Bazı bebekler, yaşıtlarına nazaran daha farklı bir gelişim sürecinden geçerler. Çocuğunuzun konuşmasının gelişim dönemine göre gecikmesine ve yaşıtlarıyla karşılaştırıldığı zaman onlarla aynı konuşma becerisine sahip olamaması durumuna geç konuşma denir.
Çocuklarda geç konuşma probleminin birçok nedeni olabilir. Öncelikle telaşlanmadan önce bebeğinizin geç konuşmasının nedenlerini belirlemeniz gerekir.
Belirlediğiniz bu nedenler, bebeğinizin tedaviye ihtiyacı olup olmadığını, aynı zamanda tedavi süresince nasıl bir yol izlemeniz gerektiğini söyler. Çocuklarda geç konuşma ile ilgili merak ettiğiniz her şeye yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Bebekler Ne Zaman Konuşmaya Başlar?
Bebeveynler için minik yavrularının yaptığı ilk şeyler çok önemlidir. Bu ilklerin başında da bebeklerinin ilk adımları ve ilk kelimeleri vardır.
Dünyaya yeni gelmiş miniklerin ağlarken veya gülerken çıkardıkları bazı sesler sanki konuşuyormuş izlenimi yaratabilir ancak işin aslı genellikle 6. aydan itibaren yavaş yavaş heceleri söyleyebilmeye başlarlar.
1 yaşına geldiklerinde ise bazı kelimeleri söyleyebilirler. Zamanla söyleyebildikleri kelimeler artmaya başlar, kelime dağarcıkları gelişir ve yaklaşık 2 yaşından sonra iki kelimeli cümleler kurabilmeye başlarlar. 1 yaşından küçük bebeğinizin konuşamaması durumunda “bebeğim konuşmuyor.” şeklinde bir endişeye kapılmanıza gerek yoktur.
Bebeğin konuşma yaşı 1 ile 2 yaş aralığında başlar. Bu gelişimin gerisinde kalan çocukların zaman geçtikçe yaşıtlarının performansını yakalaması zorlaşır. Bu nedenle bebeğinizin dil ve konuşma becerisini geliştirebilmeniz için erken teşhis çok önemlidir.
Çocuklarda Konuşma Becerisini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
- Sağlıklı bebeklerde dil gelişimi doğumla birlikte başlayan bir süreçtir. Biyolojik veya psikolojik rahatsızlığı olmayan bir bebeğin dil gelişimini etkileyen en önemli faktör sosyal çevredir. Minik yavrunuzun konuşabilme kabiliyetini kazanması yolundaki en önemli adım onunla sürekli konuşmanızdır. Bebeğiniz size karşılık vermese konuşabilmenin ilk aşaması dinlemektir.
- Televizyon, telefon, tablet gibi ürünler bebeğinizin konuşma becerisini olumsuz etkiler. 0-3 yaş aralığındaki çocuklara televizyon izletmek, onların konuşmayı cevap beklenmeden söylenen cümleler olarak algılamasına sebep olur ve bu problem dil gelişimini olumsuz etkiler.
- Dil gelişimi ve konuşma becerisini olumsuz etkileyen bir diğer faktör de ebeveynlerin çocuklarıyla bebeksi bir üslupla konuşmasıdır. Yapılması gereken şey düzgün ve net konuşmak, kelimelerin doğru telaffuz edilmesidir.
- Çocuklarla oyun oynamak, oyunda kullanılan nesnelerin isimlerini söylemek, dil gelişimini olumlu etkiler.
- 3 yaşından sonra çocukların birbirleri ile iletişim kurabildikleri kreş gibi kurumlara gitmeleri de, konuşma becerilerini arttırmalarına yardımcı olur.
Geç Konuşmanın Nedenleri
Eğer çocuğunuz yaşıtlarıyla karşılaştırıldığı zaman konuşmasında bir gerilik fark ettiyseniz bu durumun birçok nedeni olabilir. “Bebeğim neden konuşmuyor?” diye düşünüyorsanız, bu sorunların tek bir sebebi olmadığını bilmelisiniz.
Çocuklarda geç konuşma probleminin temel sebepleri biyolojik, psikolojik veya sosyal çevre olabilir.
Geç Konuşmanın Başlıca Nedenleri:
- Kulak Burun Boğaz Problemleri
- Görme Problemleri
- Ağız İçi Problemleri
- Sara Hastalığı
- Otizm
- Zeka Geriliği
- Travma
- Gelişimsel Gerilik
- Kronik Depresyon
- Kardeş Kıskançlığı
- Ev İçinde Ebeveynlerin Birden Çok Dil Konuşması
- Genetik Konuşma Geriliği
- Prematüre Doğum
Bebeklerde Konuşma Geriliği Olup Olmadığını Nasıl Anlaşılır?
Bebeklerin belirli aylarda ve yaşlarda söyleyebilmeleri gereken kelime sayıları vardır. Minik yavrunuz bu yaşlar için belirlenen ölçüde iletişim kuramıyor ve konuşamıyorsa konuşma geriliği olabilir.
Çocuğunuzda geç konuşma ve konuşma geriliği tespit ettiğiniz takdirde bu durumun temel sebebini öğrenmek için bir uzmana başvurmanız gerekir.
Eğer çocuğunuz psikolojik veya biyolojik problemler nedeniyle konuşamıyorsa erken teşhis yapılacak tedavi için çok önemlidir.
- Öncelikle yeni doğan bebeklere işitme taraması yapılması gerekir. İşitme kaybı, konuşma yetisini direkt olarak etkileyen bir problemdir.
- aydan itibaren bebeğinizin yavaş yavaş heceleri söyleyebilmesi gerekir. 1 yaşa kadar da arka arkaya bazı heceleri sıralayabilmesi beklenir.
- 8 ile 18. aylar arasında bebeklerin verilen komutları algılamaya başlaması ve ilk kelimelerini söyleyebilmesi beklenir.
- aydan itibaren kelime dağarcıkları gelişmeye ve anlaşılır kelimeler söylemeye başlamalıdır. 12 ile 18. ay aralığında yaklaşık 5 ile 20 kelimeyi söyleyebilmesi beklenir.
- aydan itibaren iki kelimeli basit cümleler kurmaya başlayabilirler ve 24. aydan itibaren de size sorular sormaya başlaması beklenir. Bu dönem renkleri, sayıları, şekilleri öğrendiği ve öğrendiklerini dile getirdiği bir dönemdir. Aynı zamanda 18 ile 24. Aylar arasında en az 50 kelimelik bir kelime dağarcığının olması gerekir.
- 24 ile 36. aylar arasında 3 kelimeli cümleler kurmaya başlaması ve kurduğu cümlelerin anlamlı ve anlaşılır olması gerekir. Anlatılan hikayeleri takip edebilmesi ve bu doğrultuda 2-3 kelimelik sorular sorabilmesi beklenir.
- aydan itibaren yaşadığı bir olayı anlatabilmeye başlaması gerekir. Uzun ve anlaşılır cümleler kurabilmelidir.
Çocuğunuzda konuşma geriliği olması bu performansları yerine getirememesi demektir. 3 yaşındaki çocuğunuz bazı kelimeleri söyleyemiyor veya 4 yaşındaki çocuğunuz henüz cümle kuramıyorsa konuşma geriliği vardır.
Geç konuşan veya konuşma geriliği olan çocuklarda iletişim problemleri olduğu görülür. Çünkü iletişim kurmanın en temel yapı taşı konuşmaktır. Eğer çocuğunuz sizinle konuşmak yerine anlamsız sesler çıkarıyorsa, yeni girdiği bir ortamdan rahatsızlık duyduğunu seziyorsanız, yalnız kalmak için çabalıyorsa, diğer bebeklere oranla çevresine karşı ilgisi azsa ve en önemlisi anlatmak istediği şeyleri öfkeli bir biçimde, beden diliyle anlatmaya çalışıyorsa en kısa zamanda bir uzmana danışmanız gerekir.
Çocukların gelişimi için iletişim kurma becerilerinin gelişmesinin çok önemli olduğunu unutmamalısınız. Gelişmeyi sağlayan şeyler de öğrenmekten geçer. Sağlıklı bir öğrenme, sağlıklı bir iletişimi gerektirir. Bu nedenle doğru gelişim için konuşmak çok önemlidir.
Çocuklarda Konuşma Becerisini Geliştirmek İçin Yapılabilecek Şeyler Nelerdir?
Miniğinizin yaşına göre konuşma becerisini arttırmak için yapılması gereken şeyler farklılık gösterir. Ama bebeğinizin dil gelişimini arttırmak için yapmanız gereken en önemli şeyin onunla sürekli konuşmanız gerektiğini unutmayınız.
0-12 Aylar Arasında Dil Gelişimini Geliştirmek İçin Yapılabilecekler:
- Bebeğinizle vakit geçirdiğiniz her an onunla konuşmanız, hem iletişim becerisinin hem de dil zenginliğinin artması açısından çok önemlidir. Sizi duyabileceği her an yaptığınız eylemleri anlatmanız gerekir. Miniğiniz sizinle konuşmuyorsa bile anlattıklarınızın kendini geliştirmesi açısından büyük önem taşıdığını bilmelisiniz.
- Miniğinizin size anlatmak istediği şeyi anladığınız zaman ona bunu kelimelerle anlatmanız yine konuşma becerisini kazanması açısından önem taşır. Örneğin beden diliyle size susadığını anlatmaya çalışıyorsa “Su mu istiyorsun?” “Susadın mı?” “Al bakalım suyunu.” şeklinde cümleler sorarak sizi onaylamasını sağlamanız gerekir.
- Elinizdeki nesneleri betimlemeniz de, yani çevrenizdeki nesnelerin renklerini, boyutlarını, şekillerini anlatmanız, bebeğinizin öğrenmesini ve dil becerisini geliştirmede faydası olacaktır.
12-36 Aylar Arasında Dil Gelişimini Geliştirmek İçin Yapılabilecekler:
- Bu dönemde çocuklarınızın yaşıtlarıyla iletişim halinde olması çok önemlidir. Onlarla oyun oynaması kendini geliştirebilmesi açısından büyük önem taşır.
- Çocuğunuzla konuşurken “Ben gittim.” “Sen geldin.” gibi zamirli cümleler kurmanız gerekir.
- Konuşurken size sorular sormasını sağlamaya çalışmalısınız. Açıklayıcı ve uzun cümleler kurmanız bebeğinizin gelişimini olumlu etkiler.
Her bebeğin gelişim şekli ve aşamaları farklıdır ancak her yaşta söylenebileceği belirlenmiş, ortalama bir kelime sayısı vardır ve çocuğunuzun bu sayıya ulaşamaması veya hiç konuşamaması, konuşma geriliği olduğunun göstergesidir.
Çocuklarda geç konuşma problemine çözüm bulmak için öncelikle bu problemin biyolojik mi, psikolojik mi yoksa sosyal etmenlerden dolayı mı ortaya çıktığını anlamak gerekir. Çözüm yolu arayışında dikkat etmeniz gereken en önemli şey, erken teşhistir.
Bebeğiniz belirtilen aylarla beklentinin altında bir konuşma becerisine sahip ise bunu bir uzmanla paylaşmanız ve problemin temeline yönelik bir tedavi sürecine girmeniz gerekir.
”Bebek Sağlığı” Konulu yazılarımıza aşağıdaki bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Bebek Sağlığı: https://www.bebek.com/bebek-sagligi/
Aklınıza takılanları yorum olarak iletebilirsiniz.
Sevgiler.
