Bakteriler, virüsler ve organizmalar nedeniyle bozulmuş olan gıdaların tüketilmesiyle birlikte vücudunuzda oluşan, genellikle mide ve bağırsak rahatsızlıklarına neden olan hastalık; gıda zehirlenmesi olarak adlandırılır.
Bu yazımızda gıda zehirlenmesi nedir, belirtileri nelerdir, hamilelikte gıda zehirlenmesi bebeğe zarar verir mi, besin zehirlenmesinin tedavisi nedir gibi soruları sizler için cevaplayacağız.
Gıda Zehirlenmesi Nedir?
Hijyen koşullarına uyulmadan üretilen veya pişirilen, iyi koşullarda saklanmamış veya son kullanma tarihi geçmiş ürünlerin tüketimi nedeniyle oluşan rahatsızlık; gıda zehirlenmesidir. Yediklerinize ve içtiklerinize ne kadar dikkat ederseniz edin başınıza gelebilecek bu hastalık, genellikle hafif bir şekilde atlatılırken, ciddi sonuçlar doğurduğu durumlar olduğu da bilinir.
Hamilelik döneminde yaşadığınız belirtilerle besin zehirlenmesi belirtileri benzerlik gösterebilir. Bu nedenle zehirlendiğinizi fark etmeyebilirsiniz. Normalden farklı hissediyorsanız veya hamilelik belirtilerinizin arttığını düşünüyorsanız, yaşadıklarınız yalnızca hamilelik belirtisi olmayabilir.
Böyle bir durumla karşı karşıya kaldığınızda, en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanızı ve tedbir almanızı öneririz. Yaşadığınız rahatsızlıklar, hamilelik belirtisinden daha ciddi bir durum olan besin zehirlenmesi olabilir.
Gıda Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?
Genellikle mide ve bağırsaklarda yaşanılan rahatsızlıklar besin zehirlenmesi belirtileri olarak görülebilir. Bazı belirtiler hamilelik belirtileriyle benzerlik gösterir.
Peki besin zehirlenmesi bu belirtiler nelerdir?
- Ateş
- İshal
- Kusma
- Susama
- Halsizlik
- Kas Ağrıları
- Karın Ağrısı
- Ağız Kuruluğu
- Mide Bulantısı
- Mide Krampları
Hijyen koşullarına uyulmadan hazırlanan, doğru bir şekilde saklanmamış ve pişirilmemiş ürünlerin tüketiminden bir süre sonra bu belirtileri gösteriyorsanız gıda zehirlenmesi problemiyle karşı karşıyasınız demektir.
Zehirlenmenin türüne göre belirtilerin ortaya çıkma süresi değişir. Bazen 1-2 saatte kendini gösteren belirtiler, bazen de 6-12 saat sonra ortaya çıkabilir.
Özellikle hamile kadınların besin zehirlenmesi problemiyle karşı karşıya kalmaları, bebeklerinin sağlığından endişe etmelerine neden olabilir. Peki endişelenmenize gerek var mı?
Hamilelikte Gıda Zehirlenmesi Bebeğe Zarar Verir mi?
Gebelik döneminizde besin zehirlenmesi yaşamanızın bebeğinizin sağlığı açısından endişeye kapılmanıza neden olacağını biliyoruz. Böyle bir durumda vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşunuza başvurmanız çok önemlidir.
Besin zehirlenmenizden dolayı vücudunuzun yaşadığı değişimler, bebeğinizi etkileyebilir. Bu nedenle böyle bir durumla karşılaştığınızda öncelikle yapmanız gereken şey doktorunuza durumu anlatmaktır. Doktorunuzun yönlendirmesiyle hastanede veya evde tedavi uygulamaya başlamalısınız.
Gebelik döneminde besin zehirlenmesi yaşayan anne adayının yüksek ateş ve sıvı kaybı olması durumlarında bebeklerinin sağlığı tehlikeye girebilir. Örneğin kusma, ishal gibi belirtiler göstermeniz; vücudunuzun susuz ve mineralsiz kalması anlamına gelir. Böyle bir durum yaşadığınızda bulantılar nedeniyle ağız yoluyla sıvı alamıyorsanız en yakın sağlık kuruluşuna başvurup durumu anlatmalı ve hekimler gerekli görürlerse damar yoluyla sıvı almalısınız.
Doktorunuza danışmadan kesinlikle ağrı kesici, ateş düşürücü gibi ilaçlar almamalısınız. Hem hamileliğiniz hem de gıda zehirlenmeniz için medikal desteği size yalnızca uzman doktorunuz sağlamalıdır.
Gıda Zehirlenmesinden Korunmak için Nelere Dikkat Edilmelidir?
Gıda zehirlenmesinden minik önlemler alarak korunmak mümkün. Yapmanız ve yapmamanız gereken şeyler şu şekilde:
- Bu hastalıktan korunmak için yapılması gereken en önemli şey, hijyen kurallarına uymaktır. Yemeği hazırlayan kişi ellerini yıkadıktan sonra temiz olduğundan emin olmadığı hiçbir şeye dokunmamalıdır. Özellikle üzerlerinde çok fazla mikrop ve bakteri bulunduran telefonlarınızı mutfak tezgahınızdan uzak tutmalısınız.
- Aynı şekilde yemek yaparken kullandığınız ekipmanların da temiz olduklarından emin olun. Farklı bir yemek için kullandığınız ekipmanı, başka bir yemek için kullanmadan önce yıkamalısınız.
- Yemek yaparken aksesuar takmamalısınız. Özellikle yüzük, bileklik, saat gibi yapacağınız yemeğe temas etme ihtimali olan aksesuarlarınızı çıkartmalısınız.
- Tırnak temizliği de hijyen açısından çok önemli bir etken. Bazen farkında olmadan çok fazla suya maruz kalan ojeler kenarlarından soyulabiliyor. Bu konuda dikkatli olmalısınız. Aynı zamanda uzun tırnak kullanmayı tercih eden kişiler, tırnak içlerinin iyice temizlendiğine dikkat etmeli ve gerekirse eldiven kullanmalıdırlar.
- Mutfak havlusu yerine tek kullanımlık kağıt havlu kullanmanız da hijyen açısından önemlidir. Islak kalan bez havluların üzerlerinde bakteri birikebilir.
- Dondurulmuş gıdaları çözündükten sonra tekrar dondurup kullanmayın. Donduracağınız besinleri yemeklik porsiyonlar şeklinde dondurmanız ve çözdürdüğünüz ürünün tamamını kullanmanız sizin için en sağlıklısı.
- Donduracağınız gıdanın poşetini içine hava girmeyecek şekilde iyice kapattığınızdan emin olun.
- Hazır konserve ürünlerin kullanılmasını pek önermiyoruz ancak pratik olması nedeniyle konserve ürünleri kullanıyorsanız, kutusunun paslanmamış olmasına ve kapağının bombeli olmamasına dikkat etmelisiniz.
- Yaptığınız bir yemeği en fazla 1 defa daha ısınıp tüketebilirsiniz. Bu nedenle yemeklerinizi küçük tencerede yalnızca yiyeceğiniz kadarlık bir kısmını ısıtabilirsiniz.
- Pişmemiş ürünleri tüketmeyin. Özellikle et, tavuk, balık gibi gıdaların çiğ kalmadığından emin olun.
- Bulaş riski açısında çiğ besinler ile pişmiş besinler direkt olarak temas etmemelidir. Aynı zamanda çiğ besinlerin hazırlanmasında kullanılan bıçak, kesme tahtası gibi araç gereçler de pişmiş besinlerin hazırlanış süreçlerinde kullanılmamalıdır.
- Eğer evinizde sizinle birlikte yaşayan bir evcil hayvanınız varsa, mutfağınızda dolaşmamasına dikkat etmelisiniz. Tüylerinin yemeğinize kaçması veya yerle temas ettikleri patileriyle mutfak tezgahında dolanmaları hijyen açısından tehlikeli durumlardır.
- Kullandığınız her ürünün son kullanma tarihini mutlaka kontrol etmelisiniz. Son kullanma tarihi geçmemiş olmasına rağmen, kokusu veya tadı size farklı gelen ürünleri kullanmayın.
- Dışarıdan hazır gıdaları tüketmemeye çalışın. Evinizde kendinizin yapamadığı bir şeyi canınız çok çekerse de temizliğinden emin olmadığınız restoranlarda kesinlikle yemek yemeyin.
Gıda Zehirlenmesi Problemi Yaşayan Anne Ne Yapmalıdır? Gıda Zehirlenmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Besin zehirlenmesinin en olumsuz etkisi, vücudun susuz kalmasına neden olmasıdır. Kusma ve ishal nedeniyle sıvı kaybeden vücut, diğer belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur. Bu nedenle besin zehirlenmesi tedavisinin en önemli ve ilk adımı sıvı takviyesidir.
- Bol sıvı takviyesine ihtiyacınız var. Bu sıvı takviyesini evde su ve sade maden suyu tüketerek sağlayabilirsiniz. Gebelikte tansiyon problemi yaşayan anne adayları, maden suyu tüketimi konusunda dikkatli olmalıdır.
- Haşlanmış gıdalarla beslenmelisiniz. Kesinlikle kızartma ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmalısınız.
- Haşlanmış patates ve yağsız lapa pilav besin zehirlenmesi yaşayan kişilerin en çok tercih ettiği yemekler arasında yer alır. Tadı size çok hitap etmese de, bu durumda yiyeceğiniz en tercih edilebilen besinler bunlar olacaktır.
- Meyve olarak da muz tüketebilirsiniz. Muz, potasyum açısından oldukça zengin bir besindir ve belirtilerinizin azalmasına katkı sağlar.
- Karpuz, erik, kayısı, incir gibi bağırsak hareketlerini hızlandırıcı meyvelerden uzak durmalısınız.
- Antibakteriyel özelliği sebebiyle beslenmenize yoğurdu ekleyebilirsiniz.
- Gıda zehirlenmelerinde tedavi için uzmanlar bitki çaylarını da çok tavsiye eder ancak hamilelik döneminde her bitki çayını tüketmemelisiniz. Gebelik döneminde hangi bitki çaylarını tüketmeniz, hangilerini tüketmemeniz gerektiği konusunda bir bilginiz yoksa Hamilelikte Bitki Çayları yazımıza göz atmak isteyebilirsiniz.
Gıda zehirlenmesi, çok sayıda insanın başına gelebilecek bir rahatsızlıktır. Hamilelik döneminde de besin zehirlenmesi yaşayan anne, bebeğine zarar gelmesinden korkabilir. Ancak besin zehirlenmesi nedeniyle bebeğinizin zarar görme ihtimali çok düşüktür. Yalnızca besin zehirlenmesinin belirtilerinden bazılarını yaşadığınız takdirde, bebeğinizin sağlığı olumsuz etkilenebilir. Eğer ateşiniz normalin üstüne çıkarsa ve çok sıvı kaybederseniz, minik yavrunuzun gelişimi olumsuz etkilenebilir. Hamilelikte gıda zehirlenmesi yaşadığınızı düşünüyorsanız en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalı ve mümkün olduğunca erken tedavi olmalısınız.
Hamilelikte nasıl beslenmeniz gerektiğini merak ediyorsanız “Hamilelikte Beslenme” adlı yazı dizimize buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
