Hamilelik süreci anne adayı için bedensel olduğu kadar ruhsal anlamda da iniş çıkışların yaşandığı bir dönemdir. Gebelikle birlikte başlayan bu değişken ruh hâli doğum sonrasında da devam edebilir. Değişen hormon seviyelerinin yanı sıra yeni bir hayatın başlangıcı, doğum düşüncesi ya da sorumluluk bilincinin farklı bir boyuta taşınması doğum sonrası panik atak yaşanmasının en önemli sebepleri arasında yer alır.
Hal böyle olunca doğum sonrası yaşanan depresyon ya da panik atak anne adayının gündelik hayatını olumsuz etkileyecek kadar ciddi boyutlara ulaşabilir.
Doğum Sonrası Panik Atak Nedir?
Doğum sonrası hüznü ya da panik atak, doğum yapan annelerin neredeyse yarısında görülür. Geçici bir durum olan üzüntü hâli genellikle doğum sonrası 48 saat içinde geçer. Ancak 2 haftadan uzun süren uykusuzluk, iştahsızlık, umutsuzluk ve hatta intihar düşüncesinin olduğu durumlarda mutlaka konusunda uzman bir doktordan yardım alınmalıdır.
İlk birkaç gün yaşayacağınız panik ataklar sizi korkutmasın. Bunları neredeyse her annenin ilk günlerinde yaşar. Dünyaya gözlerini yeni açmış bebeğinizin artık tüm sorumluluğunun sizin omuzlarınızda olması düşüncesinin sizi bu duruma sürüklemesi gayet normal. Bu durumda sakin olmalı ve anne olmanın keyfini çıkarmalısınız. Geleceği düşünmek için daha çok zamanınız olacak.
Lohusalık Depresyonu
Lohusalık yeni anne olmuş bir kadının doğum sonrasında yaşayacağı yaklaşık 6 haftalık bir süreci kapsar. Lohusalık dönemi doğumdan sonraki hafta annelerin ruh hâllerinde bazı değişikliklere yol açar. Bu da annenin bazı kaygılar duymasına sebep olur.
Annelerin %17’sinde görülen lohusalık depresyonu, annelik hüznü gibi kısa sürede geçmeyen daha ciddi bir durumdur. Bu sebeple mutlaka profesyonel yardım almak gerekir. Hamilelik sürecinde neredeyse 10 katına çıkan östrojen ve progesteron hormonlarının doğum sonrası aniden düşmesi, sosyal ve psikolojik değişikliklere sebep olarak depresyon riskini arttırır.
Her kadının doğum sırasında ve doğum sonrasında hormonların kendini regüle ettiği zaman dilimi farklı olduğundan sürece adapte olması da farklılık gösterir. İkinci kez anne olanlarda daha sık görülen depresyon hormonal olmanın yanında kalıtsal ve çevresel kaynaklı da ortaya çıkabilir.
Doğum sonrası yaşanan depresyon gerekli önlemler alınmadığında bazı annelerde panik atak boyutuna ulaşabilir. Panik atak, annenin çaresiz kaldığını hissettiği anda korku duygusuna kapılmasından kaynaklanır. Bu duyguya kendini teslim eden anne, hormonların da dengesizliği ile birlikte süreci yönetemez ve baş etmekte zorlandığı bu süreç beraberinde panik ataklar getirebilir.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Yeni anne olmuş kadınların yüksek düzeyde kaygı ve korku yaşamaları normaldir. Ancak durumun ciddi boyutlara ulaşıp ulaşmadığını anlamak için aşağıda verilen panik atak belirtileri arasından bir ya da birkaç tanesini gösteriyor olmanız gerekir.
- Çoğu etkinliğe ve hobiye karşı ilgisiz tavır, zevk almama ya da zevk almada azalma görülebilir.
- Bıkkınlık, sıkkınlık, cinsel isteksizlik ve işleri mecburiyetten yapıyormuş hissine kapılma görülebilir.
- Tatminsiz bir yapı mevcuttur fakat o boşluğu doldurmak isteyecek motivasyonu kendisinde bulamaz. Umursamaz ve kayıtsız kalma halleri yaşayabilir.
- Diyet uygulanmasına karşın önemli derecede kilo alımı ya da kilo kaybı görülebilmektedir. İştahın ani artışı ya da azalması iyi bir uyarıcıdır. Bu sebeple dikkat edilmesi gerekir.
- Hemen her gün uykusuzluk ya da çok uyuma hâli gözlenebilir.
- Kendini değersiz hissetme, küçük görme, kendini beğenmeme, suçlu ya da günahkâr hissetme ve bu duyguların sonucunda anne adayı çaresizlik hissine kapılarak panikleyebilir.
- Dikkat ve konsantrasyon azalması, anda kalamama önemli bir işarettir. Kararsızlık hali, konuşulanlara önem verilmemesi, söylenilenlerin duyulmaması durumları hayattan vazgeçmişliğe işaret olabilir.
- Tekrarlayan ölüm düşünceleri ve intihar planları ile karşılaşılabilir.
Bu semptomların her biri ciddiye alınmalı ve süreç mutlaka uzman hekim kontrolünde önemle takip edilmelidir.
Doğum Sonrası Depresyonu ya da Panik Atağı Neler Tetikler?
Panik atak ya da lohusalık depresyonu olarak isimlendirilen problem bazı unsurlar karşısında daha da tetiklenir ve anne için işleri daha da zorlaştırır. Bu nedenle aşağıdaki tetikleyici durum ve ortamların oluşmasına izin verilmemelidir.
- Gebelikte ilgi odağı olmuş anne bir anda geri plana düşer ve kendini değersiz hissedebilir. Bu da atakları artırır ya da depresyon gibi ileri bir boyuta taşıyabilir.
- Yeni doğmuş bebeğe ya da ikinci doğum ise evde bekleyen çocuğa karşı evde bekleyen sorumluluk artar. Bu da anne için huzursuz geceler demektir.
- Bazı anne adayları ise hastane yattığı süre boyunca kontrolü kaybettiğini düşünerek paniğe kapılır.
- Uyku düzenindeki bozulma ve bitkinlik hâli yine anneyi huzursuz eden durumlar arasındadır.
- Hayal kırıklığı,kendine aşırı yüklenme ve yetersizlik hissi annede panik atağı tetikleyen hatta arttıran düşüncelerdir.
- Doğum ile birlikte alınan aşırı kilolar ya da doğum sonrası görüntüden hoşnut olmama hâli panik atağı ve depresyonu artıran durumlardır.
- Bebeği kıskanma duygusu ise aslında annenin hiç farkında olmadan düşündüğü ve bunun farkına varamadığı bir durumdur. Olur mu öyle şey dediğinizi duyar gibiyiz. Ama tüm ilginin bebeğe kayması ya da bebeği çevredeki diğer insanlardan kıskanma içgüdüsü farkında olmadan annedeki panik atağı tetikleyebilir.
Doğum Sonrası Panik Atak İçin Yapılması Gerekenler
Doğum sonrası panik atak yaşıyor ya da bir yakınınız bu durumu yaşadığını düşünüyorsanız aşağıdaki ipuçları işinize yarayacak:
- Çevrenizde kim varsa eşiniz, anneniz, akrabalarınız ya da arkadaşınız, yardım istemekten çekinmeyin. Zor bir dönemi geride bıraktınız ve en önemlisi bir doğum yaptınız. Bunun fiziksel zorluklarıyla birlikte ruhsal zorlukları da beraberinde getirdiğini aklınızdan çıkarmayın.
- Kendiniz ve bebeğiniz hakkında gelecek kaygılarınız olabilir. Bu son derece doğal bir süreç ancak bu dönemde beklentilerinizde gerçekçi olmanız size fayda sağlayacaktır.
- Egzersiz yapmaya özen gösterin. Bu hem kilo kontrolünde size fayda sağlayacak hem de bir süreliğine evden uzaklaşmak size iyi gelecektir. Hatta kısa bir süre sonra bu yürüyüşleri bebeğinizle baş başa bile yapabilirsiniz.
- Her gün iyi geçmek zorunda değil. Bu, doğum öncesinde de böyle değil miydi? Bazı günlerin iyi bazı günlerin kötü geçebileceğini kabullenmek en doğrusu olacaktır.
- Sağlığınız için yeterli ve dengeli bir beslenme programı yaparak mantık çerçevesinde bir diyet uygulamalısınız. Böylece istemediğiniz şeyleri yemek ya da aç kalmak gibi bir problemden kurtulmuş olursunuz. Mümkün olduğunca alkol ve kafeinden uzak durmaya çalışmakta fayda var.
- Eşinizle birbirinize zaman ayırın, onu görmezden gelmeyin. Eğer bir probleminiz varsa onunla paylaşıp çözüm arayabilirsiniz. Onu uzak tutmak yerine onunla iş bölümü yaparak bebekle ilgilenmesini ve babalık bağlarının güçlenmesini sağlayabilirsiniz. Bu durum yükünüzü hafifletecektir.
- Aile ve arkadaşlarınızdan uzaklaşmayın. Bu tarz izole bir yaşam sizi daha çok zorlayacaktır.
- Hastane sonrası eve dönüşte misafirleriniz çok ise sınır koymayı deneyebilirsiniz. Sürekli evde misafir olması sizi paniğe sürükleyebilir. Bu durumu söylediğinizde sizi anlayışla karşılayacaklardır.
- Bebeğiniz uyuduğunda kendinize mutlaka vakit ayırın. İsterseniz onunla birlikte uyuyun ya da evde yapmayı sevdiğiniz şeylere odaklanın.
Birçok taze annenin yaşadığı doğum sonrası panik atak ya da lohusalık depresyonu sürece doğru yaklaşıldığında atlatması kolay sorunlardır. Ancak panik atak belirtileri geçmiyor ya da lohusalık dönemi sonrasında da bu belirtiler devam ediyorsa mutlaka bir uzmanda yardım almalısınız. Aksi takdirde ilerleyen dönemlerde anne-bebek ve eşler arası ilişkiniz de bundan zarar görebilir. Bu sebeple kendinize dikkat etmeli, sorunları eşiniz veya çevrenizdekilerle paylaşmalısınız. Böylece üstesinden kolayca gelebilirsiniz.
LOHUSALIK DEPRESYONUNDAN KURTULMANIN YOLLARI Konulu makalemizi okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın!
LOHUSALIK DEPRESYONUNDAN KURTULMANIN YOLLARI: https://www.bebek.com/lohusalik-depresyonundan-kurtulmanin-yollari/
