Bir bebek sahibi olma fikri, çiftler bu duruma psikolojik ve ekonomik açıdan hazır olduklarında verilebilecek en güzel kararlardan biridir. Fakat her zaman her koşulda aynı düşünce oluşmayabilir. Çeşitli sebeplere bağlı olarak istenmeyen bir gebelik varlığı söz konusu olduğunda tek çare, ne yazık ki doğurmak yerine bebeğin tahliye edilmesi olabilmektedir. Bu amaçla yapılan kürtaj işlemi, beraberinde birçok soruyu da akıllara getirebilir.
Kürtaj işlemine dair merak edilen her şeyi sizler için derledik. Nedir, nasıl yapılır, ne gibi riskleri vardır, öncesinde ve sonrasında nelere dikkat edilmelidir, dilerseniz birlikte inceleyelim.
Kürtaj Nedir?
Halk arasında ‘Bebek/ çocuk aldırmak’, ‘Bebeğin tahliyesi’ veya ‘Hamileliği sonlandırmak’ gibi tanımlara karşılık gelen kürtaj, tıbbi bir uygulamadır.
Anne rahmine yerleşen embriyoyu kişinin isteğine bağlı veya tıbbi zorunluluklardan kaynaklı nedenlerle tahliye etme işlemine kürtaj, tıptaki adı ile küretaj adı verilir.
Küretaj, “Küretle kazıma” anlamına gelen bir terimdir ve cerrahi bir uygulamadır. Genel olarak rahim içinin temizlenmesi anlamı taşır. Bu durumu gerektiren her türlü vakada bu işleme başvurulabilir.
Kürtaj Çeşitleri Nelerdir?
Kürtaj işleminin bazı çeşitleri vardır:
- Gebeliği Sonlandıran Küretaj: En sık başvurulan küretaj türü istenmeyen gebelikleri sonlandırmaya yönelik yapılan kürtajdır. İşlem, vakum aspirasyonu adı verilen bir teknik kullanılarak yapılmaktadır.
Bu kürtaj şekli mol gebelik, boş gebelik durumlarında da yapılır.
- Retansiyone Küretaj: Düşük sonrasında rahim içerisinde kalan parçaların temizlenmesi amacıyla yapılan uygulamadır. Res küretaj veya revizyone küretaj adı ile de bilinir.
- Probe Küretaj: Patolojik inceleme amaçlı yapılan kürtaj şeklidir. Genellikle yoğun veya düzensiz vajinal kanamaya neden olan sorunun tespiti için rahim iç dokusundan örnek alınarak yapılır. Aynı zamanda kanamayı durdurmaya yönelik tedaviyi de kapsar.
- Fraksiyone Küretaj: Uygulanma amacı probe küretaj ile aynıdır. Ancak fraksiyone küretajdan farklı olarak hem rahim iç dokusundan hem de serviks dokusundan doku ayrı ayrı doku örneği alınır.
- Bumm Küretaj: Doğum sonrası küretaj da denilen bu uygulama, doğumdan sonra rahimde plasenta veya amniyon zarının parçalarının kalması halinde bu parçaların rahimden temizlenmesi için yapılan işlemdir.
Kürtaj İşlemi Hangi Durumlarda Yapılır?
Kürtaj, anestezi altında farklı birçok nedene bağlı olarak yapılabilir. Bu sebeple kürtaj nedenleri çok sık merak edilir. Çoğunlukla ‘Bebek aldırma’ isteği ile yapılan bir işlem gibi görünse de kadın sağlığına yönelik birçok zorunluluk halinde de yapılması gerekebilir.
Bu yönteme ihtiyaç duyulan durumlar şu şekilde sıralanabilir;
- İstenmeyen, plansız gebeliklerde (Kişi bebek sahibi olmaya hazır değilse, hamileliği istemiyorsa),
- Hamileliğin anne adayının sağlığını tehdit ettiği durumlarda,
- Hamile kadının ağır ilaçlar kullanması gereken durumlarda,
- Embriyonun gelişim ve sağlığının doğuma elverişli olmayacağı anlaşıldığında,
- Doğacak bebeğin doğum sonrası hayatını olumsuz etkileyebilecek bir problem tespit edildiğinde,
- Düşük yapan kadınlarda rahim içerisinde embriyoya ait parçalar ve kalıntılar kalmışsa, bunların temizlenmesinde,
- İnfertilite (Kısırlık) tanısı koyabilmek için yumurtlama olup olmadığını anlamak amacıyla parça alınması gerekiyorsa,
- Uzun süreli ve yoğun olarak adet kanaması yaşayan kadınların rahim içi temizliğini gerçekleştirmek amacıyla,
- Tecavüz vakalarında beklenmeyen bir hamilelik oluşmuşsa
kürtaja başvurulabilir.
İşlem için Hangi Şartlar Sağlanmalıdır?
Uygulama öncesinde uyulması gereken birtakım şartlar bulunur:
- Hasta 18 yaşından büyük olmalıdır. 18 yaş altı olan bireylerin operasyonu ebeveyn onayı ile mümkün olur
- Hasta 18 yaşından büyük ve bekar ise, kürtaj işlemine tek başına karar verebilir.
- Hasta 18 yaşından büyük ve evli ise, operasyon için eşinin onayı da gerekmektedir.
- Acil veya kanamalı bir durum olması halinde eş veya ebeveyn onayına gerek yoktur. Anne adayının hayati tehlikesinin bulunması işlem için yeterli bir sebeptir.
- İşleme başlanmadan önce bir kadın doğum uzmanı tarafından gebeliğin kesinleştirilmesi, kaçıncı haftasında olduğunun belirlenmesi ve kişinin operasyona engel teşkil edebilecek herhangi bir sağlık probleminin olmadığının onaylanması gerekir.
- Hasta operasyon öncesinde genel anestezi için aç karnına olmalıdır. Ortalama 6 saatlik açlık hali yeterli olacaktır.
Kürtaj Nasıl Yapılır?
Kürtaj işlemi ortalama 10 dakika kadar süren bir operasyondur.
Şu sıralama ile gerçekleşir;
- Öncelikle hastanın kontrolleri yapılır. Ultrasonografi yöntemi ile hamileliğin durumu tespit edilir.
- İşleme başlamak için bir engel bulunmadığı belirlendikten sonra hasta hazırlanır ve jinekolojik masaya yatırılır.
- Ardından hasta anestezi için hazırlanır. Genel veya lokal anestezi yapılır. Lokal anestezide rahim ağzının her iki tarafına anestezik ilaç enjekte edilir, fakat hasta vakumlama işlemini hissedebilir. Genel anestezide ise hasta, kolundan damar yolu açılarak tamamen uyutulur ve hiçbir şey hissetmez. Bu işlemleri anestezi uzmanı gerçekleştirir.
- Hasta uyutulduktan sonra rahim ağzının görülebilmesini sağlamak amacıyla vajen bölgesine spekulum adı verilen bir alet yerleştirilir.
- Rahim ağzı görünür hale gelince vajinal bölge ve rahim ağzı birtakım özel solüsyonlar kullanılarak temizlenir.
- Temizleme işleminin ardından teneculm adı verilen bir aletle (Tek dişli de denir) rahim ağzı çekilir ve rahme düz bir konum kazandırılır.
- Sonrasında buji isimli alet kullanılarak gebelik haftasına uygun genişliği elde etmek amacıyla rahim ağzı genişletilir. Bu işleme dilatasyon adı verilir.
- Uygun genişlik sağlanınca vakumlama işlemine geçilir. Tek kullanımlık malzemeler yardımı ile rahim içi tahliyesi yapılır. Bu işlem basınç yaratan özel bir enjektöre plastik bir kanül takılarak gerçekleşir.
- Tahliye işleminin ardından yerleştirilen aletler sırası ile çıkarılır, gerekli bölgelere kanamayı durdurmak için tampon yapılır.
- İşlemin sonunda hasta uyanması için ayrı bir odaya alınır.
- Rahim içinin tam olarak temizlendiğinden emin olmak amacıyla ultrasonografi ile son kontrol gerçekleştirilir ve hastaya ağrı kesici bazı ilaçlar verilir.
Gebeliğin Tahliyesinde Yasal Süre Nedir?
Gebeliğini sonlandırmayı düşünen ancak karar vermek için ne kadar zamanı olduğunu merak eden kişiler, kürtajın yasal süresini öğrenmek isteyebilirler.
Peki ne zamana kadar kürtaj yapılır?
Eğer istenmeyen ve sonlandırmayı düşündüğünüz bir hamilelik söz konusu ise yasal olarak gebeliğin 10. haftasına kadar kürtaj yapılabilir. Bu süre, son adet tarihinizin ilk gününden başlanarak hesaplanmaktadır.
Ancak hamilelik 10. haftayı aşmış ve anne adayı veya bebeğin ciddi bir sağlık problemi varsa, bu sorun hastane raporu (En az 2 doktor imzası taşıyan sağlık kurulu raporu) ile destekleniyorsa kısacası anne adayı veya bebek için işlemin bir gereklilik halini aldığı bazı özel durumlarda gebeliğin haftasına bakılmadan kürtaj yapılabilir.
İşlem için En Uygun Süre Nedir?
Kürtajın cerrahi bir operasyon olması, zaman kavramını çok daha önemli bir hale getirir. Yasal süre 10. haftaya kadar devam eder, ancak komplikasyon oluşma riskini en aza indirmek açısından işlem için en ideal zaman aralığı gebeliğin 5. ve 8. haftaları arası olarak kabul edilir. Bu haftalarda yapılan kürtajların çok daha güvenilir olduğu görülmüştür.
Kürtajın Riskleri Nelerdir?
Anestezi altında ve tıbbi aletler ile yapılan kürtajın işini bilen uzman kişiler tarafından, steril ve güvenilir ortamlarda yapılması gerekir. Bu şartlar altında yapılacak uygulamaların sonunda herhangi bir komplikasyon oluşma ihtimali en aza düşecektir.
Ancak her cerrahi operasyon gibi kürtajın da birtakım riskleri bulunur;
- Kürtaj sonrasında enfeksiyon oluşma riski,
- Aşırı kanama riski,
- Rahim delinmesi,
- Rahimde yapışıklık oluşması,
- Bazı anestezi problemleri,
- Tahliye işleminin tam olarak yapılamaması (Rahimde parça kalması),
- Rahim içerisinde kirli kan birikmesi,
- Serviks (Rahim ağzı) yaralanması,
oluşabilecek komplikasyonlardan bazılarıdır.
Hangi Durumlarda Kürtaj Yapılamaz?
Kürtaj, günümüzde sadece istenmeyen gebelikleri sonlandırmak amacıyla kullanılan bir uygulama olarak bilinse de aslında zorunlu hallerde sıklıkla başvurulan cerrahi bir yöntemdir. Ancak bazı özel durumlarda bu işlemi yaptırmak uygun olmayabilir.
Aşağıdaki durumlarda kürtaj sakıncalı olabilmektedir:
- Yumurta rezervi azlığı,
- Yumurtalıklardan birinin olmaması durumu,
- Yumurtalıklar ile ilgili bir veya birden fazla ameliyat geçirmiş olmak,
- Sigara kullanımı,
- Kişinin 34 yaş veya üzerinde olması,
- Çikolata kisti varlığı (Endometriozis hastalığı),
- Ailede erken menopoz öyküsü bulunması
hallerinde kürtaj yapılması uygun değildir.
Kürtaj Olduktan Sonra Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?
Kürtaj, hastayı zorlayan ya da yatarak tedavi olmasını gerektiren bir işlem değildir. Uygulamanın gerçekleştiği aynı gün içerisinde kişi evine gidebilir. Ancak yine de bazı hususlara özen gösterilmesi gerekir.
İşlem sonrasında dikkat edilmesi tavsiye edilen önemli noktalar şunlardır;
- Kürtaj sonrası fiziksel olarak zorlayıcı aktivitelerden bir süre kaçınılmalıdır. Ağır kaldırmak, egzersiz yapmak ve vücudu aşırı yoran veya zorlayan aktivitelerde bulunmak tavsiye edilmez. Gerekiyorsa bir gün yatak istirahati yapılabilir.
- Anesteziye bağlı olarak mide bulantısı, kusma, baş dönmesi ve ateş benzeri şikâyetler meydana gelebilir. Bunlara ek olarak biraz ağrı da söz konusu olabilir. Bu belirtilere yönelik doktorun uyarılarına kulak verilmeli ve verdiği ilaçların düzenli kullanılmasına özen gösterilmelidir.
- Ortalama 2-3 hafta süre ile cinsel perhiz uygulanmalıdır. Rahim iç dokusunun iyileşmesi, kanamanın durması ve bölgede enfeksiyon oluşma riskinin azalması açısından doktorunuzun önerdiği süre kadar cinsel birliktelikten kaçınmak faydalı olacaktır.
- Denize ve havuza girmekten kaçınılmalıdır. İyileşmekte olan rahim dokusunda enfeksiyon gelişme olasılığını azaltmak amacıyla en az 2-3 hafta kadar deniz ve havuza girmemek doğru olacaktır.
- Banyo yaparken küvet yerine duş kullanılmalıdır. Oturarak değil ayakta kısa duş alınmalıdır.
- Kanama varsa tampon gibi ürünler yerine hijyenik ped kullanımı tercih edilmelidir.
- Kürtaj sonrası iyileşme süresi yaklaşık olarak 10-15 gün sürmektedir. Ancak tedbir amacıyla bu süre 20 güne çıkabilir. Bu süre boyunca doktorun tüm tavsiyelerine mümkün olduğunca uyulmalıdır.
Kürtaj Kısırlık Yapar mı?
Kürtaj olmak durumunda kalan kadınların işlem ile ilgili olarak en çok endişe duydukları konuların başında kürtajın kısırlığa neden olup olmayacağı gelmektedir.
Operasyon uygun bir ortamda ve uygun şartlarda gerçekleştiği sürece herhangi bir sorun oluşma riski oldukça düşüktür. Uzman kişiler tarafından doğru bir uygulamayla gerçekleşen bir kürtajın kadında kısırlığa neden olma ihtimali bulunmaz.
Ancak nadir olarak işlem sırasında rahimde deformasyon oluşabilir veya rahimde yapışıklıklar meydana gelebilir. Bu sorunların ana nedeni, kürtajın özensiz yapılmasıdır. Bu gibi sorunlar, ilerde düşük yapma veya gebe kalamama riskini arttırır. Bu nedenle işlemin yapılacağı yerin ve yapacak kişinin iyi araştırılarak seçilmesi oldukça önemli bir konudur.
Kürtaj Sonrası Kanama
Operasyon sonrasında adet sancısına benzer sancılar ve hafif lekelenmeler görülmesi normaldir. Sancılar birkaç gün içerisinde azalarak kaybolur. Kanama ise 3-4 gün kadar sürebilir. Yoğun kanamalı, şiddetlenen ağrılı durumlarda mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.
Kürtaj Adet Düzensizliği Yapar mı?
Kürtajdan sonraki ilk adet döngüsü normal döngüden daha geç meydana gelebilir. Adet düzeni yaklaşık 30-40 gün arasında eski düzenine döner. Arada geçen bu süre, adet gecikmesi olarak algılanmamalıdır. Çünkü kürtaj işlemi, hormonal sistemi etkileyebilecek bir uygulama değildir ve adet düzensizliği yapmaz.
İşlemden sonraki ilk regl, aradan 6 hafta geçmiş olmasına rağmen gerçekleşmemişse bir komplikasyon oluşma ihtimali oldukça yüksektir. Bu gibi durumlarda mutlaka bir uzmana başvurulmalı ve yapılacak muayene ve testlerde adet düzensizliğinin nedeni tespit edilmelidir.
Tekrar Hamile Kalmak için Kürtajın Üzerinden Ne Kadar Zaman Geçmelidir?
Mol gebelik, boş gebelik, düşük gibi vakaların ardından tekrar hamile kalmak için ne kadar süre geçmesi gerektiği merak edilebilir. Bu gibi durumlarda eğer kürtaj ile tahliye işlemi de yapılmışsa uzmanlar tarafından tavsiye edilen süre en az 2 adet döneminin geçmesini beklemektir. Kürtaj sonrası ilk reglin gerçekleşmesi 30-40 günü bulduğu için bu süre ortalama olarak 3 ay şeklinde belirlenebilir.
Bazı riskler taşımasına karşın kürtaj, uygun şartlarda gerçekleştiği müddetçe zorlu olmayan bir işlemdir. Ancak kesinlikle bir aile planlama yöntemi olarak kullanılmamalıdır. Çiftler kendilerine uygun bir doğum kontrol yöntemi seçmeli, tüm önlemlere rağmen istenmeyen bir gebelik oluşmuşsa kürtaj seçeneği ancak o zaman akla getirilmelidir.
Mol Gebelik (Üzüm Gebeliği) Nedir? Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
Mol Gebelik (Üzüm Gebeliği) Nedir? : https://www.bebek.com/mol-gebelik/
