El-Göz Koordinasyonu Nedir?
Günlük hayatta oldukça önemli bir beceri olan el-göz koordinasyonu, el ve gözlerin eş zamanlı ve uyum içerisinde çalışmasını ve kullanılmasını sağlayan beceridir.
Karmaşık bir bilişsel beceri olan el-göz koordinasyonu geliştirilmesi özellikle erken yaşlarda önemlidir ve günlük hayatta birçok eylem için kullanılmaktadır. El-göz koordinasyonu sayesinde oldukça kolayca yapabildiğimiz işleri zorlanmadan yapabiliriz.
El-göz koordinasyonunun gelişmemiş olması hem erken yaşlarda hem de yetişkinlikte çeşitli aktivitelerin yerine getirilmesini güçleştirebilir. Bu nedenle, mümkün olduğunca erken dönemde el-göz koordinasyonunu geliştirmek için aktivitelere önem verilmesi gerekir.
El-Göz Koordinasyonu Becerilerinin Faydaları
Gelişmiş el-göz koordinasyonuna sahip olmanın çeşitli faydaları bulunmaktadır. Bunlar;
- Giyinme, ayakkabı bağcığı bağlama, yemek yeme gibi özbakım görevlerini bağımsız olarak tamamlayabilmek,
- Harfleri ve sayıları yazabilmek, kopyalayabilmek, akademik becerilere sahip olmak,
- Günlük ve akademik hayatta yer alan aktivitelerde başarılı olmanın verdiği özgüven hissi,
- Fiziksel ve spor aktivitelerinde yer alma ve başarılı olma ihtimali,
- Grup etkinliklerinde yer almak.
- Bağımsızlık hissi
Aylara Göre El-Göz Koordinasyonu Becerileri
İçinde bulunulan ay ve yaş el-göz koordinasyon becerilerinde farklılıklara neden olabilir. Bebekler farklı becerilere farklı dönemlerde ulaşabilir. Aşağıda yer alan dönemlere göre el-göz koordinasyon becerileri içinde bulunulan dönemin genel özellikleri olmakla beraber farklılık gösterebilir.
0-3 Ay:
- Bir çıngırağı veya oyuncağı gözleriyle takip edebilir.
- Kendi ellerini fark edebilir.
- Yuvarlanan bir topu takip edebilir.
3-6 Ay:
- Sırt üstü yatarken bir çıngırağa/oyuncağa ulaşmak için ellerini uzatır.
- Sırt üstü yatarken iki elini birbirine dokundurabilir.
- Küçük bir oyuncağı kavrayıp tutabilir.
6-9 Ay:
- Ellerini birbirine vurarak alkış yapabilir.
- Küçük bir oyuncağı bir elinden diğer eline geçirebilir.
- Destekli bir şekilde otururken oyuncağı bir elinden diğerine aktarabilir.
9-12 Ay:
- Çoraplarını çıkarabilir.
- Blokları ve oyuncakları bir kutuya koyabilir.
- İstek üzerine bir yetişkinin eline bir nesne bırakır.
12-18 Ay:
- Kitabın sayfalarını çevirebilir.
- Büyük boyutlu ve az parçalı puzzle yapmaya başlayabilir.
- Kalemlerle kâğıdı karalayabilir.
- 2-3 blokluk bir kule inşa edebilir.
18-24 Ay:
- 4-6 blokluk bir kule inşa edebilir.
- Kalın bir kitabın birkaç sayfasını çevirebilir.
- Oyuncakları ve/ya nesneleri itip çekebilir.
24-36 Ay:
- 8-10 blokluk bir kule inşa edebilir.
- Kâğıda yuvarlak çizebilir.
- Kapıyı veya kapağı açmak için ellerini kullanabilir.
- Bir kitabın sayfalarını birer birer çevirebilir
36-48 Ay:
- Çocuk makası ile kâğıdı kesebilir.
- Düz bir çizginin üzerinden geçebilir.
- Ayakkabılarını kendi başına giyebilir.
El-Göz Koordinasyonunu Destekleyen Oyun Önerileri
Oyun yoluyla el-göz koordinasyon becerilerini desteklemek mümkündür. Yaşa ve gelişime uygun oyun ve oyuncaklarla günlük yaşam için gereken el-göz koordinasyonunu destekleyebileceğiniz önerilerimiz aşağıdaki gibidir.
0-3 Ay: Bebeğinizin ellerini kullanmasını ve alkışlama hareketini desteklemek için bir çıngırağı sallayın ve gövdesine yakın bir şekilde ortada tutun. Bebeğiniz iki elini oyuncağın olduğu noktada birleştirecek ve dokunduğu oyuncağı görmek için efor harcayacak.
3-6 Ay: Bebeğinizin beşiğinin üzerine hareketli veya sesli bir oyuncak asın. Bebeğiniz uzanacak ve oyuncağa dokunmaya çalışacaktır. Dikkatini oyuncakta tutmak ve el-göz koordinasyonunu desteklemek için ara ara oyuncağı değiştirmeyi unutmayın.
6-9 Ay: Parmak oyunları ve kuklalar bebeğiniz için oldukça ilgi çekici oyunlardır. Parmağınızı boyayarak, renkli kâğıt yapıştırarak veya kukla kullanarak şarkılar söyleyebilir ve bebeğinizin dikkatini çekebilirsiniz. Ardından parmağınızı hareket ettirmeyi bırakıp bebeğinizin parmağınıza dokunmasını sağlayabilirsiniz.
9-12 Ay: Oyuncak kutusuna hareketli parçaları olan oyuncaklar koyun. Bebeğiniz oyuncakların kapısını açmaya, tekerlerini çevirmeye, tuşlarına basmaya çalışırken onun hem eğlenmesini hem de el-göz koordinasyonunu geliştirmesini desteklemiş olursunuz.
12-18 Ay: İçinde düğmeli, fermuarlı, pamuklu, ipli çeşitli kıyafetler, şapka, kemer olan çamaşır sepetini bebeğinizin önüne koyun. Her birine dokunması, keşfetmesi, düğmeler ve fermuarlarla oynaması için bebeğinizi teşvik edin.
18-24 Ay: Kalem makarnaları rengarenk boyayın ve boyanmış makarnaları bir tepsinin üzerine koyun. Tepsiyi bebeğinizin önüne koyun ve söylediğiniz renkteki makarnayı alıp boş kutuya koymasını isteyin. Yine makarnaları kullanarak ipe dizme etkinliği yaparak bebeğinizin el-göz gelişimine katkı sağlayabilirsiniz.
24-36 Ay: Bahçeye veya saksıya çiçek dikmek için önce ellerinizi ve parmaklarınızı kullanarak tohum için toprakta yer açın. Ardından tohumu toprakta açtığınız boşluğa koyun ve üzerini kapatın. En son ise sulama kabını kullanarak can suyunu vermeyi unutmayın. Hem sorumluluk alma hem de el-göz koordinasyon becerilerini destekleyen bu etkinliği çiçeğe gereken miktarda su vereceğinizde uygulayın.
36-48 Ay: Su şişeleri ve bir plastik top kullanarak ev yapımı bowling oyununa hazır mısınız? Su şişelerini yan yana, önlü arkalı, farklı şekillerde dizin ve top ile mümkün olduğunca fazla şişeyi devirmeye çalışın.
El-göz koordinasyonu becerilerini geliştirici oyunlar hem küçük yaşlarda hem de okul döneminde çocuklara fayda sağlayabilir. Bu nedenle okul dönemindeki çocuklara da gelişimi destekleyici oyun ve oyuncak fırsatı sunmak gerekir. Voleybol, tenis, yumurta yarışı gibi oyunlar daha büyük yaşlarda el-göz koordinasyon becerilerini geliştirecek oyunlardandır.
El-Göz Koordinasyonunu Destekleyen Oyuncak Önerileri
Yap-boz, boyama, gibi birçok oyuncak aracılığıyla el-göz koordinasyon becerilerini geliştirmek mümkün. Bu beceriyi destekleyecek daha fazla oyuncağa ulaşmak için hemen aşağıda yer alan linke tıklayın.
https://www.e-bebek.com/el-goz-koordinasyon-becerisi-c5008
Aklınıza takılanları yorum olarak iletebilirsiniz.
Sevgiler.
Erken Çocukluk Eğitimi Uzmanı
Gülen Şahin Öztürk
