Tırnak yeme davranışı genel anlamda çocuklarda 3-4 yaş sonrasında görülmektedir. Oral evre dediğimiz evreden sonra yani 0-2 yaştan sonra yaygınlık kazanmaktadır. Çocuklarda görülme sıklığı da oldukça fazladır. Bazı çocuklar el tırnakları yerken bazıları hem el hem ayak tırnaklarını da yiyebilir ya da sadece koparıp tükürebilir.
Bu durum hem hijyen açısından, hem fiziksel sağlık açısından hem de psikolojik sağlık açısından süreli olarak tehditler içermektedir. Tırnak ve parmak yapısını bozacak kadar kronikleşen tırnak yeme sorunlarını düşündüğümüzde aslında görmezden gelinemeyecek kadar önemli bir sorun olduğunu anlayabiliriz.
Tırnak Yiyen Çocuklarda Ailenin Rolü
Aileler bu sorunla ilk karşılaştıklarında genellikle görmezden gelme ile davranışı kontrol etmeye çalışmaktadırlar. Ardından bazı davranışçı yöntemlerle; acı ojeler sürme, ele vurma, eli farklı uğraşılarla meşgul etme gibi; çözme çabası devam etmektedir. Bu ve buna benzer yöntemler esasında bir değişim sağlamamakla birlikte sorunun kökenini anlamak konusunda engeller oluşturmaktadır.
Tırnak yemeyi dışarıdan söndürmeye çalışınca da görülmektedir ki başka işlevsiz davranışlar ortaya çıkmaktadır. Buna semptomun yer değiştirmesi diyoruz biz. Peki tırnak yeme davranışını nasıl ele almamız gerekir?
Tırnak Yemeye Sebep Olan Etmenler Nelerdir?
Öncelikle tırnak yeme davranışının altındaki duyguyu anlayabilmek gerekir. Utanç, kaygı, korku, suçluluk, değersizlik gibi derin ve yoğun duyguların ardından çocuklarda bu davranış gelişebilmektedir. Önemli olan bu duygulardan hangisinin altta yattığını anlayabilmektir.
Çünkü her birine göre çocuğa müdahale şekli değişecektir. Örneğin çocuğun kaygıları varsa ve bu yüzden tırnak yiyorsa bu çocuğun rahatlatılması, kaygıya sebep olan her ne ise ortadan kaldırılması gerekir.
Kaygı devam ettiği sürece davranış da sönmeyecektir. Yaptıkları ya da kendisine yaşatılanlardan dolayı utanç duyan ya da utandırılan bir çocuk için de aynı süreç geçerlidir. Bizler aslında tırnak yeme davranışının kendisini önemsemeyiz. Önemsediğimiz vurucu nokta çocuğun bu davranışının altında yatan duygunun ne olduğu ve nasıl ortadan kaldırılacağıdır.
Adına aslında “davranış bozukluğu” denilen tüm bu işlevsiz davranışları önemli birer alarm sistemleri olarak değerlendirmek gerekir. Yani aslında aile sistemleri içinde ters giden bir şeyler vardır ve çocuklarda bu sistemdeki aksamalara dair düzeltilmesi için sinyaller verirler.
Onu kaygılandıran bir şeyler vardır ama çocuk yaşı itibariyle bunu anlamlandırıp isimlendiremediği için tırnak yemeye başlar. Bizler de hemen aile sistemine dönüp bakma gereği duyarız. Asıl kaynak olan olumsuz duyguyu sonlandırmak ve çocuğa kaygısız bir ortam sağlayabilmek için.
Bebeveynler ne Yapmalı?
Dolayısıyla çocuğunuzun tırnak yediğini fark ettiğinizde acilen dışarıdan yöntemlerle söndürmeye zorlamak yerine onu bu davranışa iten sebepleri anlamaya çalışmalısınız. Birçok durumda bunu profesyonel destek almadan yapmanız çok mümkün olmayabilir. Böyle zamanlarda da deneyimli ve eğitimli oyun ya da kum terapistlerinden destek almanız en sağlıklı yol olacaktır.
Unutmayın ki bu işlevsiz davranışlar sorunun kendisi değil, aile sisteminde ya da gelişimsel dönemlere ait sorunların sinyalleridir. Şu noktayı da özellikle tekrar etmek gerekir ki, evlatlarımız bizlere sorunlar üreten yumaklar değildir, biz yetişkinlerin ürettiği birtakım güçlüklerden dolayı mağdur olan taraflardır.
Virüsle mücadele ettiğimiz bu zorlu süreçlerde çocuklarımızı daha derinden anlayabildiğimiz, bebeveynliği hissederek deneyimlediğimiz kıymetli paylaşımlar hepimize ilaç gibi gelecektir…
Dilerseniz “Çocuklarda Görülen Tırnak Sorunları” Konulu yazımızı okuyabilirsiniz.
Çocuklarda Görülen Tırnak Sorunları: https://www.bebek.com/cocuklarda-gorulen-tirnak-sorunlari/
Klinik Psikolog/ Oyun ve Kum Terapisti
Hülya Üstekidağ Ayna
