Normal zamanlarda farkında olmadan veya hafif geçirdiğimiz bazı enfeksiyonlar, söz konusu gebelik olduğunda daha tehlikeli bir boyuta ulaşabilir. Toksoplazma da bunlar arasındadır. Hamileliğin seyri ve bebeğin sağlığı açısından bu enfeksiyondan korunmak büyük önem taşır. Özellikle gebeliğin ilk aylarında ciddi tehdit oluşturabilen bu hastalık, mutlaka toksoplazma testi yapılarak kontrol edilmelidir.
Hamilelik öncesinde ve esnasında birçok tetkik yapılıyor. Bunlardan biri olan toksoplazma testi ile ilgili en çok merak edilenleri sizler için derledik.
Toksoplazma Nedir ve Nasıl Bulaşır?
Toxoplasma Gondii adı verilen bir parazit türünün insan vücuduna girmesi ile meydana gelen enfeksiyon türüne toksoplazma adı verilir.
Toksoplazma aşağıda verilen yollarla insan vücuduna girebilir:
- Kedi dışkısına temas.
- Çiğ et, salam, sosis gibi et ürünlerinin tüketimi.
- Çiğ ete çıplak elle tema
- Pastörize olmayan süt ürünlerinin tüketimi.
- Çiğ sebze ve meyveleri temiz yıkamadan tüketmek.
- Toprağa çıplak elle temas.
Kısacası parazitin bulaştığı gıdaların tüketilmesi ile sindirim yoluyla veya parazite doğrudan temasla kan yoluyla bulaşabilir.
Bu hastalık, yetişkin bireylerde herhangi bir belirti vermeden oluşabilir ve enfeksiyona karşı vücut doğal şekilde bağışıklık kazanabilir. Bazen de daha düşük savunma mekanizmasına sahip bireylerde aşağıdaki belirtileri ortaya çıkararak kendini gösterir.
Toksoplazma belirtileri:
- Lenf bezlerinde şişlik.
- Çok yüksek olmayan ateş.
- Görmede bulanıklık
- Baş ağrısı.
Toksoplazma Testi Nedir?
Hamilelerin çok sık duyduğu soruların başında “Toksoplazma testi nedir?” gelmektedir.
Kanda toxoplasma gondii parazitinin bulunup bulunmadığını teşhis etmeye yarayan tıbbi kan testine toksoplazma testi adı verilir.
Bu testte anne adayının kanında toksoplazma enfeksiyonuna özgü antikorlar aranır. Test ile kişinin daha önce enfeksiyon geçirip geçirmediği ve o tarihte vücudunda parazit taşıyıp taşımadığı belirlenebilir.
Toksoplazma Testi Nasıl Yapılır?
Toksoplazma testinin yapılması oldukça basittir. Anne adayı sadece bir tüp kan vererek testi yaptırabilir. Verilen kanın içerisindeki IgG ve IgM antikorlarının değerleri incelenir.
IgG: Önceden geçirilen enfeksiyonu belirtir.
IgM: Vücuttaki aktif enfeksiyonu belirtir.
Hamilelikte Toksoplazma Testinin Önemi
İnsanlar hayatının herhangi bir döneminde toxoplasma gondii parazitine maruz kalabilir. Enfeksiyonun belirtileri diğer hastalıklar ile benzer özellikler gösterdiği için çoğu zaman bu durum fark edilmez. Ancak hamilelikte durum farklıdır. Çünkü gebelikte toksoplazma enfeksiyonu geçirilirse bu hastalığın plasenta aracılığı ile anne karnındaki bebeğe geçme olasılığı vardır.
Bunun sonucu olarak bebekte aşağıdaki sağlık sorunları meydana gelebilir.
- Erken doğum
- Düşük
- Göz enfeksiyonları (Görmede zayıflık, şaşılık veya körlük)
- Sağırlık
- Beyin dokusu enfeksiyonları (Zekâ geriliği, sara hastalığı)
- Havale
- Sarılık
- Mikrosefali hastalığı (Bebeğin baş ve baş çevresi boyutlarının normalden küçük olması)
- Hidrosefali hastalığı (Bebeğin beyninde aşırı su birikmesi durumu)
- Karaciğer veya dalakta büyüme
Hamilelerin bulundukları gebelik haftasına göre enfeksiyondan etkilenme ihtimali de değişir. İlk trimesterde parazitin bulaşma riski azdır, fakat enfeksiyon oluşursa bebek ciddi hasarlar alabilir. Son trimesterlere yaklaştıkça anne adayının enfeksiyon geçirmesi kolaylaşır, fakat bu kez de bebek için tehlike azalmaya başlar. Bu sebeple anne adayları mutlaka hamilelikte toksoplazma testi yaptırmalıdır. Enfeksiyon varlığını tespit edebilmek adına testin hayati önemi vardır.
Toksoplazma Testini Ne Zaman Yaptırmak Gerekir?
Toksoplazma, yakalanma olasılığı yüksek bir enfeksiyondur. Peki bu testi ne zaman yaptırmak gerekiyor?
- Hamilelik öncesi yapılması uygundur. Bebek sahibi olmak isteyen ve gebelik planlayan kadınlar, hamile kalmadan önce mevcut bir enfeksiyonun varlığını tespit edebilmek amacıyla test yaptırabilirler. Eğer test pozitif çıkarsa böylelikle hamile kalmadan önce önlem alınarak tedavi olabilme şansı doğar.
- Hamilelik sırasında yapılması uygundur. Erken gebelik döneminde yani bebek beklediğinizi öğrendikten hemen sonra bu test, yaptırılacak ilk tetkikler arasında yer alır. Eğer anne adayının testi pozitifse detaylı başka testler uygulanır ve duruma göre tedaviye başlanır.
Toksoplazma Testi Değerleri Ne Anlama Gelir?
Test sonucunun değerleri, izlenecek yolu belirlemeye yardımcı olacaktır.
- IgG (+) IgM (-) ise aktif bir enfeksiyon bulunmadığı, daha önceden bu enfeksiyonun geçirilmiş olduğu anlaşılır. Pozitif değer, enfeksiyona karşı ömür boyu sürecek bir bağışıklık kazanıldığına işaret eder. Kişinin tekrar hastalığa yakalanma olasılığı yoktur. Kısacası anne adayı ve bebek için ilerleyen dönemde bir risk bulunmaz.
- IgG (-) IgM (+) ise gebede aktif bir enfeksiyon vardır. Hemen uygun bir tedaviye başlanılması gerekir.
- IgG (+) IgM (+) ise 2 hafta sonra test tekrar yapılır. IgG değeri, yeni enfeksiyonun başlangıç döneminde, IgM değeri son 2 yıl içerisinde enfeksiyon geçirildiğinde pozitif çıkabilmektedir. Avidite testi adı verilen bir tetkik ile bu değerlerin titrasyonu yapılır ve buna göre tedaviye karar verilir.
Toksoplazma Tedavisi Nasıl Yapılır?
Anne adayları için toksoplazma tedavisi de merak konusudur. Bu hastalık için ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Seçilen ilaçların içerikleri gebeler için uygun etken maddelere sahiptir. Genellikle aşağıdaki ilaçlar tek başına veya kombin şeklinde kullanılarak tedavi uygulanır.
- Spiramisin
- Sulfadiazin
- Primethamin
Tedavi büyük olasılıkla başarı ile sonuçlanacaktır.
Gebelikte Toksoplazmaya Karşı Nasıl Önlem Alınır?
Gebelik öncesinde veya hamileliğinizi öğrendikten hemen sonra toksoplazma testinizi yaptırmış ve enfeksiyon taşımadığınızı görmüş olabilirsiniz. Ancak hamilelik ortalama 40 haftalık bir süreçtir ve bu süre boyunca risk, oranı farklılık gösterse de devam eder. Bu sebeple hamilelerin toksoplazma parazitine karşı birtakım önlemler alması gerekir.
- Gebelik döneminde tanımadığınız sokak kedilerinden uzak durmalı ve onlara dokunmamalısınız.
- Evinizde kedi besliyorsanız onu beslerken çiğ et ürünleri vermemeye ve kuru mama kullanmaya dikkat etmelisiniz.
- Kedinizi sevdikten sonra ellerinizi mutlaka sıcak su ve sabun yardımı ile iyice yıkamalısınız.
- Kedi kumunu mümkünse evdeki başka bir bireyin temizlemesi konusunda yardım istemelisiniz.
- Eğer kedinin kumunu temizleyecek başka kimseniz yoksa temizleme işlemi sırasında eldiven ve maske takmalısınız.
- Kedi kumunun temizliğini 24 saatten fazla geciktirmemelisiniz.
- Toprak veya bahçe işleri ile uğraşacaksanız mutlaka eldiven kullanmalısınız.
- Çiğ tüketeceğiniz sebze ve meyveleri sirkeli suda beklettikten sonra iyice yıkayarak tüketmelisiniz.
- Hamileliğiniz boyunca çiğ et ürünlerine çıplak elle dokunmamalı veya dokunduktan sonra ellerinizi yıkamalısınız.
- Salam, sucuk, sosis, pastırma gibi ürünleri çiğ tüketmemeye özen göstermelisiniz.
- Et ürünlerini iyice pişirdikten sonra yemelisiniz.
- Pastörize olmayan süt ve süt ürünlerini tüketmemelisiniz.
Tüm bu önlemlere rağmen hamilelerde toksoplazma testi pozitif çıkabilir. Bu gibi durumlarda endişeye kapılmamalı ve enfeksiyonu taşıyor olmanızın mutlaka bebeğinize de geçeceği anlamına gelmediğini bilmeli ve doktor takibini ihmal etmemelisiniz.
”Doğum Öncesi Mutlaka Yapılması Gereken Testler” ile ilgili içeriği incelemek için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
Doğum Öncesi Mutlaka Yapılması Gereken Testler: https://www.bebek.com/dogum-oncesi-mutlaka-yapilmasi-gereken-testler/
