En temel duyularımızdan biri olan görme, bir bebek dünyaya geldikten 3 ya da 4 ay sonra gelişmeye başlar. Zamanında doğan bebekler annelerinin yüz ifadelerini ilk hafta içinde görmeye başlarken erken doğan bebeklerde bu süre daha uzun olur. Bu sebeple bebeklerin doğum sonrası dönemde özellikle retina tabakasının gelişimi yakından takip edilmelidir.
Bebek ve çocuklarda görülebilen birçok göz problemi erken tanı ve teşhis ile daha kolay ve başarılı bir şekilde tedavi edilebilir ya da hafifletilebilir. Özellikle göz problemi olan ebeveynler bebeklerinin göz kontrollerini mutlaka yaptırmalıdır. Şimdi gelin hep birlikte bebeklerde göz hastalıkları belirtileri ve tedavisi hakkındaki makalemizi okumaya başlayalım.
Bebeklerin Görme Gelişimi Nasıldır?
Bebeklerin görme gelişimi anne karnında başlayıp doğum sonrası da devam eder. Bu sebeple dünyaya gözlerini açan bebek her şeyi net olarak göremez.
Peki, doğum sonrası bebeklerin görme gelişimi nasıl olur?
- Yenidoğan bebekler ilk haftalarda 20 cm uzaklıktaki nesne ya da kişileri rahatlıkla görebilir.
- Bebekler ilk doğduklarında gözleri şiş ya da kızarık olabilir. Bu endişelenmenize sebep olabilecek bir durum değildir. Doğum sırasındaki basınç bu şişkinlik ya da kızarıklıklara yol açabilir. Ancak 1-2 hafta içinde normale döner.
- Dünyaya gözlerini açan bebekler karşısındaki insanların gözünün içine bakar. Bu sebeple, bebeğinizle göz teması kurmanız sosyal açıdan ve onun kendini güvende hissetmesi için faydalıdır.
- Bebeklerin doğumdan sonra gözlerinin rengi değişebilir. Bebeğiniz 3 ile 6 ay arasında kalıcı göz rengine kavuşur.
- Bebekler ilk 1 ay içinde ışığa kısa süreli bakabilirler. Hatta siyah beyaz nesneleri renk kontrastı sebebiyle renkli nesnelere göre daha kolay ayırt edebilirler.
- Bebeğim ağladığında neden gözyaşı akmıyor diye düşünebilirsiniz. Bu bebeklerin gelişimi ile ilgili bir durumdur ve ortalama 1 aylıkken gözyaşı gelmeye başlar.
- Bebekler ilk aylarda net olarak göremezler. Bu hem dış dünyaya alışma süreci hem de göz gelişimi açısından doğal bir süreçtir. Ancak 2 aylık olduğunda sizi net bir şekilde görebilir ve hatta gülümsemeye başlayabilir.
Bebeklerde Göz Hastalıkları Belirtileri Nelerdir?
Sağlıklı ve iyi gören gözler, çocuk gelişiminde büyük bir öneme sahiptir. Bu sebeple çocuğunuzun yaşam kalitesi de etkilemektedir. Küçük oldukları ve problemlerini tam olarak anlatamadıkları için onlara sorular sorarak ya da gün içindeki aktivitelerini takip ederek bir sorun var mı diye takip etmeniz doğru olacaktır.
Anne ve baba olarak bebeklerde göz hastalıkları belirtileri nelerdir, bebeğimin göz sağlığı ile ilgili bir problem olup olmadığını nasıl anlarım diye merak ediyorsanız aşağıda yer alan belirtileri kontrol edebilirsiniz.
- Baş ağrısı,
- Televizyonu yakın mesafeden izleme ya da gözlerini kısarak bakma,
- Kitap okurken ya da resim yaparken 30 cm den daha yakın mesafeden bakma ya da okuduğu yeri kaçırma,
- Kızarıklık,
- Çapaklanma ya da sulanma şikayeti,
- Gözde kayma hissi,
- Göz kapağı düşüklüğü,
- Bir gözü kapatarak bakma,
- Baş dönmesi, bulantı,
- Dalgınlık veya sakarca hareket etme,
- Sık sık gözlerini kaşıma,
- Bebeklerde 4-6 aylıkken odaklayamama.
Eğer bebeğinizde bu şikayetlerden biri ya da birkaçı mevcut ise vakit kaybetmeden konusunda uzman bir göz doktoruna gitmenizi tavsiye ederiz.
Bebeklerde Göz Hastalıkları ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Yetişkinlere göre bebeklik ve çocukluk çağında göz problemlerini tespit etmek daha zordur. Bu sebeple göz ile ilgili bebeğinizde gördüğünüz farklılıkların yanı sıra rutin göz muayenesi de belirli aralıklarda yapılmalıdır. Bebeklerde görülen göz hastalıkları ve tedavi yöntemleri şunlardır:
Göz Tembelliği
Görme duyusunun anormal gelişimi sonucu bebeklerde göz tembelliği görülebilir. Bu sorun kalıtsal olabileceği gibi erken doğan ya da gelişimi daha yavaş seyreden bebeklerde ortaya çıkabilir. Tıp dilinde ambliyopi denen bu göz hastalığı herhangi organik bir temele dayanmayan ve genellikle tek gözde görme kaybı olarak ifade edilebilir.
Az gören veya bozuk gören gözün beyne ilettiği görüntünün zamanla beyin tarafından algılanmasındaki yavaşlama sonucunda oluşur.
Belirtileri şunlardır;
- Gözde iç ya da dış tarafa doğru kayma,
- İki gözün aynı anda hareket etmemesi,
- Göz kapağında düşüklük,
7 yaşına kadar çocuklarda çift görme dengesi oluştuğundan tedavide erken tanı oldukça önemlidir. Görme testleriyle kolayca tanısı konulabilen bu hastalık doğru gören gözün kapatılması ya da diğer gözün de diğeri gibi az görmesini sağlayan ve bu şekilde iki gözü de aynı şekilde çalışmaya zorlayan damlalar ile kolayca yapılabilir.
Şaşılık
Göz tembelliğinin en sık rastlanan nedenlerinden biri de şaşılıktır. Gözlerin doğru pozisyonda durmasını sağlayan bir kas grubu vardır. Bu kas grubunda meydana gelen dengesizlik sonucu gözler birbirine yaklaşması ya da uzaklaşması sonucunda şaşılık oluşur.
Şaşılıkta en büyük problem derinlik algısının kaybolmasıdır. Beyin iki gözden gelen görüntüyü birleştirir ve 3 boyutlu hale getirir. Eğer kişide şaşılık problemi varsa beyin sağlıklı gözden gelen görüntüyü seçer ve böylece derinlik algısı yok olur. Bu sebeple tembel olan göz bir süre sonra görme yetisini kaybedebilir.
Çocuklarda %5 oranında görülen bu hastalığın nedenleri ise kalıtsal yatkınlık, kafaya alınan darbe ya da ateşli hastalıklardır.
Belirtileri ise şöyledir:
- Gözlerde paralellik olmaması,
- Değişik baş pozisyonları,
- Gözlerde ağrı,
- Baş ağrısı,
- Okumada güçlük.
Bebekler ilk doğduklarında bazen gözlerinde kayma ya da birbirine yakın olması gibi durumlar yaşanabilir. Bu hemen şaşılık olarak değerlendirilmemelidir. Bebeğin göz kapaklarının ve burun kökünün genişliği böyle görünmesine yola açabilir.
Bu sebeple endişeye kapılmadan bu konuyu doktorunuzla görüşebilirsiniz. Ayrıca şaşılığın tanısı ve tedavisi de oldukça kolaydır. Yapılan göz testleri sonucu şaşılık olup olmadığı ve derecesi tespit edilir.
Sonrasında göz hastalığına uygun gözlük ya da kapama tedavisi uygulanırken ileri seviye durumlarda ise cerrahi müdahale gerekebilir.
Göz Sulanması
Özellikle doğumdan sonraki ilk 3 ayda sıklıkla görülen göz sulanması genel olarak gözyaşı kanalının tıkalı olmasından kaynaklanır.
Gözyaşı kanalları doğum sonrasında kendiliğinden açılır. Hatta yenidoğan bebekler ilk günlerde ağladıklarında gözyaşı akmaz ve bu durum bi süre sonra kendiliğinden düzelir. Ancak gözyaşı kanallarında açılma olmadıysa gözyaşının kendiliğinden akması sorunu kendini gösterir. Bu sulanma devamlı ya da aralıklarla olabilir.
Göz sulanmasının sebepleri şunlardır:
- Gözlerin iç tarafında iltihaplanma,
- Uyku sırasında kirpiklerin birbirine yapışması,
- Yabancı bir cismin gözle teması,
- Alerji.
Göz sulanması genel olarak basit yöntemlerle çözüme kovuşturulabilir. Kaynatılmış ılık su ve pamuk yardımıyla gözlerin silinmesi, masaj ya da hapşırmalar ile gözyaşı kanalları açıldığında sorun ortadan kalkar. Ancak uzun süre devam eden bir durum varsa mutlaka doktora başvurulmalı ve tedaviye başlanmalıdır. İlaç ya da ileri seviyelerde cerrahi müdahaleler göz sulanması hastalığının tedavi yöntemleridir.
- Hipermetrop ve Miyop: Hipermetrop yakını, miyop ise uzağı görme ile ilgili göz hastalıklarıdır. 4 yaşına kadar olan tüm çocukların neredeyse %30’unda düzeltilmesi gereken bir göz kusuru vardır. Hipermetrop ya da miyop olan bebekler ve çocuklarda uyaranlara verilen tepki yavaş ve daha güvensizdir. Oyuncak ya da nesneleri görmek için daha yakın tutarlar ya da gözlerini kısarak bakarlar. Görme tam olarak sağlanamadığı için sakarca hareketlerde bulunabilirler. Bu problemler iki gözde olduğu gibi tek gözde de olabilir. Böyle bir durumda ise göz tembelliği oluşabilir. Tedavilerinde çocuğun yaşına uygun gözlükler kullanılır.
- Katarakt: Bu hastalığın yaşlılarda olduğuna dair genel bir kabul olsa da 250 çocuktan birinde bu rahatsızlık görülebiliyor. Bebeklerde görülmesinin nedeni gene olarak annenin hamileyken geçirdiği enfeksiyon ya da kullandığı ilaçlardan kaynaklanabilir. Belirtileri şunlardır;
- Bir göz bebeğinin diğer gözden farklı olması
- Kataraktlı gözün beyaz ve donuk görünmesi
Doğuştan kataraktlı olan bebeklerde erken tanı ve tedavi oldukça önemlidir. Katarakt körlükle sonuçlanabileceği için doğumdan sonraki ilk 6 haftada tedavi edilmesi gerebilir. Uygulanacak tedavi ya da cerrahi operasyon için mutlaka konusunda uzman bir doktora başvurulmalıdır.
Prematürite Retinopatisi
Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı
Normal Doğum ve Enfeksiyon
Göz Kapağında Lekeler
Bebeklerde Göz Muayenesi Ne Zaman Yapılmalıdır?
Doğumdan hemen sonra her bebeğe mutlaka göz muayenesi yapılmalıdır. Bunun yanı sıra bebeğinizle evinize geldikten sonra da sorunlar ortaya çıkabilir. Bu sebeple bebeğinizde herhangi bir problem olduğunu düşünüyorsanız doktorunuza başvurmalısınız. Bunun yanı sıra ailede kalıtsal bir göz problemi olsun olmasın 1 yaşında, 3 yaşında ve okul öncesi dönemde rutin göz kontrolleri yaptırılmalıdır.
- Anne-babaların ilk bir aydan sonra bebeğin göz fonksiyonlarını takip etmesi, bebeğin kendileri ile göz kontağı kurup kurmadığına dikkat etmeleri gerekiyor. Bebek bu ilişkiyi kuramıyorsa veya gözünde dıştan fark edilecek bir renk ve şekil farklılığı varsa doktora başvurulmalı.
- Prematüre bebeklerin doğumdan bir ay sonra rutin göz doktoru muayenelerinin başlaması önem taşıyor.
- Normal doğumla dünyaya gelen bebeklerin ilk aydan sonra yapılan muayenesinde göz sağlığı normal bulunursa 1,5 yıl sonra ayrıntılı muayene yapılması öneriliyor.
- Bebeklerin gözlerindeki şaşılık ve görme kusurları ilk aydan sonra bebek büyüdükçe ortaya çıkıyor.
“Çocuklarda Göz Tembelliği” Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayabilirsiniz.
Çocuklarda Göz Tembelliği: https://www.bebek.com/cocuklarda-goz-tembelligi/
