çeşitli nesneleri kullanarak oyunlar üretirler.
- Oyun nesnelerini belirli zaman aralıklarıyla değişebilir.
- Çıngırak, top, renkli oyuncaklar ilgilerini çeker ve kendi başlarına keşfetmeye çalışırlar.
- Zaman zaman oyuncakları yere atıp tekrar almaya çalışırlar.
- Duyu organlarını aktif bir şekilde kullanmayı isterler, ellerine aldıkları nesneleri ağızlarına götürür veya sallamayı, sıkmayı denerler.
3. Evre: İzleyici Oyun
- Bebekler 2-3 yaşlarına geldiklerinde artık yavaş yavaş sosyalleşmeye başlarlar. Sosyalleşmenin öncesinde ise çevrelerini keşfetmeye ve insanları tanımaya çalışırlar.
- Sosyalleşme öncesinde çevresinde oyun oynayan çocuklar görürse önce onları izlemek ve güvende olup olmadığını hissetmek isterler.
- Oyun parkına gittiğinizde diğer çocukları izleyen bebeğinizi görürseniz şaşırmayın! 😊 Ona güvende olduğunu hissettirecek şekilde bir tutum sergileyebilirsiniz. Diğer çocuklarla tanışabilmesi, onların yanına gidebilmesi ve oyunlar kurabilmesi için sizin de parktakilerle sosyalleşmeniz ona rol model olabilir.
- Oyun grubunda veya kreşte de diğer çocukların oyunlarını izleyebilir, gözlem yapabilir, arkadaşlarını tanımaya çalışabilir ve oyunun kurallarını anlamaya çalışabilir. Bu durumlarda bebeğinizin izleyici oyun evresinde olduğunu hatırlayabilirsiniz.
“Oyunun Evreleri Nelerdir? Oyunun 6 Evresi Nedir?” isimli videomuzu izlemek için videonun üzerine tıklayın.
4. Evre: Paralel Oyun
- 3 yaş ve üzeri çocukların sıklıkla paralel oyun oynadığını görürüz.
- Çocuklar aynı ortamda başka çocuklarla oynarlar ancak ortak bir oyun kurmazlar, yan yana oyun vardır ancak çok fazla iletişim yoktur.
- Bu oyun evresinde çocuklar birbirlerinin oyunlarını gözlemlerler, bazen birbirlerine model alarak aynı oyunu kurgularlar ancak aynı oyunu oynasalar dahi kendi başlarına oynamak isterler. Gözlem ve taklit olduğu için bu evrede akran öğrenmesi de meydana gelir, yaşıtlarından yeni bilgiler ve beceriler öğrenmeye meyilli olurlar.
- Bebeğinizle aynı odada siz kendi işlerinizi yaparken ondan da oyun kurmasını isteyebilirsiniz. Böylelikle yavaş yavaş bağımsız hareket edebilme ve tek başına oyun kurma becerilerini de zamanla kazanmış olur.
Siz de çocuğunuzun tek başına oyun kurma becerisini desteklemek için onunla paralel zaman geçirebilirsiniz.
5. Evre: Katılımcı Oyun
- 3-4 yaş grubundaki çocuklar bu evrede sosyalleşir ve iletişim kurar. Bir önceki evre olan paralel oyun evresinde iletişim vardı ancak çift yönlü değildi, çocuklar gözlem yaparak ya da taklit ederek tek yönlü bir iletişim kurmaya meyilliydi; ancak bu evrede akranlarıyla oyunlara katılır, grup içinde katılımcı olur ve oyun kurallarını şekillendirme rol alabilir.
- Çocuklar, oyun partnerini gözlemler ve deneyim paylaşımı yapar. Fikirlerini, duygularını ve düşüncelerini paylaşmaya başladıkları oyuna katılırken aynı zamanda sosyal hayata da katılmaya başlarlar.
- Çocuğunuzun sosyalleşme, iletişim kurabilme, ilişki başlatma ve devam ettirebilme, sorumlu karar alabilme ve kararlarını uygulayabilme becerileri için katılımcı oyunlar oldukça önemlidir. Bu oyunlar sayesinde, neyi yapabildiğini veya yapamadığını daha iyi keşfederek öz farkındalığı gelişir.
- Akranlarıyla veya sizinle katılımcı oyun oynarken dil gelişimi ve konuşma becerileri desteklenir. Doktorculuk, manavcılık veya uzaycılık gibi çocuğunuzun ilgisini çeken konularda sembolik oyunlar oynayabilir ve çocuğunuzun bu oyunlarda katılımcı olmasını destekleyebilirsiniz.
6. Evre: Sosyal Oyun
- Oyun sırasında sosyalleşme, iletişim ve ortak hedef bulunur.
- Oyuncular arasında gözlem, iletişim ve etkileşim vardır.
- Çocuğunuzla oynadığınız sosyal oyunlarda onunla birlikte ortak hedef belirleyebilirsiniz. Örneğin, bloklarla en yüksek kuleyi inşa ederken dikkat etmeniz gereken noktaları konuşabilirsiniz. Bu hedef için iş bölümü yapabilirsiniz. Bu hedefe giderken karşılaşabileceğiniz problemler üzerine düşünebilir ve çözüm önerileri sunabilirsiniz. Kuleniz yıkıldığında nasıl bir tepki vereceğinizi, yeniden inşa etmeye devam etmek için nelere ihtiyaç duyduğunuzu konuşabilir ve birlikte bir strateji geliştirebilirsiniz.
- Sosyal oyunlarda çocuklar gerçek hayatta karşılaşabileceklerini oyunda deneyimledikleri için gündelik hayata daha hazır hale gelirler. Problem çözme, strateji geliştirme, sorumlu karar alabilme, hatayı telafi edebilme, risk alabilme ve ön görme becerilerinin gelişimi için sosyal oyun evresi oldukça önemlidir.
Siz de bebeğinizle oyunlar kurarken onun içinde bulunduğu yaş grubuna ve gelişim özelliklerine göre hangi oyun evresinde olduğunu gözlemleyebilirsiniz. Bebeğinizin içinde bulunduğu oyun evresine uygun oyunlar tercih edebilir ve bebeğinizin gelişim alanlarını bu kapsamda destekleyebilirsiniz.
Aklınıza takılan bir soru olursa yorumlara yazın, Erken Çocukluk Eğitimcisi Uzm. Feyza Yeliz Bayındır cevaplasın! 😊
https://www.instagram.com/uzm.feyzayelizbayindir/
Keyifli, neşeli ve öğrenme dolu oyunlar diliyoruz.
Sevgiyle ve oyunla kalın! #oyunbağkurar
