Çocuklar özellikle büyüme çağındayken sık sık hasta olurlar. Yaz-kış, küçük-büyük ayrımı yapmadan hepimiz için sorun olabilecek hastalıklardan biri de sinüzittir. Çocuğunuz yılda 6-7 kere gribal bir hastalık geçiriyorsa bunlardan ikisi ya da üçünün tanısı kesinlikle sinüzit olacaktır. Birçok farklı sebepten ötürü yakalanabileceğiniz bu hastalığın çok çeşitli farklı tedavi yöntemleri bulunur.
Bunun yanı sıra çocuklarda sinüzite yol açan en önemli sebeplerden biri ise geniz etinin büyümesidir. Bu noktada bir kısır döngüye girersiniz. Çünkü sık hastalanma ve sinüzit atakları da geniz etinin büyümesine sebep olur. İşte bu noktada biraz kafa karışıklığından kurtulmak için sinüzit hakkında bilinmesi gerekenleri sizinle paylaşacağız.
Sinüzit Nedir?
En basit hâliyle sinüzit: Burun çevresinde bulunan kemikler arasındaki hava boşluğu olarak bilinen sinüslerin iltihaplanması halidir. Burun etrafında toplam sayısı 8 ila 10 arasında değişen, dört tarafı kemiklerle çevrili sinüs adı verilen boşluklar bulunur. Bu boşlukları kaplayan mukoza yapısında iltihaplanma benzeri bir enfeksiyon kapma olduğunda şiddetli ağrılar kendini göstermeye başlar.
Sinüslerde oluşan salgı vücudun bağışıklığı için oldukça önemlidir. Bu sebeple sinüsün burun içerisine açılan kapısı kapanırsa bağışıklık üzerinde etkisi olan salgı dışarı gönderilemez. Sonucunda da virüs ve bakterilerin üremesi için uygun bir ortam oluşur ve sinüsler iltihaplanarak sinüziti meydana geliyor.
Sinüzit Çeşitleri
Çocuklarda da yetişkinlerde olduğu gibi sinüzit çeşitleri 2’ye ayrılır.
- Akut Sinüzit: Genellikle soğuk algınlığı sonrası uzun süren burun akıntısı ve tıkanıklığın yoğunlaşması durumunda akut sinüzitten bahsedilebilir. Bu durum çocuk KBB uzmanı tarafından, çocuklar için özel tasarlanmış ince endoskoplar ile kolayca teşhis edilebiliyor. Böylece röntgen çekilmesine de gerek kalmaz. Akut sinüzit endişe edilmemesi gereken bir hastalık olsa da daha ileri boyuta ulaşmaması adına vakit kaybetmeden tedavi edilmelidir.
- Kronik Sinüzit: Çocukların bağışıklık sistemleri genel olarak 7 yaşına kadar tam gelişmediğinden dolayı kulak, burun ve sinüs enfeksiyonları daha sık görülebilir. Sık sık geçirilen akut sinüzit atakları ya da tedavi uygulanmasına rağmen geçmeyen sinüs enfeksiyonları varsa sinüzitin kronik hale geldiğinden söz edebiliriz. Tabi, bu teşhisi yine çocuk KBB uzmanı koymalıdır. Bu teşhiste detaylı bir endoskopik muayene yapılmalıdır. İnce endoskoplarla burun içi, geniz eti, sinüs kanalları detaylı bir şekilde kontrol edilmeli ve sonrasında gerekli tedavi uygulanmalıdır.
Akut sinüzitler 3 aydan daha kısa bir sürede tedavi edilirken bu süre kronik sinüzitte daha uzundur.
Çocuklarda Sinüzitin Nedenleri
Sinüzitin oluşmasında pek çok farklı sebep bulunur. Bunlardan bir kısmı kişinin fizyolojisiyle ilgili bir kısmı ise çevresel faktörlerle ilgilidir. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir:
- Çok sık geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonları,
- Bağışıklık sisteminin düşük olması,
- Burun kemiği veya kıkırdağın eğri olması,
- Geniz eti,
- Burun bölgesindeki tümörler,
- Sinüslerin tıkalı olması,
- Burun içi etleri,
- Alerji,
- Hava kirliliği,
- Sigara içilen ortamda bulunma.
Çocuklarda sinüzit en çok sigara içilen ortamda bulunma ve geniz eti probleminden dolayı ortaya çıkıyor. Burnun havalanması bozulduğu için virüs ve bakteriler içeride kolayca yerleşip geniz ve bademciklerin iltihaplanmasına sebep oluyor. Bu da çocukların sık sık sinüzit atakları geçirmesi ile sonuçlanıyor.
Çocuklardaki Sinüzit Belirtileri Nelerdir?
Küçük çocuklarda şikâyetlerin belirsiz olmasının yanı sıra bu yaşlarda yaşadıkları şikâyetleri anlatmaları da zor olabilir. Bu sebeple çocuğunuzu takip ederek ve ona anlatabileceği şekilde sorular sorarak size nasıl bir problemi olduğunu anlatmasını sağlayabilirsiniz. Yaşı büyüdükçe yetişkinlerde olduğu gibi sinüslerin bulunduğu bölgeyi göstererek hastalığını tarif etmeye başlayacaktır. Çocuklarda en çok karşılaşılan sinüzit belirtileri ise şunlardır:
- İltihaplı, koyu kıvamlı yeşil-sarı renkli burun akıntısı.
- Burun ve kulaklarda tıkanıklık ve horlama.
- 10-14 günden uzun süren soğuk algınlıkları.
- Özellikle gece ya da sabah karşı başlayan ve bir türlü geçmeyen öksürük.
- Göz şişkinliği ve gözlerde basınç.
- Ağız kokusu ve tat almada bozulma.
- Koku alamama.
- Boğaz ağrısı.
- Geniz akıntısı.
- İştahsızlık.
- Halsizlik, yorgunluk ve dikkat bozukluğu.
- Genelde 6 yaştan büyüklerde baş ağrısı. Yetişkinler sinüzit atakları yaşadıklarında genellikle baş ağrısından söz eder. Ancak bunu bir çocukta göremeyebilirsiniz ya da o size bu durumu açıkça Ayrıca baş ağrılarının sinüzit dışında birçok sebebi de olabilir. Bu sebeple dikkat edilmesi gerekir.
- Diğer belirtilere ek olarak hafif ateş.
Anne ve babaların bu belirtileri doğru şekilde doktora aktarması oldukça önemlidir. Çünkü çocuklarda tanı koyma aşamasında çocuk kadar ebeveynlerin şikâyetleri anlatması de önemlidir. Eğer bu bahsettiğimiz belirtilerden bir ya da birkaçını gösteriyorsa zaman kaybetmeden uzman bir hekime başvurmalısınız.
Çocuklara Sinüzit Teşhisi Nasıl Konur?
Teşhis aşamasında belirtileri olan çocuğun önce öyküsü dinlenir. Bu noktada ailenin de kalıtsal özellikleri önemlidir. Alerji gibi kalıtsal bir yatkınlık varsa bu bilgiyle muayeneye başlanır. Belirtiler göz önünde bulundurularak çocuğun yaşına uygun tanı koyma yöntemleri uygulanır. Çok küçük çocuklarda bilmedikleri bir durumla karşılaştıklarında huysuzluk ya da ağlama krizleri görülebilir.
Bu da muayene işlemini biraz zorlaştırabilir. Çocuklar için tasarlanmış ince endoskopik cihazlarla burun içinden sinüsler ve geniz incelenir. Bu uygulama daha çok 5-6 yaşından büyük çocuklar için uygundur. Çünkü işlem sırasında sabit yani hareketsiz durmak oldukça önemlidir. Bu sebeple gerekli durumlarda genel anestezi ya da sakinleştirici ilaçlar verilerek bu kontrol yapılabilir.
Aynı zamanda bilgisayarlı tomografi ve röntgen ile de sinüzit teşhisi koymak mümkündür. Ancak bu yöntem çocuklarda zorunlu olmadıkça tercih edilen bir uygulama değildir. Bu durumlar göz önüne alındığında; teşhis koyma aşamasında ebeveynlerin anlatacağı şikâyetler tanı koymada belirleyici rol oynayacaktır.
Çocuklarda Sinüzit Tedavisi Nasıl Olur?
Bebeklerde sinüzit tedavisi, sinüzitin şiddetine ve çeşidine göre değişiklik gösterir. Akut sinüzitler genel olarak uygun bir antibiyotik ile kolayca tedavi edilebilir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken doğru antibiyotik ve doğru kullanım şeklidir. Bu sebeple konusunda uzman bir hekimin önerdiği antibiyotik kullanılmalıdır. Bunun yanı sıra burun rahatlatıcı spreyler ve istirahat tedavide önemli bir yere sahiptir. Akut sinüzit, doğru ilaç takviyesi ve dinlenme ile kısa bir sürede tedavi edilebilir.
Ancak kronik sinüzit söz konusuysa süre daha uzun olabilir. Bu sebeple erken teşhis oldukça önemlidir. Normalde ilaç tedavisi ile kolayca çözülebilecek bu problem geç kalındığında farklı tedavilerin uygulanmasını gerektirebilir.
Sinüzitle beraber geniz eti ve bademcik iltihabı da gelişebilir. Bu açıdan bakıldığında sık sık bademcik sorunu yaşayan çocuklar sinüzit açısından mutlaka değerlendirilmelidir. Daha önce söz ettiğimiz gibi bademcik, geniz eti ve sinüzit arasında kısır bir döngü vardır. Tedavi edilmeyen ve sürekli tekrar eden durumlar sonucunda kronik hâle gelen sinüzitin tedavisinde kullanılan ilaçlar yetersiz gelmeye başlar ve sonunda ameliyat gündeme gelebilir.
Bu ameliyatlarda sinüzite sebep olan bir geniz eti varsa bunun alınması tedavi edici bir sonuç yaratabilir. Çünkü sinüsler göz, göz sinirleri, büyük damarlar, beyin ve hipofiz gibi oldukça önemli komşulara sahip olduğu için sinüslerin ameliyatı birçok riski de beraberinde getirir. Çocuklarda yüz gelişiminin tamamlanmaması, burundaki yapıların küçük ve dar olması sebebiyle ameliyat yetişkinlere göre daha da zor bir hâle gelebilir. Bu sebeple 13-14 yaşından sonra ameliyat, tercih edilen bir sinüs tedavisi yöntemidir. Bu ameliyatlarda sinüslerin ağzı açılarak içi temizlenir. Böylece sinüsler olması gereken şekline ve işlevine kavuşur.
Bu gibi durumlarla karşı karşıya kalmamak için sinüzit belirtileri önemsenmeli ve vakit kaybetmeden bir hekimle tedaviye başlanmalıdır.
Sinüzitten Korumak İçin Birkaç İpucu
Bebeklerde sinüzite ne iyi gelir sorusunu duyar gibiyiz. Öncelikle bu yöntemlerin bir tedavi metodu olmadığını belirtelim. Bu ipuçları ile sinüzitin oluşmasına engel olmaya çalışabilir ya da sinüziti olan çocuğunuzu biraz rahatlatabilirsiniz.
- Çocuğunuzun alerjisi varsa evinizi buna göre düzenleyin ve uzman bir doktor ile bunu kontrol altına almaya çalışın. Tüylü ya da toz toplayabilecek eşyaları odasından çıkarmakla işe başlayabilirsiniz.
- Burun tıkanmasını önlemelisiniz. Bunun için çocuğunuzun odasına bir buhar makinesi alarak ortamı nemlendirebilirsiniz. Ayrıca fizyolojik serum ile burun içini temizlemek de faydalı olacaktır.
- Annemizden en çok duyduğumuz cümlelerden biri hiç şüphesiz “ıslak saçla dışarı çıkılmaz, sinüzit olursun!”. Bu konudaki haklılık payları büyük. Sebebi ise oluşan sıcaklık farkıdır. Özellikle alerjik yatkınlığı bulunan kişilerde bu sıcaklık farkı sebebiyle sinüsler şişmeye ve tıkanmaya başlar. Bunun önüne geçmek için mutlaka duş sonrası çocuğunuzun saçını kurutmalı ve rüzgârdan korumalısınız.
- Bağışıklığı artırmak için dengeli ve yeterli beslenmeye özen gösterin.
Bu gibi küçük püf noktalarıyla sinüzit konusunda çocuğunuzda bir rahatlama sağlayabilirsiniz. Çocuklarda sinüzit tedavisi için erken teşhis önemlidir. Bu sebeple belirtileri gördüğünüz anda doktora başvurmalı ve uygun tedaviye zaman kaybetmeden başlamalısınız.
BEBEĞİMİ GRİPTEN (SOĞUK ALGINLIĞINDAN) NASIL KORURUM? Konulu makalemize ulaşmak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın!
BEBEĞİMİ GRİPTEN (SOĞUK ALGINLIĞINDAN) NASIL KORURUM? https://www.bebek.com/bebegimi-gripten-soguk-alginligindan-nasil-korurum/
