Bebek sahibi olmak insanın hayatında yaşayabileceği en güzel tecrübelerden biridir. Farklı hisleri ve tecrübeleri barındıran bir süreçtir. Oldukça keyifli olmakla birlikte zor yanları da olabilmekte. Derdini sadece ağlayarak anlatabilen bir varlığın sıkıntısının ne olduğunu çözmek bazen zor olabilir.
Özellikle, yeni doğmuş bir bebeğin ne istediğini anlamaya çalışmak sıkıntılı bir durumdur. Bir bebeğin doğduktan sonraki ilk 28 günü kapsayan dönem yenidoğan dönemi olarak kabul edilir. Bu dönemde bebeklerde bir takım sıkıntılar karşımıza çıkabilir. Pamukçuk, konak, sarılık, hıçkırık bunlardan bazılarıdır.
Fakat biz bu yazımızda “yenidoğanda hıçkırık” ile ilgili merak edilenleri cevaplamaya çalışacağız. Yalnız bundan önce yenidoğan bir bebeğin hangi özelliklere sahip olduğunu öğrenmeye çalışalım.
Yenidoğan Bebek Özellikleri
- Yenidoğan bir bebek ortalama olarak 2800-3500 kg aralığında olur.
- Boyu 50 cm civarındadır.
- Başı vücuduna oranla daha büyüktür.
- Rengi ilk günlerde gri ya da mavi olabilir, zamanla pembemsi görünüme kavuşacaktır.
- Bebek bu dönemde oldukça hızlı bir büyüme ve gelişme gösterecektir.
- Vücudunda tüyler bulunur, bunlar zamanla dökülerek kaybolur.
- Memeleri ve genital bölgeleri anneden gelen hormonlar nedeniyle şiş olabilir. Bu durum birkaç gün sonra kendiliğinden geçecektir.
- Göbekleri doğduklarında şişkincedir.
Yeni doğmuş bebeğin özelliklerini öğrendikten sonra “hıçkırık nedir?” , ”hıçkırık neden oluşur ” sorularının yanıtlarına bir göz atalım.
Bebeğinizin ay ay gelişimini takip etmek ister misiniz? Aşağıdaki bağlantıya tıklayın!
Ay ay bebek gelişimi: https://www.bebek.com/bebek/ay-ay-bebek-gelisimi/
Hıçkırık Nedir?
Birtakım nedenlerden dolayı, diyaframın istemsiz şekilde kasılması ile hava akciğerlerden geçerken boğazdan bir çeşit ses gelir buna hıçkırık denir. Aşırı yemek yemek ve sinirsel nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilirler. Sağlığa etki edecek büyük bir sıkıntı değildir. Fakat sık olmamakla birlikte altında yatan başka bir sebebi de olabilir.
Hıçkırık Neden Oluşur?
Diyaframın istemsiz olarak kasılmasıyla ortaya çıkan hıçkırığın nedenleri:
- Aşırı yemek yemek
- Fazla miktarda alkol almak
- Aniden hava yutmak
- Sıcak ve soğuk içeceklerin karışımıyla mide ısısının ani değişimi
- Heyecanlanmak
- Aşırı stres
Bu durumların yaşanması aniden oluşan ve kısa sürede geçen hıçkırığa sebep olabilirler.
Yenidoğan Bebeklerde Hıçkırık
Hıçkırık bir refleks olarak ortaya çıkar. Yani öksürmek, hapşırmak gibidir. Elimizde olan sebeplerle oluşmaz. Aslında bebek doğmadan önce bile anne karnında iken bu refleks vardır. Bebeklerde de oluşan bu durum yetişkinlerde meydana gelen sebeplerden çokta farklı değildir.
Yenidoğanda hıçkırık büyük bir sorun olarak algılanmamalıdır. Günde birkaç kez tekrar edip, 10 dakika ya da biraz daha fazla sürebilir. Bebek büyüdükçe bu durum azalacaktır. Fakat aniden başlayıp 48 saatten daha fazla sürüyorsa bir çocuk doktoruna başvurmakta fayda olabilir.
Yenidoğanda Hıçkırık Neden Olur?
Bebekte oluşan hıçkırık, onların küçük ve gelişmekte olan diyaframının aniden kasılmasıyla meydana gelir. Aslında bu durumun sebebi net olarak ortaya konulmamışsa da birtakım nedenleri olduğu düşünülmektedir. Bunlar:
- Bebek aşırı beslenmiş
- Çok hızlı beslenmiş
- Fazla miktarda hava yutmuş
- Mide sıcaklığında değişimi
Tabi ki bütün bunlar hayati etkiler değildir. Bir süre sonra kendiliğinden geçecektir. Fakat durdurmak için birtakım yollara da başvurulabilir.
Yenidoğan Hıçkırığının Olmasını Önlemek İçin Denenebilecekler
- Emzik: Emme refleksi diyaframın genişlemesine yardımcı olabilir.
- Geğirme: Bebek emerken hava yutmuş olabilir. Emmeye ara verdiğinizde ya da bitiminde geğirmesini sağlayabilirsiniz. (Bebeği dik bir konuma getirip sırtını sıvazlayarak)
- Karın ve Sırt Oma: Bu teknikler diyaframın rahatlamasına neden olabileceğinden denenebilir.
- Aç Olduğunu Anlar Anlamaz Besleme: Bebeği fazlaca aç bırakmadan beslemelisiniz. Çünkü aç kalan bebek hızlı ve aceleci bir şekilde emme ve doyma dürtüsü göstereceğinden daha fazla hava yutacaktır. Bu durumda daha fazla hıçkırmasına neden olabilir.
- Dik Tutma: Beslenme sırasında tam yatık pozisyondansa biraz daha dik bir pozisyon tercih edilmeli. Çünkü bu ağıza giren havanın yukarda kalmasına neden olacaktır.
- Fazla Beslememe: Gereğinden fazla beslenme karnın gazla dolmasına neden olabilir.
- Biberonu Doğru Kullanma: Bebek eğer biberonla besleniyorsa hava yutma oranını azaltmak için biberon ucunu tam doldurup, ucun ağıza tam oturduğundan emin olmalısınız. Çünkü biberonla beslenme hava yutulmasına fazlaca neden olmaktadır.
- Bekleme: Bazen beklemek en iyi çözümlerden biri olabilir. Yapabileceğiniz bir şey yoksa geçmesi için beklemekten daha iyi bir şey olmayabilir.
Yenidoğanda Hıçkırık Nasıl Geçer?
Yukarıda saydığımız maddeler hıçkırığın önlenmesi için ya da sık olmasını engellemek için yapılacak olanlardır. Aslında bu durumun kesin bir çözümü olmadığı uzmanlar tarafından ortak kanıdır. Diyaframın ani kasılmasını net olarak önlemenin bir yolu bulunmamaktadır.
Genel olarak beslenmeden kaynaklanan yanlışlıklardan dolayı ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. Bebeğin fazla beslenmesi, emme sırasında yatık konumda olması, yine emerken hava yutması gibi nedenlerin hıçkırık oluşumuna neden olduğu tahmin edilmektedir. Bu durumların önlenmesiyle yenidoğanda hıçkırık sorunu için bir miktar rahatlama sağlanabilir.
Yenidoğanda Hıçkırık Zararlı mıdır?
“Yenidoğanda hıçkırık zararlı mıdır?” sorusunun cevabı “hayır” dır. Hatta yapılan bazı araştırmalar bu durumun bebeğin büyümesiyle bağlantılı olduğunu savunmuştur. Bazıları ise hıçkırığın beyine sinyaller gönderip nefes alışverişi bile etkilediği yönündedir. Fakat net olarak büyümeyle ya da nefes alıp vermeyle bağlantılıdır denilemez.
Yetişkinlerde rahatsız edici olsa da bebekler aslında bu durumu pek hissetmezler ve rahatsız olmazlar. Sağlığı büyük oranda etkileyecek bir yanı bulunmamaktadır.
Kendiliğinden geçeceği için bu esnada bir şey yapmanıza gerek olmayacaktır. Fakat 1 yaşından sonra devam eder ve sık tekrarlanırsa bir çocuk doktoruna başvurmakta fayda olabilir. Çünkü altında yatan başka sebepler olabilir.
Yenidoğan Hıçkırığı Geçsin Diye Yapılmaması Gerekenler
- Bebeği korkutmak, şaşırtmak gibi yollara başvurmamanız gerektiğini bilmelisiniz. Çünkü bu yapılanların işe yaradığıyla ilgili net bir bilgi bulunmamaktadır. Hıçkırığın geçmesini isterken bebeğe zarar verecek bir şeyi yapmak üzücü olabilecek sonuçlara yol açabilir.
- 6 aydan küçük bebeklerin anne sütü dışında bir besinle beslenmemesi gerekir. Bundan dolayı hıçkırık geçsin diye su vermekte doğru olmayacaktır.
- Nefes tutmak hıçkırığın geçmesine yardımcı olan bir teknik değildir. Bebeğinizin nefesini tutması için ağzını, burnunu kapatacak herhangi bir harekette bulunmamalısınız. Bu tip hareketler boğulmasına neden olabilir.
- Birtakım bitkilerin yararlı olduğunu düşünerek bebeğinize kaynamış bitki çayların vermemelisiniz. Bunun bir faydası olmayacağını bilmelisiniz.
Yenidoğanda hıçkırık ile ilgili bilinmesi gerekenlerin üzerinde durduk. Anlaşıldığı üzere uzmanlar bu durumun sebebini henüz net olarak bilememektedir. Net olarak bilinen tek şey diyaframın aniden kasılmasıyla meydana geldiği.
Bebeğin beslenmesi, hava yutması veya mide ısısının ani değişiminin etki edebileceği yönünde çıkarımlarda bulunmuşlar. Oluşumunu engellemek için ise bulundukları sadece bu etkileri azaltmak yönünde olmuş. Ama net olarak bildiğimiz şey zararlı bir etkisi olmadığıdır. Yeni doğmuş bebeklerde de hayati boyutta bir etkisi olmadığını söyleyebiliriz. Yapılması gereken sadece sabırlı olup hıçkırığın geçmesini beklemek olacaktır.
