Bebeğinizi henüz yeni kucağınıza aldıysanız, yeni bir bebek fikri muhtemelen aklınıza gelecek son şeylerden biridir. Doğumdan sonraki süreçte, vücudun 5-6 haftalık iyileşme sürecinin bitmesi ile birlikte başlayan cinsel hayatınız ile birlikte, yeni bir gebelik riskini engellemek istiyorsanız, doğum kontrol yöntemlerine de geri dönmeniz gerekir.
Çiftlerin büyük bir bölümü, doğumdan sonraki ilk aylarda cinsel ilişkiye girerken genellikle doğum kontrol yöntemlerini ihmal ediyor. Halk arasında, emzirme döneminde gebe kalma riskinin çok düşük olduğuna dair bir inanış olsa da, bir kadının emzirme döneminde hamile kalması da mümkündür. Ayrıca, emzirme döneminde kullanılan doğum kontrol haplarının anne sütünden bebeğe geçerek bebeğe zarar verebileceği düşüncesi de yanlıştır. Bu konuda, kadın ya da erkek olarak bireysel tercihleriniz ve mevcut sağlık durumu gibi faktörleri göz önünde bulundurarak size uygun bir doğum kontrol yöntemi tercih etmelisiniz.
Emzirme Döneminde Doğum Kontrolü İle İlgili Bilinmesi Gerekenler
Doğum kontrol yöntemleri arasından size uygun olanı seçtikten sonra, bilmeniz gereken farklı faktörler de vardır.
- Hormon kullanımı içeren doğum kontrol yöntemleri olsa da, hepsi için aynı durum söz konusu değildir.
- Hangi doğum kontrol yöntemini tercih edeceğinize karar verirken mutlaka doktorunuza da danışmalısınız.
Emzirme Döneminde Gebe Kalınır Mı?
Pek çok çift, emzirme döneminde gebe kalınmasının mümkün olmadığını düşünerek korunmasız olarak cinsel ilişkiye girse de, aslında bu süreçte de hamile kalmanız mümkün olduğundan, bir doğum kontrol yöntemi seçeneğini değerlendirmeniz iyi olacaktır.
Regl döngünüz yeniden başlayana kadar hamile kalmayacağınızı düşünebilirsiniz. Ancak, yumurtlama gününüzün adet kanamasının başlangıcından daha önce olduğu düşünüldüğünde, emzirme döneminde de hamile kalabileceğinizi unutmayın. Dolayısıyla, emzirme döneminde girilen korunmasız cinsel ilişki, bebeğinizi henüz yeni kucağınıza aldığınız bir dönemde tekrar hamile kalmanızla sonuçlanabilir.
Bu nedenle, emzirme döneminde korunmasız cinsel ilişkiden kaçınmanız gerekir. Bunun en etkili yolu da doğum kontrol yöntemlerinden birini tercih etmektir. Doğum kontrol yöntemleri arasında, herkese uygun bir seçenek vardır. Seçeneklere göz attıktan sonra, doktorunuza danışarak size en uygun yöntemin hangisi olduğuna karar vermek için doktorunuza danışabilirsiniz.
Emzirme dönemindeki yeni anneler için sunulan doğum kontrol yöntemleri; hormonal ve hormonal olmayan yöntemler, doğal ve kalıcı yöntemler olmak üzere dört gruba ayrılmaktadır.
Doğum Sonrası Dönemde Doğurganlık
Doğum yaptıktan sonraki süreçte, vücudunuzun iyileşmesi için uzmanlar ilk 5-6 hafta cinsel ilişkiden kaçınmanız gerektiğini belirtmektedir. Çiftlerin bir kısmı bu konuda dikkatli davranmayarak, erken dönemde de cinsel ilişkiye girebilmektedir. Ayrıca, cinsel ilişkiye giren çiftlerin bir kısmı da korunmayı tercih etmemektedir.
Toplumda genel kanı, emzirme döneminde tekrar hamile kalma riskinin düşük olduğu yönünde olsa da, bu her zaman böyle olmayabilir. İlk regl döngünüz başlayana kadar korunmasız olarak ilişkiye girebileceğinizi düşünüyor olabilirsiniz. Ancak, yukarıda da belirttiğim gibi yumurtlama regl döngüsünden ortalama 2 hafta önce başlar. Bu nedenle, yumurtlama gününüzde ilişkiye girme durumunda, gebelik riski söz konusudur. Doğumdan sonraki dönemde, ilk yumurtlama döneminin ne zaman olacağını tahmin etmek pek mümkün olmadığından, bu süreçte de mutlaka doğum kontrol yöntemlerinden birini tercih etmeniz önerilmektedir.
Emziren Anneler İçin Önerilen Doğum Kontrol Yöntemleri
-
Hormonal Doğum Kontrol Hapları
Progesteron ve östrojen ya da tek başına progesteron hormonu içeren hormonal doğum kontrol haplarının kullanımını içerir. Doğum kontrol hapı, anne sütü ile bebeğe geçse de, bebek için bir risk söz konusu değildir. Bu hapların, süt üretimine olumsuz bir etkisi olduğuna dair bilimsel bir kanıt da yoktur. 28 günlük bir paketin içerisinde yer alan her bir hap, progesteron hormonu içerir ve gebeliğin oluşmasını engellemektedir.
-
Hormonal Olmayan Doğum Kontrol Yöntemleri
Emziren bir anne olarak, emzirme döneminde kullanacağınız doğum kontrol yönteminin hormon içermesine çekimser yaklaşabilirsiniz. Ancak, hormonal olmayan ve gebeliği önleyebilen doğum kontrol yöntemleri de mevcuttur. Yumurta ile spermin döllenmesini engelleme prensibi üzerine dayalı olan bu yöntemlerden ilk akla gelen prezervatiflerdir. Spermin vajinadan içeri girmesini engelleyen prezervatifler, farklı tür, boyut ve malzemelerde üretilmektedir.
Erkekte kullanılan prezervatiflerin dışında, vajina içerisine yerleştirilen spermisitler de gebeliğin gerçekleşmesini engellemek için çalışır. Prezevatif ile aynı prensibe dayalı olan bu yöntemde de spermin vajinadan içeri girmesi engellenmektedir.
Doğum kontrolü denince akla gelen yöntemlerden biri de diyaframlardır. Diyaframların kullanımı, doğumdan sonraki vücudun iyileşme sürecinde önerilmese de, emzirme döneminin ilerleyen günlerinde, doktorunuzun onayını aldıktan sonra kullanmaya başlayabilirsiniz. Hormonal olmayan doğum kontrol yöntemleri arasında diyaframlar, en etkili seçeneklerden biridir.
-
Doğal Doğum Kontrol Yöntemleri
Herhangi bir aparat ya da hormonal ilaç kullanımının olmadığı doğal doğum kontrol yöntemlerinden biri Laktasyonel Amenore Yöntemi’dir. Emzirme döneminde, ilk 6 aya kadar gebeliğin gerçekleşmesini engelleyebilir. Bu yöntemin düzenli olarak ve doğru bir şekilde sürdürülmesi ile gebelik riski %98 oranında azalmaktadır.
Doğal doğum kontrol yöntemlerinden biri de Doğal Aile Planlaması Yöntemi’dir. Vücuttaki değişimlerin takip edilmesi ve buna bağlı olarak da yumurtlama gününün belirlenmesi mantığına dayanan bu yöntemde, bir takvim aracılığıyla vücuttaki değişimler takip edilmektedir.
-
Kalıcı Doğum Kontrol Yöntemleri
Bebeğinizi dünyaya getirdiniz. Belki 1., belki 2., belki de 3.çocuğunuz. Sayı kaç olursa olsun, artık yeni bir bebek daha istemediğinize karar verdiyseniz, doğum kontrolünü sağlamak için kalıcı yöntemlere başvurabilirsiniz. Yine de, böyle bir seçim yapmak için bu konuda net ve kesin bir karar vermiş olmanız önemlidir. Emzirme gibi duygusal bir dönemdeyseniz, duygusal değişimler yaşayabileceğinizden, bu kararı daha sonraki bir döneme ertelemeniz daha doğru olacaktır.
Emzirme Döneminde Doğum Kontrol Haplarının Zararı Var mı?
Emziren anneler, içerdikleri hormonlar nedeniyle doğum kontrol yöntemi olarak doğum kontrol hapı kullanımına her zaman sıcak bakmayabiliyor. Doktorlar ise, emzirme döneminde doğum kontrol hapı kullanımının güvenli kabul edildiğini belirtiyor. Progesteron ve bazen östrojen hormonu içeren doğum kontrol haplarının anne sütü aracılığıyla bebeğe geçmesi mümkün olsa da, bebek için herhangi bir zararı yoktur.
Sperm ve yumurta hücrelerinin döllenmesini engelleme prensibine dayalı olan bu haplardaki hormonlar, genellikle vücut tarafından kolay tolere edilmektedir. Östrojen hormonu içeren haplarda ise, anne sütü miktarında bir azalma meydana gelebilir. Özellikle emzirmenin ilerleyen dönemlerindeyseniz ya da mevcut süt miktarı ile ilgili bir sorun yaşıyorsanız, östrojen içeren doğum kontrol hapları sizin için daha riskli olabilir. Böyle durumlarda, yalnızca prosteron hormonu içeren hapları tercih edebilirsiniz.
Emzirme Döneminde Micryogynon Kullanımı
Progesteron ve östrojen hormonlarını birlikte içeren microgynon hapı, istenmeyen gebeliklerin önlenmesi için kadınlar tarafından sıkça tercih edilmektedir. Bazen, adet düzensizliği tedavisinde de kullanılmaktadır. Yine de, Microgynon herkesin kullanımına uygun olmayabilir. Aşağıdaki gruplardan birine dahilseniz, kullanmanız önerilmemektedir:
- Sigara içen 35 yaş üstü kadınlar,
- Vücut Kitle İndeksi 35 ve üzeri olan kadınlar,
- Bacaklarda ya da akciğerde kan pıhtısı sorunu olan kadınlar
- Geçmişte inme ya da kalp krizi geçiren kadınlar
- Tansiyon problemi olan kadınlar
- Kan bozukluğu olan kadınlar
- Kalp atışı ile ilgili sorun olan kadınlar
- Diyabet hastaları
- Migren problemi olan kadınlar
Microgynon, genel olarak emzirme dönemindeki kadınlar için önerilen bir doğum kontrol hapı değildir. Östrojen ve progesteron hormonlarının bir kombini olan bu ilaçta mevcut olan östrojen hormonu, anne sütünde azalmaya neden olabileceğinden, özellikle de doğumdan sonraki ilk 5-6 haftalık süreçte kullanımından kaçınmanız önerilmektedir.
Kaynaklar:
Bülent TIRAŞ – Emzirme Döneminde Doğum Kontrolü
https://www.bulenttiras.com/emzirme-doneminde-dogum-kontrolu
Planned Parenthood – What’s the best birth control option while breastfeeding
