Vajinismus Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Milenyum çağını yaşıyor olsak bile hâlâ konuşmaya çekindiğimiz bazı hassas konular var. Vajinismus da bunlardan biridir. Kadınlara özgü bir problem olarak görülse de erkekler de bu durumdan fazlasıyla etkilenir. Aile bütünlüğünü bile etkileyen bu problem kesinlikle konuşulması gereken bir durumdur. Peki vajinismus nedir, tedavi edilebilir mi ve tedavi yöntemleri nelerdir? Dilerseniz konuyu her yönüyle detaylı bir şekilde inceleyelim… 

Vajinismus Nedir?

Hakkında neredeyse herkesin bir fikre ve kendince bir tedavi şekline sahip olduğu bir sorun olan vajinismus, uzman rehberliğinde çözülmesi gereken bir problemdir. Peki, vajinismus nedir? Vajina girişinde bulunan kasların istem dışı kasılması sonucu cinsel ilişkinin çok ağrılı gerçekleşmesi ya da ilişkinin hiç gerçekleşememesi durumuna vajinismus denir.

Bu tanımdan da anlaşılabileceği gibi bu problemin vajinanın dar ya da küçük olmasıyla bir ilgisi yoktur. Esnek ve güçlü bir yapıya sahip olan vajina girişindeki kasların istemsizce kasılması sonucunda cinsel ilişkinin imkânsız hâle gelmesi durumudur. 

Vajinismus Neden Olur?

Vajinismus sorununun temelinde psikolojik ve yapısal nedenler yatar. Bu noktada çarpıcı olan, problemin %90 oranında psikolojik, %10 oranında ise yapısal nedenlere dayanmasıdır. Şimdi bu nedenleri inceleyelim. 

Psikolojik Nedenler

Yaş fark etmeksizin yaşanılan psikolojik travmalar sebebiyle vajinismus kendini gösterebilir. Çok küçük yaşlarda yaşanan bir travmatik olaydan hatta doğum sonrasında kendiliğinden bile vajinismus problemi yaşanabilir.

• Korku en önemli psikolojik nedenlerden biridir. Verilen cinsel eğitimin yetersizliği ya da çevresel faktörlerin baskısı bu korkuyu oluşturur. İlk ilişkinin yaşandığı zaman ağrı ve sancı duyacağı yönündeki söylentiler sebebiyle kadınlar bilinçaltında bu olayı acılı bir durum olduğu yönünde kodlar ve bu durum kadında büyük bir korkuyu besler. 
• Çocukluk travmaları mutlaka konuşulması gereken bir problemdir. Çocukken yaşanan cinsel istismar, tecavüz, dinsel baskı, bekaretin korunması gerekliliği yönünde verilen yetersiz cinsel eğitim gibi sebeplerden dolayı oluşabilir. Genel olarak probleme en çok bu sorunların neden olduğunu söylemek mümkün.
• Partner sorunu da vajinismusa sebep olan bir diğer nedendir. Partnerin kötü davranması, değersiz hissetme ya da güven sorunu gibi problemler nedeniyle oluşabilir. 
• İlk ilişki deneyiminde ortaya çıkabileceği gibi sonraki dönemlerde de strese bağlı ilişkiye girememe sorunu oluşabilir. Performans baskısı, daha önceki kötü ilişki deneyimi bu süreci şiddetlendirir. 
• Bastırılmış birtakım hatıralar, pornografik bir görüntü sonrası oluşan tiksinme, anne babanın cinsel ilişkisine tanık olma gibi travma yaratabilecek olaylar bu kategoride sayılabilir. 
• İlk cinsel ilişkisinde fazla acı çeken, kanaması olan ve partneri tarafından ilişkiye zorlanan kadınlarda sıklıkla görülür. 
• Bir doğuma şahit olma ya da bunun videosunu izleyip ilişkiden korkma da cinsel ilişkiye engel yaratan durumlar arasındadır. 

Bu ve bunun gibi pek çok psikolojik neden saymak mümkün. Hatırlamak istemediğimiz, çocuklukta yaşadığımız travmaları bilinç dışına iteriz ve onları unuttuk sanarız. Aslında o hatıralar hep oradadır ve ortaya çıkmak için zaman kollar. O anı hatırlatacak bir olay yaşandığında ise bu travma kendini gösterir. İşte vajinismus sebebi olan nedenlerin temelinde genel olarak bu sorunlar yer alır. 

Yapısal Nedenler

Sorunun temelinde %10 oranında yapısal sorunların bulunduğunu söylemiştik. Fizyolojik nedenler de diyebileceğimiz vajinismusa yol açan yapısal nedenler; kişinin beden sağlığı ile ilgilidir. Bu sorunları şöyle sıralayabiliriz:

• Doğuştan gelen anatomik engeller yapısal nedenlerin en önemlileri arasında sayılabilir. Vajinanın kısa olması ya da vajina içinde perde olması gibi anatomik sorunlar bu kategoride değerlendirilir. 
• Vulvar Vestibulitis Sendromu: Kadınların cinsel ilişki sırasında ıslanma ile ilgili salgıları üreten bezlerin bulunduğu aynı zamanda damar ve sinir uçları bakımından da zengin olan vestibul bölgesinde oluşan inflamasyon sonucu bu bölgede ağrı ve hassasiyet oluşur. Bu durum sonucunda cinsel ilişki gerçekleşemez. 
• Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID): Fallop tüpleri ve yumurtalıkların olduğu üst üreme organlarında oluşan enfeksiyonların sebep olduğu bir problemdir. 
• Vajina enfeksiyonuna sebep olan mantar enfeksiyonları, trikomonas ve bakteriyel vajinoz gibi hastalıkların sebep olduğu vajinitler de ilişkiyi engelleyebilir. 
• Halk arasında kızlık zarı olarak bilinen hymenin yapısındaki farklılık ya da bozukluklar sebep olabilir. Kızlık zarının normalden kalın ya da sert olması, yüksek kenarlı olması, bölmeli veya perdeli olması gibi sorunlar yapısal nedenler arasında sayılabilir. 
• Zor vajinal doğumlar, düşük ya da sezaryen geçmişine bağlı olarak gelişen vajinismus vakaları da vardır. 
• Yaşa bağlı olarak kadınların vücutlarında birçok değişiklik yaşanır. Menopoz, hormonal değişiklikler gibi sorunlarla birlikte vajinal kuruluk gibi yapısal faktörler nedeniyle de problem gelişebilir.  

Soruna sebep olan her neyse doğru tespit edilmeli ve en kısa zamanda bu yönde gerekli tedavi uygulanmalıdır. 

Vajinismusun Tedavisi Var mıdır?

Nedenleri incelendiğinde genelde psikolojik sorunların vajinismusa yol açtığını görüyoruz. Dolayısıyla gönül rahatlığıyla vajinismus tedavisi vardır diyebiliriz. Böyle bir sorun yaşıyorsanız önce uzman bir hekimle görüşerek sebep olan etkenler ortaya çıkarılmalı, sonrasında ise uygun tedaviye başlanmalıdır. 

Nasıl Tedavi Edilir?

Farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan bir sağlık problemi olduğundan bireysel farklılıklar gösteren çok çeşitli tedavi yöntemleri bulunur. Psikolojik temelli bir probleminin tedavi yöntemi ile yapısal nedenlerden meydana gelen bir problemin tedavisi birbirinden farklıdır. Yapısal nedenler ile oluşan vajinismuslarda cerrahi bir müdahale gerekebilir. Dolayısıyla sorunun yapısal olup olmadığı belirlenmesi tedavi sürecindeki ilk adımdır. 

Sorun anatomik bir nedenden kaynaklanmıyorsa öncelikle kişi problemi kabullenmeli ve onunla yüzleşmelidir. Bu açıdan bakıldığında etkili bir tedavi sürecinde jinekolojik bir muayene tek başına yeterli değildir. Sorunu besleyen fiziksel ve ruhsal kaynaklar iyice araştırılmalıdır.  

Problem genel olarak zihin ya da bilinçle ilgili olduğundan en çok tercih edilen ve uygulanan yöntem cinsel terapi olmalıdır. Bu terapiler danışan kişi ile yalnız yapılabildiği gibi çift terapisi olarak da uygulanabilir. Erkekler genelde “eşim korkuyor, o yüzden kendini kasıyor, benimle ilgisi yok” deyip bu tedavinin dışında kalmaya çalışsa da bu kesinlikle tek taraflı bir tedavi süreci değildir.

Bu süreçte eş desteği oldukça önemlidir. Ayrıca vajinismus erkeklerde de cinsel isteksizlik, sertleşme ve erken boşalma gibi problemlerin oluşmasına neden olabilir. Eğer böyle bir durum varsa çift terapileri oldukça faydalı olacaktır. 

Terapileri desteklemek adına hipnoz, EMDR, akupunktur gibi bilişsel tedavi yöntemleri de uygulanır. Bunlarla hastanın gerginliğini azaltmak ve motivasyonu yükseltmek amaçlanır. 

Bunların yanı sıra davranışsal tedavi metotları da bulunur. Vajinismus egzersizleri olarak bilinen bu tedavi yöntemleri şunlardır:

• Ayna Egzersizi
• Kegel Egzersizleri
• Pelvik Taban Rehabilitasyonu
• Masaj
• Parmak Egzersizleri

Vajinismus tedavilerinin temelinde cinsel ilişkide istemsizce çalışan kasların kontrolünün sağlanması vardır. Bu nedenle sorunun temeline inilir, bilinç dışına atılan ve travma yaratan sorunun üstesinden gelmeye çalışılır. 

Geleneksel kültüre sahip toplumlarda modern toplumlara oranla daha çok vajinismus vakası bulunur. Bunun en temel nedeni cinselliğin tabu olması, utanılacak bir konu olması ve gerekli cinsel eğitimin verilmemesidir. Baskıcı bir tavırla cinselliğin kötü ve acılı olduğunun anlatılması, evliliğin lokomotifi olan cinselliği olumsuz etkilemektedir.

Bu sebeple evlilikte bazı problemlerin oluşmasına neden olabilecek vajinismus gibi problemler eşler arasında konuşulmalı, bedensel bir hastalık gibi görülmeli ve gerekli tedavi için bu konuda uzman bir hekimden yardım alınmalıdır. 

 

“Gebelikte Vajina Ağrısı ve Vajina Batması” Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.

Gebelikte Vajina Ağrısı ve Vajina Batması: https://www.bebek.com/gebelikte-vajina-agrisi-ve-vajina-batmasi/