Hamilelik içinde mutluluk ve heyecan barındıran aynı zamanda kaygıların da yaşandığı eşsiz bir süreçtir. Özellikle de doğumun yaklaşması ile birlikte annenin kaygı ve korkuların da artış yaşanması çok normaldir. Hamileliğinizin ilk haftalarından itibaren sizin ve bebeğiniz için hangi doğum tekniğinin doğru olacağını doktorunuzla konuşmanız endişelerinizi azaltacaktır. Doktorunuzun gerekli muayenelerden sonra size önereceği tekniklerinden birisi epidural sezaryen doğum yöntemidir.
Epidural Sezaryen Nedir?
Ülkemizde başarıyla uygulanan epidural anestezi genel anestezi yönteminden daha güvenilir ve riskleri az olan bir tekniktir. Pek çok anne epidural sezaryen nedir? sorusunun cevabını merak etmektedir.
Epidural anestezi normal doğumda ya da sezaryen operasyonlarda ağrı hissini gidermek için kullanılan bölgesel uyuşturma yöntemidir. Genel anesteziden en büyük farkı operasyon sırasında annenin uyanık olması ve tüm doğum sürecini takip edebilmesidir. Uygulama şekilleri ve verilen ilaçların miktarına göre üç farklı epidural yöntemi vardır.
-
Saf Epidural:
Hem normal hem de sezaryen doğumlarda kullanılır. Sadece dura adı verilen zar uyuşturulduğu için annenin bacaklarında his kaybı olmaz.
-
Spinal Anestezi:
Sezaryen doğumlarda tercih edilen bir yöntemdir. İlaç omurilik sıvısının olduğu boşluğa enjekte edilir. Annenin bacaklarında his kaybı oluşur.
-
Kombine( spinal-epidural) Anestezi:
Sezaryen operasyonlarında kullanılır. Hem omuriliğin dış zarı hem de omurilik sıvısının bulunduğu alan uyuşturulur. Anne belden aşağısındaki alanları hissetmez.
Spinal ve kombine anestezi kasılmaları engellediği için normal doğumlarda kullanılmaz. Saf epidural teknikte anestezinin etkisi 15-20 dakika içerisinde hissedilirken, spinal ve kombine anestezide ilaçlar hemen etkisini gösterir.
Kısaca tanımlamak gerekirse epidural sezaryen nedir denildiğinde; çoğunlukla uzmanların kombine anestezi tekniğini kullandığı ve annenin doğum anına aktif olarak katıldığı konforlu doğum şeklidir diyebiliriz.
Uygulama Nasıl Yapılır?
Epidural anestezi ince bir kateter yardımıyla beldeki epidural bölgeye lokâl anestezik ilaçların verilmesi şeklinde uygulanır. Anestezi uzmanı anne yan yatar ya da oturur pozisyondayken baş parmağını kullanarak iğnenin yapılacağı alanı belirler ve bu bölgeyi antiseptiklerle temizler. Temizlenen bölge; kateter takılma ve ilaçların verilmesi sırasında hissedilecek acıyı gidermek için yüzeysel olarak uyuşturulur. Uyuşturulan bölgeden ince bir iğne yardımıyla iki omur arasından girilerek anestezik ilaçlar verilir ve iğne çıkarılarak otomatik ya da manuel olarak çalışabilen kateter yerleştirilip sabitlenir.
Bel bölgesine kateter yerleştirilmesinin sebebi, operasyon sırasında gerekli görülen anestezik ilaçların daha kolay enjekte edilmesidir. Bu işlemlerin tamamı 3-4 dakika arasında sürer ve anne sadece yüzeysel uyuşturma sırasında hafif bir acı hisseder.
Sezaryen Doğum Nedir?
Normal yollarla doğumun riskli olduğu durumlarda, anne karnına ve rahmine açılan kesilerden bebeğin alınması operasyonuna sezaryen denir. Epidural sezaryen doğum ameliyatı sırasında doğum doktoru, anestezi uzmanı ve yardımcı personel hazır bulunur.
Sezaryen doğum esnasında sırasıyla aşağıdaki işlemler yapılır.
- Anneye; kan değerlerinin operasyona hazır olması, doğum öncesi ve sonrasında gereken ilaçların daha kolay verilmesi için serum takılır.
- Bel üstünde belirlenen bölgeden epidural veya spinal anestezi uygulanır.
- Vücuttaki sıvı dengesini ve ameliyat sonrasında idrar boşaltımını sağlamak için mesaneye sonda takılır.
- Karın bölgesi antiseptik ilaçlarla silinir ve operasyona başlanır.
- Karın bölgesinin alt tarafından 10-12 cm uzunluğunda bir kesi yapılır.
- Rahme ulaşılarak rahim zarı kesilir.
- Bebek mümkün olduğunca hızlı bir şekilde alınır göbek kordonu kesilerek hemşire ve çocuk doktoruna gerekli muayeneleri yapması için verilir.
- Doğum uzmanı plasentayı (bebek eşi) elle çıkartır, rahim içini temizler ve kesilen bölümleri dikerek ameliyatı tamamlar.
Sezaryen Doğumun Gerekli Olduğu Durumlar Nelerdir?
Uzmanlar normal vajinal doğumun bebek ve anne için daha uygun olduğunu vurgulamaktadırlar ancak bazı sebepler annenin normal doğum yapmasına engel olmaktadır. Sezaryen doğuma hamilelik süreci içerisinde karar verilebileceği gibi normal doğum başladıktan sonrada geçiş yapılabilir. Sezaryen doğumun gerekli olduğu, anneden ya da bebekten kaynaklı sebepler aşağıdaki gibidir.
- Hamileliklerin bazılarında plasenta rahim ağzının tamamını ya da bir kısmını tıkayabilir. Bebek doğum kanalına giremeyeceği için tıkanıklık durumlarında mutlaka sezaryen doğum gerekir.
- Bebek doğum zamanı yaklaştığında genellikle kafası doğum kanalına dönük olacak şekilde pozisyon alır. Bazı durumlarda ise bebek rahat bir şekilde dönemez ve rahimde yan yatar ya da ayakları doğum kanalına dönük olur. Bu durum normal doğum yapılmasına engel olur.
- Gebeliğin 34. Haftasından sonra spekulum denilen cihaz yardımıyla annenin çatı( pelvis) kemiklerinin ölçümü yapılır. Bu muayenede doğum yolu bebeğin başının geçemeyeceği kadar darsa sezaryen yapılmasına karar verir.
- Bebeğin son haftalarda ölçülen kilosu 4 kg ‘ın üzerinde ise normal doğum risklidir.
- Annede HSV (Herpes simpleks virüsü) saptanmışsa normal doğum sırasında bu virüsün bebeğe geçme olasılığı çok yüksektir. HSV bebekte sinir sistemi enfeksiyonlarına neden olabileceği için doğum sezaryen yöntemiyle gerçekleştirilir.
- Anne son 24 ay içerisinde sezaryen ameliyatı geçirmişse normal doğum sırasında rahim yırtılmaları oluşabilir.
- Daha önce yapılan sezaryen operasyonunda kesinin açılma yöntemi de doğum tekniğine karar verilmesinde önemli bir rol oynar. Annenin hastaneden çıkarken sezaryenin yapılış şekliyle ilgili belge alarak doğumları sırasında uzmanına göstermesi gerekir.
- Doğum kanalında oluşan miyom ya da kitleler bebeğin çıkışına engel olduğu için anne doğumu sezaryenle gerçekleştirir.
Epidural ve Spinal Anestezi Öncesinde Neler Yapılmalıdır?
Operasyon öncesinde bazı hazırlıkların yapılması oluşabilecek riskleri azaltarak ameliyatın başarı oranını artırır. Bu sebeple doktorunuz ve anestezi uzmanı gerekli gördüğü tetkikleri yaptırmanızı isteyecektir. Olası riskleri en aza indirmek ve operasyonun sorunsuz olarak gerçekleşmesi için testleri mutlaka yaptırmalısınız. Rutin olarak pek çok ameliyatta yapılan tetkikler haricinde aşağıda ki hazırlıklarda yapılmalıdır.
- Herhangi bir nedenle kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız doktor kontrolünde bu ilaçları kesmelisiniz.
- Bazı durumlarda genel anesteziye gerek duyulabilir bu sebeple işlemden 8 saat önce yemek yemeyi bırakmalısınız.
- Pek çok uzman ameliyat öncesinde anneye lavman yapılmasının olası riskleri azalttığını söylemektedir.
Kombine (epidural+spinal) Anesteziyle Yapılan Sezaryenin Avantajları Nelerdir?
Sezaryen doğum yapacak annelere anestezi yöntemleri içinde en sık uygulanan kombine anestezidir. Bu yöntem esnasında anne sancı çekmez ve doğum süreci içerisinde bilinci açık olduğu için doğumun unutulmaz anlarına da tanıklık etme şansını yakalar.
Operasyon sırasında bele takılmış olan kateter doğum sonrası yaşanan ağrıların giderilmesini kolaylaştırır ve anne bebeğiyle daha rahat ilgilenir.
Kombine anestezinin diğer bir avantajı da kullanılan anestezik ilaçların bebeğe ve anne sütüne geçmemesidir.
Uygulama Herkese Yapılabilir mi?
Belden uyuşturmalı sezaryen doğum isteyen annelerin bazı tetkikleri yaptırması gerekir. Yapılan tetkiklerin sonucuna göre aşağıdaki belirtilerden herhangi biri gözlemlenirse epidural spinal anestezi uygulanmaz.
- Omurga yapısında bozukluk ya da eğrilik,
- Yüksek ya da düşük tansiyon hastası olma,
- Uygulamanın yapılacağı cilt bölgesinde enfeksiyon ya da lezyonların olması,
- Annenin pıhtılaşmayı önleyici ilaçlar kullanıyor olması,
- Vajinal kanamaların yaşanması,
- Epidural anestezik ilaçlara karşı alerji tespit edilmesi.
Operasyon Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir?
Annenin hızlı bir şekilde iyileşmesi için doğum sonrası bakım çok önemlidir. Doktorun verdiği tavsiyelere mutlaka uyulmalı ve güvenilen bir kişi anneye yardımcı olmalıdır. Aşağıda sıralanmış olan kurallara uyulduğunda da anne kısa sürede eski sağlığına kavuşacaktır.
- Ameliyattan sonra ilk 24-48 saat arası hastanede kalmak
- Bacaklardaki hissizlik geçtikten sonra mutlaka kısa yürüyüşler yapılmalıdır.
- Operasyon sonrası ilk günlerde anne vakit buldukça dinlenmelidir.
- Anne ayaktayken mutlaka yanında birinin olmasına dikkat edilmelidir.
- Operasyondan 3-4 gün sonra duş alınabilir.
- Belin ve dikişlerin zorlanmaması için ağır kaldırmamalıdır.
- Doktorun verdiği ilaçlar mutlaka kullanılmalıdır.
- Doğum sonrası doktor kontrollerine zamanında gidilmelidir.
- Sıvı tüketimi arttırılmalı, doğal meyve suları ve kompostolarla takviye yapılmalıdır.
- Dikişlerin hijyen ve bakımı ihmal edilmemelidir.
Lohusalık dönemi kadınların hem fiziki hem de psikolojik açıdan hassas olduğu bir süreçtir. Özellikle eşlerin epidural sezaryen doğum sonrası bebek bakımı konusunda yardımcı olması anneyi büyük ölçüde rahatlatacaktır. Ameliyattan kaynaklanan ağrılarınız geçtiğinde sizi zorlamayacak basit egzersizler ve yürüyüşler yapmanız, vücudunuzun toparlanmasına ve aldığınız kiloları dengeli bir şekilde vermenize yardımcı olacaktır.
Sezaryen Doğum Hakkında Her Şey! Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
Sezaryen Doğum Hakkında Her Şey! : https://www.bebek.com/sezaryen-dogum-hakkinda-her-sey/