Her bebeveyn çocuklarının gelişimine dair her şeyi merak eder. Bunların başında da zekâ gelişimi gelir.
“Acaba çocuğum zeki mi? Zekâ gelişimi için ne yapmalıyım? Yediği içtiği etkiler mi? Nasıl oyunlar oynamalıyız?” gibi birçok soru bebeveynlerin zihninde dolaşır.
Doğal olarak her bebeveyn çocuklarının zekâ gelişiminin en iyi şekilde ilerlemesini isterler. Dolayısıyla bebeğinizin zeka gelişimini nasıl destekleyeceğinizi merak ediyor olabilirsiniz.
Bebeklerde zekâ gelişimine dair soruları başlıklar altında gelin beraber inceleyelim.
Bebeğimin Zekâsı Doğuştan Mı Geliyor?
“Bebeğin zekası doğuştan mı gelir?” sorusu en merak edilen konulardan birisidir. Evet, bebekler kalıtımsal olarak çeşitli özelliklerini anne ve babalarından alıyor. Fakat kalıtım tek başına rol sahibi değildir. Kalıtımın yanı sıra beslenme, yaşadığı çevre, dışarıdan aldığı destek gibi birçok etmen zekâ gelişimini etkiliyor.
Hamilelik Sürecinde Zekâ Gelişimi
Bebeğiniz karnınızda sizinle buluşmayı beklerken bile bu gelişime başlamış oluyor. Hamileliğiniz boyunca süt, et gibi bebeğinizin beyin gelişimini destekleyen gıdalarla iyi beslenmeniz olumlu şekilde etkiliyor.
Stresten uzak durarak mutlu geçirdiğiniz her saniye çocuğunuzun gelişimine katkı sağlıyor. Ayrıca yapılan araştırmalar bebeklerin duydukları hoş seslerin, melodilerin de zekâ gelişimini olumlu etkilediğini söylüyor.
Doktorlar, tiroit bezleri gibi kontrol altına alınmamış hastalıkların çocukların zekâ gelişimini negatif etkilediğini söylüyor. Bu sebeple hamileliğiniz boyunca sık sık kontrol yaptırmak hem sizin hem de bebeğinizin sağlığı için daha iyi olacaktır.
Dünyaya Geldiği Andan İtibaren Ne Yapabilirim?
Bütün bu faktörlerin yanı sıra, aileler bebeğinin zeka gelişimini desteklemek için ayına ve yaşına göre neler yapabileceklerini merak eder.
Dünyaya gözlerini açtıklarında onları en büyük yardımcıları olan anneleri karşılar. Acıktığında ağlamasıyla anlayıp besleyen, bezini değiştiren, gazını çıkaran ve diğer sayamadığımız bir sürü ihtiyaçlarını anneleri çözer. Sizin bu ilginiz ve ilginizle verdiğiniz sevginiz gelişimine katkı sağlayacaktır. Özellikle ilk üç sene içerisindeki bebeğinizle sıcak temasınız, bebeğinizin gelişimi için çok önemlidir.
- 1. Ay: Birinci ay sonrasında, henüz çok küçük olsalar da sizi hissetmeye, dikkatini çeken nesneleri görmeye başlarlar. Bebeğiniz annesinin kucağındayken, annesi onunla konuşuyorken kendilerini daha iyi hissederler. Ayrıca, algısının kuvvetlenmesi için görüş alanına dikkat çeken oyuncaklar koymanız bebeğiniz için yarar sağlayacaktır.
- 4. Ay: Bebeğiniz bu aydan sonra neyin neden gerçekleştiğini anlamaya başlar. Bu süreçte gelişimine destek olacak oyuncaklar alabilirsiniz. Arabanın kapısına dokunduğunda açıldığını ve ses çıkarttığını fark edince bunu tekrar yapacaktır. Bu şekilde nesnelerle iletişime girerek yaptıkları arasında neden sonuç ilişkisi kuracaktır.
- 6. Ay: Bebeğiniz artık 6. ay sonrasında nesnelerin basit bir şekilde ne işe yaradığını algılamaya başlarlar. Bebeğinizle güzel bir iletişim kurarak onu çevresindeki nesnelerle tanıştırabilirsiniz.
- 8. Ay: Artık bebeğiniz daha da büyümeye başlıyor. 8. aydan sonra eşya saklama gibi gelişimini destekleyen oyunlara başlayabilirsiniz. Sizden gördüğü şeyleri taklit etmeye başlarlar. El salladığınızda onlar da size geriye sallamaya çalışır. Ortalama bu aylara kendi sesini de fark eder. Yüksek sesle konuştuğunuzda dikkatinizi çektiğini anlar ve artık bağırarak iletişim kurmayı deneyebilir.
- 12. Ay: 1 yaşına gelen çocuklarda büyük değişimler gözlemlenmeye başlanır. Çocuğunuz hareketlerinin sonucunda ne olduğunu algılamaya başlar. Çevresinde gördüğü nesneleri fırlatıp, onlara ne olduğunu izler. Sizin onu bu süreçte kısıtlamamanız kendi kendine öğrenmesine katkıda bulunur. Bardağın düştüğünde kırıldığını anlar ve bunu deneyimleyerek öğrenir. Elinizden geldiğince çocuğunuzun deneyimlemesine izin verin.
Çocuğunuzun ilk iki yaşı gelişiminde çok önemlidir. Olabildikçe, çocuğunuz çevresiyle ve sizinle etkileşimde kalmalıdır. Onların en çok ilgisini oyunlar çeker.
Gelişimine destek ağlayacak oyuncaklarla çocuğunuzla oynayabilirsiniz. Elleri içeren oyunlar dikkatlerini çekebilir. Resimli gelişim kitaplarından alarak, yeni nesnelerle tanıştırabilirsiniz.
Kitaptaki kuşu gösterip, onun çıkarttığı sesi çıkartıp bu bir kuş diyebilirsiniz. Resimler üzerinden hikaye kurabilirsiniz. Çocuğunuzu bu şekilde konuşmaya teşvik etmiş olursunuz.
Duyusal deneyimler katmaya çalışın. Farklı nesnelerle mesela su, kum, taş gibi maddelerle tanıştırın. Onlara dokunması, farklılıklarını anlaması gelişimini oldukça etkileyecektir.
Uyku ve Zekâ Gelişimi
Uyuyunca büyümek tabiri işte burada anlam kazanıyor. İyi uyku her birey için gereklidir. Özellikle akşam 10 ve sabah 5 arasındaki uyunan uykuda, büyüme hormonu oldukça salgılanır.
Çocuğunuzu bu saatte uyutmanız, özellikle de sessiz ve karanlık bir ortamda, gelişimi için çok yararlı olacaktır. Bu saatler arasında uyku rutini oluşturmaya çalışabilirsiniz.
Çevrenin Rolü
Çocuğunuzun yetiştiği çevre de onun zekâ gelişiminde büyük bir faktöre sahiptir. Dört duvar arasında büyüyen çocukla, dışarıda keşfederek büyüyen çocuk arasında farklılıklar görülebilir.
Çocuğunuzun duyduğu sesler, gördüğü nesneler, hissettiği her şey dünyayı algılamasına yardım sağlar. Renkleri keşfeder, farklı sesleri duyar, sayı saymayı öğrenir.
Doğdu andan itibaren her şeyi duymaya başladıkları için elinizden geldikçe çocuğunuzla iletişim kurmaya, beraber dünyayı keşfetmeye çalışmalısınız. ‘’ Aa bak bu bir kırmızı araba, dört tane tekeri var, beraber sayalım 1-2-3-4’’. Bunları evde anlamasını beklemektense, çevreyle çocuğunuzu tanıştırın. Zaman ayırabildiğiniz kadar iletişimde kurup, onu iyi bir çevrede büyütmeye çalışın.
Beslenmenin Rolü
Doğal protein kaynakları zekâ gelişiminde önemlidir. Et ürünlerine, süt ürünlerine, tahıl ürünlerine ve kuru baklagillere mutfağınızda yer ayırın.
Yağlar, mineraller, vitaminler de desteği almaya çalışın. Bebeğinizin en doğru şekilde beslenmesi için bir uzmandan destek isteyebilirsiniz. Olabildikçe işlenmiş, sağlıksız gıdalardan çocuğunuzu uzak tutarak, çocuğunuzu iyi beslenmeye yönlendirmeye çalışmalısınız.
Bir bebeveyn olarak çocuğunuzun en iyi şekilde büyümesini ve gelişmesini istiyor olabilirsiniz. Zekâ gelişimin de genetiğinizin rolü olduğu kadar, sağlanan koşullar ve dışarıdan verdiğiniz bakım da etki sağlar. Henüz çok küçük olsa da var olduğu saniyeden itibaren yavaş yavaş etrafını algılamaya başlamıştır.
Özellikle ilk yaşlarında ilginizi kesmeden, çocuğunuzun dünyayı keşfettiği en yakın arkadaşı olmalısınız. Olabildikçe yaşına uygun şekilde faaliyetler yapmanız, çevresini keşfetmesine şans tanımanız, iyi bakım sağlamanız çocuğunuzun zekâ gelişimini destekleyecektir.
Çocuğunuz, gelişim sürecinde size zorluklar çıkarsa da mümkün olabildiği kadar sabırlı ve anlayışlı olmaya çalışmalısınız. Gelişim uzun bir süreçtir ve çocuklarınızın en büyük gelişim destekçileri siz değerli bebeveynlerisiniz.
Psikolog Hanife Erdoğdu
https://www.instagram.com/psikologhanife/
İçerik Editörü
”Bebeklerde Yaşa ve Gelişime Uygun Oyuncak Seçimi” ile ilgili makalemizi aşağıdaki bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz. 🤰🏻
Bebeklerde Yaşa ve Gelişime Uygun Oyuncak Seçimi: https://www.bebek.com/oyuncak-secimi/
Aklınıza takılanları yorum olarak iletebilirsiniz.
Sevgiler.
