Gebelik sırasında, fiziksel ve muhtemelen duygusal güçlük yaşanıyor. Bunlar, gebelik sırasında bazı hormonların artışı, vücutta gebelik sırasında oluşan doğal değişiklikler ve gebeliğin duygusal etkileri nedeniyle ortaya çıkıyor. Bahçeci Kliniği Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Numan Beyazıt hamilelikte yaşanan tüm değişiklikleri bu hafta da sizlerle paylaşmaya devam ediyor.
bebek.com: Baş dönmesi
Op. Dr. Numan Beyazıt:
Bazı anne adayları, gebelik sırasında baygınlık hissi çekebilir ve bayılma nöbetleri geçirebilirler. Gebeliğin erken döneminde bu bayılmalar hormonal değişiklikler, beyinde yetersiz kan dolaşımı veya düşük kan şekeri sonucu olurken gebeliğin ileri dönemlerinde ise, büyüyen rahimin damarlara baskısı nedeniyle, azalmış kan akımı sonucu ortaya çıkarlar.
Bacaklarda kan birikimi sonucu, özellikle aşırı sıcak havalarda, aşırı ısıtılmış alanlarda uzun süre ayakta kalınırsa veya otururken aniden ayağa kalkma gibi ani pozisyon değişikliklerinde baş dönmesi olabilir. Bununla birlikte bazı kadınlar çarpıntı hissi de yaşayabilirler. Bu çarpıntı çoğunlukla kalbin düşük kan basıncını karşılamak amacıyla atım hızını artırmasından kaynaklanır.
bebek.com: Bayılma nöbetlerini önlemek için önerileriniz nelerdir?
Op. Dr. Numan Beyazıt:
- Uzun süre ayakta kalmayın.
- Özellikle sıcak bir duş aldıktan sonra otururken veya yatarken yavaş yavaş kalkın.
- Ayaktayken baygınlık hissi varsa mümkünse temiz havada oturun ve bu belirtilerin geçmesini bekleyin, veya yan yatın (sırtüstü yatmamanız sizin için daha iyidir). Beyine doğru kan akımını artırmak için oturuyorsanız başınızı dizlerinizin arasına mümkün olduğunca aşağıya doğru eğin, ve eğer yatıyorsanız ayaklarınızı başınızın seviyesinden yukarıya kaldırın.
- Daima yan yatmaya çalışın. Sadece sırt üstü yatarak rahat ediyorsanız yastıklarla kendinizi yukarıya doğru destekleyin. Sırtı üstü yatmaktan kaçınmalısınız, bebeğinizin ağırlığı kalbinize giden damarlara bası yapabilir ve beyine giden kan akımı azalabilir.
- Sıcak havada kendinizi serin tutacak önlemler alın.
- Kan şekeri seviyenizi normal seviyede tutmak için ölçülü ve düzenli aralıklarla beslenin.
- Baş dönmesi yüksek tansiyonun bir belirtisi olabilir. Gebeliğinizin ikinci yarısında baş dönmesi nöbetleriniz varsa doktorunuza haber verin.
bebek.com: Hamilelikte saçlarda değişiklik yaşanabilir mi?
Op. Dr. Numan Beyazıt:
Gebelik sırasındaki hormonal değişiklikler saçınızı birçok yönden etkileyebilir. Bazı kadınlar saçlarının uzama ve dökülmesinde azalma hissederler. Doğum sonrası saçlarda dökülmenin arttığı gözlenir. Bu, gebelik sırasında saç dökülmesinin azalması ve sonrasında hızlanması ile ilişkilidir. Bazı anne adayları da gebelik sırasında saçlarının görünümünde parlaklık, kuruluk veya yağlanma gibi değişiklikler olduğunu fark ederler.
bebek.com: Başağrıları neden olur?
Op. Dr. Numan Beyazıt:
Hormonal değişiklikler, burunda duyarlılık artışına, burun tıkanıklığına ve sinüslerin iltihaplanmasına sebep olarak baş ağrılarına yol açabilir. Yorgunluk ve duruş şeklinin değişmesi de baş ağrısı nedenidir. Baş ağrısının geleceğini hissettiğinizde, rahatlamak için temiz havaya çıkın veya mümkünse yatarak dinlenin. Düzenli egzersiz, dinlenme ve postürünüzü düzeltmeniz de yarar sağlar.
Genellikle gebelik sırasında ilaç kullanmaktan kaçınılsa da gerekli hallerde parasetamol içeren ilaçlar güvenle, belirli sıklıkta (bir gün veya 4 saatte bir veya iki kere) kullanılabilir. Gebeliğin ikinci yarısında şiddetli ve sürekli baş ağrıları, özellikle kusmayla birlikte olduğunda gebelik sırasındaki yüksek tansiyon veya eklampsi gibi ciddi problemleri düşündürebileceği için doktorunuza haber vermelisiniz.
bebek.com: Midede yanma hissinin sebebi nedir?
Op. Dr. Numan Beyazıt:
Hazımsızlık ve midede yanma hissi gebeliğin ileri aylarında hormonal değişiklikler ve büyüyen bebeğin mide üzerine baskısı sonucu gelişen sık rastlanan sorunlar arasındadır. Midede yanma hissi, mide ve gırtlak bölgesinde şiddetlidir ve birlikte mideden ağza doğru asit salgılanması hissi ile birlikte olur ve çok rahatsız edicidir. Yatarken, öksürürken ve ağır cisimler kaldırırken daha çok farkedilebilir.
İki sebepten dolayı ortaya çıkar; asit salgısının midede kalmasını sağlayan kasları progesteron hormonunun gevşetmesi ve büyüyen bebek ve rahimin mide üstüne baskı yapması. Bu iki etki ile mide asidi özefagusa doğru çıkar ve midede yanma hissine sebep olur.
bebek.com: Hazımsızlık ve midede yanma hissini azaltmak için önerileriniz nelerdir?
Op. Dr. Numan Beyazıt:
- Üç büyük öğün yerine beş altı küçük düzenli öğünle, az az ve sık sık beslenilmeli
- Yemek sırasında mide üzerine baskıyı azaltmak için dik oturulmalı
- Aşırı yağlı, baharatlı kızartılmış gıdalardan uzak durulmalı
- Yemek sonrası aşırı yorucu işlerden kaçınılmalı
- Yemekten sonra yatmadan önce birkaç saat vakit geçirilmeli
- Yatmadan önce sütlü gıdalarla mide asit salgısı nötralize edilmeli
- Uyku sırasında baş kısmı yastıklarla desteklenerek yukarı kaldırılmalı
- Alkol ve kahveden kaçınılmalı
Midede yanma hissi şiddetlenirse doktorunuza danışarak yardım almalısınız. Sıklıkla ve şiddetli durumlarda size bir antiasit reçetesi verilebilir.
bebek.com: Burun kanamaları ve burun tıkanıklığı neden olur?
Op. Dr. Numan Beyazıt:
Gebelik sırasında burun kanaması, burun tıkanıklığı ve sinus iltihabı sıklıkla yaşanan sorunlardandır. Bu belirtiler, hormonal değişiklikler ve dolaşan kan miktarının artışı sonucu damarlar üzerine artan basıncın etkisiyle ortaya çıkar. Burunda tıkanıklık, şişmiş sinüsler baş ağrısına sebep olabilir.
Ağır burun kanamaları olması halinde, başınızı öne doğru eğin ve kanama durana kadar burun kanatlarına yanlardan baskı uygulayın. Başınızı yüksekte tutarak uyumanız burun tıkanıklığında rahatlatıcı olabilir. Burundaki mukoza zarına vazelin uygulamanız kuruluğu ve kanamayı önlemede yardımcı olabilir.
bebek.com: Hamilelikte sabah bulantıları neden oluşur?
Op. Dr. Numan Beyazıt:
Gebeliğin özellikle ilk üç ayında sıklıkla, sabahları ve bazen bütün gün bulantı hissi yaşanır. Hormonal değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkar ve sabah bulantıları olarak bilinir. Yeterince, sıklıkla yemek yemediğinizde düşük kan şekeri seviyeleri ile sorunlar artar. Yorulmanız kendinizi daha kötü hissetmenize sebep olur. Sabah bulantıları çoğunlukla gebeliğin ilk üç ayı sonrasında kaybolsa da bazı kadınlar tüm gebelik boyunca bu yakınmayı hissedebilirler.
bebek.com: Sabah bulantılarını azaltmak için ne yapmak gerekir?
Op. Dr. Numan Beyazıt:
- Yağsız tost ve bisküvi yenmesi (özellikle zencefilli bisküviler, zencefil kusmayı önleyici etkiye sahiptir ve rahatlatabilir) ve uyku öncesi şekerli çay veya su içilmesi,Yataktan yavaş yavaş kalkılması, ani pozisyon değişikliği sonrası kendinizi kötü hissetmenizi önler.
- Az az, sık sık yemek yiyerek gün içinde kan şekeri seviyenizin sabit kalmasını sağlayın. Bazı kadınlar yatmadan önce atıştırdıklarında kendilerini daha iyi hissederler.
- Yüksek karbonhidratlı ve yüksek lifli gıdalarla beslenin.
- Bol sıvı alın.
- Sigara gibi kokulardan, yağlı baharatlı gıdalardan ve kahve gibi bulantıyı kolaylaştıracak içeceklerden uzak durun.
- Mide üzerine basınç yapacak aşırı sıkı giysilerden kaçının.
- Bazı kişilerin yol tutması nedeniyle kullandığı, yolculuk sırasında bulantıyı önleyici, bilekte bazı noktalara basınç uygulayan bantlar denenebilir.
- Mümkün olduğunca dinlenin, istirahat edin.
bebek.com: Şişlikler Neden Olur?
Op. Dr. Numan Beyazıt:
Kadınların çoğunda (%40) ayak bilekleri, ayaklar ve ellerde gebeliğin ileri aylarında şişme görülebilr. Bu ödem olarak veya sıvı birikimi olarak bilinir ve gebelik hormonları, artmış kan basıncı, dolaşan kan hacminde artma ve artan vücut büyüklüğünün bacaklara basınç yüklemesi sonucudur.
Uzun süre ayakta durma, çoğunlukla sıcak havalarda, bacaklarda ve ayaklarda sıvı birikiminin kolaylaştığı şartlarda daha sık ortaya çıkar. Uzun süre aynı pozisyonda ayakta kalma ve oturmaktan kaçınmanın, mümkün olan her an ayakları yukarı kaldırarak dinlenmenin, düzenli egzersizin şişliklerin azalmasında etkili olduğu bilinmektedir.
Düşük tabanlı ayakkabılar ve destekleyici çoraplar yararlı olabilir. Uzun süre dizlerinizi bükerek seyahat etmekten kaçınınız. Uçuş sırasında bol bol alkolsüz sıvı tüketmenizi ve özellikle uzun süreli uçuşlarda saat başı kalkıp dolaşmanızı öneririz. Eğer ellerinizde, ayaklarınızda, bacaklarınızda, el ve ayak bileklerinizde ve yüzünüzde şişlik tansiyon yüksekliği ile beraberse, doktorunuzla hemen kontakt kurmalısınız.
