Empati, kişilerin tutum ve görüşlerini anlama ve onlara saygı duyma kabiliyetidir. Bir çocuğun kibar, merhametli olma kabiliyetinin en temel taşı empatidir. Bu önemli duygu, hayatın daha başlangıç döneminde yeşermeye başlar. Uzmanların görüşlerine göre, çocukların, yaşıtları tarafından daha çok sevilmeleri ve sosyal çevrelerde daha başarılı olmalarının nedeni, olaylara başka birinin gözünden bakabilmeleridir.
Kişilerle Empati Kurmak Nedir?
Empati kurabilmek için, öncelikle kendi görüşünüzü bir tarafa bırakarak, karşınızdaki kişiyi dinlemeli ve onda oluşan duyguları hissedebilmeniz gerekir. Örneğin, arkadaşınız, başına gelen üzücü bir olayı, sizinle paylaştı. Siz, böyle bir olayı daha önce yaşamamış olsanız bile, onun ne hissettiğini anlayarak, içinde yaşadığı duyguları kavradığınızda, empati kurmuş olursunuz. Bu duyarlılığı kurabilen kişiler, kendi hayatına ve çevresine güzellikler katar. Bu kişilerin ortak özellikleri şunlardır:
- Empati kurabilen insanlar, doğru iletişim gücüne sahiptir.
- Sosyal çevrelerinde oluşabilecek sorunların üstesinden gelebilirler.
- Sabırlı ve duygusal yönleri gelişmiş kişilerdir.
- Empati yapabilen insanlar, sosyal zekalarını da kullanırlar.
- Karşılarına çıkan her durumda, çözüm odaklı düşünürler.
- Empatik insanlar, olumlu arkadaşlıklar kurar.
- Bu kişilerin dinleme ve bağlantı kurabilme becerileri yüksektir.
- Sosyal değerlere, nezakete ve iyilik yapmaya önem verirler.
Çocukların Empati Yeteneğini Neden Geliştirmeliyiz?
Çocuklarda empati yeteneğinin gelişmesi, arkadaşlarıyla iyi ilişkiler kurması, çevresindeki diğer insanlara karşı, nazik ve dikkatli olması ve onları anlayabilmesi açısından çok önemlidir. Yapılan araştırmalara göre, empati gücü yüksek çocukların, daha sosyal ve nazik olduğu aynı zamanda, diğer insanların sergilediği davranışlarının nedenlerini daha iyi anladığı söylenmektedir. Bu duyguya sahip olan çocuklar, diğer akranlarını motive ve liderlik etmede daha başarılı bir kişilik sergiler ve yeniliklere açık olurlar. Bu yüzden, ebeveynler olarak, çocukların empati geliştirmesine yardımcı olmamızda büyük fayda vardır.
Çocukların Empati Geliştirmesine Nasıl Yardımcı Olmalıyız?
- Ahlaki Bir Kimliğe Sahip Olmak Önemli: Çocukların, yardımsever ve cömert davranışlarının gelişmesi, empati yapmalarında önemli duygulardır. Bu ahlaki duygulara sahip olduklarında, başkalarının nasıl düşündüğünü önemseyerek, onlara değer verirler.
- Hikâye ve Filmler Empatiyi Güçlendirir: Kitaplar ve filmler, çocukların empati becerilerinin gelişmesinde doğru araçlardır. Çocuklar, bir kitabın veya filmin içerisindeki karakterlerden esinlenebilir ve başkalarının ne hissettiğine dair, duyarlılık kazanabilir.
- Sosyal Medya Kullanımını Sınırlamak: İnternetin, çocuklar tarafından yoğun bir şekilde kullanılması, onları, fiziksel, sosyal ve psikolojik yönden olumsuz etkileyebiliyor. Özellikle, sosyal medyada harcanan zaman, gerçek sosyal çevreden ve becerilerden uzaklaştırırken, empati kurmakta da güçlükler yaratabiliyor. Anne babalar olarak, sosyal medyanın sınırlı ve bilinçli bir şekilde kullanımı konusunda, çocuklara yardımcı olmaları gereklidir. Bununla beraber, aile içerisinde, kaliteli zaman geçirmek ve çocuklara duyulan ilgi de çok önemlidir.
- Ebeveynlerin Çocuklarına Örnek Olması: Anne babalar, çocuklar için birer rol modeldir. Sizin başkalarına karşı olan hareketleriniz ve davranışlarınız, onlar üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. İnsanlarla kurduğunuz iletişim, gösterdiğiniz nezaket ve merhamet ve yaptığınız iyilikler, çocuğunuzun empati geliştirmesinde çok faydalı olacaktır.
- Çocukları Dinlemek: Çocukları dinlemek, anlamak ve kendilerini ifade etmelerine fırsat vermek çok önemli bir ayrıntıdır. Örneğin; çocuğunuz kendini öfkeli hissettiğinde ve bunu bağırarak ya da ağlayarak gösterdiğinde, ona kızmadan ve sinirlenmeden, sabırlı ve kararlı bir tutumla yaklaşın. Öncelikle üstüne gitmeden sakinleşmesi için ona alan açın. Sakinleştiğinde, ona nazik bir şekilde neden öfkeli olduğunu sorun ve kendisini anlatmasına izin verin. Size problemini anlattığında, onu empati yaparak, alternatifleri düşünmeye yönlendirin. Çocuğunuz, bu sayede hem sakinleşecek ve rahatlayacak hem de aklındaki olayı empati kurarak çözebilecektir.
- Duyguları Anlamayı Öğrenmek: Ebeveynler olarak, çocuğunuza, diğer insanların tavır ve davranışlarıyla ilgili şeyler anlatırken ki kullandığınız kelimeler ve kurduğunuz cümlelere önem vermeniz gerekir. Çocuğunuzun, sizden duyduğu kelime ve cümleler, başkalarıyla empati kurmasında yardımcı olacaktır.
- Drama Derslerinin Önemi: Yapılan araştırmalara göre, drama dersleri, çocukların, başkalarıyla doğru iletişim kurmalarına ve onları daha iyi anlamalarına yardımcı olabilmektedir. Bir oyunun içerisinde, çocukların, verilen karakterleri canlandırırken yaşayacakları bu tecrübe, onların empati geliştirebilmelerinde büyük fayda sağlayacaktır.
- İyilik Yapmaya Teşvik Etmek: İnsanlarla işbirliği yapmak, güler yüzlü olmak ve sadece maddi anlamda değil manevi olarak da yardımda bulunmak bir iyiliktir. İyilik yapan kişiler, kendini mutlu hisseder ve empati yeteneği güçlüdür. Ebeveynlerin, çocuğa, iyilik yaparak empati kazanacağını ve mutlu bir yaşamı olabileceğini aşılaması gerekir.
- Okulda, Empatiyi Destekleyici Etkinlikler: Okullarda, öğretmenlerin, değerlerle ilgili etkinlikler hazırlaması, çocukları olumlu yönde etkilemektedir. Hoşgörü, işbirliği, nezaket, merhamet ve empati gibi değerlerle ilgili yapılan etkinlikler, öğrenciler arasındaki sevgi ve saygıyı arttırarak, empatilerini geliştirmelerinde yardımcı olabilmektedir.
- Kendini Kontrol Edebilmek: Uzmanlara göre, ebeveynlerin, her zaman çocuklarını mutlu etmeye çalışması, iyi bir yol değildir. Böyle bir durumda, çocuklar, kendi duygularıyla başa çıkmayı öğrenemez. Bu yüzden, onların, büyürken, öfkeyi, kızgınlığı, gerginliği, hayal kırıklığını, korkuyu ya da üzüntüyü yaşamalarına izin verin. Böylelikle kendini kontrol edebilmeyi öğreneceklerdir.
- Çatışma Problemini Çözebilmeyi Öğrenmek: Çocuklar, kendi aralarında olumsuz bir durum yaşadığında, her iki tarafında davranışlarının uygun olmadığı, açıkça ifade edilmelidir. Olumsuz davranışı sergileyen çocuk, diğerine karşı yapılan durumu empati edebilmeli ve anlamalıdır. Ebeveynlerin, bu iki çocuğun duyguları arasındaki ilişkiyi anlatarak, bu durum hakkında farkındalık kazanmalarını sağlamaları çok önemlidir. Kazanılan bu farkındalık sonrasında, çocuklar, daha pozitif, duyarlı ve alternatif düşünebilecektir.
- Çocukları Desteklemek: Anne babalar olarak, çocuğunuzun, başkalarına karşı gösterdiği olumlu davranışlardan dolayı, onu takdir etmeniz, cesaretlendirmeniz ve yanında olmanız çok önemlidir. Çocuğunuz, onu anladığını ve yanında olduğunuzu hissettiğinde, başkalarına karşı empati yapması da kolaylaşacaktır. Duyarlı çocuklar büyütmek isteyen ebeveynlerin, öncelikle, kendilerinin onlara örnek olması gerekmektedir. Çünkü, çocuklar, bu davranışları, anne babalardan görerek öğrenir ve taklit ederler.
Empati, karşımızdaki insanı dinleyebilmekle başlar ve sonrasında da anlayabilmekle devam eder. Kişinin ne hissettiğini anlamaya çalışmak ve onu desteklemek empati geliştirmenin en önemli yoludur. Çünkü bu duygu, tamamıyla bir saygı duyma becerisidir. Bu beceri, çocuklarda, ebeveynleri tarafından ve sosyalleşerek gelişir. Anne babalar olarak, öncelikle sizlerin onlara empati göstermeniz gerekir. Çocuğunuzu dinleyin, duygu ve düşüncelerine önem verin ve empatinin ne olduğunu anlamalarına yardımcı olun.
“Babalar için Anneyi Anlamak” Konulu yazımızı okumak için bağlantıya tıklayın: https://www.bebek.com/babalar-icin-anneyi-anlamak/
