Anne karnındaki ilk günden itibaren sürekli olarak gelişim içerisindeyiz. Bu gelişimi gösteren minik yavrunuz, haftalar geçtikçe büyümeye devam eder.
Bebeğiniz sesinize alışır, mutlu ya da üzgün olduğunuzu hisseder ve ona göre bir ruh haline bürünür. Bütün bu gelişimlerin bir parçası da bebeğinizin ileride tamamlanacak olan karakteridir.
Çocuğunuzun nelere ilgisi olacağı, ses tonu, davranış biçimleri vb. birçok kendine özgü özellikleri, kendi kişiliğini oluşturur.
Çocuklarda karakter oluşumu hem kendilerinin hem de sizin onlara kazandırdığınız davranışlar sonucu kişiliğini ortaya koyar.
Bebeveynlerin çocuklarına kazandırabileceği bu kişilik, onların ileriki yaşamlarında kendi benliklerini daha iyi bulmalarına fayda sağlayacaktır.
Yaşlara Göre Karakter Oluşumu
Çocuklarda karakter oluşumu doğumdan okul öncesi döneme kadar olan sürede oluşumunu tamamlamaktadır.
Kendini birey olarak hissedeceği bir karakter değil, çocuğun kişiliğini oluşturacak hal ve hareketlerinin nasıl davranışlara bürüneceğini belirten bir karakterden bahsediyoruz.
Kalıtım ve çevre etkeni çocuğun karakter gelişimini etkileyen unsurlardır. Kalıtım genelde kişiden kişiye değişen, kişinin doğduğu an nasıl karaktere sahipse öyle olmasıdır.
Çevresel faktörler ise çocuğun karakterini etkileyen en önemli şeydir.
Karakter konusunda Freud ve Erikson’un kişilik kuramlarından yardım alarak konuyu açıklayabiliriz:
● 0-2 Yaş Bebeklik Dönemi
Bu dönem, bebeklerin annelerine ihtiyaç duyduğu ve onlardan başka kimseyi istemedikleri dönemdir. 0-2 yaş bebeklik döneminde motor gelişimi ile birlikte bebeklerde çevreyi araştırma ve anlama hareketleri başlar. Artık 2 yaşına gelen bebek, kendi hareketlerini kendi iradesiyle yaptığını anlar ve çevreye kendini kanıtlamaya başlar. Bu adımlar karakterinin gelişmesinde ilk aşama sayılabilir.
Anneden kopamayan ve annelerinin yardımlarıyla hareket eden bebekler, artık kendi başına hareket ederek yardım istemezler. Ayrıca bu dönem ileriki yaşlarda güvenli bir karakter olması için oldukça önemlidir.
Anneden ve çevreden güven alamayan bebekler, büyüdüklerinde güven problemi çekebilirler. Bebeğinizin ihtiyaçlarını karşılamanız, ona ilginizi belli etmeniz kişiliğinde güvenin oluşması için oldukça önemlidir.
● 2-6 Yaş Okul Öncesi Dönem
Çocuklarda karakter oluşumu için en önemli dönem okul öncesi dönemdir. Bu dönemde çocuk tamamen kendi başına öğrenebilen, çevreye sorular sorarak yanıtlar bekleyen bir kişilik haline gelir.
Her şeyi kendi başlarına yapmak isterler, anne babayı hem örnek alır hem de rakip olarak görebilirler. Çocuklarda kişilik gelişimi için en önemli dönem tuvalet eğitimi ve “oedipal” dönem olarak adlandırılan, kendi cinsel organlarını keşfetme dönemidir.
Tuvalet eğitimi kazandırılırken cezalandırılan çocuklarda utanma ve kendini toplumdan soyutlama gibi duygular yaşayan çocuklar, ileriki yaşlarında saldırgan ve söz dinlemeyen karaktere sahip olurlar.
Tuvalet eğitimini iyi bir izlenim olarak hatırlayan çocuklar ise karakterlerine; kendini öne çıkarma, kendi başına seçim yapabilme ve kendine güvenmeyi oturturlar.
Cinsel organlarını tanımaya başlayan çocuklar bu dönemde kendilerine bir rol model ararlar. Bu rol modeller siz bebeveynlerdir.
Kız çocuklar anneyi örnek alırken babaya hayranlık duyar, erkek çocuklar ise anneye hayranlık duyarken babayı örnek alır. Bu ilgilerin ileri derecede olması, ilerleyen yaşlarda karakterlerinde psikolojik sorunlara yol açabilir. Bu dönemde en iyi örneği oluştururken onların sorularını yanıtsız bırakmamanız gerekir.
Karakterini güçlü ve kendine güvenen bir birey olarak oluşturması sizin, yavrunuzun sorularını cevapsız bırakmamanıza bağlıdır.
Karakter Oluşumunda Bebeveynlerin Etkisi
0-6 yaş döneminde çocuklarınızın sordukları soruları cevapsız bırakmamalısınız.
Büyük bir sabır ve özveri ile birlikte, doğru olanı çocuğunuza öğretmekten kaçınmayın. Çünkü iyi bir karakter oluşturmaları için sizin de yardımınız gerekir. Çocuğunuzun Karakteri için Neler Yapmalısınız?
● Güvenilir Olun
Çocuklarda karakter gelişiminde en önemli şey güven duygusudur. Çocuklarınıza gerekli güveni sunarsanız, onlara iyi bir karakter vermiş olursunuz.
Onları geçiştirmeyip yaptıkları her hareketi tebrik etmeli, doğruları söylemelisiniz.
Dürüst ve güvenilir bebeveyn olmanız, yavrularınızın ileriki yaşlarda karakterlerinin güvenli bir yapıya sahip olmasını sağlar.
● Evet ve Hayır Kavramları
Çocuklarınıza hoşgörülü davranmak bazen ipleri elinizden kaçırabilir. Aşırı hoşgörülü davranılan çocukların karakteri bencil bir karaktere bürünebilir.
Her yaptığını onaylamanız, her istediği şeye “evet” demeniz karakterine iyi yansımaz. Bunun yanı sıra sürekli reddedilen çocukların karakterleri çevreye karşı hoşgörüsüz, kendini üstün görme gibi davranışları ortaya çıkarabilir.
Kendini sürekli baskıda hisseden çocuklar aşağılık kompleksine girebilir ya da tam tersi kendini üstün görme durumu yaşayabilirler.
● Örnek Alacakları Karakterler
Okul öncesi dönemde sizi rol model alan çocuğunuz, 5-6 yaşlarında başka modeller arayışına çıkacaktır. Anlatmış olduğunuz masallarda bulunan karakterler onlar için birer örnektir.
Eskilerde öğreti kazandırmak için anlatılan efsaneleri çocuklarınızın karakteri için kullanabilirsiniz.
Kendi efsanenizi üreterek çocuğunuza olumlu örnekler sunabilirsiniz. Ayrıca okula giden çocuklarınıza; gün içerisinde ne yaptığını ve arkadaşları ile olan iletişimini sorarak önerilerde bulunmayı ihmal etmeyin.
● Okul Öncesi Okula Göndermek
Çocuklarda kişilik oluşumu için okul çok önemlidir. Yavrularınızı okula göndermeniz onların karakteri için etkili bir adım olacaktır.
Okulda çeşitli karakterde arkadaşlar edinmek, çocuğunuzun arkadaşlarına olan davranışları, kendi başına var olabilmeyi başarmak ve zıt düşünceleri reddedebilmesi gibi durumlar söz konusudur. Bu durumlar karakterinin farkına varması için oldukça iyidir.
● Kıyaslama Yapmamalısınız
Çocuklarınız arasında yaptığınız kıyaslamalar onları birbirine düşman edebilir. Arkadaşları ve kardeşleriyle yaptığınız kıyaslamalar çocuğunuzun karakterinde olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Olumsuz sonuçlar sonucunda çocuğunuz, toplumda kendini aşağıda görerek yetersiz hissedecek ve güveni sarsılacaktır.
● Uygulanan Baskı
Sürekli olarak davranışlarını eleştirmeniz onlara yol göstermemeniz, tebrik etmemeniz çocuklarınızın karakterinde olumsuz etkiler bırakır.
Karakteri, içine kapanık, başarıya ulaşamayan, size yalan söylemek zorunda hisseden bir duruma bürünebilir.
Çocuğunuza böyle bir karakter kazandırmak istemiyorsanız; isteklerine yanıt verin, onları eleştirmek yerine tebrik edin ve onlara söz hakkı verin.
● Aşırı Koruyucu Olmak
Çocukların en güzel yaptığı şey büyümektir. Bebeveynler yavrularının büyümesini hiç istemez, hatta büyüdüklerini kabullenmeyip onlara bebekmiş gibi davranırlar. Bu davranış çocuğunuzun karakterinde; tek başına bir iş yapamama, yardımlaşmayı bilmeme ve bencillik gibi kişilikler kazandırır.
Kendi sorunlarını çözememek sizin onu kısıtlamanız ve sürekli güvenlik çemberine almanız, size karşı bağımlı kalmasına yol açacaktır. Bu konularda daha serbest ve anlayışlı olmanızı öneririz.
Her birey bebeklik döneminde belli bir karakter yapısına sahip olarak büyümeye devam eder. Bu karakter çocukluk döneminde çevrede yaptıkları gözlemler sonucu değişmeye ve oturmaya başlar.
Çocukluk dönemi, bebeveynlerini taklit ederek gelişim göstermek demektir. Özellikle okul öncesi dönemde çocuklarınız sizden ne görürse onu yapar ve doğruyu yanlışı bu dönemde ayırt ederek öğrenir.
Çocuklarda karakter oluşumu bu dönemde tamamlanmış olur. Bu tamamlanma sizlerin onlara neler kattığınızla alakalı olarak değişim gösterir.
Karakterlerinin güvenilir, hoşgörülü, kendine güvenen vb. iyi yönlerini sizler sayesinde kazanmış olurlar.
“Çocuklarda Konuşma Bozukluğu” Konulu yazımızı incelemek için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
Çocuklarda Konuşma Bozukluğu: https://www.bebek.com/cocuklarda-konusma-bozuklugu/
Aklınıza takılanları yorum olarak iletebilirsiniz.
Sevgiler.
