İnsanların çoğu kendilerini duygusal hissettiklerinde iç çekerler. Bilimsel bir tanım olarak iç çekme derin bir nefes alma anlamına gelmektedir. Bunun yanında vücut için bir sıfırlama olarak da görülür. Bu sıfırlama nefesi düzenler, kaslardaki gerginliği ve solunumdaki düzensizliği azaltır. Böylelikle beden fizyolojik olarak sıfırlanarak rahatlama hissi gelir. İç çekme konusu özellikle yenidoğan bebek sahibi ebeveynler tarafından merak edilmektedir.
Bebeklerin uyku halindeyken iç çekmesi sağlıklı bir uyku evresi geçirdiklerinin işaretidir.
Çocuklar uykularında fazlaca iç çekerler. Ebeveynler için bu durum endişe edilecek bir şey değildir. Sınırlı derecede olsa da uykuda iç çekmenin çocuk gelişimi üzerine bazı araştırmaları olmuştur. Yapılan araştırmalar, bu durumun birkaç sebebini ortaya çıkarmıştır.
Bebeğin Uykuda İç Çekmesinin Sebepleri Nelerdir?
- Çocuklar uyku evresindeyken iç çekerek akciğerlerindeki hava yollarının açılmasına ve daha fazla oksijenin emilimine yardımcı olur. Yenidoğan bir bebeğin ciğerleri hala gelişim çağındadır ve daha küçük olan hava yollarının verimli bir şekilde çalışabilmesi için bazı zamanlarda destek alması olağandır.
- Bebeklerin uykuda iç çekmesi nefes almalarını düzenlemede yardımcı olur. Yapılan nefes hareketleri, her nefes arasındaki boşlukları bağlayabilecek kısa zamanlı hafıza kalıplarının oluşmasına yardımcı olur. Oluşan bu nefes bağlamı yoluyla çeşitli türlerde gürültü seviyelerine ve farklı hareketlere olumlu bir yanıt vermesinde olanak sağlar.
- Bebeğin uyku halindeyken iç çekmesi özerk sinir sistemine (ANS) de destek sağlayabilir. Özerk yani otonom sinir sistemi birçok iç organı düzenleyen sistemdir. Bebeğin iç çekmesi bu sistemi sıfırlamaya yardımcı olur. Sağlıklı bir otonom sinir sistemi çocuklar yaş aldıkça hayatlarının ileriki dönemlerinde kalp ve solunum organları ile ilgili olanlar gibi birçok problemin önüne geçebilir.
Bebeklerde İç Çekme Hangi Aylarda Görülür?
Bu soruya uzmanların net bir yanıt veremedikleri söylenmektedir. Ancak bu durumun yenidoğan bebeklerde daha fazla görüldüğü de bilinenler arasındadır. Bunun nedeni ise bebeklerdeki akciğer gelişiminin tamamlandığı evre olarak gösterilmesidir. Ancak iç çekme bazı bebeklerde neredeyse çocukluk dönemine kadar gözlenmektedir. Tabi bu durumun herhangi bir problemden ya da rahatsızlıktan kaynaklanıp kaynaklanmadığı da tam olarak bilinmemektedir. Ancak uykuda iç çekme esnasında uzunca bir zaman bebeğin nefesini geri alamaması olumsuz durumlara da yol açabilmektedir.
Bebeklerin Uykudayken İç Çekmesiyle İlgili Bazı Bilgiler
- 37 hafta ve öncesinde doğan (prematüre) bebekler, 38-42 gebelik haftası arasında doğan (term) bebeklerden daha fazla iç çekerler.
- Bebekler REM (hızlı göz hareketi) uykusu esnasında daha çok iç çekme eğilimi gösterirler. Bu aktif uyku döngüsü sürecinde vücut hareketsiz şekildedir. NREM (hızlı olmayan göz hareketi) uykusu ya da sessiz uyku döngüsü ile karşılaştırma yapıldığında nefes alma ve kalp atış hızı düzensiz bir hal alır.
- Bir bebeğin iç çekme durumunu daha iyi bir şekilde anlayabilmek için dikkate alınması gereken şey ise uyku apnesi hakkında bilgi sahibi olmaktır. Bu olay normal solunum esnasında gerekli olan hava akışının yaklaşık olarak birkaç saniye kadar kesintiye uğraması anlamına gelmektedir. Çocukların uyku evresinde iç çekmesi apneli ya da apnesiz şekilde olabilir. REM uykusu sırasında apne olmamakla birlikte iç çekme ortaya çıkarken NREM uyku durumu için bu olayın tersi gelişmektedir.
Bir Bebeğin İyi Bir Uyku Evresi Geçirmesi ile Sağlığı Arasındaki İlişki
Yapılan bazı çalışmalara göre bebeklerin sağlıklı bir uyku düzenine sahip olmaları onların zihinsel ve fiziksel gelişimleri üzerinde etkili olduğunu söylemektedir. Eğer bebeğiniz uykusunda iç çekiyor ise bu durum onun daha iyi bir uyku evresi geçirdiğinin göstergesidir. Bebeğinizin sağlıklı bir uyku uyuyamadığından endişe ediyorsanız konu hakkında doktorunuzla iletişime geçmeniz faydalı olacaktır.
Bebekler İçin Normal Solunum Nasıl Olmalıdır?
Yenidoğanlar tekrarlar halinde nefes alır ve bu nefesler gitgide sıklaşır ve derinleşmeye başlar. Sonrasında nefesler yavaşlar ve derinleşme gitgide azalır. Bu duruma periyodik solunum adı verilir. Bebekler, solunumda 5 saniye kadar ya da bu saniyeden daha uzun zaman es verebilir. Bunun sonrasında tekrardan, derinleşen nefeslerle başlayabilir. Bu oldukça sıradan bir durumdur. Bebeğiniz uyku halindeyken yapacağı iç çekmeler sayesinde daha doğru bir nefes alma biçimi oluşacaktır. Çocuğunuzun normal bir şekilde nefes alıp almadığını kontrol etmenin 3 yolu vardır:
Dinleme: Bebeğiniz uyku halindeyken kulağınızı onun ağzına ve burun kenarına koyarak nefes seslerini dinleyin.
Bakma: Bebeğinizin yukarı ve aşağı nefes alışını gözlemleyin. Bunun için gözleriniz çocuğunuzun göğsüyle aynı hizada olacak şekilde eğilin.
Hissetme: Yanağınızı çocuğunuzun ağız ve burun kenarına iliştirerek onun nefesini kendi cildinizde hissedin.
Bebekler Gürültülü Bir Şekilde Nefes Alıyorsa Ne Yapmalı?
Bazı zamanlar bebeğinizde duyabileceğiniz homurdanmalar tamamen sıradan bir durumdur. Soğuk algınlığı ya da hafif bronşit belirtileri olduğunda çocuğunuzun nefesi normale göre biraz daha hızlı ve hırıltılı şekilde gelebilir. Bunun yanında nefesler arasında kısa duraklamalar da gözlemlenebilir. Böyle durumlarda herhangi bir tıbbi tedaviye gerek olmayabilir. Ancak bu konuda endişeleriniz varsa doktorunuza danışmanız daha faydalı olacaktır. Bebeğinizde aşağıdaki gibi semptomlardan herhangi biri görülüyorsa doktora gitmeniz tavsiye edilmektedir:
- Nefes almada güçlük çekme ve halsizlik
- Nefes verirken homurdanma
- Burun deliklerinde genişleme ya da nefes alırken midesini kullanma
- Solunumun 10 saniyeden fazla durması
- Uyanık haldeyken, nefes alışında kısa duraklamalar
- Cilt renginde solma veya maviye dönük bir renk alması
- Nefes alışının dakikada 60 nefesten daha hızlı olması
Bebeklerde iç çekme, özellikle uyku esnasında çok fazla karşılaşılan bir durumdur. Bu durumun normal olduğunu söyleyen uzmanlar sağlıklı bir uyku geçirildiğinin işareti olduğunu da dile getirmektedirler.
