Yaşamın vazgeçilemeyen maddelerinden biri olan suyun gelecek nesillere aktarılması gerektiği gibi, içinde bulunduğumuz döneminde en önemli konularından hatta sorunlarından biridir. İhtiyaçları kısmadan ama var olanı da en optimum düzeyde kullanmak tasarrufun temel prensibidir. Doğal kaynakların her geçen yıl azalması, yaşam şartlarına karşılık kazancın zaman zaman yetersiz olması gibi olaylar günümüzde tasarrufun önemini bir kez daha gündeme getirmiştir.
Bu gibi durumlar göz önüne alındığında geleceğimizin teminatı olan çocuklarımıza da tasarruf bilinci öğretilmeli ve hatta bu konuda roller verilmelidir. Çocuklara su tasarrufunu öğretmek için birçok kurum seferber olmuş olsa da bu konuda ailelere de önemli görevler düşmektedir.
Tasarruf Nedir?
Tasarruf kelimesi pek çok alanda farklı anlamlar taşır. Ancak konumuz doğal kaynaklarla ilgili olduğu için önceliğimiz bu alandaki anlamını kavramaktan geçiyor. Yaşamın devam edebilmesi için, insanların ve diğer canlıların kullandığı, vazgeçilmezimiz olan maddelerin tüketiminde dikkatli davranmaya, yeterli olduğu kadarını kullanmaya ve tüketirken idareli olmaya tasarruf denir.
Su Tasarrufu
Soluduğumuz havadan sonra en önemli yaşam kaynağımız olan suyu sadece evde kullandığımız su miktarı olarak düşünmemek gerekir. Kıyafetlerimizin yapımında, yiyeceklerimizin üretiminde hep suya ihtiyaç duyarız. Suyun dahil olmadığı üretimler oldukça az olduğu için tüketim miktarımız, su ayak izimiz bu anlamda oldukça önemlidir.
İhtiyacımız olmadığı halde aldığımız kıyafetler ya da ihtiyacımızdan fazla aldığımız yiyecekler hep su kullanımını arttıran konulardır. Kişisel gibi görünen bu işlemler bireysel olduğu kadar toplumu da ilgilendirir. Satın aldığımız her ürün bize küçük gibi görünse de ardında büyük endüstriler vardır. Talep oldukça daha fazla üretim demek daha fazla su tüketimi anlamına gelir. Bu sebeple su tasarrufu bireysel olarak başladığında bile büyük katkılar sağlar.
Ayrıca küresel ısınma gibi dolaylı gibi görünen ancak doğrudan etkilendiğimiz doğa olaylarının da yine temelinde insan faktörü bulunur. Küresel ısınmaya bağlı olarak gelişen buzulların erimesi, yağmur sezonlarının kısa sürmesi, kış mevsiminin neredeyse birçok bölgede yaşanmaması hatta yangınların artması aslında hep tüketim çılgınlığının sebep olduğu durumlardır. Günümüz koşullarında ülkemizde barajların mevsim normallerinin altında kaldığı ve bu sebeple birçok ilde su kesintileri yaşandığını düşünürsek suyun önemini bir kez daha anlamış oluruz.
Çocuklara Su Tasarrufunu Öğretmek
Hem gelecek nesilleri güçlendirme hem de çocuklarımıza daha yaşam dolu bir dünya bırakmak için tasarruf alışkanlıklarımızı gündeme tekrar getirmeli ve mümkün olduğu kadar bunu çocuklarımızın öğrenmesini sağlamalıyız. Yetişkinlerin bile zorlandığı tasarruf alışkanlığının davranış haline gelmesi uzun bir süre gerektirdiği için bunu çocuklarımıza ne kadar erken öğretmeye başlarsak sonucu da o kadar kısa sürede alırız. Tüketim toplumuna dönüşen modern dünyada çocuklara tasarrufu öğretmek başta ebeveynlerle başlayıp okulda, çeşitli kurum ve kuruluşlarca da devam ettirilmelidir.
Çocuklara tasarrufu yani ekonomiyi öğretmek her dönemde önemli bir konudur. Tüketim boyutlarının zirveye taşındığı bu dönemde çocuğumuza bunu öğretmek neredeyse bir sorumluluk haline gelmiştir. Tüketildikçe artan üretim sebebi beraberinde birçok sorunu da getirdiği için günlük hayatımızın içine tasarrufu yerleştirmemiz gerekiyor. Bunun çocuklara en iyi şekilde anlatılması da ebeveynlerden geçiyor. Okulda ve erken eğitim kurumlarında doğal kaynakların nasıl yok edildiği anlatılıyor olsa da tasarruf bilinci daha önce çocuklara aktarılmaya başlanmalıdır. Eğitim evde tekrar edilmezse eksik olur ve verim elde edilemez ancak bu döneme kadar ebeveynler rol model olarak bazı tasarruf yöntemlerini çocuklarına anlatmalıdır.
Çocuklar anne ve babalarını örnek alırlar ve bu şekilde öğrendikleri ile davranışlarını şekillendirirler. Bu sebeple ev yaşantınızda ufak değişiklikler yaparak ya da bazı aktiviteleri çocuklarınızla birlikte yaparak onları tasarruf hakkında bilgilendirebilir ve buna uygun şekilde davranmasına yardımcı olabilirsiniz.
Çocuklara Su Tasarrufunu Öğretmenin Yolları
Çocuklara su tasarrufunu öğretmek için tasarruf bilincinin her alanda yapılması ve bunun çocuklara örnek olacak şekilde aktarılması en önemli kurallardan biridir. Sadece sözlü bir eğitimle değil, suyun yanı sıra elektrik kullanımında, alışverişte, besin tüketiminde de çocukların gözlemleyici ve uygulayıcı olmasına izin verilmeli ve bu konuda cesaretlendirilmelidir. Su tasarrufunu sadece su kullanımı olarak düşünmemek dolaylı etkilerini de göz önüne almak gerekir. Bu sebeple tasarruf konusunu öğretmenin yollarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Öncelikle çocuk o ne anlar düşüncesinden vazgeçip onunda bir birey olduğunu unutmamak gerekir. Siz küçük yaşlarda çocuğunuza para kavramını, neden işe gidilmesi gerektiğini, ekonomi yapmanın ne demek olduğunu çocuğunuz yaşına uygun olacak şekilde anlatmalısınız.
- Çocuklara doğal kaynakların yaşam için çok değerli olduğunu anlattığınızda bu onu tasarrufa teşvik edecektir. Masal kitapları, okuma kitapları, eğitici filmler gibi yol göstericiler sayesinde su, toprak, hava kirliliğini ve bilinçsiz tüketimin canlıların hayatına olan olumsuz etkilerini çocuklarınıza aktarmalısınız.
- Her saniye damlayan suyun, yılda bir ton su kaybına neden olduğu anlatılmalı ve su tasarrufunun önemini çocuğunuza öğretmelisiniz.
- Çocuklar yazın denizde alıştıkları gibi evde de suyla oynamayı severler. Bu sebeple suyun bir oyuncak olmadığını, bunun hayatımız için ne kadar önemli bir kaynak olduğunu ve tasarruf yapılması gerektiğini söylemeniz gerekir. Diş fırçalarken boşa akan suyun, banyoda duş alırken musluğu açık bırakmanın zararlarını çocuğunuza anlatmalısınız.
- Fazla elektrik ve su tüketiminin faturaya yansıyacağını ve bunun aile için olumsuz bir hareket olduğunu çocuğunuza onu korkutmadan uygun bir dille söylemelisiniz. Bu sebeple boşa yanan ışıkları ve boşa akan muslukları kapatması gerektiğini öğretmelisiniz.
- Tasarruf bilinci öğretilirken çocuğa bazı sorumluluklar vermek ve bunu ona göstermek önemli bir yere sahiptir. Örneğin, bir kapta meyve ve sebzeleri yıkadıktan sonra bu suyla evinizdeki çiçekleri birlikte sulayabilirsiniz.
- Kağıt tüketimi hem doğal yaşamın korunması hem de su kaynaklarının korunması bakımından oldukça önemlidir. Bu sebeple çocuklara öncelikle doğa sevgisi öğretilmeli sonra evde kağıt kullanırken boş yere israf etmemesi gerektiğini söylemelisiniz. Üstüne bir çizgi yapıp atılan kağıtlar yerine kağıdın her yerini doldurarak ona örnek olmalısınız.
- Çocuklarla birlikte alışverişe çıkmak onlar için öğretici bir aktivitedir. Paranızı nasıl hesaplı harcadığınızı, aldığınız şeyin ihtiyaç mı istek mi olduğunu bu şekilde tecrübe ederek öğrenmesine zemin hazırlamış olursunuz. Paramız yok alamayız demek yerine, paramız şu an ihtiyacımız olan şeyler için gerekli kumbaramızda para biriktirerek bu istediğini alabilirsin gibi bir yaklaşım çocuğun sebep sonuç ilişkisi kurmasına ve sizi anlamasına yardımcı olacaktır. Tabi tasarrufun en önemli ve en teşvik edici unsurlarından biri olan kumbarayı zaman kaybetmeden çocuğunuza almalısınız.
- Geri dönüşüm bilincinin oluşturulması da tasarruf kadar önemlidir. Bir şeyleri almamak değil aldığımız ve kullanmadığımız, ihtiyacımız olmayan şeylerin geri dönüştürülebileceğini de bilmesi gerekir. Evde çöpleri plastik ve cam gibi kategorilere ayırıp bu şekilde çöpe atıldığında ekonomiye katkı sağlayacağını ve su tüketiminin azalacağını öğretmelisiniz.
- İhtiyaçların liste yapılarak alışverişe çıkılması da alışverişe gittiğinizde ihtiyacınız olmayan şeyleri almama konusunda yardımcı olur. Bu sebeple çocuğunuzla çıkacağınız alışveriş öncesi bir liste yapmasını istemeli ve bu listeye uyacak şekilde davranmalısınız. Sizde alışverişe çıktığınızda tutarlı ve örnek olacak şekilde davranış sergilemelisiniz.
Tasarruf dünyanın her yerinde büyük küçük ayrımı yapmaksızın herkesin dikkate alması gereken bir sorumluluktur. Bu tasarruf bilinci küçük yaşlardan itibaren çocuklara öğretilmelidir. Anne baba olarak bazen farkında olmadan bazı davranış örnekleri gösteriyor olabilirsiniz. Hızlı bir şekilde el yıkamak isterken suyu boşa akıtmak ya da diş fırçalarken musluğu kapatmamak gibi acele ile o an fark edemediğiniz davranışlar olabilir. Sonrasında çocuğunuzda bu davranışları sergileyecektir.
Siz her ne kadar sözlü olarak uyarsanız da bu davranışları kendiniz göstermediğiniz sürece çocuğunuz bunu dikkate almaz. Bu sebeple tasarruf konusunda öğretici rol model olmalısınız. Çocuklara su tasarrufunu öğretmek için küçük yaşlarda tasarruf bilincini ona anlatmalı ve sizde anlattıklarınıza uygun davranışlarda bulunmalısınız.
Bebekler ilgili merak edebileceğiniz diğer konular için bağlantıya tıklayarak yazıları inceleyebilirsiniz: https://www.bebek.com/bebek/
