Gebelikten Korunma Yolları
Kadın Kondomu
Kadın kondomu 7 inçlik poliüretan vajene uyan bir poştur. Bariyer doğum kontrol yöntemidir. Cinsel yolla bulaşan bir çok hastalıklara karşı kadını korur.
Kadın Kondomu Nasıl Kullanılır?
İnce, yumuşak poşun kapalı ucunda esnek bir halka vardır. Açık ucunda biraz daha geniş bir halka vardır. Kapalı uçtaki halka kondomun vajende tutunmasını sağlar. Cinsel ilişki sırasında kondom, penis derisi ve salgıları ile vajen ve serviksin temasını engeller. Kadın kondomu ilişkiden 8 saat önce yerleştirilebilir.
Kondomu yerleştirirken şu talimatları uygulayın:
* Rahat bir pozisyon bulun.
3 pozisyon önerilir:
-Bir sandalyenin üzerinde ayakta dikilerek
-Dizleriniz açık çömelmiş durumda
-Sırt üstü yatıp, bacakları çekip, dizleri açarak
* Açık ucu aşağı gelecek şekilde tutun. Kapalı uçtaki halkayı baş ve işaret parmaklarınızın arasında sıkın.
* Vajenin içine, pubis kemiğinin arkasına doğru itin.
Düzgün yerleştirilmemişse, dışta kalan halka az bir şekilde vajen dışında sarkar. Cinsel ilişki sırasında penisi elinizle tutarak vajene kondomun içine yönlendirmeniz doğru olur. Eğer ilişkide kondom hareket ediyorsa kondom içine veya penis üzerine kayganlaştırıcı uygulayın.
İlişkiden sonra kadın kondomunu çıkarmak için:
1. Dış halkayı, spermleri içinde tutmak için sıkın ve çevirin.
2. Yavaşça çekerek çıkarın ve çöpe atın.
Kadın kondomunu takrar kullanmayın. Her ilişkide yeni kondom kullanın. Erkek ve kadın kondomlarını aynı anda kullanmayın. Tırnak veya keskin objelerle yırtılmamasına dikkat edin.
Kadın Kondomu ile Korunmanın Faydaları Nelerdir?
* Aşağı yukarı diyafram kadar gebelikten korur; %2 başarısızlık oranı vardır.
* Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korur. Erkek lateks kondomunda olduğu gibi, ne AIDS ne de Hepatit B virüsü poliüretan kadın kondomundan geçemez.
* Lateks kondoma oranla poliüretan daha az allerjiktir.
* Nadiren yırtılır.
* Reçetesiz alınabilir.
* Partneri ile sorumluluğu paylaşma fırsatı sağlar.
Kadın Kondomu ile Korunmanın Dezavantajları Nelerdir?
* Sadece bir kez kullanılabilir.
* Dış halkası sıkıcıdır.
Norplant ile Korunma
Norplant, hormon içeren ve gebeliği önleyen bir doğum kontrol yöntemidir. Küçük, ince ve fleksibl kapsül seti sentetik progesteron hormonu ile doludur. Bunlar bayanın kolunda cilt altına yerleştirilir ve buradan kan dolaşımına sürekli hormon salınımı sağlanır. Bu uygulama ile 5 yıl süreyle gebelik önlenebilmektedir. Uygulamadan yaklaşık 24 saat sonra kanda progesteron düzeyi gebeliği önleyecek düzeye ulaşır. Norplant, adetin ilk 5 günü içinde uygulanır. Rahimin iç zarının incelmesine neden olarak embriyonun rahim içine yerleşmesini önlediği gibi, vajinal salgının kalınlaşmasını sağlayarak spermlerin rahim içine ulaşmasını güçleştirir.
Norplant Nasıl Uygulanır?
Kolun üst kısmına lokal anestetik uygulandıktan sonra ufak bir kesi yapılarak, 6 adet norplant kapsülü kesiden cilt altına yerleştirilir. Bu işlem yaklaşık 10 – 15 dakika sürer.
Genellikle kesi yerine dikiş atmak gerekmez. Kesi yeri iyileşinceye kadar temiz ve kapalı tutun. Kesi yerinde, hafif bir sızı olabilir. Çok nadiren yara enfeksiyonu gelişebilir. Şişlik ve kızarıklık fark ederseniz bu enfeksiyon lehine olabilir ve mutlaka doktorunuza bildirmelisiniz. Enfeksiyon tedavi edilemezse kapsüllerin çıkarılması gerekebilir. Beş yılın sonunda kapsüllerin içinde buluna hormon tükenir ve koruma etkisi ortadan kalkar. Eski kapsüllerin çıkarıldığı aynı gün yeni set takılabilir. 3 yıldan önce gebelik düşünüyorsanız, bu yöntemi tercih etmemelisiniz.
Norplant’ın Yararları nelerdir?
* Gebeliği 5 yıl süre ile önler. Kapsüller çıkarıldıktan 24 saat sonra gebe kalma yeteneğiniz geriye döner.
* Kapsüller uygulandıktan sonra ağrıya neden olmaz ve dışardan fark edilmez.
* Progesteron, düşük düzeyde kana karıştığından ve estrojen içermediğinden doğum kontrol haplarına göre daha güvenilirdir.
* Kullanım sırasında gebe kalma olasılığınız %1’den azdır.
* Maliyet, 5 yıl doğum kontrol hapı kullanımına göre çok daha azdır. Eğer, sara hastalığınız nedeniyle fenitoin, karbamezapin gibi ilaçlar kullanıyorsanız bunlar progesteronun düzeyini azaltarak norplantın etkisini azaltır.
Norplant’ın Dezavantajları nelerdir?
Progesteron düzeyinin artmasına bağlı bazı yakınmalarınız olabilir:
* Düzensiz adet kanamaları
* Adetler arasında lekelenme tarzı kanamalar
* Adet süresinde uzama
* Hiç adet görememe
Ayrıca artmış progesteron düzeyi aşağıdaki yakınmalara neden olabilir:
* Baş ağrısı
* Bulantı
* Baş dönmesi
* Sivilce artışı
* Kilo artışı
* Göğüslerde hassasiyet ve akıntı
* Ruhsal değişiklikler
Aşağıdaki durumlarda norplant kullanımı sizin için uygun değildir:
* Gebe iseniz veya gebe olduğunuzu düşünüyorsanız
* Emziriyorsanız ve bebeğiniz 6 haftadan daha küçükse
* Nedeni saptanmamış vajinal kanamanız varsa
* Meme kanseri veya karaciğer hastalığınız varsa
Norplant kullanırken ne olursa doktorumu aramalıyım?
* Karın ağrısı yakınmanız varsa
* Pet kullanmanızı gerektirecek düzeyde vajinal kanamanız varsa
* Kapsülün uygulandığı yerde şişlik, kızarıklık varsa
* Kapsül takıldığı yerden çıktıysa
Doğal Aile Planlaması
Doğal aile planlaması, herhangi bir ilaç veya alet kullanmadan uygulanan doğum kontrol yöntemidir. Gebeliği önlemek için, adet döneminin fertil günlerinde (yumurtlama dönemi) cinsel ilişkiye girilmez. Adet zamanları dikkatli bir şekilde kaydedilmelidir, bu şekilde cinsel ilişki için güvenli ve güvenli olmayan günler hesaplanabilir. Her iki eş de bu konuda dikkatli olmalı, özen göstermelidir.
Doğal aile planlaması yöntemleri nelerdir?
Takvim metodu, en uzun ve en kısa adet dönemleri düşünülerek, matematiksel olarak yumurtlama dönemlerinin hesaplanmasıdır. Güvenli bir metot olmadığı için artık önerilmemektedir. En güvenilebilir yöntem mukotermal yöntemdir. Isı ve servikal mukus metodlarının birlikte kullanılmasıdır.
Eğer bunu doğum kontrol yöntemi olarak kullanmaya karar verirseniz, servikal mukusu gözlemeli ve günlük sabah derecenizi ölçmelisiniz. Bu bilgiler yumurtlama gününün tespiti için kullanılır. Gebe kalmak istemiyorsanız bu günlerde ilişkiye girmemeniz gerekir. Bu metodu kullanırken her ay 8-11 gün ilişkiden uzak olduğunuzu görürsünüz.
Bir kadın için gebe kalabilme dönemi ne zamandır?
Bir adet dönemi ortalama 28 gündür. Normalde her adet döneminde yumurtalıkların birinden yumurtlama olur. Yumurta, fallop tüpleri boyunca rahime ilerler. Eğer yumurta döllenemezse vücut tarafından emilir veya adet kanaması ile dışarı atılır. Yumurta, yumurtalıktan atıldıktan ve fallop tüplerinin dış 1/3’ü boyunca ilerlediği sürece sperm tarafından döllenebilir. Bu dönem gebe kalabilme dönemidir. Mukotermal doğum kontrol yönteminde bu dönem hesaplanarak cinsel ilişkiden uzak durulur.
Vücut ısımı nasıl takip ederim?
Her sabah vücut ısısı hiçbir fiziksel aktivite yapmadan, birşey yiyip içmeden ölçülmelidir. En uygun zaman yataktan kalkmadan hemen önceki zamandır. Küçük değişiklikleri tespit edebilecek termometre kullanmalısınız. Vücut ısınız yumurtlamadan hemen sonra 0.5-1 derece artar. Göreceğiniz adet dönemine kadar yüksek kalır. Günlük ölçülerinizi takvim üzerine kaydedin.
Servikal mukus nasıl değişir?
Servikal (rahim ağzı) mukusun görünüm ve kıvamını kontrol etmelisiniz. Mukus ince, elastik, temiz, su gibiyse (yumurta akı gibi) yumurtlama 4 gün içinde olacaktır. (Bunlar ıslak günlerdir). Mukusun kuru, daha kalın ve miktar olarak azalmasından 4 gün sonrasına kadar cinsel ilişkiden uzak durmak gerekir. Mukotermal metot nasıl kullanılır? Vücut ısısının takibi ve servikal mukusun gözlenmesi yumurtlama döneminin tespitinde yardımcı olur. Bu sayede her ay gebe kalabilme dönemlerinizi tespit edebilirsiniz. Kural olarak, adetin ilk gününden ıslak mukusu ilk görene kadar ilişkide bulunabilirsiniz. Kalın mukusun görülmesinden 4 gün sonrasına kadar veya vücut ısısının yükselmesinden 3 gün sonrasına kadar ilişkiye girmemelisiniz. Bir spermin ortalama yaşam süresi 3 gündür. Bu nedenle ıslak mukusu gördüğünüz andan itibaren ilişkiden uzak durmalısınız. Bu demektir ki sperm 3 gün vücudunuzda yaşayıp gebelik oluşturabilir.
Unutmayın ki hastalık, bazı ilaçlar, alkol vücut ısınızı artırabilir. Aynı zamanda semeni ıslak mukusla karıştırabilirsiniz. Bu metodun etkinliğini arttırmak için, vücut ısısının artışından 3 gün sonrasına kadar ilişkiden uzak durulmalı veya başka bir metot kullanılmalıdır. Adet düzeni kadından kadına ve aydan aya değişir. Doğal aile planlaması yöntemini tek doğum kontrol yöntemi olarak kullanmak istiyorsanız, 3-6 ay vücut ısısı ve mukusu takip edip anlamalısınız.
Eğer adetleriniz çok düzensizse bu yöntemi kullanmayınız.
Faydaları nedir?
* Herhangi bir ilaç veya araç kullanılmadan doğum kontrolünü sağlar.
* Bariyer yöntemlerin rahatsızlığı yoktur.
* Doğum kontrol hapları ve RİA’ya bağlı sağlık riskleri yoktur.
* Çok ucuzdur.
Dezavantajları nelerdir?
* %20 – %30 gebe kalma riski (her 10 kadından 2 – 3 ü 1 yıl sonunda gebe kalır),
* İlk 3 – 6 aylık gözlem döneminde ilişkiye girmeme.
* Her ay 2 hafta ilişkiye girmeme,
* Adet düzensizliği olanlar için uygun değildir.
* Gebe kalma dönemlerinde kendini kontrol etmede zorluk,
* Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan (AİDS) koruma sağlamaz.
Nasıl hamile kalınır ile ilgili içerikler için tıklayın! https://www.bebek.com/hamile-nasil-kalinir/
