Progesteron, gebelik öncesi ve gebelik sürecinde anne adayları için yaşamsal değeri olan doğal bir hormondur. Kadınlar, gebelik sırasında, yumurtalıklarda, böbrek üstü bezlerde ve plasentada, hamilelik hormonu P4 veya Prog olarak da adlandırılan progesteron üretirler.
Gebeliğin oluşmasında, döllenmiş yumurtanın uterusa yerleşmesine ve sağlıklı bir hamileliğin korunmasına yardımcı olur. Bununla beraber progesteron, genellikle tüp bebek tedavilerinde de verilir. Çünkü bu süreçte kullanılan ilaçlar bir anne adayının doğal progesteron üretimini azaltır.
Progesteron Hormonu Gebelik İçin Neden Önemlidir?
Progesteron hormonu, aylık döngüler halinde gerçekleşen regli etkilemede ve gebeliğin sürmesinde önemli bir role sahiptir. Anne adayının yumurtalığı, bir yumurta folikülü bir yumurtayı serbest bıraktığında, salgılayan gebelik hormonu yani progesteron üretir. Bu P4 veya Prog olarak adlandırılır.
Kadınlardaki yumurtalıklar, doğal anlamda yeteri derecede progesteron üretmiyorsa ya da folikülleri az gelişmişse ve yeterince hormon sağlayamıyorsa, progesteron takviyesine ihtiyaç duyulabilir.
Bu hormon, kadın rahmini gebelik için hazırlar ve sağlıklı bir hamilelik için de gerekli olan şeydir. Yumurtlama işlemi oluştuktan sonra rahmin ihtiyaç hissettiği progesteronu üretmeye başlar.
Bir erkeğin spermi, kadının yumurtasını döllediğinde ortaya çıkan P4, embriyoyu almak için rahim duvarını kalınlaştırarak dönüştürür.
Yumurtlama meydana geldikten yaklaşık olarak 5 gün içerisinde, döllenen embriyo rahme ulaşır ve yaklaşık 2 gün içerisinde rahim duvarına yapışır. Bu durum, P4 seviyelerinin en tepede olduğu anda gerçekleşir.
Gebelik sürecindeki kadınların, yumurtalıklarının progesteron üretmeye devam edebilmesi için Hcg (koryonik gonadotropin hormonu) üretir. Bu durum, anne adayının hamile kalmasını sağlayarak, yumurtlama esnasında reglin başlamasını da engeller.
P4, anne karnındaki bebeği bebeğin beslenmesine yardımcı olarak, sağlıklı bir hamilelik sürecinin de geçirilmesini destekler. Gebelik sürecindeki progesteron seviyeleri, gebe olmayan kadınlarınkine göre yaklaşık 10 kat daha yüksektir.
8 ila 10 haftalık gebelik sürecinden sonra, plasenta yumurtalıklardan, progesteron hormonunu alarak, doğum gerçekleşene kadar progesteron üretimini büyük ölçüde arttırır.
Progesteron Hormonunun Faydaları Nelerdir?
Vücutta bulunan östrojen hormonu, rahim içindeki doku büyümesini uyaran bir hormondur. Bu hormonun sebep gösterdiği rahimdeki aşırı büyümenin önlenebilmesinde önemli olan P4 tür. P4 bu büyümeyi yavaşlatarak, başka taraflardaki büyümeleri hızlandırır.
Progesteron kullanılması, erken düşükten kaçınılmasına yardımcı olabileceği gibi aynı zamanda da sağlıklı bir hamilelik geçirilmesi içinde hormon seviyesini korur.
P4’ün faydaları şunlardır:
- Vücutta bulunan fazla yağın yakılmasına ve olması gereken kilonun korunmasına yardımcı olur.
- İdrar söktürücü özelliği sayesinde, vücutta bulunan sıvıyı ve tuz seviyelerini normal düzende tutar.
- Tatlı ve şekerli gıdalara olan isteği azaltır ve kan şekeri seviyesinin kontrol altında olmasına yardımcı olur.
- Osteoporoz problemine karşı koruma sağlayarak ve kemik büyümesinin önlenmesine yardımcı olur.
- Eklemlerde meydana gelebilecek iltihabi rahatsızlıklara karşı korur ve bu rahatsızlıktan dolayı vücutta oluşan ağrıları da azaltmada bir anti inflamatuar olarak görev yapar.
Hamilelikten Önce ve Hamilelik Sırasında Progesteronun Önemi
Progesteron hormonu, gebeliğin erken süreçlerinde salgılanır ve rahmi gebeliğe hazırlar.
Regl döngüsünün, yumurtlamadan hemen sonra gerçekleşen 2 haftalık sürecin başlamasına neden olarak rahim astarını kalınlaştırır ve embriyo alacak biçime dönüştürür.
Gebelik süreci devam ederken döllenmiş olan embriyo, yumurtlama olayından 5 gün sonra normal rahme ulaşır. Rahim duvarına tutunduktan sonra bu durum, progesteron seviyelerinin artık en yüksekte olduğu zamandır.
Hamilelik sırasında ise anne adayı, insan koryonik gonadotropin hormonu üretir. Bu yumurtalıkların progesteron hormonu üretmeye devam ettiğinin sinyalidir.
İnsan koryonik gonadotropin, reglin başlamasını önler ve anne adayının gebe kalmasını sağlar.
Progesteron hormonu, daha sonrasında üretilmeye devam eder ve fetüs büyümeye başlarken onu besler.
8-10 haftalık gebelik sürecinden sonra plasenta progesteron üretimini devralarak bebek doğana kadar bunun üretimini arttırır.
Progesteron Kaç Olursa Hamile Kalınır?
18 ila 40 yaşları arasındaki anne adayları için, olması gereken ideal progesteron seviyesi, regl döneminin ilk gününde ve normal seyrinde 0.2 ile 1.4 ng/ml arasındadır. 2 haftalık yumurtlama evresinde ise vücuttaki progesteron oranının 4 ila 25 ng/ml aralığında olması beklenilen bir durumdur.
Yumurtlama döneminde, gebelik hormonu değerleri, bu aralığın içindeyse, gebe kalınma olasılığı çok yüksektir.
Hamilelik süreci boyunca, progesteron hormonu da yükselir. Gebeliğin ilk 3 aylık döneminde ideal olan progesteron seviyesi, 11,2 ila 90 ng/ml arasında görünür. İkinci 3 aylık dönemde, bu hormonun daha da yükselmesi ve 25,6 ila 89,4 ng/ml aralıkları arasında olması beklenir. Üçüncü 3 aylık gebelik sürecine gelindiğinde ise, bu aralıkların 48 ila 300 ng/ml arasında görülebilmesi idealdir.
Görülebilmesi ideal olan hormon seviyelerinin, üzerinde bir seviyede progesteron salgılanması, bir sağlık sorunu oluşabileceği anlamına gelmez.
Ancak progesteron seviyelerinin, gebelik döneminde düşmesi dikkat edilmesi gerekilen bir durumdur. Böyle bir durumla karşılaşıldığında, doktorunuzun size progesteron seviyesini arttırıcı ilaçlar önerebilir.
Progesteron Düşüklüğü ve Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Vücuttaki gebelik hormonu seviyesinin, ideal olan seviyelerin altında kalması gebeliğin gerçekleşmesi ihtimalini düşürür.
Progesteron düşüklüğünün belirtileri şunlardır:
- Şiddetli şekilde baş ağrıları
- Regl düzensizlikleri
- Duygusal ve ruhsal açıdan ani oluşan değişiklikler
- Düşük riski
- Östrojen hormonunun artışı ile oluşabilen kilo alımı, cinsel yaşamda isteksizlik, safra kesesi hastalıkları ve miyom oluşumları
Progesteron hormonunun normal seviyenin üstünde olması ise sağlık açısından çeşitli sorunlara yol açabilmektedir. Bu problemleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Göğüslerde hissedilebilecek hassasiyetlik durumu
- Baş dönmesi
- Uykusuzluk
- Mide bulantısı
- Halsizlik
- Hafif derecede depresyon
- Kaygılı ya da gergin bir ruh hali
- Cinsel dürtüde azalma
Gebelik Sırasında Progesteronun Yaratabileceği Yan Etkiler
Hamilelik sürecinde progesteron tedavisi görürken mutlaka doktora danışılmalıdır.
Progesteron kullanırken görülebilecek yan etkiler şunlardır:
- Vücudun sıvı tutması ya da şişkinlik hissi
- Vücutta uyuşukluk
- Terleme gibi sıcak basmaları
- Vajinal akıntı
- İdrar yapmada sıkıntı gibi idrar yolları problemleri
- Depresyon ve stres
- Eklemlerde oluşabilecek ağrılar
- Karın ağrısı veya kramp yaşanması
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Göğüslerde hassasiyet
- Kas ve kemik ağrıları
- Burunda akıntı, hapşırma ya da öksürük
- Kusma
- İshal yada kabızlık
Progesteron takviyesi alınırken, hekiminize danışmak ve onun önereceği takviyeleri kullanmak en iyisi olacaktır.
Aşağıdaki yazımız da dikkatinizi çekebilir:
‘‘Hamile Kalmadan Önce Alınması Gereken Vitaminler’’: https://www.bebek.com/hamile-kalmadan-once-alinmasi-gereken-vitaminler/
Aklınıza takılanları yorum olarak iletebilirsiniz.
Sevgiler.
