Bebekler, fiziksel gelişimlerini anne karnında tamamladıktan sonra dünyaya gelmiş olsalar da vücutlarındaki bazı sistemler ve organlar doğduktan sonra gelişimini sürdürmeye devam eder. Kemik ve iskelet sistemi de bunlardan biridir. Bazen doğumlarda veya doğum sonrasındaki süreçlerde bebeklerde kalça sorunları yaşanır. Bu sorun henüz bebek küçük olduğu ve gelişimi devam ettiği için hemen fark edilemeyebilir. Bu nedenle ebeveynlerin konu hakkında bilgi sahibi olması erken teşhis ve tedavi için önemlidir.
Bebeklerde Hangi Kalça Sorunları Görülür?
Küçük bir bebeğin kalça yapısında normalin dışında bir durum olup olmadığı çoğu zaman gözle kolayca tespit edilemez. Bazı rahatsızlıklar çocuklar yürüme çağına gelene dek kendini belli etmeyebilir. Bu nedenle erken dönemde ve belli aralıklarla yapılan doktor kontrollerinde bu gibi rahatsızlıklar özellikle incelenir.
Bu kontrollerde en sık karşılaşılan kalça sorunları şu şekilde sıralanabilir;
Perthes Hastalığı
Uyluk kemiğinin yani femurun baş kısmındaki top şeklinde konumlanmış kemik bölgesinde kan dolaşımının bozulması sonucu kemik dokusunun ölümü yani nekroz denen durum gerçekleşir. Buna Perthes Hastalığı denir.
Perthes hastalığı, daha çok 4-10 yaş aralığındaki çocukları etkileyen fakat 1,5 yaştan 15 yaşa kadar görülme ihtimali bulunan bir hastalıktır. İhmal edildiğinde uzun tedavi süreçlerine ihtiyaç duyulabilir.
Her 10.000 çocuktan birinde görülür, ancak küçük yaştaki bebekleri de risk grubuna alan bir problemdir.
Eklem Enfeksiyonu
Bazı viral üst solunum yolu enfeksiyonlarının kalça eklemine yerleşerek eklem iç dokusunda sıvı artışı yaratmasına Kalça Eklemi Enfeksiyonu adı verilir.
Daha çok 1-5 yaş aralığındaki çocuklarda görülür. Sorun kendisini yürüme çağına gelen bebekte topallama ile gösterebilir. Uygun bir tedavi ile ortalama 1 haftada hastalık geçer.
Gelişimsel Kalça Displazisi
Gelişimsel kalça displazisi aşamaları olan bir hastalıktır. Büyüme kıkırdağı kayması olarak bilinir. Uyluk kemiği başının yuvasından kayması sonucu kalçanın normalin dışında gelişim göstermesi durumudur.
Ortalama olarak 1000 doğumda 1 görülür. Çeşitli tedavi şekilleri vardır.
Kalça Çıkığı
Kalça çıkığı, gelişimsel kalça displazisinin ilerlemiş şeklidir. Büyüme kıkırdağı kayması sonucu femur başı yerinden tamamen veya kısmen çıkabilir. Bu duruma Kalça Çıkığı adı verilir.
Bunlar her ne kadar bebeklerde rastlanabilen kalça hastalıkları olarak başlıklandırılsa da yenidoğanlarda da sık görülen iskelet sistemi sorunlarının başında gelir.
BEBEKLERDE DİL BAĞI (YARIK DUDAK) NEDİR? Konulu makalemize aşağıdaki bağlantıda ulaşabilirsiniz.
BEBEKLERDE DİL BAĞI (YARIK DUDAK) NEDİR? https://www.bebek.com/bebeklerde-dil-bagi-ankiloglossi-nedir/
Gelişimsel Kalça Displazisi Nedir?
Gelişimsel kalça displazisi, doğuştan veya sonradan gelişen, uyluk kemiğindeki femur başının top soket uyumunu kaybetmesi, soket kısmına tam olarak yerleşmemesi sonucu kaymaya ve anormal kalça gelişimine yol açan bir hastalıktır.
Bebeklerin gelişim sürecinde çevresel faktörlerin de etkisi ile kalça eklemindeki bu uyum bozularak olması gereken pozisyonun kaymasına ve kalçanın yanlış gelişmesine neden olur.
Gelişimsel kalça displazisi (GKD),
- Tam çıkık
- Tam olmayan çıkık
- Displazi (Büyüme kıkırdağı kayması) şeklinde kendini gösterebilir.
Bebeklerde Kalça Sorunları Nasıl Anlaşılır?
Ebeveynlerin kalça anomalisi tedavilerinde erken tanının önemini bilmeleri sonucunda; bebeklerinde herhangi bir kalça anomalisi olup olmadığı konusunda endişe yaşamaları ve teşhis koymak için neler yapılması gerektiğini bilmek istemeleri çok normal.
Kalça çıkığı başta olmak üzere femur başı sorunları, birtakım belirti ve bulgular ile anlaşılabilir. Ardından yapılacak detaylı bir doktor muayenesi ve çeşitli tetkikler sayesinde tanı koyabilmek mümkündür. Fakat her sorun dışarıdan fark edilemeyebilir. Örneğin; kalça eklemindeki enfeksiyonlar fiziksel bulgu oluşturmaz ve teşhisi için tanı yöntemleri şarttır. Bu nedenle her yenidoğan bebek bu sorunlara karşı belli aralıklarla kontrollerden geçmelidir.
Kalça yapısındaki sorunlar;
- Yenidoğanlarda doğumdan hemen sonra yapılan yenidoğan muayenesi kapsamında fiziksel muayene yapılarak tespit edilebilir.
- 3-4 aya kadar fiziksel muayeneye ek olarak kalça ultrasonografisi ile teşhis kon
- 4 aydan büyük bebeklerde ultrasonografi yerine kalça röntgeni çekilerek tanı koyabilmek mümkündür.
Bebeklerde Kalça Çıkığı Belirtileri
Bebekte kalça çıkığı bulguları şu şekildedir;
- Bacakları yana doğru açarken zorlanma, tam açamama
- İki bacak uzunluğu kıyaslandığında bir bacağın daha kısa görünmesi
- Kalça eklemini hareket ettirirken ses gelmesi
- İki bacağın uyluklarının iç derisi karşılaştırıldığında deri katlarında simetri olmaması
- Yürüme çağındaki bebeklerin yürürken aksaması
Bu belirtiler kalça displazisindeki genel fiziksel bulgulardır. Fakat her iki kalçada çıkık olması, bu belirtilerin birçoğunu gözlemlemenize engel olabilir. Örneğin; her iki bacağın iç kısmında benzer deri katmanları oluşabilir veya iki bacak arasında uzunluk farkı oluşmayabilir. Bu nedenle sadece belirtilere bağlı kalmak doğru değildir. Şüphelenilen durumlarda mutlaka vakit kaybetmeden bir doktora danışmak gerekir.
Displazi ve Çıkık Neden Olur?
Gelişimsel kalça displazisinin ve kalça çıkıklarının bilinen kesin bir nedeni yoktur. Bu anomaliler anne karnındaki gelişim sırasında oluşabileceği yani doğumsal olabileceği gibi doğum sonrasında da meydana gelebilir.
Ancak yapılan araştırmalar risk faktörlerinin displazi üzerindeki etkilerini ortaya koymaktadır. Bu faktörlerin kalça sorunlarına yol açabildiği bilinmektedir.
Hangi Bebekler Risk Taşır?
Bazı bebeklerde kalça sorunu oluşma riski çok daha yüksektir.
- Ailesinde kalça çıkığı hikâyesi bulunan bebekler,
- İlk gebelikle doğan kız bebekler,
- İkiz gebelikler,
- Sıkı kundak yapılmış bebekler,
- Anne karnında amniyon sıvısı az olan bebekler,
- Makat pozisyonu ile doğan bebekler,
risk grubunda bulunur. Bu bebeklerde diğer bebeklere kıyasla kalça ile ilgili sağlık problemlerinin görülme olasılığı daha fazladır.
Kalça Çıkığı Bebeklerde Nasıl Tedavi Edilir?
Küçücük bir bebeğe kalça çıkığı teşhisi konması ebeveynleri endişelendirebilir. Fakat kalça displazisi tedavi edilebilen bir hastalıktır.
Tedavide en önemli adım erken tanıdır. Çünkü bebeklerin kalçası kıkırdak yapıdadır ve kalça kemiği geliştikçe uygulanan tedaviden olumlu sonuç alma ihtimali azalır. Bu sebeple uygulanan tedavi yöntemleri de bebeğin ayına göre farklılık gösterir.
- 0-6 aylık dönem: Kalça yapısının tedaviye en iyi cevap verdiği aralık 0-6 aydır. Bacak askıları, kayışlar ve palvik bandajı ile tedavi yapılır. Pavlik bandajı, bebeğin bacaklarının iki yana açık durmasını sağlayarak kalça eklemini sabitlemeye yardımcı olur. Bandaj sürekli olarak kullanılır ve sadece banyo esnasında çıkarılır. Bu dönemde tanı koyulan bebeklerin iyileşme oranı %100’e yakındır.
- 6-18 aylık dönem: 6 aydan büyük bebeklerde kalçanın kıkırdak yapısı sertleşmeye başladığı için palvik bandajı tedavi için yeterli olmaya Bu nedenle 6-18 aylık bebeklerde genel anestezi altında femur başının sokete oturtulması ve alçılama işlemi uygulanarak tedavi gerçekleştirilir. Alçı ortalama 6 hafta kalır.
- 18 ay ve sonrası dönem: Eğer bebek 18 aylık olana kadar teşhis konulamadıysa geriye tek bir tedavi yöntemi kalır, o da cerrahi ameliyattır. Cerrahi ameliyatta kalçanın sokete oturmasına engel olan dokular temizlenir ve kalça yerine oturtulur.
Görüldüğü üzere bebeklerde kalça sorunları için çeşitli tedaviler bulunuyor. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa sonuç o kadar başarılı olur. Kalça sorunu olan bir bebeğe sahip ebeveynlerin hem tedavi sürecinde hem de bebeğin bu süreçteki bakımında hassas ve özverili davranması önemlidir.
BEBEKLERDE NEFES DARLIĞI NASIL ANLAŞILIR? Konulu makalemize aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
BEBEKLERDE NEFES DARLIĞI NASIL ANLAŞILIR? https://www.bebek.com/bebeklerde-nefes-darligi-nasil-anlasilir/
