Bebeğin Yarı Kırkı Nasıl Çıkarılır?

Mis kokulu yavrunuzu kucağınıza almanın heyecanını geride bırakırken 40 uçurma denilen zamana adım adım yaklaşıyorsunuz. Geçmişten günümüze gelen ve hala uygulanan bir ritüel olan bebek 40’ı, aslında yavrunuzun ilk banyosudur.

Eski inanışlara göre yeni doğan bebeklerin kötülüklerden ve hastalıklardan korunması için 40 gün boyunca evden çıkmaması gerekirmiş. Bizler ise bebeğin 20’si yani yarı kırkı işlemini bebek 20 günlük olunca yaparız. 

Bebeğin Yarı Kırkı Nedir?

Adetlerimizden kaynaklı olarak 40 gün boyunca dışarı çıkarmadığımız yenidoğanların 20. günde banyo yaptırılmasına yarı kırk denir. 

• Günümüzde daha çok kırk çıkarma yöntemiyle aynı olarak bilinir ve aynı şekilde yapılır.
• Annenin ve bebeğin iyileşme süresi olarak adlandırabileceğimiz bir süredir. Yetişkinler için genelde 20’sini çıkartmak kavramı bebeğin 40’ını çıkartmak kavramıyla aynı anlamı ifade eder. Tek farkı biriniz 20. günde yapılıyor olmasıdır.    
• Tamamen annelerin tercihine bağlı olarak yapılan geleneksel bir şeydir. 
• Lohusalık dönemini atlatmak ve bebekle anne arasındaki bağın tamamen kurulması, birbirlerine alışması, bebeklerin göbeklerinin iyileşmesi olarak önemli görülmektedir. 
•  Eski zamanlarda bebeklerin kötülüklerden ve kötü hastalıklardan korunması için 40 günlük bir süreye ihtiyaç duyulurmuş. Bu nedenle kırkı çıkmak, kırklanmak deyimi ortaya çıkmış. Bizim konumuz her ne kadar yarı kırkı olsa da uygulanan ritüel aynıdır.

Yarı Kırk Banyosu Nasıl Gerçekleşir? Gerekli Bir İşlem midir?

40’ına kadar dışarı çıkarmadığınız bebeğinizin suyla buluşma anı 20. gününde gerçekleşir. Eski inanışlarda 20. günde bebeğin göbek kordonu düşer ve artık kötülükler ona bulaşamaz.

Banyo 

Her kültürde farklı farklı banyo yaptırılan bebeklerde yarı kırk suyunu anne ve bebek birlikte banyo yaparak kullanır. Daha yaygın rastlanan bir diğer yöntemde de bebeğe ayrı bir su hazırlanır. Bu su 20’si çıkarılan bebek için 20 defa dua okunarak, 40’ı çıkan bebek için 40 defa dua okunarak bir kaba alınır.

Suyun içerisine 20 farklı eşya (anne yüzüğü, taş vb. değerli görünen objeler) ya da 20 farklı taş atılır. Bebeğinizi yıkarken objeleri sudan çıkarıp ya da suyu süzerek su dökersiniz.

Her anne, bebeğini doğumdan sonra 20. gün yıkayacak diye bir kaide asla yoktur. Hevesli olan bebeveynler ve kültürlerinde bebek kırkı uçurma olan aileler bu işlemi yapabilir. Herhangi bir bilimsellik ya da dinsel bir inanış temeli içermemektedir.

Yarı Kırk Banyosunda Kullanılan Objeler

Bebeğin 20’si banyosunda yıkama suyu içerisine atılan objeler özenle seçilir. Çünkü her birinin farklı bir anlamı vardır ve genellikle aşağıdaki objeler tercih edilir. 

• Yüzük

Geleneksel olarak farklılık gösteren objeler içerisinde değişmeyen tek şey, anne yüzüğü olsa gerek. Yarı kırk banyosu için hazırlanmış olan suda annenin kullanmış olduğu yüzük atılır.

• Taş

Bazı yörelerde temiz çakıl taşı suya atılır, bebeğin taş gibi sağlam olması yönünde etkili olacağı söylenir. Taş kullanılması durumunda kırk çıkarırken 40 tane, yirmisi çıkarılırken 20 tane toplanıp suya atılırmış. Kültürden kültüre farklılık göstermektedir.

• Altın ya da Gümüş

Değerli görülen altın ya da gümüş bir takı da suya atılan bir başka obje seçeneğidir. O suyla yıkanan bebeğin bereketli ve kazançlı bir ömrü olsun diye konulur. Ayrıca altının güneşi temsil etme, aydınlık ve parlak bir gelecek verme amaçlı kullanıldığı da oluyor.

Gümüş ise ayı temsil eder ve bebeğin ay gibi parlak ve ışıklı bir ömre denk gelmesini dilemek için kullanılır. 

• Pirinç

Pirinç bereketi temsil ettiği için, çoğu kırk çıkarma ve bebeğin 20’si çıkarma banyolarında kullanılmaktadır. Suya atılarak değil de küçük bir kesede, bebek yıkanırken bekletilerek kullanılmaktadır.

• Nazar Boncuğu

Kötü gözlerden korunmak için suya atılır. Nazar boncuğunun klasik anlamını kullanarak, minik yavrunun göze gelmesi engellenir.

• Kurutulmuş Çiçek

Mis kokan bebekler daha güzel koksun diye suya kurutulmuş esanslı çiçekler atılabilir. Güzel koktuğu ve şifa verdiği için çoğunlukla gül yaprakları kullanılsa da diğer çiçekler de kullanılabilir.

• Bozuk Para

Suya atılacak paralar yine bereketi temsil etmektedir ve hayatı boyunca bol, bereketli bir ömrü olması için kullanılır. Paraları, bebeğinizin yıkandığı suya değil de yıkandıktan sonra atmanız hijyen bakımından daha sağlıklı olacaktır.

Saymış olduğumuz malzemeler, kültürden kültüre değişiklik gösterir. Bu nedenle sizler bu işlemi uygularken dilediğiniz objeyi tercih edebilirsiniz.

Önemli olan bu objeleri su ile beraber bebeğin üzerine dökmemeye dikkat etmektir. Aksi takdirde başına düşerken canını acıtabilir hatta ağzına kaçarak boğulmalara bile sebep olabilir. 

Yarı Kırk Banyosundan Sonra Ne Olur?

Bu kadar özen ve titizlikte yapılan 20 uçurma işleminden sonra bebeğinizle ilgili aşağıdaki konularda değişiklikler yaşanacağı düşünülür. 

• Banyosu yaptırılan bebek, artık kötülüklerden uzak, hastalıklara karşı savaşçı ve bu dünyaya hazır demektir. 
• Tıpkı kırk çıkarmada olduğu gibi dileyen anneler tarafından bebek dışarı çıkarılabilir. Genelde adetten 7 farklı eve bebeğin yarı kırkını uçurmaya gidilir ve bu evlerden de sizlere çeşitli hediyeler verilmesi beklenir. 
• Bazı geleneksel farklılıklara göre gitmek için seçilen evlerin huzurlu, ferah ve mutlu evler olmasına dikkat edilir. Böylece bebeğin yuvasında ve ileriki hayatında da ferah bir yaşamı olacağına inanılır. 
• Gezmeye çıkan anne ve bebek yeni ve temiz kıyafetler giymelidir. İnanışa göre yeni ve temiz bir hayata başlamak için aynı zamanda kıyafetler de derli toplu olmalıdır. 
• Gidilen evlerde bebeğin ihtiyaçlarını karşılayacak olan; bebek bezi, biberon, tulum vb. çeşitli ihtiyaçlar hediye edilir.
• En çok verilen hediyeler; pirinç, şeker, tuz ve yumurta gibi besinlerdir. Tabii bunlar yemek için değil, hepsinin ayrı ayrı simgelediği şeylere dikkat çekmek için hediye edilir. Çoğunlukla bereket, sağlık vb. olayları simgelemektedirler. Bazı geleneklerde bahsettiğimiz hediyeler, gezmeye giden miniklerin saç, bacak, kol ya da başka bölgelerine sürülerek ikram edilir. Tek tek ne anlama geldiklerine bakacak olursak;

Tuz: Bebeğin tadı tuzu ömrü boyunca yerinde olsun diye.

Şeker: Her zaman iyi ve tatlı bir hayat için.

Pirinç: Bereketi bol bir yaşam için.

Yumurta: Sağlıklı bir ömür geçirmesi için.

Bebeğin 20’si veya yarı kırkı denilen şey kırk uçurma ile aynı yöntem olup tek farkı uygulandıkları zaman dilimidir. Sizlerin de böyle şeylere merakınız varsa yirmi ya da kırk uçurabilir, bebeğinizin banyosunu bereketli objelerle doldurabilirsiniz.

İnanç olarak değil de gelenek olarak sürdürüldüğü kesin olan bu alışkanlığı yadırgamamak, geleneklerimize sahip çıkmak isteyenleri anlayışla karşılamak gerekir.

Günümüzde bebek geliyor partisi, diş buğdayı partisi vb. organizasyonlar oldukça talep görüyor. Yarı kırk olayına da bize büyük büyük annelerimizden kalmış sade bir parti gözüyle bakabiliriz.  

”Bebekler” ile İlgili makalelerimizi aşağıdaki bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz:

Bebekler: https://www.bebek.com/bebek/

Aklınıza takılanları yorum olarak iletebilirsiniz.

Sevgiler.