İdrar Yolları Enfeksiyonu Hakkında Bilmeniz Gerekenler

İdrar Yolları Enfeksiyonu Hakkında Bilmeniz Gerekenler

İdrar yolları enfeksiyonu; kadın, erkek veya çocuk, herkesin bir dönem yaşayabildiği bir rahatsızlıktır. Genelde kadınlarda daha sık görülmektedir.

Öyle ki; her kadın, hayatında en az bir kez idrar yolları enfeksiyonu geçirmektedir. İdrar yaparken yanma hissi, acı, kaşıntı gibi şikayetlerle baş gösteren bu rahatsızlığın basit tedavi yöntemleri mevcut. Ancak zamanında müdahale edilmediği takdirde ilerleyerek böbreklere kadar ulaşabilmekte ve tedavisi zorlaşabilmektedir.

Bu nedenle, bazı önlemler ile idrar yolu enfeksiyonları için tedbir alabilir ve kendinizi koruyabilirsiniz.

Peki, idrar yolları enfeksiyonları hakkında bilmeniz gerekenler nelerdir, belirtileri, nedenleri ve korunma yolları nelerdir?

İdrar Yolları Enfeksiyonu Nedir?

Bu enfeksiyon, oluştuğu bölgeye göre iki şekilde adlandırılmaktadır:

• Alt idrar yolları enfeksiyonu: Enfeksiyonun mesane bölgesinde oluştuğu durumdur. Diğer bir isimle ‘sistit’ adı da verilir. Tedavisi daha kolaydır.
• Üst idrar yolları enfeksiyonu: Enfeksiyonun idrar yollarının üst bölümüne doğru ilerlediği ve böbreğe kadar ulaştığı durumdur. Diğer bir isimle ‘piyelonefrit’ de denilir.

Sistite göre daha uzun süreli ve geniş bir tedaviye ihtiyaç duyulabilmektedir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri

Birçok hastalıkta olduğu gibi idrar yollarında enfeksiyon oluştuğunda da bazı belirtiler gözlemlenmektedir. Bu belirtilere göre, idrar yollarında bakterilerin üreyip çoğalması sonucu oluşan enfeksiyonun böbreklere ilerleyip ilerlemediği hakkında fikir sahibi olunabilmektedir.

Yanma ve kaşıntı hissi ile idrara çıkıyor, idrarınızda kötü koku, koyu renk ve bulanık görüntü fark ediyor, sık sık idrara çıkma isteği içerisinde olup mesanenizi tamamen boşaltamadığınızı ve hala idrarınız olduğunu hissediyorsanız, üriner sisteminizde enfeksiyon başlamış olabilir.

İdrar yolu enfeksiyonu belirtisi olarak en sık gözlemlenen şikayetler şu şekildedir;

• İdrar yaparken acı ve yanma hissedilmesi
• Karnın alt bölgesinde şişlik ve buna bağlı olarak baskı ve rahatsızlık hissi
• Kötü kokulu idrar
• İdrar renginde koyulaşma ve bazı durumlarda kan görülmesi
• Kaşıntı
• Ateş
• Titreme
• Mide bulantısı ve kusma
• Devamlı idrara çıkma isteği
• İdrarı tam yapamama
• Sürekli idrar olduğu hissi
• İdrarın bulanık olması

Bu belirtilerden bazıları, piyelonefrite işaret etmektedir. Ateş, mide bulantısı, kusma, halsizlik ve bel ağrısı şikayetleri diğer belirtilerle birlikte baş gösteriyor ise, enfeksiyonun böbreklere ulaştığı anlamına gelebilir.

Enfeksiyonun Nedenleri Nelerdir?

İdrar yolları enfeksiyonlarının meydana gelmesinde birçok neden etkili olabilmektedir. Enfeksiyonu meydana getiren bu bölgede oluşan bakterilerdir ve bu bakteriler, belli koşullarda daha hızlı üreyerek şikayetlerin artmasına neden olmaktadır.

• Sık sık dışarıdaki farklı tuvaletlerin kullanılması enfeksiyona yakalanmanızı kolaylaştırır.
• Kadınların regl dönemlerinde kullandıkları hijyenik pedler, bakterilerin üreyip çoğalması için çok uygundur.
• Cinsel yönden aktif olan kişilerin enfeksiyon riski daha yüksektir.
• Havuza ve denize sık giren kişilerde bakteri üremesi daha kolaydır.
• Kişisel temizliğe, özellikle genital temizliğe dikkat edilmediği durumlarda enfeksiyon oluşabilir.
• Uzun süre idrarı tutmak enfeksiyona yol açabilir. İdrar yollarında tutulan idrardaki bakteriler, hızla üreyerek enfeksiyon yapabilir. Ayrıca sık sık idrar tutulduğu için, bu bölgedeki kaslar zayıflayarak idrarın tam boşaltılmasına da engel olur.
• Soğuk havalar, idrar yollarında enfeksiyona neden olabilir. Özellikle kış aylarında, ayak ve bacakların sıcak tutulmadığı durumlarda bacaklardaki damarlar daralarak mesaneye doğru kanlanmanın azalmasına ve buradaki direncin düşmesine sebep olur.
• Yeterli miktarda sıvı tüketmemek de idrar yollarında enfeksiyona neden olabilir. Sıvı eksikliğinde mesane ve idrar yollarının temizliği yeteri kadar yapılamaz. Ayrıca idrarın yoğunluğu sıvı eksikliğinde artış göstererek bakteri oluşumunu hızlandırır.

Bazı hastalıkların varlığında ve özel dönemlerde bakterilerin oluşması daha kolaydır:

• Şeker hastalığı idrar yollarında enfeksiyon oluşmasına neden olabilmektedir. İdrardaki yüksek şeker miktarı, bakterilerin çoğalması için elverişli bir ortam hazırlar.
• Prostat veya böbrek hastalarının riski daha yüksektir. Her iki durumda da idrar yollarında tıkanıklık oluşabildiği ve idrar mesanede uzun süre kaldığı için bakteri üremesi hızlanır.
• Böbrek taşları, idrar yollarında tıkanıklığa sebep olarak enfeksiyona neden olabilir.
• Hamilelerin idrar yolu enfeksiyonuna yakalanmaları daha kolaydır. Özellikle gebeliğin son aylarında, bebeğin mesaneye baskı yapması ile tıkanıklık oluşmaya başlar. Ayrıca gebelik hormonları idrar yolu hareketlerini yavaşlattığı için, bakteri üremesi hızlanabilir.
• İdrar yollarında yapısal bozulmaların olması, enfeksiyonlara neden olabilmektedir.
• Menopoz dönemi sonrası kadınların östrojen seviyelerindeki düşüş nedeniyle vajinal kuruluk başlar, idrar yollarının elastikiyeti kaybolur. Bu da bakteri üremesini kolaylaştırır.

Gebelikte idrar yolu enfeksiyonu geçmezse bebeğe zararı olur mu? Konulu videomuzu izleyebilirsiniz.

Kimler Risk Grubunda Bulunur?

Enfeksiyonun sebep olduğu durumlarla beraber bazı kişiler, idrar yolu enfeksiyonu yaşama konusunda daha risklidir ve bu rahatsızlığa yakalanma olasılıkları daha yüksektir:

• Sık sık denize-havuza giren kişiler
• Prostat hastaları
• Şeker hastaları
• Hamileler
• Menopoz döneminden sonraki kadınlar
• Cinsel yönden aktif olan kadınlar
• Az sıvı tüketen kişiler
• İdrarını uzun süre tutan kişiler
• İdrar yolunda yapısal bozukluğu olanlar
• Genital hijyene dikkat etmeyenler

İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?

Risk grupları ve nedenleri geniş ve çok yönlü olunca idrar yolları ile ilgili enfeksiyon yaşayan kişilerin aklına gelen ilk soru da ‘idrar yolu enfeksiyonu nasıl geçer?’ sorusudur.

Bu hastalığın tedavisi, geç kalınmadan uygulandığı takdirde basittir. İdrar yolları enfeksiyonlarında genellikle antibiyotik ilaç tedavisi uygulanmaktadır. 3 gün ila bir hafta arasında süren bir antibiyotik tedavisi yeterli olabilmektedir.

Öncelikle meydana gelen enfeksiyonun türü ve hangi bölgede ilerlediği konusunda tespit yapmak gerekmektedir. Enfeksiyonun alt idrar yolunda mı yoksa üst idrar yolunda mı etkili olduğunun belirlenmesinin ardından tedavi şekline karar verilebilir.

Ancak enfeksiyon üst idrar yoluna ulaşmış, böbrekleri etkilemeye başlamışsa duruma göre tedaviye hastaneye yatırılarak devam edilebilir. Bu aşamada, idrar yolu enfeksiyonları tedavisi daha uzun süreli olur ve damardan antibiyotik uygulaması yapılır.

Ayrıca şu durumlardaki kişilerde idrar yolu enfeksiyonu görüldüğünde vakit kaybetmeden bir doktora başvurularak tedaviye başlanması gerekmektedir;

• Hamilelerde
• Çocuklarda
• 65 yaş üzeri yaşlılarda
• Böbrek hastalarında
• Bağışıklığı zayıf kişilerde
• Şeker hastalarında

İdrar Yolu Enfeksiyonundan Korunmanın Yolları

Basit önlemlerle idrar yolu enfeksiyonlarından korunabilmek mümkündür;

• İdrarı uzun süre tutmadan düzenli yapmak
• Genital temizliğe özen göstermek
• Bol sıvı tüketmek, günde en az 2 litre su içmek
• Havuz-deniz sonrası idrar yapmak ve ıslak mayoları değiştirmek
• Cinsel birliktelik öncesi ve sonrası idrar yapmak
• Soğuk havalarda ayakları ve bacakları sıcak tutmak
• Dışarıda tuvalet kullanırken hijyene dikkat etmek
• Tuvalet temizliğini önden arkaya doğru yapmaya özen göstermek
• Oturmak yerine ayakta duş almaya dikkat etmek
• İç çamaşırlarını sık sık değiştirmek
• Regl dönemlerinde pedleri sık değiştirmek
• İç çamaşırlarını ütülemek

Yukarıdaki önlemleri almaya özen gösterdiğiniz takdirde idrar yolu enfeksiyonları riskiniz önemli ölçüde azalacaktır. Buna rağmen enfeksiyon yaşamanız durumunda, vakit kaybetmeden ve enfeksiyonunuz ilerlemeden bir doktora başvurarak tedaviye başlamanız son derece önemlidir.