Hamilelik sırasında bir kadının vücudunda kas-iskelet sistemini doğrudan etkileyen ve sırt ağrısı ve bacak ağrısı gibi ilgili sorunların potansiyel bir nedeni olabilecek bir dizi doğal biyolojik değişiklik meydana gelir. Hamilelikle ilgili değişiklikler tipik olarak eklemleri ve bağ dokularını içerir ve onları gevşek, esnek ve yumuşak hale getirir. Bu değişiklikler, bel ve kalçalardaki spinal ve pelvik eklemlerde artan stres ve zorlanma ile sonuçlanır. Sırt ağrısı ilk trimester kadar erken gelişebilir ve tipik olarak hamilelik devam ettikçe artar.
Gebelikte Bel Ağrısının Tipik Özellikleri
Sırt ağrısı hamile kadınların %50’sinden fazlasını etkiler. Hamilelik sırasında herhangi bir zamanda ortaya çıkabilirken, sırt ağrısı genellikle ikinci ve üçüncü trimesterlerde en şiddetli halini alır. Bel bölgesini etkileyen hamilelikle ilgili semptomlar ve belirtiler genel işlevde azalma ile sonuçlanır ve bunlarla sınırlı olmamak üzere şunları içerir:
- Otururken, ayakta dururken, yürürken, nesneleri kaldırırken, cinsel ilişkide, eğilirken olduğu gibi hareket veya aktivite sırasında başlayan veya alevlenen değişen yoğunlukta ağrı.
- Yatakta dönerken ağrı, uykusuzluk ve uyku saatlerinin azalması nedeniyle uyku bozuklukları.
- Alt sırtta azaltılmış hareket aralığı.
- Özellikle ikinci ve üçüncü trimesterlerde denge ve yürüme düzenindeki değişiklikler.
Bu değişiklikler çoğunlukla ağırlık merkezinin karına doğru kayması nedeniyle oluşur. Bu kayma, alt omurganın eğrisini arttırır ve sakrumun (omurganın alt sırtını kalçaya bağlayan kısmı) hafifçe geriye doğru eğilmesine neden olur. Hareketsiz bir yaşam tarzı sürdüren hamile kadınların sırt ağrısı yaşama riski daha yüksek olsa da, ağır fiziksel işlerde bulunmak veya gün boyunca aktif olmak da hamilelikte sırt ağrısı semptomlarına yol açabilir.
Bazı araştırmalar, vücut kitle indeksi (BMI) yüksek olan kadınların hamileyken sırt ağrısı geliştirme riskinin daha yüksek olabileceğini göstermektedir. Doğumdan sonra da devam eden sırt ağrısına doğum sonrası sırt ağrısı denir. Kadınların yaklaşık %72’si doğumdan sonra 1 yıla kadar bel ve pelviste doğum sonrası ağrı yaşamaya devam eder ve bu bazı durumlarda birkaç yıla kadar uzayabilir.
Hamilelikle İlgili Değişiklikler Sırt Ağrısına Nasıl Neden Olabilir?
Kadınlar hamilelik sırasında genellikle 7 ila 16 arasında kilo alırlar, ağırlık noktalarında bir kayma yaşarlar ve çeşitli hormonal ve anatomik değişikliklere uğrarlar. Bu doğal değişiklikler, alt omurga ve pelvis üzerindeki baskıları ve yükleri artırarak aşağıdaki değişikliklere katkıda bulunur:
- Duruşta değişiklikler. Büyüyen rahim ve alt omurganın artan eğriliği, omurganın duruşunu değiştirerek alt sırt üzerinde ek yükler uygular.
- Kas dokusunda ve dengede değişiklikler. Bel bölgesini destekleyen ve sabitleyen paraspinal kaslar, öndeki karın kaslarının aşırı gerilmesiyle kısalır ve dengesiz hale gelir.
- Sakroiliak eklemlerde rahatsızlık. Hamilelik sırasında gevşetici hormonun konsantrasyonundaki 10 kat artış, pelvis ve beldeki bağ dokusunun yumuşamasına neden olur ve bu da sakroiliak eklemlerde rahatsızlığa yol açar.
- Pelvik eklemde basınç. Pelvis, alt gövdede, yükleri üst gövdeden bacaklara aktaran dengeleyici bir yapıdır. Hormonal değişiklikler, duruş ve yürüme düzenindeki değişiklikler ve bağ yapılarındaki stres, hamile kadınlarda pelvik eklemlerde artan kuvvetlere neden olabilir.
- Omurga disklerine baskı. Nadir olmakla birlikte, yaklaşık 10.000 hamile kadından birinde (%1’den az ) eş zamanlı bedensel değişikliklerden dolayı diskler üzerinde artan stres nedeniyle lomber omurgada fıtıklaşmış bir disk gelişebilir. Fıtıklaşmış bir disk, alt sırttaki bir spinal sinir kökünü tahriş edebilir, veya mekanik olarak sıkıştırarak semptomlarının uyluk, bacak ve/veya ayağa yayılmasına neden olabilir.
- Geçici osteoporoz. Ağırlık taşımak, özellikle üçüncü trimesterde, bazı kadınlarda geçici osteoporoz gelişmesine neden olabilir. Bu kemiği zayıflatan durum aniden gelişir ve kalça ağrısına ve kalçalarda hareket açıklığının azalmasına neden olur.
- İdiyopatik skolyoz, romatoid artrit ve ankilozan spondilit gibi önceden var olan bel rahatsızlıkları hamilelikte kötüleşebilir, ağrı ve diğer semptomları artırabilir.
- Kas ayrılması. Rahim genişledikçe, göğüs kafesinden kasık kemiğine uzanan iki paralel kas tabakası (rektus abdominis kasları) orta dikiş boyunca ayrılabilir. Bu ayrılık sırt ağrısını kötüleştirebilir.
- Stres. Duygusal stres, sırt ağrısı veya sırt spazmları olarak hissedilebilen sırtta kas gerginliğine neden olabilir. Hamileliğinizin stresli dönemlerinde sırt ağrınızın arttığını fark edebilirsiniz.
Ne Zaman Tıbbi Yardım Alınmalı?
Sırt ağrısı genellikle tedavi edilmez ve kadınlar arasında hamileliğin normal ve kaçınılmaz bir parçası olarak kabul edilir. Hamileliği olabildiğince keyifli hale getirmek ve doğumu kolaylaştırmak için sırt ağrısı ele alınmalı ve yönetilmelidir. Hamilelik sırasında uzun süren bel ağrısı, genellikle doğum sonrası sırt ağrısının habercisidir. Hamile kadınlar, daha sonraki aşamalarda ağrının tekrarını önlemek için uygun sırt ağrısı tedavisi aramaya teşvik edilir.
Vajinal kanama, sağ veya sol alt karın ağrısı, kasık ağrısı, bayılma hissi ve katranlı dışkı ile ilişkili bel ağrısı, tıbbi bir acil durum olan ve acil olarak tedavi edilmesi gereken rüptüre bir ektopik gebeliği gösterebilir.
6-8 haftadan uzun süren doğum sonrası ağrılar, doğumdan sonra kronik sırt ağrısı veya tekrarlayan sırt problemlerini önlemek için tedavi edilmelidir. Zamanla kronik ağrı, günlük işleyişi engelleyen ve genel yaşam kalitesini azaltan psikolojik ve psikososyal olaylara yol açabilir.
Genel bir kural olarak, annenin ve büyüyen fetüsün güvenliğini sağlamak için herhangi bir alt sırt semptomu gecikmeden bir doktorla tartışılmalıdır, çünkü bu semptomlar ektopik gebelik, erken doğum veya enfeksiyona işaret edebilir.
Gebelikte Sırt Ağrısı Tedavileri
Bel ağrısını tedavi etmek veya daha seyrek ve daha hafif hale getirmek için yapabileceğiniz birçok şey var:
Egzersiz yapmak: Düzenli egzersiz kasları güçlendirir ve esnekliği artırır. Bu, omurganızdaki stresi azaltabilir. Çoğu hamile kadın için güvenli egzersizler arasında yürüyüş, yüzme ve sabit bisiklet sürme yer alır. Doktorunuz veya fizyoterapistiniz sırtınızı ve karnınızı güçlendirmek için egzersizler önerebilir.
Isı ve soğuk: Sırtınıza ısı ve soğuk uygulamak yardımcı olabilir. Sağlık uzmanınız kabul ederse, ağrılı bölgeye günde birkaç kez 20 dakikaya kadar soğuk kompresler (bir torba buz veya bir havluya sarılmış dondurulmuş sebzeler gibi) koyarak başlayın. İki veya üç gün sonra, ısıya geçin – ağrılı bölgeye bir ısıtma yastığı veya sıcak su şişesi koyun. Hamilelik sırasında karnınıza ısı uygulamamaya dikkat edin.
Duruş: Eğilmek omurganızı zorlar. Bu nedenle çalışırken, otururken veya uyurken uygun duruşu kullanmak iyi bir harekettir. Örneğin, dizlerinizin arasına bir yastık koyarak yan yatarak uyumak sırtınızdaki stresi azaltacaktır. Bir masada otururken, destek için arkanıza sarılmış bir havlu yada küçük bir yastık koyun; ayaklarınızı bir tabureye koyun ve omuzlarınız geride olacak şekilde dik oturun. Ayakta dururken kalçalarınızı öne ve omuzlarınızı geriye doğru çekin. Büyüyen karnınızı telafi etmek için arkanıza yaslanabilirsiniz. Bir destek kemeri takmak da yardımcı olabilir.
Danışmanlık: Sırt ağrısı stresle ilgiliyse, güvenilir bir arkadaş veya danışmanla konuşmak yardımcı olabilir.
Yerden bir şey almanız gerekiyorsa, eğilmek yerine bacaklarınızı çömelmek için kullanın.
Yüksek topuklu ayakkabı giymeyin. Kemer desteği iyi olan alçak topuklu ayakkabılar seçin. Unutmayın, hormonlar eklemleri gevşettiği için daha büyük bir ayakkabı numarası almanız gerekebilir
Sırt üstü yatmayın.
Sırt ağrınız devam ederse, başka ne deneyebileceğinizi görmek için doktorunuza danışabilirsiniz. Ağrı kesici ilaçlar almadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Bazı durumlarda doktorunuz hamilelik sırasında güvenli olan ağrı kesici ilaçları veya kas gevşeticileri önerebilir.
Hamilelikte Kalça Ağrısı Neden Olur, Nasıl Geçer? : https://www.bebek.com/hamilelikte-kalca-agrisi-neden-olur-nasil-gecer/
