Minik yavrularımız büyürken aklımızdaki en büyük soru işaretlerinden biri tuvalet eğitimini nasıl başarılı bir şekilde vereceğimizdir. Bu soru işaretinin oluşmasındaki en büyük sebep çocuklarda tuvalet eğitimi sürecinin meşakkatli yollardan geçtiğini diğer anne ve babalardan duymamız. Ama çocuklarınızı dikkatle gözlemleyerek ve belirteceğimiz püf noktalara dikkat ederek bu alışkanlığı alışkanlığı kolayca kazandırabilirsiniz.
Erkek ve kız çocuklarda tuvalet eğitimi verilirken elbette farklılıklar ile karşılaşacağız. Dünya’nın birçok yerinde bu konuya ilişkin tartışmalar yapılıyor. Biyolojik farklılıklar nedeniyle, eğitimde öğretilen farklı hareketler hem hijyen hem de sağlık konusunda farklılıklar yaratabiliyor.
Amerikan Pediatri Akademi’nin yaptığı bir araştırmaya göre kız çocukları, erkek çocuklardan daha hızlı tuvalet yapmayı öğreniyor. Bunun sebebi olarak erkek çocukların daha hareketli olduğu ve oturmayı istemedikleri belirtiliyor. Her ne kadar araştırmanın sonucu bilimsel olarak doğrulanabilir olsa da sebebi çok tatmin edici olmamış.
Tuvalet Eğitimine Ne Zaman Başlanmalı?
Ailelerin yaptığı en büyük hatalardan biri tuvalet eğitimine geç başlamalarıdır. Çocuklar erken yaşlarda alışkanlıkları hızlı edindiği için eğitim başlangıç zamanını iyi ayarlamak çok önemli. Çocuklar çişlerini geceleri daha az yapar. Gündüzleri ise 3 saatte bir çiş yaparlar. İdrar keseleri 15-18 aylarda gelişmeye başladığı için tuvalet eğitimi için ideal yaş 2 olarak belirtilir.
Her çocuk hem fizyolojik hem de psikolojik olarak aynı gelişimi göstermediği için eğitim zamanı erkene çekilebilir ya da uzatılabilir de. Bunlara değinmeden önce iyi bir lazımlık aldığınızdan emin olun. Eğer bebeğiniz rahat edemediği bir lazımlıkta oturursa, hissettiği rahatsızlığını tuvalet yapma ihtiyacı ile birleştirecektir. Bu yüzden hem tuvalet yapmayı hem de lazımlık kullanmayı reddedebilir. Tuvalet eğitimine ne zaman başlanmalı sorusunun cevabı, çocukların aşağıdaki gelişim özelliklerini göstermesiyle verilebilir;
- Yürümeye başlaması
- Dik olarak oturması
- Bez kullanımının çocuğu rahatsız etmesi
- Kendi başına pantolonunu indirip çekebilmesi
- Altının ıslak kalmasından aşırı rahatsız olması
- Tuvalet yapma sıklığının düzenli hale gelmesi
- Sabah uyanınca ya da 1-2 saat boyunca bezin kuru kalması
- İhtiyaçlarını ifade etmeye başlaması
Erkek Çocukların Tuvalet Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kızlar ve erkekler anatomik olarak birbirinden farklıdır. Bu farklar erkek çocuklarda tuvalet eğitimi sürecinde aşağıdaki gibi bazı detaylara dikkat etmeyi gerektirir.
- İlk olarak ayakta çiş yapmayı öğretmeyin.
- Oturarak tuvaletini yapmasını sağlayın böylece kakasını da ayakta yapmaya çalışmaz ve ileride oluşacak sağlık sorunlarından kurtulmuş olur.
- Tuvaletini yaparken onunla konuşun, dikkatini dağıtarak hareket etmesini engelleyebilirsiniz.
- Tuvaletini nasıl yapacağını örnek olarak gösterin. Babaların bu konuda hayal gücü daha gelişmiş oluyor.
- Eğitim sürecinde izlemesi gereken adımları her zaman sırası ile anlatın. Eğer klozetin kapağını açmayı göstermezseniz farklı manzaralarla karşılaşabilirsiniz.
- Muhakkak her tuvaletten sonra el yıkama alışkanlığı kazandırın.
Kız Çocukların Tuvalet Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Erkeklerde olduğu gibi kız çocukların tuvalet eğitiminde de cinsiyet farkından dolayı dikkat edilmesi gereken bazı detaylar vardır:
- Tuvaletten sonra temizlik aşamasına geçildiğinde her zaman arkadan öne doğru değil önden arkaya doğru temizlik yapılmasını gösterin. Arkadan öne doğru yapılan temizlik vajinal bölgeye mikrop bulaştırarak hastalık kapmasına sebep olabilir.
- Tuvalet eğitimi verilirken oyuncak bebekle dikkat dağıtmak işe yarayabilir. Hatta oyuncak bebeği de aynı zamanda kendi oyuncak lazımlığına oturtmak çocuğunuzun alışmasına büyük fayda sağlar.
- Kız çocukları ayakta tuvalet yapma konusunda ısrarcı olabilir. Eğitimi sırasında yasakçı ya da sert tutumlar göstermeyin. Kendisinin öğrenmesini sağlayın. Ayakta tuvalet yapmanın iyi ve konforlu bir şey olmadığını bir iki denemeden sonra anlayacaktır.
- Toplum içinde tuvalet ihtiyaçlarını yüksek sesle dile getirebilir, çocuğunuzu susturmaya çalışmayın çünkü tuvaletinin geldiğini ilerleyen zamanlarda yanlış bir şey yapma korkusuyla söylemeyebilir.
Çocuklara Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?
Eğitim verilmeden önce bazı hazırlık aşamalarından geçilmesi gerekir. Bu hazırlık aşamaları çocukların kafasında tuvalet yapma ile ilgili bazı mekanların, eşyaların ve sözlerin arasında bağ kurmaya yardımcı olur. Böylelikle çocuk kendi tuvaletini yapma fikrine hazır hale gelir. Bu hazırlıkları yapmadan bir çocuğun önüne lazımlık koymak onun için anlamsız olacaktır. Süreç hazırlık ve uygulama aşaması olmak üzere iki şekilde ilerlemektedir.
-
Tuvalet eğitimine hazırlık aşamaları:
- Süreç ile alakalı kelimelerin aklında yer etmesini sağlamalıyız. Çocuğun altı değiştirilirken yüksek sesle aşamalardan bahsetmeliyiz. Çiş, kaka, tuvalet gibi kelimeler tekrarlardan sonra çocuk için anlam kazanmaya başlar.
- Çocuğunuzun altını tuvalette değiştirmeniz, çocuğunuzun aklında kaka, çiş gibi işlemlerin tuvalet alanında yapıldığını anlamasına yardımcı olur.
- Her alt değiştirme işleminden sonra hem çocuğunuzun hem de kendinizin ellerini yıkamanız çocuğun el yıkama alışkanlığı kazanma hususunda büyük yardımcı olacaktır.
- Lazımlığın sürekli tuvalette kalması, tuvalet ile lazımlık arasında bağlantı kurmasına yardımcı olacaktır.
- Çocuklar örnek alarak öğrendiği için tuvalet eğitimini tamamlamış bir çocuğu görmesi çoğu soru işaretini aklından götürecektir.
Genel bir zaman verecek olursak çocuklarda tuvalet eğitimi 3-6 ay arasında tamamlanıyor. Ortalama olarak kız çocukları 29. ayda, erkek çocukları 31. ayda tuvalet alışkanlığı kazanıyorlar. Eğitimin geç verilmeye başlanması kabızlık ya da idrar tutma gibi problemlere sebep olabilir. Bu yüzden zamanında başlamanızı tavsiye ederiz.
Hazırlık aşamalarını hallettikten sonra tuvalet eğitiminin nasıl verilir sorusunun ikinci aşamasına geçiyoruz.
-
Uygulama süreci
DİKKAT! Tuvalet eğitimi bir iki günde öğrenilebilecek ya öğretilebilecek bir şey değil. İlk olarak sizin sabırlı olmayı öğrenmeniz gerekiyor. Sizin sabırsız tutumlarınız ve verdiğiniz yanlış tepkiler süreci oldukça uzatabilir. Birkaç hafta içinde çabalarınızın karşılığını almaya başlayacaksınız.
- İyi ve konforlu bir lazımlık kullandığınızdan emin olun.
- Lazımlığı kullanan bebeklerin videolarını göstererek taklit etmesini sağlayabilirsiniz. Böylece ne yapmak istediğinizi de anlar.
- Uykudan uyandıktan sonra lazımlık kullanmasına teşvik edin. Bekleneni yaparsa alkışlayın sevginizi gösterin. Oyuncak ile ödüllendirin. Başarının büyük bir kısmı burada yatıyor.
- Genel olarak yemekten sonra lazımlık kullanılması gerektiğini benimsetmeye çalışın.
- Çocuğunuz ilk zamanlarda lazımlığın ne için kullanıldığını anlasa bile her zaman kullanmaz. Başlangıçta bir iki kere lazımlığa yapması iyi bir göstergedir.
- Kesinlikle baskıcı olmayın cesaretlendirici olun.
- Tuvalet yaptığı vakitleri not alarak düzen oluşturun ve özellikle bu zamanlarda lazımlığa götürün.
- Bez kullanımını azaltın. Böylece daha rahat hissederek lazımlık kullanımın kendi için faydasını da öğrenmeye başlar. Üstelik bez giyme ile altına yapmayı birleştireceği için daha dikkatli olacaktır.
- Altına kaçırmalar 3 – 3,5 yaşına kadar devam edebilir, normaldir. Çocuğun tamamen tuvaletinin geldiğini ifade etmesi bir yıl civarında sürebilir.
- Tuvaleti kullandıktan sonra mutlaka ellerin yıkanması gerektiğini öğretin. Eğer ellerini kendi yıkayamıyorsa, siz yıkayın. Tuvaletten sonra el yıkama alışkanlığını tekrar yoluyla öğrenebilir.
Tuvalet eğitimi konusu ile ilgili detaylı videomuzu izleyebilirsiniz:
Gece Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?
Gündüz işleri rayına oturmaya başladıktan sonra gece tuvalet eğitimleri verilmeye başlanmalı. Bu gece eğitimlerinde yavrunuzu mışıl mışıl uykusundan kaldırıp tuvalet ihtiyacını gidermeye çalışacaksınız. Gece tuvalet eğitimi verilirken yapılması gerekenler;
- Yavrunuza yatmadan iki saat önce sıvı vermeyin.
- Artık gündüz bez takmadığınız gibi gece yatmadan önce de bez takmayın. Bebeğinizin altına koruyucu bir bez serebilirsiniz.
- Tuvalet eğitimi için gece uyandırma sıklığınızı çocuğunuzu gözlemleyerek ayarlayın. Çocuğunuzu 1,5-3 saatte bir uyandırabilirsiniz ama dediğimiz gibi burada ana etmen sizin gözlemleriniz.
- Gece boyunca lazımlık yakınlarda tutulabilir.
- Fark edeceğiniz gibi gece tuvalet alışkanlığı kazandırmak gündüz kazandırmaktan çok daha zor. Bu yüzden çocuğunuza altına kaçırdığı zaman baskı yapmayın ve sert tepkiler vermeyin. 5 yaşına kadar gece altına kaçırmaları normal olarak kabul edilir.
Geceleri çocuklar lazımlığı kullanmaya başlıyor ve uyandıklarında altı kuru ise bu iyiye işarettir. Onları överek ve ödüllendirerek bu konuda teşvik edebilirsiniz. ünkü bu, kas ve hafıza gelişimini tamamlandığının ve tuvalet eğitimi sürecinin sonuna geldiğinin göstergesidir.
Bebek tuvalet eğitimi için ihtiyaç listesine ihtiyacınız varsa bu yazı tam size göre!
Bebek Tuvalet Eğitimi için İhtiyaç Listesi: https://www.bebek.com/bebek-tuvalet-egitimi-icin-ihtiyac-listesi/
Selpak Tuvalete Merhaba YouTube kanalına ulaşmak için bağlantıya tıklayabilirsiniz: https://bs.serving-sys.com/Serving/adServer.bs?cn=trd&pli=1076760158&gdpr=${GDPR}&gdpr_consent=${GDPR_CONSENT_68}&adid=1083957022&ord=[timestamp]
https://bs.serving-sys.com/Serving/adServer.bs?cn=display&c=19&pli=1076760158&gdpr=${GDPR}&gdpr_consent=${GDPR_CONSENT_68}&adid=1083957022&ord=[timestamp]