Mastit Hakkında Her Şey! Belirtileri Nelerdir? Nasıl Geçer?

Mastit

Annelik her ne kadar mükemmel bir duygu olsa da fiziksel ve zihinsel olarak sizde yarattığı değişiklikler bazen zorlayıcı olabilir.

Özellikle hormonların hamilelikte ve doğum sonrası bir anda değişmesiyle çok zorlanan kadınlar, fiziksel olarak yaşadığı değişimlere de adapte olmakta güçlük çekebilirler.

Uykusuzluğa alışmaya çalışırken bir yandan bebeğinizin en temel ihtiyacı olan beslenme ihtiyacı ve emme dürtüsünü gidermek için özellikle ilk 3 ay tüm gününüz emzirme ile geçer.

Bebekler her ne kadar doğuştan emme dürtüsüne sahip olsa da bazen memeyi tutmada sıkıntı yaşayabilirler. İlk aylar o emmeyi öğrenirken, memeleriniz de bebeğinizin emme düzenine alışmaya çalışır.

Emzirme mükemmel bir sistem olsa da ilk aylar bebekler güçsüz çene kasları ve küçük midelerinden dolayı hemen doymazlar. Bu nedenle memeler aşırı süt üretiminde bulunabilir. 

Böyle durumlarda anneler memelerde ağrı, yanma, süt kanallarında tıkanma gibi şikayetlerle doktora başvururlar.

Peki, yaşanan bu durum mastit midir?

Mastit Nedir?

Mastit, lohusa döneminde süt kanallarının tıkanması durumunda ortaya çıkar.

Yenidoğan bebekler doğar doğmaz memeyi arama ve emme refleksine sahip olurlar. Bebeğinizi doğar doğmaz kucağınıza aldığınızda bu içgüdü sayesinde hemen memenizi kapmaya çalıştığını fark edersiniz; fakat yenidoğanların çene kaslarının güçsüzlüğü ve bir çay kaşığı sütle bile doyabilmelerinden dolayı çabuk doyar ve yorulur, çok fazla ememezler.

Özellikle ilk haftalarda memeleriniz aşırı süt üretiminde bulunur. Memelerde kalan sütü bebeğiniz boşaltamadıkça süt kanallarında tıkanıklık oluşabilir. Ayrıca ilk zamanlar hassas olan memelerin çatlaklarından içeri giren bakteriler süt kanallarında enfeksiyona yol açarak kanalların tıkanmasına sebebiyet verebilir.

Düzensiz emzirme, aniden memeden kesme, meme ucu yaralarından dolayı tam emzirememe, bebeğin etkin ve uygun pozisyonda emmemesi gibi durumlarda da üretilen sütün dışarı atılmaması sonucu memede iltihap oluşarak süt kanalları tıkanabilir.

Mastit Ne Sıklıkta Görülür?

Meme apsesi en fazla 30 ile 50 yaş arasında çok sık görülüyor. Özellikle, meme enfeksiyonlarına süt veren veya süt vermeyi yeni kesmiş kadınlarda sık rastlanır.

Yani sık karşılaştığımız bir konudur. Mastit, genellikle hijyenle ilgili olduğundan sosyoekonomik düzey yükseldikçe görülme oranı azalır.

Mastitin Risk Faktörleri Nelerdir?

Mastitin oluşmasında bir takım faktörler vardır:

Bunlardan en önemlisi memenin içindeki süt kanallarındaki genişlemedir. Tıp dilinde “duktal ektazi” dediğimiz bu genişleme sonucu kanallar tıkanır ve stafilokok gibi mikroorganizmalarla enfekte olarak meme apsesi meydana gelir.

Araştırmalara göre bir diğer faktörse sigaradır. Sigara içenlerde mastitin görülme oranının daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Bir başka neden ise hormonal değişikliklerdir. Östrojen, progesteron, prolaktin gibi hormonların azalıp çoğalması mastite eğilimi artırmaktadır.

Mastit Neden Olur?

Mastit apsenin yerleşimine göre iki şekilde meydana geliyor:

1. Memenin başına yakın olan santral meme apsesidir,
2. Memenin dış kadranlarında oluşan periferal apsedir. Periferal olan apseler genellikle gebelikten sonra ortaya çıkar.

Mastit Belirtileri Nelerdir?

Mastitin her enfeksiyon gibi evreleri vardır.

Mastit, kızarıklıkla başlar ve ağrı, o bölgede ateş, bazen yumru da olabilir.

Peki mastit belirtileri nelerdir? Mastit olduğunuzu nasıl anlarsınız?

• Emzirdiğiniz esnada göğsünüzde bir ağrı ya da yakıcı bir his duyuyorsanız,
• Göğüslerinizde olağandışı bir sıcaklık hissediyorsanız,
• Göğüslerinizde şişlik varsa,
• Göğüslerinizde normalden fazla bir hassasiyet hatta sancı hissediyorsanız,
• Göğüslerinizde kızarıklık oluştuysa,
• Kendinizi yorgun, halsiz hissediyorsanız,
• Göğüslerinizde ağrılı sertlikler oluştuysa,
• Kendinizi halsiz ve yorgun hissediyorsanız…

Mastit (Süt Sıtması) olmuş olabilirsiniz, okumaya devam edin ve mutlaka bir hekime başvurun.

Mememde Ağrı Var, Mastit Miyim?

Gece sizi uykudan uyandıracak kadar memenizde ağrı ya da yanma mı hissediyorsunuz?

Ne kadar emzirirseniz emzirin ağrının geçmediğini mi fark ettiniz? Bir yandan bebeğinizle ilgilenirken bir yandan da bu ağrıları çekmek fiziksel ve bedensel sağlığınızı tehlikeye atabilir. Mastit belirtileri genelde çoğu kadında aynı şekilde görülür. Yeniden hatırlatmak gerekirse:

• Memede ağrı, yanma, kızarıklık, hassasiyet, sertlik ve şişlik varsa,
• Belli bir bölgesinde elinize kitle geliyorsa,
• Meme ucundan süt harici anormal bir akıntı geliyorsa,
• Bu ağrıların haricinde halsizlik, ateş ve yorgunluk gibi şikayetleriniz varsa mastit olma ihtimalinize karşı doktorunuza başvurmalısınız.

Mastit Olduğum Halde Emzirebilir miyim?

Bebeğiniz daha doğmadan çoğu anne gibi siz de emzirme kararı aldınız; fakat bu müthiş bir duygunun bazı zor yanları olacağını hiç düşünmemiştiniz.

Aslında bebekler anne memesini arama ve emme dürtüsü ile doğarlar. Yani emzirme, doğal haline bıraktığınız zaman kendiliğinden gelişir. Yine de bazı bebekler annenin meme ucunun belirgin olmayışı ya da tamamen farklı sebeplerden memeyi hemen kapamaz ya da kaptığı halde etkin ememeyebilir.

Emzirme konusunda tam bilinçli olmamak ve uzman olmayan kişilerin yanlış yönlendirmeleri sonucu ya da emzirme sürecinizde doğru destek alamamanızdan dolayı bebeğinizle olan bu müthiş bağı ilk zamanlar tam kuramamamış olabilirsiniz.

Bunların yanında memelerin süt üretiminde bir rutin oturtulamamasından dolayı doğumdan sonraki ilk birkaç haftanızda memelerinizin sürekli dolu olduğunu hissetmeniz bu yüzden çok normaldir. Fakat dikkat etmeniz gereken, bu doluluk ile birlikte mastit belirtilerinin de olup olmadığıdır.

Yukarıda saydığımız belirtileri gören anneler ağrıdan dolayı rahatsızlık duyduğu için bazen emzirmekten kaçınıp, makine yardımıyla memelerdeki sütü boşaltmaya çalışır.

Bu sayede memelerdeki süt daha kolay boşalır ve zamanla bebeğin emme rutinine alışan memeler rahatlar. Emzirdikten sonra hala memelerde doluluk olduğunu hissediyorsanız mutlaka pompa yardımıyla sağım yaparak memeleri tamamen boşaltın.

Unutmayın ki; anne sütündeki antikorlar bebeği memedeki enfeksiyondan korur. Bu yüzden bebeğinizi güvenle emzirebilirsiniz. Ancak doktorunuz antibiyotik tedavisi verdiyse mutlaka emzirme ile uyumlu olup olmadığını sormalısınız.

Mastiti Önlemenin Yolları Nelerdir?

• Mastit olmanızın en büyük sebebi süt kanallarının tıkanmasıdır. Bunu da sık sık emzirerek engelleyebilirsiniz
• Hastaneden çıkmadan önce bebeğinizi nasıl emzireceğinize dair emzirme uzmanları ya da hemşirelerden yardım alın. Doğru emzirme teknikleri ile bebeğiniz memeyi daha iyi kavrar ve bu hem meme ucu yaralarının hem de mastitin önüne geçer
• Mutlaka her iki memeyi de emzirmeyi unutmayın. İlk zamanlar bebeğiniz memeleri tam olarak boşaltamayacağı için tek meme emzirirseniz diğer memede süt daha çok dolar ve bu da süt kanallarının tıkanmasına yol açar.
• Emzirmeden önce ve sonra memelerinize masaj yaparak süt kanallarının daha rahat açılmasını sağlayabilirsiniz. Aynı zamanda sıcak kompres ve ılık bir duş çok işinize yarayacaktır.
• Emzirme bittiği halde hala memelerde sertlik ve doluluk hissediyorsanız mutlaka sağım yapın.
• İlk zamanlar çok hassas olan meme uçlarınıza mutlaka bakım yapın. Çok sık sabun ile yıkamak meme ucunuzu iyice kurutur. Bunun yerine steril edilmiş su ve pamuk ile her emzirme sonunda silin. Üzerine lanolinli krem sürerek nemlendirmesini yapın. Bu sayede hem bakterilerden korur hem de çatlamasını engelleyebilirsiniz.
• Dar sütyen ya da dar kıyafetler giymek memeye baskı yapar ve bu da yine süt kanallarında tıkanmaya sebep olur.

Mastit Engellenmezse Ne Olur?

Mastit her zaman enfeksiyon kapılmasından oluşmaz. Süt kanallarının tıkanması sonucu vücutta iltihap oluşması da bu rahatsızlığa sebep olur. Eğer oluşan rahatsızlık kısa sürede engellenmezse iltihap apseye dönüşür ve cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulur. Memelerde ağrı başlamasıyla birlikte annede grip gibi semptomlar görünürse mutlaka doktora başvurulmalıdır.

• 24 saatten fazla süren ateş,
• Memeler üzerinde kızarıklık,
• Sütte iltihap ya da kan,
• Memelerde sertlik ve ağrı varsa vakit kaybetmeden tedaviye başlanmalıdır.

Doktorunuz muayene sonrası mastit tedavisi olarak antibiyotik verebilir. Bunun dışında mastit olduğunuza emin olsanız dahi, doktor talimatı olmadan ilaç tedavisine başlamayın.

Mastiti Engellemek İçin Neler Yapılmalıdır?

• Bebeğini emziren anneler her emzirmeden sonra memesini beyaz sabunla iyice silmeli ve durulamalıdır.
• Renkli sabunlar kullanılmamalıdır.
• Memeyi tahriş eden kumaşlar giyilmemelidir.
• Memeyi rahatlatacak uygun sutyenler kullanılmalıdır.

Aklınıza takılan soruları yorum olarak bırakabilirsiniz.

Emzirme Döneminde Beslenmenin Önemi konulu makalemizi okumak isterseniz aşağıdaki bağlantıya tıklayabilirsiniz.

Emzirme Döneminde Beslenmenin Önemi: https://www.bebek.com/emzirme-doneminde-beslenme-onerileri/