Her gelişim basamağı kendine has özellikler taşısa da 0-2 yaş döneminde çok hızlı bir deği-şim seyri gözlenmektedir. İnsan yaşamındaki en hızlı, fırtınalı gelişim dönemidir. Erken ge-lişim dönemi 0-2 yaş arası dönemi kapsamaktadır. Medicana Internastional İstanbul Hastanesi Uzman Psikolog ve Pedagog Reyhan Ateş Yücel, 0-2 yaş döneminde çocukların psikolojik gelişimi hakkında önemli bilgiler verdi.
0-2 yaş döneminde sağlıklı bir psikolojik gelişimin temel şartlarından biri çocuğun temel ihtiyaçlarına karşılık vermektir. Çocuklar dünyaya gelirken doyum sağlaması beklenen bazı temel fizyolojik gereksinimleri de beraberinde getirmektedir. Bunlar; beslenme gereksinimi, uyku gereksinimi, ısı ve beden temizliği, sevgi görme hissetme gereksinimleridir. İlk iki yılda bu gereksinimlerin karşılanması, çocuğun kendini güvende ve huzurlu hissetmesi açısından son derece önemlidir.
Bebekler 16 saatini uykuyla geçirse de refleks faaliyetleri ile dış dünyayla ilişkilerini sürdür-meye çalışmaktadır. 0-1 ay arasında Acı, acıkma, üşüme, huzursuzluktan dolayı ağlama ve ağladıktan sonra ihtiyaçlarının karşılandığını görmesi bebek açısından son derece önemlidir. Ağlamanın sesine, şiddetine göre anne buna duyarlı olmalıdır. Ağlama tınıları çocuğun dış dünya ile ilk iletişim yollarından biridir. İhtiyaçlarının karşılandığını gören çocuk hem anneye hem de çevresine güven duygusu geliştirmektedir ve öğrenme arzusunun temelini de bu güven duygusu oluşturmaktadır. Temel güven duygusu çocukta keşfetme arzusu- merak duygusunu geliştirir. Çocuk ya güvenmeyi ya da güvenmemeyi öğrenir.
Çocuğunuzla Göz Teması Kurun
Kişiliğe saygı, iletişimde yüz yüze konuşma becerilerinin temeli yine bu dönemde atılmakta-dır. Anne çocuğu kabul etmeli, göz kontağı ve dokunma ile çocuğuna sevgi göstermelidir.
7. ve 9. aylarda ayrılık anksiyetesi ortaya çıkabilir. Yine bu dönemde yabancılardan korkma gözlenebilir. 1 yaşına gelen bebek, basit soruları anlama, sınırsız merak duygusuna sahip olma gibi özellikler sergilerken yine ilk anlamlı sözcükler bu dönemde ortaya çıkar. 2 yaşa geldiğinde konuşmada 2 kelimelik cümleler beklenebilir. Çocuk 2 yaşa gelmesi ile birlikte daha bağımsız olma yolunda adımlar atmaya başlayabilir. Yaşımın ikinci yılında gelişim epey hızlıdır. Bu onu birçok açıdan bağımsız kılar. Motor yeteneklerle, dil becerisinin kazanılması-nın etkisi büyüktür. 2 yaş çocuğu yetişkinlerle birlikte basit faaliyetlerde bulunabilir.
İyi Yetişmiş Nesiller İçin Önce Siz Örnek Olmalısınız
Bebeklere ve çocuklara bir şeyler öğretmek, olumlu davranışlar kazandırmak, olumsuzları elemine etmek istiyorsak ilk yapılması gereken ona örnek teşkil etmek olmalıdır. En basit öğretme yöntemi, o davranışı sergilemektir. Çocuklar söylediklerimizden çok, yaptıklarımızı öğrenme eğilimindedirler. Sağlıklı bir çocuk gelişiminde aileler öncelikle çocuklarını diğer be-beklerle kıyaslamamalıdır. Her çocuğun gelişim hızı, basamağı birbirinden farklı olabilir. Önemli olan kendi dinamiğini bulmasına yardımcı olmaktır. Her hangi bir gelişimsel gerilik-ten şüphe edildiğinde bir uzmandan yardım almaktan çekinilmemelidir.
2,5 Yaş Sendromu (Serkeşlik Dönemi)
2 yaşına gelen çocuklar, bağımlı bir bebek yerine bağımsız olabileceklerini öğrenirler. Nor-malde bu yaşlarda konuşmasını da beklediğimiz çocuklarda dil gelişiminin gecikmeye başla-ması hırçınlıklara neden olur. Anne babalar çocuklarına destek olup onlar için uyarıcı bir çev-re sunduklarında bu gecikmeyi kısa bir sürede aşmaları mümkün olabilir.
2,5 yaş gelişimin en büyük kriz dönemlerinden biri olarak kabul edilir. Çocuk bu dönemde dengesiz, olumsuz, kararsız ve isyankardır. İki kutup arasında gidip gelir, hem otoriteyi iste-mez hem de onun onayına ihtiyaç duymaktadır. Aşırı bir faaliyetten ani bir tembelliğe, dışa dönükken aniden içe kapanmaya geçebilir. Yine konuşma becerileri henüz tam gelişmediyse hırçınlık daha da fazla gözlenir. Çocuğun asıl istediği bağımsız hareket edebilmektir. Bu ba-ğımsızlık isteklerini ifade etmekten de geçer. Dil becerileri sınırlı olan çocuklarda öfkenin da-ha fazla olma nedeni de budur.
Bu dönemde onunla tartışmaya girmek yerine, dikkatini başka bir etkinliğe yöneltmek, olumsuz davranış sürerken kendi ilginizi başka bir konuya çevirmek, sakinleştiğinde tekrar ona odaklanmak yapılabilecek şeylerden bir kaçı olarak sayılabilir.
