Ebeveynler bebekleri doğduğu günden itibaren sağlıklı bir şekilde büyümesi, gelişmesi, iyi beslenmesi ve soğuk almaması gibi konularda oldukça titiz davranırlar. Ancak genel sağlık konusunda olduğu kadar ağız sağlığı konusunda da aynı özeni göstermek gerekmektedir.
Çünkü, ağız sağlığı problemleri beraberinde başka sorunları da getirebilir. Çocuklarda diş gıcırdatma da miniklerde sık görülen, hem sebepleri hem de sonuçlarıyla fiziksel ve psikolojik gelişim üzerinde etkisi olan önemli bir sorundur.
Çocuklarda Diş Gıcırdatma Nedir?
Genellikle kişinin kendisi problemin farkında olmazken, çevresindekiler kulaklarını rahatsız edecek tizlikte çıkan seslerden yola çıkarak bu alışkanlığı kolaylıkla fark edebilir.
Çok yaygın karşılaşılan bu rahatsızlık kimi insanlarda sadece gündüzleri, kimilerinde sadece geceleri ve kimilerinde ise hem gece hem de gündüz olmak üzere farklı şekillerde görülebilmektedir.
Bebeklerde Diş Gıcırdatma Belirtileri
Problemin olumsuz sonuçlarından etkilenmemek için erken teşhis ve tedavi önemlidir. Bu nedenle sorunu yakından tanımakta ve belirtilerin neler olduğunu bilmekte her zaman fayda vardır.
En sık karşılaşılan belirtiler aşağıdaki gibidir;
- Geceleri, gündüzleri ya da hem gece hem gündüzleri sık aralıklarla duyulan gıcırdatma veya tıklatma sesleri
- Ağızdan kulağı rahatsız edecek tizlikte çıkan sesler
- Dişlerdeki hafif, ileri ya da orta dereceli aşınmalar
- Ağız içerisindeki damak, yanak içi, dil gibi yumuşak dokularda travmalar oluşması
- Çiğneme kaslarında sabahları yorgunluk, sertlik ve ağrı
- Çene ekleminin hareket ederken ses çıkarması
Bebeklerde Diş Gıcırdatma Sebepleri
Çocuklarda ağızdan takırdama ve gıcırdama seslerinin gelmesi çok sık görülen bir problemdir. Ancak bir durumla sık karşılaşılması o durumun normal olduğu anlamına gelmez.
Bebeklerde diş gıcırdatma da uzun süreli devam ettiği sürece normal değildir ve birçok problemin habercisi olabilir. Bu nedenle küçüklerde ve büyüklerde görülmesi durumunda asla göz ardı edilmemelidir.
En sık karşılaşılan sebepler aşağıdaki gibidir;
-
İlk Dişlerin Çıkmaya Başlaması
Bu eylem belirli dönemlerde normal bir davranış olarak kabul edilse de davranışın sürekli tekrar etmesi ve beraberinde bazı rahatsızlıkları getirmesi normal değildir, derhal önlem alınmalıdır.
-
Diş Yapısındaki Dengesizlik ve Çürükler
7 ila 11 yaş arasındaki zamana denk gelen bu dönemde çocuklarda diş gıcırdatma normaldir. Ancak belirtilerin giderek şiddetlenmesi ve 12 yaş sonrasında hala devam etmesi durumunda derhal uzman bir doktora götürülmelidir.
-
Sindirim Sistemi, Solunum Sistemi ve Hormonal Sistem Rahatsızlıkları
Çene kaslarını sıkma ve çiğneme merkezi, sinir sisteminin kontrolündedir. Ağız anatomisindeki bozukluklardan kaynaklanmayan bebeklerde diş gıcırdatma, diğer sistemlerin merkezi sinir sistemini uyarması ve bunun sonucunda çiğneme refleksinin harekete geçmesiyle gerçekleşebilir.
-
Kullanılan İlaçların Etkisi
Bazı ilaçlar sinir sistemini uyararak çene kaslarına fazla kuvvet uygulama ve sıkıştırma gibi yan etkilere sebep olabilir.
-
Bağırsak Paraziti Enfeksiyonları
Okul, kreş ve park gibi toplu alanlarda çokça zaman geçiren minikler sürekli parazitlere maruz kalırlar. Bazen bu parazitlerin vücuda alınması sonucu bağırsak enfeksiyonları oluşur.
Bağırsaklara yerleşen parazitler ise beyni uyararak ağızdan salya akmasına ve bruksizmin oluşmasına sebebiyet verebilir.
-
Reflü
Yenilen besinlerin mide kapakçığının gevşemesi sonucu mideden yemek borusuna geri dönmesine reflü denir.
Bebeklerde sık karşılaşılan bu problem, ağıza dönen yemeğin sürekli çiğnenmesi ile başlayarak gıcırdatma alışkanlığına kadar varabilir.
-
Psikolojik Etmenler
Okula başlama, bakıcı değişikliği, kardeş sahibi olma, arkadaşlarla yaşanan tatsız durumlar ve uyku bozuklukları gibi stres kaynağı olan psikolojik etmenler problemin kaynağı olabilir.
Bu sebeple fiziksel olarak herhangi bir sebep bulunmadığı takdirde, mutlaka çocuğun uzman bir psikolog ile görüşmesi sağlanmalı ve stres kaynağı tespit edilerek çözüm odaklı adımlar atılmalıdır.
Çocuklarda Uyurken Diş Gıcırdatma ile Baş Etmenin Yolları
Bir durumun sık karşılaşıyor olmasının onun normal olduğu anlamına gelmediğinden bahsetmiştik. Bu gerçekten yola çıkarak, çocuklarda uyurken diş gıcırdatma sık rastlansa da erken yaşta koruyucu tedaviler yapılmadığı takdirde dişlerde ve çene eklemlerinde kalıcı hasarlara yol açabilir.
Tedavinin ilk koşulu tanıdır ve öncelikle alışkanlığın altında yatan sebep araştırılmalıdır.
Sebebinin ne olduğunu araştırmaya başlamak adına ilk olarak pedodonti uzmanına gidilmelidir. Muayene sonucunda bölgedeki aşınmanın düzeyi tespit edilir.
Alt ve üst dişlerin tam kapanmasını engelleyen bir bozukluk varsa düzeltilir ve diğer gerekli tedavi yöntemleri uygulanır. Gerekirse çocuğun uyurken ağzına yerleştireceği ve zedelenmeyi en aza indirecek aparatlar takılabilir.
Sorun, ağız ve çenenin anatomik yapısıyla ilişkili değilse sindirim, solunum ve hormonal sistemlerle ilgili araştırmalar yapılmalıdır.
Eğer çocuklarda uyurken diş gıcırdatma fiziksel bir temele dayandırılamıyorsa, çocuk zaman kaybetmeden çocuk ve ergen psikoloji alanında uzman bir doktora yönlendirilmeli ve sebep olabilecek psikolojik etmenler araştırılmalıdır.
İnsanların çoğu gün içerisinde yoğun stres altındayken çenesini kuvvetlice sıktığının farkındadır. Ancak bir o kadarı da başka bireylerin gıcırtı ve takırtı gibi gelen uyarıları fark edip kendilerine bildirmeleri ile durumun farkına varır.
Yetişkinlerde işler biraz daha kolayken çocuklarda diş gıcırdatma genellikle ebeveynlerin minik yavrularını dikkatle takip etmeleri ve uyarıları fark etmeleri sonucu ortaya çıkmaktadır.
Bu nedenle konunun neden kaynaklanabileceği ve problemle karşılaşılması durumunda hangi adımların izleneceği hususunda bilgi sahibi olmakta daima fayda vardır.
