Kızamık, suçiçeği, tetanos, kabakulak gibi bazı hastalıklara hamilelikte yakalanmak, normalden daha büyük risk oluşturur. Bu tür enfeksiyonların bebek ve doğum için etkileri olumsuz olabilir. Bu hastalıklardan korunmak amacıyla gebelikte aşılanma oldukça önemlidir.
Özellikle tetanos gibi ölümcül olabilen enfeksiyonlara karşı anne adayının aşı yaptırması gerekir. Hem gebe hem de gebelik sürecini takip eden uzman doktor hamilelikte tetanos aşısı takibini de düzenli yapmalıdır.
Peki tetanos aşısı gebelikte şart mı? Ne zaman ve nerede yaptırılmalı? Aşı olmamak, hamilelikte ne gibi sıkıntılar doğurabilir? Merak ettiğiniz her şeyi sizler için derledik.
Tetanos Nedir?
Tetanos, memeli hayvanların bağırsaklarında ve toprakta yaşayan Clostridium Tetani isimli bir bakterinin sebep olduğu bir çeşit enfeksiyondur. Bu bakteri, çeşitli yollarla insan vücuduna girip kana karışarak ürer ve Metalloproteaz Tetanospazmin adı verilen bir toksin üretir. Toksin vücudun sinir sistemine yerleşerek kasılmalara ve felce yol açan bir enfeksiyonun gelişmesine neden olur.
Tetanos hastalığı;
- Kesici ve delici yaralanmalar,
- Çivi batması,
- Kıymık batması,
- Hayvan ısırığı,
- Steril olmayan ortamlarda yapılan kürtaj ve cerrahi uygulamalar,
- Steril olmayan şartlar altında yaptırılan doğum,
- Yanıklar,
- Trafik kazası,
yolu ile insan vücuduna girebilir.
Tetanos hastalığından korunmanın öncelikli yolu ise aşılanmadır. Bu sayede enfeksiyona karşı vücuda bağışıklık kazandırılabilir.
Her Hamilenin Tetanos Aşısı Yaptırması Gerekir mi?
Tetanos, ölümle sonuçlanabilecek kadar ciddi bir hastalıktır. Sinir sistemini hedef alan bir bakteriden kaynaklanıyor olması, hayati riskleri de beraberinde getirmektedir. Bu sebeple her birey hayatının belli dönemlerinde tetanos aşısı olur. Aşı zamanla etkisini kaybedebildiği için yenilenmelidir. Hamilelik de bu dönemlerden biridir ve anne adayının hastalığa karşı yeterli bağışıklığı yoksa yani yakın zamanda tetanos aşısı olmamışsa mutlaka yaptırması gerekir.
Gebelikte tetanos aşısı yaptırmanın sağladığı faydalar şunlardır;
- Anne adayını tetanosa karşı korur.
- Vücutta antikorların oluşmasını sağlar ve bu antikorların anneden bebeğe geçmesi sayesinde bebeğe 6 aya kadar bağışıklık kazandırır. Böylelikle yenidoğan döneminde bebekte gelişebilecek tetanos vakalarının önüne geçer.
- Bebeği yenidoğan tetanosundan korur. Yenidoğan tetanosu, doğum sırasında göbek bağının steril olmayan koşullar altında kesilmesi ve pansuman edilmesi nedeniyle gelişmektedir.
- Hamilelikte ortaya çıkabilecek hastalıkların şiddetini azaltır.
- Erken doğum ve ölü doğum riskini azaltır.
- Bebekte ortaya çıkabilecek nörolojik sorunların önüne geçer.
Tetanos Belirtileri
Tetanosun en belirgin bulguları arasında istemsiz kasılmalar yer alır. Buna ek olarak enfeksiyon şu belirtiler ile kendini gösterir;
- Boyun, sırt, göğüs ve karın bölgesinde istemsiz kasılmalar
- Vücuttaki tüm kaslarda ağrı ve sertlik
- Çene kaslarında kasılma ve kramplar, çenenin kilitlenmesi
- Mide kasılmaları
- Ateş
- Yutkunma sorunu
- Nefes almada güçlük
- Terleme
- Ses, ışık, temas gibi uyaranlara karşı vücutta spazm oluşumu
- Yüksek tansiyon
- Baş ağrısı
- Kalp ritim bozukluğu (Yüksek nabız)
Bu belirtiler enfeksiyon geliştikten sonra 7-10 gün içerisinde ortaya çıkabilir. Bazı vakalarda bu sürenin 4-21 günü bulduğu da gözlemlenir.
Hamilelikte Tetanos Tedavisi
Anne adayında yaralanma yolu ile tetanos kaptığından şüphe edilen durumlarda veya bu yönde bulgular elde edildiğinde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması hayati önem taşır. Teşhis konulduktan hemen sonra gebeye tetanos aşısı ile birlikte hastalığın sinir uçlarına yerleşerek ilerlemesini önlemeye yardımcı olacak tetanos antitoksini yapılır. Bunlara ek olarak şikayetleri hafifletmek için çeşitli kas gevşeticiler ya da hastaya uygun antibiyotikler de kullanılabilir.
Tetanos Aşısı ile İlgili Merak Edilenler
- Gebelikte Tetanos Aşısı Ne Zaman Yapılmalı?
Bebek beklediğini öğrenen her kadın, eğer yakın zamanda aşı olmamışsa hamileliğin herhangi bir döneminde gerekli dozunu yaptırabilir. Fakat uzmanlar genellikle tetanos aşısı için ilk üç ayın geçmesini tavsiye etmektedir.
Hamileliğin 2. trimesterinden itibaren yani 12. haftadan sonra herhangi bir dönemde yapılabilir.
- Gebelikte Tetanos Aşısı Kaç Doz Yapılır?
Hamilelikte yapılacak aşı için anne adayının aşı takviminin kontrol edilmesi gerekir.
- Son 10 yıl içerisinde aşı olunmuşsa bağışıklık mevcuttur ve yeni bir doz vurulmaya gerek yoktur.
- Son aşının üzerinden 10 yıldan daha uzun bir süre geçmişse tek doz aşı yaptırmak yeterlidir.
- Hamilelik öncesinde tetanos aşıları yapılmamışsa;
- Hamileliğin 3. ayından sonra 1. doz yapılır.
- dozdan 1 ay sonra (En az 4 hafta sonra) 2. doz yapılır.
- dozdan en az 6 ay sonra 3. doz yapılır.
- dozdan 1 yıl sonra 4. doz yapılır.
- dozdan 1 yıl sonra 5. doz yapılır. (Bir sonraki hamilelik için)
- Nerede Yaptırılır?
Dozunuzu vurulma zamanı geldiğinde bağlı olduğunuz Aile Hekimliği’ne (Sağlık ocağı) başvurup ücretsiz olarak aşınızı yaptırabilirsiniz.
- Aç mı Tok mu Olmak Gerekir?
İşlem öncesinde aç veya tok olmanın bir önemi yoktur. Dilerseniz tok karınla gidebilirsiniz.
- İşlem Sonrası Banyo Yapılabilir mi?
Aşı yaptırdıktan sonra banyo yapılmasında hiçbir sakınca yoktur. Enjeksiyon omuzdan yapılır ve bölgenin ıslanması bir sorun oluşturmaz. Ağrı ve sıcaklık hissini azaltması açısından ılık bir duş almak yarar bile sağlar.
- Ne Kadar Süreyle Korur?
Tetanos, tek doz ile daimi bağışıklık kazandırabilen bir aşı değildir. Belirli aralıklar ile tekrar edilmediğinde koruyucu özelliği azalır ve ortadan kalkar. Bu sebeple gebelik gibi önemli süreçlerde yenilenmesi gerekir.
Daha önceden aşılarını olmuş kadınlar için koruma süresi 10 yıldır. 10 yılda bir aşı yenilenir.
Olmamış kadınlarda 1.dozun koruma süresi yoktur. 2. doz 1-3 yıl arası, 3. doz 5 yıl, 4. doz ise 10 yıl süre ile koruma sağlar. Devamında her 10 yılda bir tekrar edilir.
Hamilelikte Tetanos Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
Birçok aşıda olduğu gibi tetanosda da uygulama sonrası bazı şikâyetlerin olması muhtemeldir.
Doz vurulduktan sonra ortaya çıkabilecek olası yan etkiler;
- Enjeksiyon bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik,
- Enjeksiyon bölgesinin sıcaklığının artması ve kaşınması,
- Ateş,
- Halsizlik,
- Hafif mide bulantısı,
- Kas ve eklemlerde ağrı
olarak sıralanabilir.
Bu etkiler, yaklaşık olarak 1-2 gün içerisinde kendiliğinden kaybolur. Eğer ağrı ve ateş rahatsız edecek düzeye ulaşırsa doktor onayı alınarak gebeye uygun bir ağrı kesici ateş düşürücü ilaç verilebilir.
Gebelikte Tetanos Aşısı Yaptırmanın Bir Sakıncası Var mı?
Bazı anne adayları, aynı ilaç kullanımlarında olduğu gibi aşı yaptırırken de endişeye kapılabilir. Aşılanma ile vücuda verilecek olan inaktif toksinlerin bebeğe herhangi bir zararı olup olmayacağı merak edilir.
Tetanos aşısı; kabakulak, suçiçeği, kızamık gibi canlı virüs içeren bir aşı türü değildir. İçerisinde bulunan maddenin anne karnındaki bebek için herhangi bir sakıncası bulunmaz.
Kısacası hamilelikte tetanos aşısı yaptırmak düşük tehlikesi yaratmaz veya bebeğin gelişimi üzerinde olumsuz bir etki oluşturmaz. Aksine anne adayının bu enfeksiyona karşı bağışıklığı yoksa aşıyı yaptırmamak anne ve bebek için riskli bile olabilir. Bu sebeple eğer son 10 yıl içerisinde aşılanma olmadıysa mutlaka anne adayının gerekli dozu yaptırması gerekir.
Dilerseniz “Gebelikte Tetanos Aşısı” Konulu videomuzu izleyebilirsiniz.
