4. Ay Gebelikte Beslenme

4. Ay Gebelikte Beslenme

Merhabalar herkese. İlk üç ay bazı anne adayları için bulantı, sürekli uyku hali, duygusallık şeklinde geçmiş olabilir. Bazıları ise hamile olduğunun farkında bile olmadan bu süreci atlatıyor.

Tebrikler, zorlu ilk üç ayı tamamladınız.

İkinci üç aylık döneme başlamış bulunmaktasınız, ikinci trimester süreci hem anne adayı hem bebek açısından çok önemlidir. Bu dönemde aşırı tatlı ya da aşırı tuzlu yeme isteği artabilir.

Çevrenizden gelen “Sen hamilesin bolca yemelisin” ya da “Sen iki canlısın iki katı yemelisin, yemezsen bebeğin beslenemez, gelişemez” gibi sesleri arkanızda bırakmalı ve duymamalısınız çünkü hamilelik döneminde çok yemek değil ihtiyacınız kadar yemek, yeterli ve dengeli beslenmek önemlidir.

Hiçbir besleyici değeri olmayan besinleri iki katı tüketmenizin bebeğinize yarardan çok zararı olur. Gebelikte tüketilmesi gereken besin gruplarını 3. ay gebelikte beslenme makalemizden öğrenebilirsiniz. Tüm makaleleri okumak için ay ay gebelikte beslenme sayfamıza muhakkak bakın.

Bu dönemde bebeğin ve annenin ihtiyaçları artmaya başlar. Bebeğinizin sağlıklı büyüme ve gelişmesini sağlayabilmek için günlük beslenmenize 300-500 kalori arası bir artış yapabilirsiniz. Bu kalori artışı boş enerji kaynaklarından yapılmamalıdır. Protein, karbonhidrat ve yağ oranının sağlanması önemlidir.

Yavaş yavaş karnınız belirginleşmeye ve kilo artışı hızlanmaya başlayabilir. Yeterli ve dengeli beslenmenizin yanında doktorunuza danışarak günde 30-35 dakikalık hafif tempolu yürüyüşlere başlayabilirsiniz.

4. Ay Gebelik Döneminde Vitamin ve Minerallerin Önemi

4. Ay Gebelikte Folik Asit

Folik asit vücutta kan yapımı, yeni hücre oluşumu ve DNA sentezinde görevlidir. Folik asit damar sertliğini azaltarak kalp krizi, bunama, felç gibi hastalıkların oluşmasını engeller. Annenin sağlıklı bir gebelik dönemi geçirebilmesi ve bebeğin gelişiminde oluşabilecek çeşitli sorunların önlenmesi için folik asit oldukça önemlidir. Hatta hamilelik öncesi folik asit takviyesine başlamanız sağlıklı bir gebelik dönemi için size fayda sağlayacaktır. Hamilelik döneminin 28. gününe kadar yetersiz folik asit alımı, düşük doğum ağırlıklı bebeklere, nöral tüp defekti gibi sinir sistemi hastalıklarına ve anne adayında megaloblastik anemiye neden olmaktadır.

Folik Asit’in Zengin Kaynakları

• Yeşil yapraklı sebzeler, mercimek, kuşkonmaz, turunçgiller, brokoli.

Folik asit günlük gereksinimi 600 mg’dır.

4. Ay Gebelikte Kalsiyum ve Fosfor

Hamilelik döneminde kemik minerilizasyonu anneden bebeğe yeterli

miktarda kalsiyum ve fosfor geçişi ile olmaktadır. Kalsiyum birikiminin %70’i gebeliğin son üç ayında gerçekleşir. Özellikle vejeteryan kadınların D vitamini ve kalsiyum alımları çok düşük olduğu için annede kemik deminerilizasyonu (aşırı derecede mineral kaybı) gerçekleşmektedir.

Kalsiyum’dan Zengin Kaynaklar:

• Süt, yoğurt, peynir, çökelek, pekmez, fındık, kurubaklagiller, yeşil yapraklı sebzeler.

Gebelik için ek olarak 500 mg/gün kalsiyum alınmalıdır.

4. Ay Gebelikte Demir

Hamileliğin bu döneminde hem bebek hem de plasenta artan kan hacmi nedeniyle demire daha fazla ihtiyaç duyar. Demir, hücrelere oksijen taşınmasında görev alan hemoglobinin yapısında bulunur ve gebelik döneminde kan yapımına destek olur. Sadece bitkisel besinlerle ve tek yönlü beslenen kadınlarda demir eksikliği anemisine sık rastlanmaktadır. Bu annelerden doğan bebeklerin düşük doğum ağırlıklı ve prematüre olduğu belirtilmektedir. Günlük C vitamini tüketimi de demirin vücutta kullanımında önemli bir etkendir.

Demir’in Önemli Kaynakları:

• Et ve et ürünleri, sakatatlar, yumurta, koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, kuru üzüm, incir, fındık, fıstık.

Gebe kadın için günlük Fe gereksinimi 20-27 mg/gün

4. Ay Gebelikte B12 Vitamini

B12 vitamini sinir sisteminin gelişmesi için majör bir vitamindir. Yetersizliğinde sinir sistemi bozuklukları, doğumsal anomaliler oluşabilir. A vitamini ve folik asidin yeterli miktarda alınmaması durumunda B12 vitamininin emiliminde sorunlar yaşanabilir.

B12 Vitamin Kaynakları:

• Et, balık, süt, peynir, yumurta.

4. Ay Gebelikte Çinko

Çinko hamilelik döneminde büyüme ve gelişme, protein yapısındaki işlevleri ve üreme için gerekli olan bir eser elementtir. Yapılan araştırmalarda intrauterin büyüme geriliği, ölü doğumlar ve doğumsal anomalilerin sıklığı diyetteki çinko eksikliğine bağlanmıştır.

Çinko’dan Zengin Gıdalar:

• Et, deniz ürünleri, süt ve türevleri, yumurta ve yağlı tohumlar.

   Gebelikte ek olarak 20 mg çinko verilmelidir.

4. Ay Gebelikte İyot

İyot, insan vücudunda çok az miktarlarda bulunan bir eser elementtir. Gebelerin iyot gereksinmesi karşılanamadığı zaman bebeklerde büyüme geriliği, sağırlık, cücelik, hipotridi (tirod bezinin yeterli  çalışamaması) mental gerilik, ölü doğumlar, kadınlarda doğumsal anomaliler ve düşükler ortaya çıkmaktadır. Anne adayının iyot eksikliğine bağlı olarak bebekler hipotiroidik olarak doğabilirler.

İyot Kaynakları:

• İyotlu tuz, deniz bitkileri, deniz canlıları.

4. Ay Gebelikte B6 Vitamini

B6 vitamini merkezi sinir siteminin normal çalışması, plazma homosistein düzeyinin artmasında kalp çalışmasının düzenlenmesinde rol oynamaktadır.

B6 Vitamini Kaynakları:

• Et ve türevleri, sakatatlar, süt ve süt ürünleri, tahıllar.

Gebelikte günlük B6 vitamini gereksinimi 1,9 mg’dır.

4. Ay Gebelikte A Vitamini

A vitamini yağda eriyen bir vitamindir ve plesantadan geçerek bebekte depolanmaktadır.

Bebeklerde A vitamini eksikliğinde prematüre ve düşük doğum ağırlıklı bebekler, mikrosefali ve görme kusurları oluşmaktadır. Yüksek doz A vitamini annelerde spontan abortus (kendiliğinden düşük), yarık damak, konjenital kalp hastalıkları gibi bozukluklara neden olabilir.

WHO 1998 yılında yayınladığı bir bildiride A vitamini eksikliğinin olduğu endemik bölgelerde tüm gebelik ve laktasyon döneminde profilaktik (hastalık önleyici) olarak A vitamini verilmesini önermiştir.

A Vitamini Kaynakları:

• Karaciğer, balık, süt, yumurta sarısı, ıspanak, havuç, domates ve yeşil yapraklı sebzeler.

Gebelikte ek olarak 800-1000 IU A vitamini verilmelidir.

4. Ay Gebelikte D Vitamini

Annenin beslenme şekli yanında güneş ışınlarından yararlanması da önem taşımaktadır. D vitamini yetersizliği annede kemik kaybına osteomalasi, hipovitaminoza bağlı myopatiye neden olmaktadır. Fetusta ise doğumsal rikets, kraniotabes ve düşük kemik mineral yoğunluğu görülmektedir. Yaşadığımız ortamdaki hava, mevsim değişiklikleri, giyim şekli, koruyucu kremler D vitamini sentezini  etkilemektedir.

D Vitaminin En İyi Kaynakları: Güneş ışınları

D vitamini gereksinimi gebelikte 200-400 IU’dir.

4. Ay Gebelikte C vitamini

C vitamini bazı besin öğelerinin vücutta kullanılmasında yardımcıdır.

Özellikle Fe, Ca, folik asit, tiamin, riboflavin, pantotenik asit, A vitamini ve E vitaminin vücutta kullanılmasında etkin bir rolü vardır. Hem demirin barsaktan emilimini arttırır, antioksidant özelliği sebebiyle hücre zarlarını oksidasyona karşı korur, serbest radikallerin olumsuz etkisini azaltır ve vücudu enfeksiyon, toksinlere karşı korur.

C Vitamini Kaynakları:

• Kuşburnu, yeşil ve kırmızı biber, turunçgiller, domates ve patates.

Gebelikte gereksinimi 60-70 mg / gün ‘dür.

Facebook ve Youtube üzerinden gebelikte vitamin eksiklikleri konulu canlı yayınımızı izleyebilirsiniz ve diğer annelerin sorduğu soruların cevaplarını siz de öğrenebilirsiniz.

Gebelik Döneminde Multivitamin ve Mineral Suplemanları Gerekli mi?

Yeterli ve dengeli beslenen, besin gruplarından uygun porsiyonlarda tüketen gebelerde ek vitamin mineral desteğine ihtiyaç yoktur.

Vitamin Mineral Desteği Gerekli Olan Durumlar:

1. Sigara ve alkol içenler
2. İlaç kullananlar
3. Demir eksikliği anemisi olanlar
4. Diyetin kalitesinin düşük olduğu durumlar
5. Hayvansal besinleri tüketmeyenler (örneğin; veganlar)
6. Çoklu gebelikler

4. Ay Gebelik Döneminde Neler Yenmeli?

• Gebelik döneminde omega-3 desteği çok önemlidir. Bu sebeple bu dönemde omega-3 yönünden zengin beslenmek gerekiyor. Ceviz, badem, soya filizi, kuru fasulye, soya fasülyesi, nohut, keten tohumu ve yeşil yapraklı sebzeler omega-3 yönünden zengin besinlerdir.
• Gebelik döneminde tekdüze beslenmekten sıkıldıysanız size öğünlerinize eklemeniz açısından avokadoyu önerebilirim. Avokado gebelik döneminde tüketilebilecek ideal besinlerden biridir. İyi bir folik asit kaynağıdır, bu sebeple dolaylı yoldan bebeğinizin gelişimine katkı sağlar. Avokadoyu beyaz peynir veya lor peyniri ile ezip tam tahıllı ekmeklerinizin üzerine sürebilirsiniz.
• Hamilelik döneminde kalsiyum alımı son derece önemlidir. Peynir tam bir kalsiyum kaynağıdır. 2 dilim beyaz peynir yanında 3-4 grissini besleyici bir ara öğün alternatifi olabilir.

Aklınıza takılan soruları yorum olarak bırakmayı ihmal etmeyin. Ayrıca soru cevap sayfamızda da beslenme ile alakalı tüm soruları yanıtlıyorum.

5. ay gebelikte beslenme yazımızda görüşmek üzere. Sevgiler 🙂

Diyetisyen Beyza Uyan