Bebeklerin İlk Kelimeleri Nelerdir?
Minik yavrunuzu kucağınıza aldığınızda hayal edebiliyor muydunuz? Sizin canınızdan bir parça olan o ufaklık, gün geçtikçe hızla büyüyecek, ilk adımlarını atacak ve hatta ilk kelimelerini söyleyecek!
O zamanlarda hayal etmediniz belki ama, yavrunuz gelişmeye başladıkça ve siz onun her geçen gün yeni bir şeyler başardığını gördükçe, bebeğinizin yürümesini ve konuşmasını da sabırsızlıkla beklediğinizi fark edeceksiniz.
Özellikle bebeğinizin ne zaman konuşmaya başlayacağı ve önce ne söyleyeceği, tüm ebeveynler için tam bir merak konusu olmuştur.
İlk gülücüklerini atarak duyduğu sesleri taklit etmesiyle, mırıldanmasıyla, kısacası bebeğinizin çıkardığı her sesle, mutluluğunuz kat be kat artar. Anne ve baba olarak bu ana şahit olmak ve onun ilk sözcüğünü duymak istersiniz. Bebeklerin ilk kelimeleri, çoğu zaman tekrar eden basit hecelerden oluşan kelimelerdir.
Peki bebekler ilk ne zaman konuşur, ilk ne söyler?
Bebeklerde Dil Gelişimi
Konuşma denilince akla kelimeler ve cümleler geliyor. Ancak konuşma eyleminin meydana gelebilmesi, yani harflerin ağızdan çıkarken hecelere ve sözcüklere dönüşebilmesi için ses gereklidir.
Bebeğinizin ses çıkarabilmesi ise, o sesleri duyarak tanıyabilmesi ile mümkün olabilir.
Bebekler, anne karnında bulundukları andan itibaren seslere karşı duyarlıdırlar. Özellikle hamileliğin 6.ayı ve sonrasında minikler, annelerin seslerini diğer dış seslerden ayırt edebilmeye başlarlar.
Bu durum doğumdan sonra, bebeğin anne-babasının sesini çevresindeki yabancıların sesinden ayırt edebilmesiyle devam eder.
Kısacası bebekler, herhangi bir sağlık sorunları olmadıkları müddetçe, ses algıları açık ve öğrenmeye hazır hâldedir. Fakat bu durum, konuşabilmeleri için tabii ki yeterli değildir.
Bebeklerin konuşmayı öğrenebilmeleri için dil gelişimlerini sağlayabilmeleri çok önemlidir.
Bebeğin önce harf şeklinde ses çıkarması, ardından bir sesli bir sessiz harften basit ve doğaçlama yapılabilecek tekrarlı hecelere dönüştürmesi ve en sonunda, bu heceleri derdini anlatmak amacıyla kullanabileceği, daha önceden duyduğu kelimelere benzeterek taklit etmesi şeklinde gelişir.
Dil Gelişimini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Bebeğinizin dil gelişimi bazı etkenlere bağlı olarak gelişim gösterir.
- Cinsiyet: Konuşma ve cinsiyet kavramları bir araya gelince, ‘Kız çocuklar, erkek çocuklardan önce konuşur.’ dediğinizi duyar gibiyiz. Ancak bu durumun bilimsel hiçbir kanıtı bulunmamaktadır.
Dil gelişimi üzerinde cinsiyetin, sadece uyaranlar yönünden etkisi gözlemlenmektedir. Kız bebekler, sesli uyaranlara erkek bebeklere kıyasla daha çok tepki vermekte, çevreleri ile daha çok etkileşim göstermektedir.
Erkek bebekler ise daha çok görsel uyaranlara tepki vermektedir.
- İşitme algısı: Minik bebeğiniz tam bir taklitçi olarak dünyaya gelir. Bebeklerin doğası gereği duyduklarını taklit etme özellikleri oldukça gelişmiştir.
Bu özellik, bebeğinizin konuşmayı öğrenmesinde oldukça etkili rol oynamaktadır. Bebekler, duymadıkları ve tanıdık olmayan bir ses veya kelimeyi birden kendi kendilerine söyleyemezler.
Bu sebeple, duyma problemi yaşayan çocukların ilk sözcüklerini söylemeleri gecikme gösterebilmektedir. Bebeğinizin işitme algısı sayesinde kelimeleri öğrenmesi ve taklit ederek aynı sesleri çıkarmaya çalışması, konuşabilmesi açısından önemlidir.
- İletişim: Gün içerisinde bebeği ile iletişim halinde olan, onunla sohbet eden ve konuşmaya teşvik eden ebeveynlerin çocukları, ilk sözcüklerini çok daha çabuk söylemektedir.
Kendi haline bırakılan, her ihtiyacı monoton bir şekilde görülen bir bebeğin konuşmaya ihtiyacı yoktur. Çünkü zaten her isteği yerine getiriliyordur ve bebek konuşmak için tembelleşmeye başlamıştır.
Ancak bebeğinizle iletişim kurmanız, anlamadığını düşünseniz dahi onunla sürekli sohbet etmeye çalışmanız, bebeğinizin kelime dağarcığını geliştirecek ve daha çok sesi tanımasına yardımcı olacaktır.
- Aile yapısı: Çocukların konuşmasında, miniğinizin içinde bulunduğu ailenin yapısı da önem taşımaktadır. Kalabalık bir aile yapınız varsa, bebeğiniz ile daha az iletişim kurma olasılığınız yüksektir ve bu durumda yavrunuz daha geç konuşabilir.
- Fizyolojik durum: Çocukların; dil, damak, ses telleri gibi ses organlarından herhangi birinde bir sorun olması durumunda konuşmaları gecikebilir.
Tüm bu etkenlere ek olarak; bebeğin büyüdüğü sosyal çevre, ailenin sosyoekonomik ve sosyokültürel durumu ve bebeğin ruhsal durumu da bebeklerin konuşması üzerinde rol oynayan faktörler arasında bulunmaktadır.
Çocuklarda konuşma becerilerinin geliştirilmesi konulu videomuzu izleyebilirsiniz.
Bebekler İlk Kelimelerini Ne Zaman Söylemeye Başlar?
Yavrunuz ilk seslerini, 3-6 aylık olduğu dönem içerisinde çıkarmaya başlar. Bu dönemde daha çok m,p,b gibi dudak harflerini daha çabuk keşfettikleri gözlemlenmektedir.
Bu nedenle, ‘mama’, ‘baba’ gibi birbiri ardına tekrarlayan hecelerden oluşan kelimelerin telaffuzu da, bebeğiniz için daha kolay olmaktadır.
Bebekler 6-9 aylık oldukları dönem içerisinde duydukları ve öğrendikleri kelimeleri daha sık kullanmaya çalışarak, konuşma eylemini günlük hayatlarının bir parçası haline getirmeye başlarlar.
Oynanan oyunlar esnasında veya yemek yerken, su içerken, gezmeye giderken çocuğa çevresindeki nesnelerin tanıtılması ve isimlerinin anlaşılır şekilde tekrar edilmesi, yavrunuzun ilk sözlerini daha çabuk duymanıza yardımcı olacaktır.
Peki, bebekler ne zaman anne der? İlk önce anne derler mi bilinmez ama, bebeğinizin 6 aylıktan 18 aylığa kadar olduğu süre içerisinde anne, baba diyerek size seslenme olasılığı oldukça yüksektir.
Bebeğiniz Konuşmaya Ne Zaman Başlayabilir?
Minik bebeğinizin konuşmaya başlayabilmesi için öncelikle dil ve konuşma gelişiminin tamamlanması gerekmektedir. Dil gelişimi üzerinde tekrarlayan heceleri duymaya başlarsınız.
Özellikle ilk kez anne-baba olan ailelerin en çok merak ettikleri soru, ‘bebekler kaç yaşında konuşurlar?’ sorusudur.
Çocuğunuzun, aynı heceli veya benzer heceli dede, mama, baba, bebe veya atta, anne, araba gibi kelimeleri daha önce söyleyebileceğini göz önüne aldığınızda, kısa cümlelerin kullanımı da yavrunuzun yaklaşık 12-18 aylık olduğu döneme ve sonrasına denk gelmektedir.
Dil gelişiminde rol oynayan etmenlerin etkisine göre, bu dönem biraz daha erken veya geç başlayabilir. Çocuğunuzda bir sağlık sorunu bulunmuyorsa, onu daha çok konuşturmaya çalışarak konuşmasını hızlandırabilirsiniz.
18-24 aylık dönem içerisinde ise çocuklar, daha seri konuşmaya başlayabilirler.
Bebeklerin En Çok Söylediği İlk Kelimeleri
Bazen anlamsız sesler çıkaran, ancak bazı anlarda ise tam yerinde sözcükler kullanan bebeğiniz, fizyolojik ve genetik yatkınlığı sayesinde bazı kelimeleri daha önce söylemeyi tercih edebilir. Atta, bu (su yerine), gel, al, bay bay, araba, mama, bebek, evet, hayır, baba, anne, ben, top, bun (burun yerine), git, anane gibi çıkartılması daha kolay seslerden oluşan kelimeler, bebeklerin ilk kelimeleri arasındadır.
Günaydın, olmaz, merhaba, çok, daha, güle güle gibi günlük hayatın sık kullanılan kalıp kelime ve cümlelerini bebeğinizle sık sık kullanarak, onun ilk kelimelerinden oluşan kelime dağarcığını çok daha kolay genişletebilirsiniz. Bu kelimelerle bebeğinizin konuşma süreci de olumlu yönde gelişme gösterecektir.
