Bebek doğar doğmaz refleks olarak annesini emer ancak bu refleks bir müddet sonra annesini ayrı bir kişi olarak algılamamasına, kendisinin bir uzantısı olarak görmesine sebep olacaktır. Emzirme eylemi süresince anne ile bebek arasında bağlılık duygusunu geliştirir. Emzirme eylemi boyunca bebek kendini huzurda ve güvende hisseder. Bir süre sonra bebek anneyi memesi ile özdeşleştirir.
İlk 6 ay sadece anne sütü daha sonra ek gıdaya geçilmesi önerilir ve bebeklerimizin 2 yaşa kadar emzirilmesi önerilir. Anne sütünün gelmesi ve oluşması emzirme ile ilişkilidir. Her emzirme bir sonraki beslenmeye uygun ve çok süt üretmeye sebep olur. Emzirmemede bunun tam tersi daha az süt üretmeye sebep olur. Bu beynin memeden aldığı komuta göre olur. Ek gıdalara geçildiğinde bebek daha az emzirileceği için daha az süt gelecektir. Ek gıdaya geçmek bebeği emmeden adım adım uzaklaştırır. Katı gıdalara geçmek anne sütünden bebeği daha da uzaklaştırır. Normalde, öğün aralarında verdiğiniz anne sütünün aşamalı olarak yani günde bir öğün atlatarak memeden kesmeyi başlarsanız hem bebeğiniz hem de sizin için yumuşak bir geçiş olacaktır.
Emzirmeden kesmek için en doğru yaş aslında yoktur. Mümkün olduğu kadar uzun süre almasını sağlamalı ki bu süre 2 yaşı geçmemelidir. Biberonla beslenen çocuklar emmeyi daha erken bırakmaktadır ancak damak yapıları da bozulduğundan kaşıkla beslemek daha uygun olacaktır.
Memeden kesmek için 12. aydan itibaren kademeli olarak emme süresinde azaltılmaya başlanmalıdır. Çünkü bu yaşta bireyselleşme, çevreye yönelme, yürümeyle bağımsız olma anneden ayrılma denemeleri başlamaktadır. Bu davranışların desteklenmesi çocuğun gelişimi açısından önemlidir aksi anne bağımlı çocuk oluşmasına neden olur. Ayrıca bütün bu memeden bırakma işlemlerine başlamadan annenin kendini hazır hissetmesi ve kararlı olması daha önemlidir.
Bebeğin memeden kesilmesi gerektiği kararına varıldıktan sonra bu kararın bebek tarafından anlayışla kabul görmesini beklememek gerekir çünkü o ana kadar istediği her zaman ulaşılabilen başlangıçta zorla verilen memenin ona yasaklanmasını anlamayacak, kızacak, hırçınlaşacak, ağlayacak, inatla size karşı gelecektir. Bu durumda inatlaşmamak memeden kesmeyi planlı ve aşamalı olarak yapmak gereklidir. Memeden keserken şunlara dikkat edilmeli:
– Başlangıçta günde bir kez emmeyi atlayın, bunun yerine daha önceden mevcut anne sütü, su, meyve suyu veya mama verilebilir.
– Emzirme süresini(memede kalış süresini) azaltın azalttıktan sonra hala açsa ek gıda verin
– Aralıklı emziriyorsanız emzirmeyi erteleyin, daha sonra emzireceğinizi söyleyin
– Emzirme saatlerinde bebeğin yanında olmayın, tanıdığı veya sevdiği bir kişinin yanında kalsın o beslesin
– 1 yaşında büyükse bazı kısıtlamalar getirin, yalnızca evde, yalnızca bu odada, bu koltukta gibi.
– Gece emmelerinden kesmek çok zordur. Bunu en sona bırakın, bu süre içinde yanınızda yatırmamaya çalışın, tensel temastan kaçının
Bebek emmeyi bırakmazsa çeşitli sorunlar çıkabilir. 2 yaşından sonra bebek hala anneyi emerse sosyal ilişki kurmada güçlük, içe dönüklük, sosyalleşememe özgüven geliştirememe gibi davranış problemleri ortaya çıkmasının yanı sıra aslında bu annesinin memesini bırakamaması nedeni ile değildir, çocukta veya ailede de bir sorun (psikolojik vb…) olabilir. Memeyi bırakma konusunda profesyonel yardım gerekebilir.
Meme emmek bebeğin dişlerini etkiler. Çürük riskini arttırır. Gece uyurken ağzında süt kalıntıları olması çürüklere sebep olmaktadır, gece yatarken süt içen çocuklarda mümkünse dişlerini bez yardımı ile silip temizlenmesi gerekiyor.
Anne sütü alan bebekler diğer ek gıdalara ilgisi azalacağı için iştahı azalabilir.
Kendini rahatlatacak diğer becerileri edinemeyebilir, keşfedemeyebilir. Çocuklar kendini kötü hissettiklerinde kendini rahatlatacak şeyler ararlar yeni oyuncaklar yeni yapabilecekleri şeyler ancak her kötü hissettiklerinde anne memesine dönebilen çocuk, annesi yanında olmadığı zaman ne yapacağını şaşırır. Ne yapacağını öğrenemez.
Dr. Bülent Öztürk
Acıbadem Bursa Hastanesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Bebeklerde beslenme ile ilgili içerikler için tıklayın! https://www.bebek.com/bebek-beslenmesi-icin-organik-gida-kullanmanin-onemi/