Alerjiler çocukluk çağında en sık görülen hastalıkların başında geliyor. Özellikle bahar aylarında alerjik hastalıklara daha sık rastlanıyor. Alman Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gökçe Baslo, alerjilerle ilgili bilinmesi gereken her şeyi sizlerle paylaşıyor.
bebek.com: – Alerji nedir?
Dr. Gökçe Baslo:
Alerji çevremizde yaygın olarak bulunan alerjenlere karşı ( ev tozu, polen, bazı gıdalar, gıda katkı maddeleri, kedi – köpek tüyü vb. ) duyarlı bireylerin gösterdiği abartılı reaksiyondur. Alerjik hastalıklarda genetik faktörler büyük rol oynamaktadır. Anne veya babadan birisi alerjik ise çocukta alerjik hastalık görülme riski % 40 iken, hem anne hem baba alerjik ise bu oran % 70’lere çıkmaktadır.
bebek.com: – Bahar aylarında en sık hangi alerjiler görülür?
Dr. Gökçe Baslo:
Astım, saman nezlesi, ürtiker bahar mevsiminde en sık görülen alerjik hastalıklardır. Bu hastalıkların başlıca belirtileri öksürme, nefes tıkanıklığı, burun akıntısı, hapşırma, gözlerde ve burunda kaşıntı, göz altında halka oluşumu, ciltte kızarma ve kaşıntıdır.
bebek.com: – Bahar alerjilerinin nedenleri nelerdir?
Dr. Gökçe Baslo:
Bahar alerjileri sıklıkla polen, çimen ve yabani otlara karşı gelişir. Bu kişiler yılın diğer mevsimlerinde önemli bir sorun yaşamazlar. Her yıl belirli aylarda ( özellikle ilkbahar ve sonbahar ) tekrarlayan şikayetlerle başvururlar.
bebek.com: – Alerjiden korunmanın yolları nelerdir?
Dr. Gökçe Baslo:
Alerjiden korunmak için alınabilecek önlemlerin başında alerjen ile temastan kaçınmak gerekir. Bunun için:
• Polen mevsiminde evin ve arabanın camları kapalı tutulmalıdır.
• Yıkanmış giysiler dışarıya asılarak değil, içeride veya kurutucuda kurutulmalıdır.
• Gece yatmadan önce duş alınmalıdır.
• Duyarlı kişilerde alerji mevsiminden önce antihistaminik ve / veya steoridli burun spreylerinin kullanımına başlanmalı ve doktor kontrolünde mevsim boyunca devam edilmelidir.
bebek.com: – Çocuklarda alerjiye yol açan diğer alerjenler nelerdir?
Dr. Gökçe Baslo:
Çok küçük yaşlarda en sık görülen alerji türü besin alerjisidir. Başta inek sütü, yumurta olmak üzere buğday, soya, fıstık alerjileri sık görülmektedir. Daha büyük çocuklarda ise en sık, alerjik astım ve nezleye rastlanmaktadır. Bu hastalıklara çoğunlukla ev tozu akarları sebep olmaktadır. Ev tozu akarlarına bağlı alerji durumunda hastanın şikayetleri çoğunlukla yıl boyunca devam etmektedir. Ayrıca günümüzde kedi – köpek alerjileri de görülmektedir.
bebek.com: – Ev tozu akarlarından korunmak için yapılması gerekenler nelerdir?
Dr. Gökçe Baslo:
• Yatak, yastık, yorgan anti – alerjik kılıflarla kaplanmalı
• Nevresimler haftada bir, 60 derecede yıkanarak temizlenmeli.
• Yataklar ayda bir ters çevrilmeli.
• Halılar kaldırılmalı, tüylü oyuncaklar ve kumaş kaplı eşyalar yatak odasından uzaklaştırılmalı.
• Yatak odası sık sık havalandırılmalı.
• Mümkünse odada hava temizleme cihazı kullanılmalı ve havalandırma sistemine filtre takılmalı.
• Hava nem oranı % 45 – 50’den fazla olmamalı, gerekirse nem alma cihazı kullanılmalı.
bebek.com: – Bu önerileri alerjisi olsun olmasın her aile uygulamalı mı?
Dr. Gökçe Baslo:
Alerji öyküsü olan ailelerin bu önerilerin hepsini uygulamasında yarar var. Ancak tüm anne ve babaların en azından nevresimleri haftada bir yıkamaya, yatakları ayda bir ters çevirmeye özen göstermeleri gerekir.
bebek.com: – Evcil hayvanlara bağlı alerjiler neden olur?
Dr. Gökçe Baslo:
Günümüzde kedi – köpek alerjileri sık görülmektedir. Pek çok insan alerjik reaksiyona bu hayvanların tüylerinin yol açtığını düşünmektedir. Ancak yapılan çalışmalar asıl alerjenin bu hayvanların derilerindeki yağ bezlerinden salınan bir protein olduğunu göstermiştir. Benzer protein hayvanların salyasında da bulunmaktadır ve hayvanın kendisini yalaması ile tüylerine bulaşabilmektedir. Ayrıca hayvanların idrarları ile de bu protein atılmaktadır. Kedi ve köpeklerin üzerinde yattığı kilim – halı, kullandıkları eşyalar ve barınakları alerjenlerin yoğun olarak bulundukları yerlerdir. Alerjenler 4 – 6 hafta buralarda aktif olarak bulunabilir. Bu nedenle hayvanların yattıkları yerin ve kullandıkları eşyaların 7 – 14 günde bir sıcak su ile yıkanması önerilmektedir.
bebek.com: – Çocuklarda görülen besin alerjileri hakkında bilgi verir misiniz?
Dr. Gökçe Baslo:
Besin alerjilerinin görülme sıklığı çocuklarda % 4 – 6’dır. Genellikle yaşamın ilk yılı içinde karşımıza çıkmaktadır. En sık alerjiye yol açan besinler; inek sütü, tavuk yumurtası, soya fasulyesi, balık, buğday, fıstık ve fındıktır. İlk iki yaşta inek sütü alerjisine yüzde 2 oranında rastlanmaktadır. İnek sütü, yumurta, soya alerjisi genelde geçicidir, inek sütü alerjisi vakalarının yüzde 85’inde 3 yaş civarında kaybolmaktadır, balık ve fıstık alerjisi ise erişkin yaşa kadar devam edebilmektedir. Besin alerjilerinde şikayetler değişkendir. Besin maddesinin alınmasından sonra dakikalar ve saatler içerisinde dilde, boğazda şişme, yanma, kaşıntı görülebilir. Vücutta kızarıklık ve kaşıntı, karın ağrısı ve ishal ortaya çıkabilir. Bunların dışında burunda kaşıntı, akıntı, gözlerde sulanma, astım tablosu ve bebeklerde tartı alamama gibi durumlar ile karşılaşılabilir. Şikayetlerin hangi besine bağlı olduğu testlerle anlaşıldıktan sonra o besin hastanın diyetinden çıkarılır.
bebek.com: – Besin alerjilerinden korunmak için neler yapmak gerekir?
Dr. Gökçe Baslo:
Ailesinde alerji öyküsü olan çocuklar riskli gruptadır. Erken dönemde alerjen besin ile karşılaşma durumunda, çocuk duyarlı hale gelmektedir. Bu nedenle bu çocuklar en az 4 – 6 ay sadece anne sütü ile beslenmeli, ek besinlere erken başlanmamalıdır. İnek sütü 1 yaştan sonra verilmelidir. Ayrıca anne emzirme süresince inek sütü, yumurta, balık, fıstık gibi alerjik besinlerden kaçınmamalıdır.
bebek.com: – Alerji tanısında kullanılan testler nelerdir?
Dr. Gökçe Baslo:
Tanıda klinik bulgular ve ailede alerji öyküsünün varlığı çok önemlidir. Bunun dışında spesifik olmayan, ancak çocuğun alerjik durumu hakkında bize bilgi veren laboratuvar incelemeleri yapılmaktadır. Ayrıca kanda alerjik maddenin gösterildiği daha spesifik testlerde uygulanmaktadır. Bir diğer tanı yöntemi ise deri testleridir. Bir yaş altında yanıltıcı olmakla birlikte her yaşta yapılabilmektedir. Testin pozitif bulunması anlamlıdır. Ancak unutulmamalıdır ki; alerji testleri tüm olası alerjenleri göstermemektedir. Bazen klinik bulgular alerjiyi düşündürdüğü halde testler normal olabilmektedir.
bebek.com: – Tedavide izlenen yol nedir?
Dr. Gökçe Baslo:
Tedavi basamak basamak uygulanıyor. Sprey şeklinde ilaçlar var. Bu ilaçlar her yaşta grubunda veriliyor. Sadece bir yaş altında ağızdan sprey şeklinde kullanmak zor olduğu için özel cihazlarla maske ile verilmektedir.
bebek.com: – Tedavi her hastaya sürekli uygulanıyor mu?
Dr. Gökçe Baslo:
Hastaların atak derecesine göre değişmektedir. Hasta sadece bahar döneminde “mevsimsel alerji” yaşıyorsa bahar döneminde tedavi görmektedir. Kışın ara verilmektedir. Ancak ev tozu akarlarına bağlı alerjilerde yıl boyu hastanın şikayetleri devam ettiği için tedaviyi yıl boyuna yaymak gerekir. Hasta sadece yılda bir, iki kere atak geçiriyorsa sadece atak döneminde kullanılmaktadır.
bebek.com: – Aşı tedavisi ne zaman yapılıyor?
Dr. Gökçe Baslo:
Aşı tedavisi astımda tercih edilmektedir. Ancak bu tedavi metodu yaş olarak daha büyük çocuklarda kullanılmaktadır. 2 yaş altı için de oral birtakım aşı tedavileri verebilir. Ancak, bu çok sık kullanılan bir durum değildir. Aşı tedavileri uzun bir süreçtir. 3 – 5 yıl arasında değişmektedir.
bebek.com: – Her alerjide aşı etkili midir?
Dr. Gökçe Baslo:
Tek tip alerjide etkilidir. Örneğin hastanın sadece polenlere alerjisi olduğunda etkilidir. Birkaç çeşit alerjene karşı duyarlılık varsa aşını da etkisi azalır. Aşılar da tek tip alerjene karşı etkilidir. Ev tozu akarlarına karşı olan aşı ayrı iken çayır, çimene karşı olan aşı ayrıdır. En etkili olduğu alan ise arı sokmalarına karşı olan aşıdır. Aşı yüzde yüz etkili bir yöntem değildir. Ancak diğer kullanılan ilaçlar şikayeti gidermeye yönelikken aşı tedaviye yöneliktir. Aşının etkisi en az 8 – 10 ay sonra görülmektedir.
Bebeklerde alerji ile ilgili içerikler için tıklayın! https://www.bebek.com/bebek-alerji/
