Geçmişten günümüze kadar üzerinde yaşadığımız dünya birçok değişikliğe uğramıştır. Dünya değişirken, ihtiyaçlarının sınırı olmayan insan da zamanla farklılaşmaya başlamıştır. Kadın ve erkeğin iş hayatında eşit oranda yer aldığı yeni bir düzen meydana gelmiştir. Özellikle kadının sosyal hayat ve iş hayatındaki yeri gittikçe artmıştır. Bu artış beraberinde çiftlerin farklılaşmasını meydana getirmiştir. Artık hayattan beklentiler, geleceğe bakış açıları geleneksel kalıplardan çıkıp modern yapılara dönüşmüştür. Çocuk sahibi olmaya karşı bakış açısı değişmiştir. Kalabalık ailelerden çekirdek ailelere bir yönelim meydana gelmiştir. Bu durumlardan dolayı çiftlerin korunma ihtiyaçlarını artırmıştır.
Korunma yöntemleri geleneksel ve modern olarak 2’ye ayrılmaktadır. Modern yöntemlerin başında yer alan doğum kontrol hapları ile ilgili merak edilenleri bu yazıda bulmanız mümkündür.
Doğum Kontrol Hapı Nedir?
Oral kontraseptif haplar (OKS) olarakta bilinen içeriğinde hormon barındıran, eczanelerden reçetesiz olarak satın alınabilen gebelik önleyici bir ilaçtır. 21 ve 28 günlük olarak kullanılan çeşitleri vardır. Kadın üreme sistemi adet döneminin hemen sonrasında tekrar kendini yumurtlama için hazırlamaya başlar. Rahim duvarı spermin yerleşmesi ve döllenme olması için kalınlaşmaya başlar. İşte bu haplar rahim duvarının kalınlaşmasını önleyerek spermin rahime ulaşmasını önler ve böylece hamile kalma engellenmiş olur.
Doğum Kontrol Hapı İçeriğinde Ne Var?
Bu haplar progesteron ve östrojen hormonu içerirler. Peki bu hormonlar nedir? Ne işe yararlar? Bu sorulara bir göz atalım ve ne işe yaradıklarını öğrenelim.
Progesteron nedir ne işe yarar?
Hormonların vücudumuzda bulunma amacı organların fonksiyonlarını düzenlemektir. Bu hormon kadın yumurtalığında salgılanıp rahimi etkileyerek hamileliği sağlayan bir işleve sahiptir.
Östrojen nedir ne işe yarar?
Progesteron gibi kadın yumurtalığında salgılanıp döllenen yumurtanın rahime yerleşmesini sağlayan bir işleve sahiptir. Rahim duvarını kalınlaştırarak döllenme için uygun zemini yaratır. Ayrıca adet döngüsünü ve üreme sistemini düzenleyici etkilere sahiptir.
Doğum Kontrol Hapları Ne İşe Yarar?
Yukarıda doğum kontrol hapları için içeriklerinde progesteron ve östrojen hormonu olduğu bilgisini vermiştik. Oral kontraseptif haplar üreme hormonlarını,yumurtlama ve serviks(rahim ağzı) mukusunu(salgı) koyulaştırarak gebelik oluşumunu engellemeye yarar.
Doğum Kontrol Hapları Nasıl kullanılır?
Bu ilacın 21 ve 28 gün olarak kullanıma sunulmuş çeşitleri mevcuttur.
21 günlük olan hap kullanımı: Adetin tercihen ilk gününde kullanmaya başlanılmalı. Fakat 2. ve 3. günlerde de alınabilir. Oral(ağız) olarak alınması gerekmekte. İlacın her gün aynı saatte alınması önemlidir. Tabletleri alındı ve hepsi bitti bundan sonra 7 gün süre ara verilmesi gerekmekte. Ara verilen bu süreçte adet başlayacaktır. Yeni döngü başladıktan sonra, 1. günden itibaren yeni kutuya başlanmalı.
28 günlük olan hap kullanımı: 21 günlük olan çeşidindeki gibi mümkünse adetin ilk günü kullanıma başlanmalı. 2. ve 3. günlerde de kullanılabilir. Bu çeşitte 21 gün olan çeşit gibi arada 7 gün bırakma zorunluluğu yoktur. Bu çeşit arada bırakılacak zamanın unutulmasına karşı üretilmiş bir çeşittir. 28 gün boyunca ara vermeden kullanılıp bittiğinde direk yeni kutuya geçilmeli. Oral(ağız) yolla her gün aynı saatte alınmalıdır.
Doğum Kontrol Hapı Alınması Unutulursa:
Hap alınması unutulduğunda aklınıza gelen zamanda hemen almalısınız. Daha sonrasında rutininize devam etmelisiniz. İki dozu kısa aralıklarla almak bir sorun yaratmayacaktır. Fakat 2 gün üst üste unutulduğu taktirde koruma düzeyinin düşeceğini bilmelisiniz. Hamile kalma durumuyla karşı karşıya kalmamak için ek bir korunma yöntemine başvurmanız yerinde olacaktır.
Doğum Kontrol Hapı Nasıl Bırakılır?
Bu ilacı bırakmak için belli bir prosedüre uyma zorunluluğu yoktur. Hamilelik planlandığı andan itibaren ilaç alımını kesmek yeterli olacaktır. Doğurganlık durumuna göre hamile kalma sürecinde farklılıklar olduğu bilinmesi gereken bir noktadır. Kafanızda oluşan sorular için bir jinekologdan tavsiye alabilirsiniz.
Doğum Kontrol Hapının Faydaları:
- Düzenli kullanıldığı taktirde koruma oranı oldukça yüksektir.
- İlacı bıraktığınız andan itibaren koruyuculuk biteceği için ek bir işleme gerek duymaksızın hamile kalmanız mümkün olacaktır.
- Adet düzensizliği olan kadınlarda kullanıldığında döngüyü düzenleme işlevi mümkün olacaktır.
- Sürekli bir koruma sağladığı için özgür cinsel hayatı olanaklı hale getirir.
- Adet kanama miktarının azalmasına yardımcı olma özelliği vardır.
- Ciltte sivilcelenmeyi azaltması söz konusudur.
- Adet öncesi belirtilerin (göğüs hassasiyeti. şişkinlik/gerginlik) azalmasında yardımcıdır.
- Kemik yapısını güçlendirici etkiye sahiptir.
- Rahim kanseri, kolon kanseri riskini azaltmaya yardımcı olur.
Doğum Kontrol Hapının Yan Etkileri:
- Her ilaç gibi içeriğinde bulunan maddelere karşı hassasiyetiniz varsa kullanmamalısınız.
- Kronik migren rahatsızlığı olan kadınların kullanmaması gerekmektedir.
- Ara kanamalara yol açabilir. Bu durum adetten bağımsız olarak meydana gelir. 5 günden fazla sürerse veya 3 gün boyunca fazla miktarda kanama yaşanırsa mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurulmalıdır.
- Bu haplar mide bulantısına yol açabilir. Bulantılarınız sıklaşır ve 3 aydan fazla sürerse mutlaka hekiminizle irtibata geçmelisiniz.
- Doğum kontrol hapları meme hassasiyetine neden olabilirler.
- Ruh halinde değişikliklere neden olabilir. Sizi rahatsız edecek ciddi değişiklikler fark ederseniz hemen doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.
- Cinsel istekte azalmaya neden olabilirler. Fakat bu durum her kadın için aynı etkiyi yaratmayıp cinsel isteğin artmasına da neden olabilir.
- Herhangi bir şekilde kalp rahatsızlığı geçiren kadınlar ya da risk grubunda olanlar tarafından kullanılmamalıdır.
- 35 yaş üzerinde ve uzun zamandır sigara kullanan kadınların kullanmasında sakıncalar olabileceğinden dolayı bir uzman denetimine başvurulmasında fayda olacaktır.
- Bulaşıcı hastalıklara karşı koruma sağlamadığını bilmeniz gerekmektedir.
Doğum Kontrol Hapıyla Korunmak Benim İçin Uygun mu?
Eğer bu hapın sizin için uygun olup olmadığını merak ediyorsanız bunun en doğru ve güvenilir cevabının kadın doğum uzmanınız tarafından cevaplanacağını bilmelisiniz. Çünkü her insan bireysel özelliklere sahiptir. Boy, kilo, geçmişte yaşanılan sağlık sorunları gibi birçok özelliğin ele alınması gerekir. Bir uzmanın, bireysel özelliklerinizi inceleyip değerlendirdikten sonra kullanacağınız ilaca karar vermesi daha doğru olacaktır
Doğum Kontrol Hapları ile İlgili Bilinmesi Gereken Önemli Hususlar:
Oral kontraseptif hapların kan pıhtısı oluşturma riski olduğu ile ilgili bilgiler net olarak mevcut değildir. Fakat;
- Diyabet hastalığınız var ise,
- Sigara kullanıyorsanız, (35 yaş ve üstündeki kadınlarda sigara kullanımı ile doğum kontrol hapları kullanımı önerilmemektedir.)
- Aşırı kiloya sahipseniz,
- Kan basıncı yüksekliğine sahipseniz,
- 1. derece yakınlarınızda geçmişte kalp krizi, inme öyküsü var ise,
- Kendinizde veya 1. derece yakınlarınızda yüksek kolesterol öyküsü var ise,
- Auralı migren hastalığınız var ise,
- Geçmişte yaşadığınız herhangi bir kalp rahatsızlığı öykünüz var ise,
yukarıda sıraladığımız durumlardan her hangi biri sizin için söz konusu ise ya da ileride yaşamanız durumunda hiç vakit kaybetmeden doktorunuzla görüşmelisiniz. Bu durumların kan pıhtısı oluşumunu tetikleme ihtimali olduğunu bilmelisiniz.
Doğum kontrol hapları ile ilgili detaylıca bilgi sahibi olduk. Şimdi geriye kalan bu bilgileri etraflıca değerlendirip bu şekilde korunma yönteminin sizin için uygun olup olmadığını tespit etmeye geldi. Tabi ki bu süreçte bireysel özellikleriniz, sağlık geçmişiniz büyük önem arz etmektedir. Nihayetinde içerisinde hormon bileşenleri olan tıbbi bir bileşenden söz ediyoruz. Bundan dolayı oral kontraseptif hap kullanma konusunda karar verdiğinizde mutlaka konunu uzmanı bir hekimden destek almalısınız.
Diğer doğum kontrol yöntemleriyle ilgili detayları bilgilere buradan ulaşabilirsiniz: https://www.bebek.com/kadinlarda-dogum-kontrol-yontemleri-nelerdir/
Spiral ile doğum kontrolü yöntemiyle ilgili detayları incelemek için: https://www.bebek.com/spiral-ile-dogum-kontrolu/
