Zekâ, hayatta karşılaşılabilecek durum ve olaylarda bulunan sorunu çözebilme potansiyelidir. Zekâ genetik faktörlerin etkisindedir. Üstün zekâlı bireyler ise yaş gruplarına nazaran daha ileri olan, farklı bakış açılarına sahip ve diğer yaş grupları ile karşılaştırıldıklarında daha üstün performansa sahip olan bireylerdir. Her anne ve baba çocuğunun üstün zekalı olabileceğini düşünür. Ancak bunu yaş gruplarıyla karşılaştırmadan, uzman kişilerin ağzından duymadan söyleyebilmek çok mümkün değildir.
Ebeveynler sadece çocuklarını gözlemleme fırsatı buldukları için kendi çocuklarını diğer çocuklardan farklı görürler. Şüphesiz ki her çocuk farklıdır. Üstün zekalı kişilerin ise bebeklik döneminden itibaren bir takım yaş gruplarından farklılıkları vardır. Peki, bebeklerde üstün zekâ belirtileri nelerdir? Üstün zekâlı bebek nasıl anlaşılır?
Bebeklerde Üstün Zekâ Belirtileri Nelerdir?
Anne ve babalar çocuklarını kendi yaş gruplarıyla karşılaştırdığında bazı durumlarda bebeklerinin gelişimlerini yaşıtlarına göre daha erken tamamladıkları görülebilir. Bebekler arasında 1-2 aylık gelişim bile büyük farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıklar zekâ belirtileri arasında yer alabilir.
-
Aşırı Hareketlilik
Bebekler dünyaya gelmelerinin ardından gelişimleri daha hızlı ilerler. 3 aya gelmelerinin ardından artık kendilerinin yataktan bağımsız bir varlık olduklarını anlarlar ve bu keşfi el kol hareketleri ile kavrarlar. Bazı bebeklerde bu hareketler daha fazladır. İlgisini çekecek, hareket etmesini sağlayacak bir obje görmeseler bile günlük hareketleri oldukça fazladır. Sürekli olarak elleri, kolları, bacakları hareket halindedir. Yaş gruplarına göre yatak veya düz zeminde sağa sola bel hareketleri gerçekleştirebilirler.
-
Erken Emekleme
Her bebeğin oturma ve emekleme dönemleri farklıdır. Bazı bebekler 5 aylık olduklarında oturmaya başlarken bazı bebekler ise 7 aylık olduklarında oturmaya başlayabilir. Yavrunuzun oturması desteğiniz sayesinde gelişebilecekken emeklemeye başlaması kendi çabası sonucunda gözlemlenebilecek bir durumdur. Üstün zekaya sahip bebekler bu emekleme dönemlerine daha erken girebilmektedirler. Yaş grupları henüz emeklemezken onlar emeklerler.
-
Aile Bireylerini Erken Tanıma
Bebeklerin yabancı kişilere verdikleri tepki ile sürekli gördükleri anne, baba ve kardeşlerine verdikleri tepkiler aynı değildir. Fakat bu tepkileri görmek ve keşfetmek için belirli gelişim aşamasını tamamlamaları gerekmektedir. Üstün zekalı bebekler bu aşamayı çabuk yakalarlar. Aile gruplarını gördüklerindeki tepkileri yaş gruplarından farklıdır. Aile gruplarından birini gördüklerinde onu tanıdığını, zekasında yer ettiğini mimikleri ve el kol hareketleri ile belli ederler. Anneyi gördüklerinde heyecanlanırlar.
-
Uzun Süreli Odaklanma
Bebeğiniz sizi gördüğünde tepki verse de kısa süre sonucunda size bakmayıp başka şeylerle ilgilenecektir. Belli bir gelişimi tamamlamasının ardından bebeğiniz objelere uzun süre odaklanabilirler. Bu aşamaya yaşıtlarından önce gelmesi bebeğinizin üstün zekalı olabileceğinin belirtilerindendir.
-
Ses Duyarlılığı
Bebekler yeni doğduğunda seslerden bir yetişkin kadar etkilenmez ve hatırlamaz. Ancak büyüdükçe seslere karşı olan duyarlılığı artacaktır. Bebeklerde üstün zekâ belirtileri arasında seslere karşı duyarlılıklarının yaşıtlarına karşı erken gelişmiş olması vardır.
-
Hafıza
Bebekler gördükleri, duydukları ve gözlemledikleri şeyleri belirli bir süre sonunda unutabilirler. Onlara daha önce gördükleri şeyleri tekrar tekrar hatırlatmak gerekebilir. Bebeğinize çıngırak verdiğinizde onun sesini algılar ancak bir süre sonra tekrar verdiğinizde onu yeniden keşfeder. Üstün zekâlı bebeklerin ise akılda tutma becerileri çok yüksektir. Buna bağlı olarak uzaktan farklı bir ses çıkardığınızda çıngırağın sesinin oyuncağı olduğunu ayırt ederek tepki verirler.
-
Aşırı Soru Sorma
Bebekler gelişim dönemlerinde dış dünyada neler olup bittiğini anlayabilmek ve kavramak için sürekli büyüklerine “Bu ne?” sorusunu sorarlar. Boş olan zihinlerine her öğrendikleri yeni bilgiyi atarlar. Soru sorma yaşı 3-4 yaş aralığındadır. Üstün zekâlı bebekler ise yaş gruplarına göre bilgiye daha meraklı açıktırlar. Yaş gruplarından daha erken olarak soru sormaya başlarlar. Her şeyi bilmek ve öğrenmek isterler.
-
Konuşma
İlk konuşmalar anlamsız ve ses çıkarma üzerine kurulan kelimelerle başlar. Konuşma gelişiminin yaşıtlarından önce başlaması bebeklerde üstün zekâ belirtileri arasındadır. Üstün zekâlı bebekler ilk kelimeyi çıkartmalarından itibaren konuşmak için çabalar. Üstün zekâlı bebekler konuşma serüvenine erken girdikleri için konuşmayı daha erken geliştirerek uzun cümleler kurmaya devam eder. Yaşıtlarından farklı olarak kurdukları cümlelerin uzunlukları daha fazladır.
-
Hareketlilik
Miniklerimizin her zaman bitmek tükenmek bilmeyen enerjileri vardır. Yeni şeyler öğrenme ve keşfetme ihtiyacı ile bir o yana bir bu yana sürekli hareket halindedirler. Bazı çocuklar her ne kadar hareket halinde olsalar da bu hareketlilik sonucunda yaptıkları eylemleri biliriz. Ancak üstün zekalı çocukların her an ne yapacağını tahmin edemez, kestiremeyiz. Asla bitmeyen enerjileriyle durmak bilmeden koşarlar. Üstün zekalı çocuklar sürekli enerjik, neşeli ve hareketlidirler.
-
Akran İlişkileri
Çocukların yeni bir ortama girdiklerinde ortamı ve ortam içindeki akranlarını tanımaları için alışma süreleri vardır. Bazı çocuklar bu süreci çok erken atlatırken bazı çocuklar oldukça zorlanabilirler. Bunda her ne kadar aile ve sosyal ilişkilerin etkisi olsa da üstün zekalı çocuklar bitmeyen coşkularıyla ve meraklarıyla hemen ortama uyum sağlarlar ve akranlarını yönetirler.
Her ortamda olduğu gibi çocuklarımız arasında da yönetme ve yönetilme ilişkisi vardır. Bunu da ancak yaş grupları içerisinde gözlemleyebiliriz. Aile içerisinde her çocuk kendi annesini, babasını yönetebilmektedir. Ancak yaş gruplarında yönetim sağlayan çocuk üstün zekâlı olabilme eğilimindedir. Üstün zekalı çocuklar genellikle yaşıtlarıyla uzun süre anlaşamamaktadırlar. Üstün zekalı çocukların yaşıtlarından daha çok kendinden yaşça büyük olan kişilerle arkadaşlık kurdukları görülmektedir.
-
Problem Çözme Becerisi
Her karakterin farklı olması gibi her çocuğun karşılaştığı problemlerle başa çıkma şekilleri başkadır. Yaş gruplarında bu durum önceden gözlemlense bile üstün zekalı çocukların problem çözme becerileri daha yüksektir. Karşılaştığı sorunları yaşının ötesinde çözüm yoluna kavuşturabilmektedirler.
-
Hayal Gücü
Her çocuğun farklı hayalleri ve bilinçaltı vardır. Ancak bazı çocuklar fazla ilerlemiş hayal gücüne sahiptirler. Bu çocukların hep hayali arkadaşları vardır, uydurma hikayeleri vardır. Üstün zekalı çocukların hayal güçleri oldukça karmaşıktır.
-
Sanatçı Ruhuna Sahip Olma ve Sayılarla Aralarının İyi Olması
İyi çizim yetenekleri vardır ve yaptıkları çizimler karmaşık yapıda olabilmektedir. Üstün zekâlı çocuklar sayılar ve matematikle karşılaştıklarında yaşıtlarının zorlanabilecekleri problemleri pratik şekilde çözüme kavuşturabilmektedirler.
Bu yazımızda anne ve babaların en çok merak ettiği sorulardan biri olan bebeklerde üstün zekâ belirtileri nelerdir? Sorusunu ele aldık. Üstün zekâlı bebeklerin, nasıl farklılıklar ile kendilerini belli ettiklerini, erken konuşmanın bile üstün zekâ belirtisi olabileceğine değindik. Fakat bilmeliyiz ki bebeğinizin erken gelişim göstermesi, erken konuşması ya da erken yürümesi gibi gösterdiği gelişmeler kesinlikle bebeğinizin üstün zekâlı olduğunu göstermemektedir. Bu konuda en doğru cevabı alabileceğimiz kişiler alanında uzman olan kişilerdir.
Aklınıza takılanları yorum olarak yazabilirsiniz.
Sevgiler.
Benim kızım 7 aylık tutunarak ayakta duruyor.
Yapmaması gereken birsey yaptığında hayır diyince elini geri çekiyor.
Bir kaç defa ona adı ile hitap edince karşısındakinin yüzüne bakıp ne dedi.
Kedimiz var arkası donukken kedinin adını söyleyince dönüp kediye bakıyor.
Tabi üstün zekalı diye bir iddam yok. Sağlıklı olması en büyük temennimiz ama gözlemliyorum.
Oğlum 26 aylık, şu anda fiiler sıfatlar ile birlikte 3-4 kelimelik cümleler kurabiliyor, şarkı söylüyor, şiir okuyabiliyor, sayılar, şekiller, renkler ve bazı ingilizce kelimeleri biliyor. Müzik kulağı inanılmaz notaları biliyor ve şarkıları sesini incelterek tiz yerlerini söylüyor. Resim yapmayı ve boyaları çok seviyor. İnsan silüeti yapabiliyor (kafa, ağız, burun, göz gibi). Asıl sorum oğlumla nasıl ilerlemem gerekiyor? Yeteneklerini köreltmeden yaşına ve kabiliyetlerine uygun nasıl bir yol izlemeliyim. Şimdiden teşekkür ederim.