Bebeğinizle ilk göz teması belki de en duygusal anlardan birisi. Cinsiyetini öğrenmeyi beklediğiniz heyecan gibi, gözlerinin rengini de heyecanla bekliyor olabilirsiniz. Ülkemizde kahverengi gözün yaygın görülüyor olması diğer renklere olan ilgiyi doğal olarak bir miktar daha arttırıyor. Hele bir de ailede yeşil veya mavi renkli büyükleriniz varsa beklenti biraz daha yüksek olacaktır.
Bazen bebeklerde göz rengi ilk aylar açık bir renk iken, daha sonra koyulaştığı görülür. Peki bu değişim sebebi nedir? Gözün hangi renk olacağı kesin olarak ne zaman belli olur? Dilerseniz konuyla ilgili aklımıza takılan sorulara birlikte yanıt bulalım.
Göz Rengi Nasıl Belirlenir?
İnsanlarda saç rengi, saç şekli, boy uzunluğu, göz rengi gibi her bir özelliğe karakter denir. Her karakter biri anneden diğeri ise babadan gelen bir çift genle belirlenir. Yani bebeğinizin gözlerinin rengini ebeveynlerden gelen genlerin etkisi belirleyecektir.
Gözde koyu renk açık renge baskındır. Anne ve babadan sadece birinden bile koyu renk genin gelmesi durumunda bebek koyu renkli göze sahip olur. Yeşil ya da mavi gibi açık renkler ise çekinik genlerle taşınır. Yani çocuğunuzun açık renkli gözlerinin olması için hem anne hem de babadan bu geni alması şarttır. Bu sebeple açık renk koyuya göre daha nadir görülür.
Bebeğin Göz Rengi Ne Zaman Kesinleşir?
Bebeğinizin bütün özellikleri gibi gözünün rengi de yumurta ile spermin bir araya geldiği döllenme olayından beri bellidir. Ancak genetik olarak; görünür olarak netleşmesi ise biraz zaman alabilir.
Doğdukları ilk zamanlar bebeklerde göz rengi griye yakındır. Bunun nedeni rengi belirleyecek pigmentlerin henüz tam olarak oluşmamasıdır. Sizi yanıltan o gri renk esasen dışarıdan gelen ışıkların yansımasıdır. Doğduktan 1 ay sonra, yavaş yavaş renk değişmeye başlar. Genellikle 6-9 ay arasında belirmeye başlar. Göz renginin kesinleşme süresi 12 aya, hatta ileriki yaşlara kadar sürebilir. Bu kesinleşme süresi onun gelişimine bağlı olarak değiştiğini unutmayın. “Bebeğimin göz rengi hala gri ne yapacağım!” gibi endişelere kapılmanıza gerek yok, sadece biraz sabırlı olmalısınız.
Renk Oluşumunda Melaninin Etkisi
Gözümüzün renkli görünen kısmın biyolojik adı iristir. İriste bulunan pigmentler ve ışıklar göze rengini verir. İrise yansıyan ışınların kırılması ile iriste renkli bir görünüm oluşur.
- Melanin pigmenti gözümüz ile birlikte, vücudumuzun farklı bölgelerinde de görülür. Saç ve ten rengimizi belirleyen şey de tam olarak pigmentlerdir.
- Melaninin kahverengi bir görünümü vardır.
- Açık tenli bebeklerde melanin miktarı azdır. Örnek verecek olursak; mavi bir boya ile renklenmiş su düşünelim. Suya ne kadar çok koyu renk boya eklenirse suyun rengi de o kadar koyu olacaktır. Bu bireylerde açık renk göz olma olasılığı da yüksektir.
- Melanin pigmentinin bulunmaması ya da çok az bulunması durumunda, renkli göz olarak adlandırdığımız, açık göz rengi ortaya çıkar. Bu yüzden asıl göz rengi kahverengi gözdür. Eğer bebeğiniz doğduğu andan itibaren koyu renkli göze sahipse melanin pigmentinin yoğunluğu çok demektir.
Bebeklerde göz renginin oturması, melanin pigmentlerinin de oturduğu anlamına gelir.
Genlerin Sunduğu Renk Farklılıkları Coğrafyalara Göre Değişiklik Gösterir
Beyaz tenli insanların çoğunlukta olduğu bölgelerde, göz renkleri daha açık tonlardadır. Eski tarihlerden bu yana gen çeşitliliğin artması ile bu durum değişmiştir. Bu nedenle koyu tenli bir bebeğin gözlerinin mavi olma olasılığı da artmıştır. Genler çeşitliliğe uğradıkça farklı ten ve göz renkleri de ortaya çıkmıştır.
Bebeğinizin Göz Rengi için Bazı Tahminler Yürütebiliriz
- Anne ve baba mavi gözlüyse ne anne ne de babada koyu renk gen yoktur.
Çünkü mavi renk çekinik genle taşınır ve bebeğin de mavi gözlü olma olasılığı %100’dür.
- Anne baba kahverengi gözlere sahipse ve anneanne, babaanne ve dedelerde de açık renk yoksa bebek büyük ihtimalle kahverengi gözlü olur. Ama kesin değildir. Çünkü önceki kuşaklardan gelen genleri çekinik olarak taşıyor olabilirler.
- Anne ya da babadan biri renkli gözlü diğeri kahverengi gözlüyse; bebeklerinin göz renginde iki ihtimal de ortaya çıkar. Fakat çekinik genler yüzünden kahverengi daha ağır basacaktır.
- Anne yeşil gözlü baba mavi gözlüyse; bebeklerinin gözü ya yeşil ya da mavi olur.
- Büyükanne ve büyükbaba mavi gözlüyse; bebeğinizin mavi gözlü olma olasılığı yüksek olabilir. Bu durum büyükanne ve büyükbabanın ebeveynlerine kadar gidebilir. Bu kez bebek büyük büyükanne ve büyük büyük babasından bu geni almış olur.
Genler, her konuda etkili olduğu gibi bebeklerde göz rengi konusunda da etkilidir.
Renkli Gözlerin Daha Sık Göz Hastalığı Geçirdiğini Biliyor muydunuz?
Renkli gözlü bebeklerde göz hastalıkları daha sık görülür. Açık renk gözlü bir çocuğunuz varsa, gözlerinde kızarıklık, akıntı gibi olaylarla çok sık karşılaşabilirsiniz. Alerjik göz hastalıkları, toz, polen gibi uçucu maddelerin çokluğu ile ortaya çıkar. Renkli gözlerde alerjik göz hastalığı da daha sık görülür. Çünkü esasen açık renkli göz bir üstünlük değil, aksine bir kusur; yani melanin pigmenti eksikliğidir. Yoksa sadece nazar değdiği için mi o boncuk gözler çok sık hasta olur?
Renkli Gözlülere Nazar Değer mi?
Renkli gözlü olmak kimi zaman ayrıcalık gibi görülebilir. Bebeğinizin masmavi boncuk gibi gözleri, etraftaki ilgiyi üstüne çeker. Renkli göz ışığı daha iyi yansıttığı için gelen nazarı karşıya yansıttığı ve benzeri batıl inançlara toplumumuzda çok sık rastlanır.
Kimi anneler bebeklerinin mavi gözünü nazar boncuğu gibi görür. Kimisi Kocaman masmavi gözü olan çocuğuna nazar değer diye korkar. Geleneklerimizin bize sunduğu bu batıl inançlar çoğu toplumda görülebilir. Renkli göze nazar değmesi ile ilgili olarak kimine göre güzel ve alıcılığı olduğundan, kimine göre de nazar boncuğuna benzediğinden nazarı önlediğine inanılır.
Bebeklerde göz rengi siyahın beyaza dönmesi gibi net bir şekilde değişmez. Ufak çaplı göz rengi açılması ya da koyulaşması olur. Zaman zaman irise bakılıp, ışığın vurmasına göre de farklı görünebilir. Bu konuda doktorunuz da kesin bir şey söyleyemez. Ancak ailenin soy ağacına bakarak birkaç tahminde bulunabilir. Yani bununla ilgili doktora başvurmanıza gerek yoktur. Sadece biraz sabırlı olmanız yeterlidir.
BEBEKLERDE GÖZ SULANMASI İÇİN NE YAPMALI? Konulu makalemizi okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın!
BEBEKLERDE GÖZ SULANMASI İÇİN NE YAPMALI? https://www.bebek.com/bebeklerde-goz-sulanmasi-icin-ne-yapmali/
