Güneş, su ve hava gibi canlıların yaşamına devam edebilmesi için önemli bir yere sahiptir. Sağlığımız için birçok yararının yanı sıra psikolojik olarak bize moral veren bir tarafı da vardır. Güneş, çocuklar için açık hava oyunlarını, koşmayı ve eğlenmeyi hatırlatsa da cildimize nüfuz eden yararlı ışınlarının yanı sıra güneşin cildimize zarar verici etkiye sahip ışınları da bulunur. Özellikle çocukların ve bebeklerin kırılgan ve olgunlaşmamış ciltleri söz konusu olduğunda daha fazla dikkat edilmesi gerekir. Bu sebeple güneşin bebekler için önemi, güneş yanıkları ve bebeklerde güneş yanıklarını önleme hakkında aklınızdaki soru işaretlerine cevap bulabileceğiniz bu yazıyı hazırladık.
Güneş Işınları
Öncelikle güneş ışınlarını tanımlamakla işe başlayalım. Güneş ışınlarının bir kısmını gözle görebilirken göremediğimiz bir kısmı da vardır. Bu ışınlar 3’e ayrılır:
- Kendi gözümüzle görebildiğimiz ışınlar,
- Kızılötesi ışınlar,
- Tehlikeli olan ultraviyole ışınlar, UVA, UVB ve UVC.
Cildimiz için zararlı olan güneş ışınları ultraviyole ışınlardır. Bunları ise şu şekilde detaylandırabiliriz:
- UVA ışınları cildimizin en derinine nüfuz ederek hızlı bronzlaşmaya sebep olurken aynı zamanda yaşlanma ve kırışıklar üzerinde de büyük etkiye sahiptir.
- UVB ışınları ise yavaş bronzlaşmayla birlikte güneş yanığı, yaşlanma ve cilt kanserine yol açabilir.
- UVC ışınları en tehlikeli olanıdır ve şanslıyız ki dünya yüzeyine ulaşamazlar.
Güneş ışınları konusunda dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise buna maruz kaldığımız süre ve miktardır. Bu konuda dikkat etmemiz gerekenler şunlardır;
- Zaman: güneşe çıktığınız zaman dilimi oldukça önemlidir. Sabah ve akşam güneş ışınları dünyaya eğik bir açıda gelir ancak 11:00-14:00 saatleri arasında dik bir açıda dünyaya ulaşır. Bu sebeple bu saatlere dikkat edilmelidir.
- Su: Deniz kenarına tatile gittiniz ve bebeğiniz su da olmaktan büyük keyif alıyorsa unutmamalısınız ki su UV ışınlarının %20 sini yansıtır. Bu da güneş yanıklarına yol açabilir.
- Rakım: Su da olduğu gibi dağlarda da bu ışınlara maruz kalma riski her 300 metrede %4 artar. Bu nedenle dağlara çıkıyorum hava serin diye düşünebilirsiniz ancak bu sizi güneşin olumsuz etkilerinden korumaz.
- Bulutlar: Her ne kadar güneşin zararlı ışınlarını filtrelediğini düşünsekte hala zararlı ışınların bulutları aşarak dünyaya ulaştığını unutmamalıyız.
- Yerin doğa koşulları: Güneş ışınlarının yansıma gücü her yerde farklılık gösterir. Karın yansıması %85, kumun %17 ve çimenin %3 civarındadır. Bu sebeple karşı havalarda da güneş yanığı riskine karşı dikkatli olunmalıdır.
Güneş Yanığı Nedir?
Güneşin zararlı ışınlarından bahsettikten sonra gelelim güneş yanığı meselesine. Cildimiz kırmızıya döndüğünde ve acı hissetmeye başladığımızda güneş yanığı olduğumuzu hepimiz biliyoruz. Ama bunu bilimsel olarak açıklamak gerekirse; güneş yanığı, UVB ışınlarının cilt hücrelerinin üst tabakası olan epidermise zarar vermesi sonucu ortaya çıkan bir radyasyon yanığıdır. Başka bir deyişle; cildin ultraviyole ışınlara uzun süre maruz kalması sonucu ortaya çıkan geçici iltihaplanmadır.
Güneş Yanığı Belirtileri Nelerdir?
Güneşin zararlı ışınlarına maruz kaldığınız süre ya da miktara bağlı olarak güneş yanığı farklı seviyelerde kendini gösterebilir. Ciltte meydana gelen ağrı, acı, kızarıklık ve şişme belirtisi var ise 1. derece, bunlara ek olarak yanan bölgede içi su dolu kabarcıklar oluştuysa 2. derece yanıktan söz edebiliriz.
Bunlara ek olarak;
- Ateş,
- Titreme,
- Kusma,
- Baş ağrısı veya uyuşukluk, halsizlik.
Eğer bunlara birlikte bir güneş yanığından söz ediliyorsa şiddetli bir yanıkla karşı karşıya olduğunuzu ve hemen bir doktora başvurmanız gerektiğini söylemeliyiz.
Bebeklerde Güneş Yanıklarını Önlemenin Yolları
Bebeklerin cildi yetişkinlere göre daha ince, kırılgan ve güneşe karşı savunmasızdır. Yaklaşık 3 yaşına kadar da bu savunma sistemi yeterince gelişmez. Bu sebeple güneş yanığı söz konusu olduğunda ebeveynlerin daha dikkatli olması gerekir. Eğer çocuğunuzu veya bebeğinizi güneşe çıkarmaktan kaçınamıyorsanız cildinin korunması için yapmanız gerekenler şunlardır:
- Bebeğinizi mümkün olduğunca direk güneş ışığına maruz kalmaktan koruyun. Bunun için ilk yapmanız gereken güneş ışınlarının en dik açıyla geldiği saat 11:00-14:00 arasında dışarda olmamaya dikkat edebilirsiniz. Bu saatleri uyku saati olarak değerlendirebilirsiniz.
- Dışarı çıktığınız zamanlarda gölgeli alanlarda vakit geçirmeye özen göstermelisiniz.
- Eğer deniz kenarına tatile gittiyseniz bebeğinizi çıplak ya da mayoyla bırakmayın. Bunun yerine uzun kollu mayoları ya da ince pamuklu giysilerle oynmasına dikkat edebilirsiniz. Ayrıca geniş kenarlı bir şapka ve gözlük gibi aksesuarlarla da bebeğinizi güneş yanığına karşı koruyabilirsiniz.
- Güneş sadece ciltte değil gözlerde de olumsuz etkilere sebep olabilir. Çok fazla UV ışını retinaya, merceğe veya korneaya zarar verebilir. Bu sebeple bebeğinize uygun bir güneş gözlüğü tercih etmelisiniz.
- Güneşten korunmak için olmazsa olmaz doğru güneş kremi kullanmaktır. Bu sebeple bebekler için özel olarak formüle edilmiş yüksek koruma faktörüne sahip, SFP 50 ve 50+, güneş koruyucu kullanmalısınız. Güneş koruyucu kremi bebeğiniz güneşe çıkmadan 20 dakika önce sürmeye başlayabilirsiniz.
- Güneş kremini sürdükten sonra gün boyu koruma sağlar diye düşünmek yanlış bir yaklaşımdır. En azından her 2 saatte bir ve bebeğiniz her sudan çıktığında kremi yeniden sürmelisiniz. Özellikle alın, elmacık kemikleri, burun ve dudaklar gibi daha hassas olan bölgelere daha yoğun koruyucu kremler kullanabilirsiniz.
- Gölge ve bulutlu havalarda UV ışınlarının %80’inden fazlası bulutların içinden geçer. Bu sebeple güneş koruyucu kullanmaya devam etmelisiniz.
- Özellikle 6 aydan küçük bebeklerde güneş kremi kullanılması tavsiye edilmez. Bu sebeple gölge ve serin bir alanda kıyafetle ve üzeri örtülecek şekilde su kaybına neden olmadan korunmasına dikkat etmelisiniz.
- Hidrasyon, diğer bir deyişle su kaybı, sıcak havalarda ya da terlemeyle daha çok artar. Bu sebeple çocuğunuz susadığını söylemese bile düzenli olarak su içtiğinden emin olmanız gerekir. Bunun yanı sıra vücudunu rahatlatmak için su püskürtme kaplarını da kullanabilirsiniz. Bu oyun gibi olduğu için sıcak havalarda hoşuna da gidecektir.
- Güneşe çıktınız ve güneş yanığı olmadan evinize dönseniz bile bebeğinizin cildiniz mutlaka bebeğinize özel formüle edilmiş bir losyonla nemlendirmelisiniz. Böylece kurumuş cilt eski elastik yapısına kavuşacaktır. Ayrıca cildin nemlendirilmesi için bol su içirmeye de özen göstermelisiniz.
Bebeklerde Güneş Yanığını Hafifletmenin İpuçları
Öncelikle tekrar söylememiz gerekir ki; eğer kabarcıklı bir güneş yanığına ateş, titreme gibi belirtiler eşlik ediyorsa ve şiddetli bir duruma dönüşecek gibi görünüyorsa mutlaka doktorunuza başvurmalısınız. Bunun dışında daha hafif güneş yanıkları için yapılması gerekenler şu şekildedir:
- Eğer bebeğinizde bir güneş yanığı varsa daha fazla UV ışınına maruz kalmak durumu daha kötü bir hale getirebileceği için birkaç gün güneşten uzak kalmaya özen göstermelisiniz.
- Serin su yanıkları yatıştıracağı için bebeğinize duş aldırabilirsiniz. Banyo sonrası ise yanığın üzerine bastırmadan kurulamalısınız.
- Duş yaptırmaya alternatif olarak yumuşak bir bezle yanık olan bölgeye kompres yapabilirsiniz. Bezi soğuk suyla ıslattıktan sonra sıkıp güneş yanığı olmuş bölgenin üstüne koyup bir süre bekleyebilirsiniz.
- Güneş yanığını hafifletmek ve tedavi etmek için bebekler için özel olarak hazırlanmış krem ve losyonları tercih edebilirsiniz. Doktorunuza danışarak doğru krem ya da losyonu kolayca bulabilirsiniz. Ayrıca güneş sonrası kremler de yanığı yatıştırma konusunda size yardımcı olacaktır.
- Güneşe maruz kalma dehidrasyonu artıracağı için bebeğinize bol bol su içirmelisiniz. Anne sütü ya da bebeğiniz için uygun sıvıları da dehidrasyonun önüne geçmek için tercih edebilirsiniz.
- Güneş yanığı sonrası bebeğinizin cildinde kabarcıklar oluştuysa bunlara dokunmamalısınız. Bebeğinizin cildi çok hassas olduğu için bunları patlatmak iz kalmasına sebep olurken aynı zamanda enfeksiyon riskini de artırabilir. Bu sebeple kabarcıklara dokunmamak gerekir.
Güneş her ne kadar yaşam için olmazsa olmaz bir öneme sahipse de zararlarını da göz ardı etmemek gerekir. Bu sebeple bebeğinizle güneşli havalarda dışarı çıkıyorsanız ya da birlikte tatile çıkıyorsanız onu zararlı güneş ışınlarından korumak için gerekli tedbirleri almanız doğru olacaktır.
Aşağıdaki yazımız dikkatinizi çekebilir;
Bebekler için En İyi Güneş Kremleri: https://www.bebek.com/bebekler-icin-en-iyi-gunes-kremleri/
