Hamilelik Belirtileri: Koku Hassasiyeti

Hamilelik, anne adaylarında fiziksel ve psikolojik yönden birçok farklı değişimin yaşanabildiği bir süreçtir. Dünyaya yeni bir birey getirmenin sorumluluğu ile heyecan, mutluluk ve endişe gibi duygular oldukça yoğun hissedilir. Hamileler bu yeni sürece ruhsal anlamda adapte olmaya çalışırken, vücutları da gebelik hormonlarının etkisi ile aynı adaptasyonu kurmak için uğraşır.

Bu uyum sağlama çalışmaları, birçok farklı belirtinin ortaya çıkmasına yol açar. Hamileliğin ilk belirtileri arasında alışma evresinin ilk adımları görülür: Göğüslerde hassasiyet, yorgunluk, ani duygu- durum değişimleri, iştah ve kilo ile ilgili durumlar gibi. Ancak anne adaylarını en olumsuz etkileyen durumlar arasında mide bulantıları ve hamilelikte koku hassasiyeti yer almaktadır. Çünkü koku hassasiyeti, gebeliğin ilk zamanlarında oldukça sık görülen bir belirtidir.

Peki kokulara karşı oluşan bu duyarlılığın aslında sebebi nedir? Hamilelikte koku hassasiyetini önlemenin yolları var mı?

Kokulara Aşırı Duyarlılık Hamilelik Belirtisi midir?

Bazı kişilerin koku alma duyusu, diğer insanlara nazaran daha gelişmiş olabilir. Fakat genellikle kokulara duyarlılık, hamilelik döneminde çok daha sık karşılaşılan bir durumdur. Vücuttaki hormonal değişimler ve artan kan hacmi, koku reseptörlerini çok daha aktif duruma getirebilir. Böylelikle hem güzel hem de kötü kokular, hamileler tarafından daha kolay ayırt edilebilir hale gelir. Tek başına koku hassasiyeti için “Hamilelik belirtisidir.” demek doğru olmayacaktır. Ancak bu duruma iğrenme, öğürme isteği ve mide bulantısı da eşlik ediyor, rahatsızlık bu boyuta ulaşıyorsa, gebelik varlığından şüphe edilebilir. Zaman kaybedilmeden bir idrar veya kan testi yardımıyla gebelik testi yapılmalıdır.

Hamilelikte Koku Hassasiyeti Neden Olur?

Anne adayları, “hamilelikte koku duyarlılığı neden olur?” sorusunun cevabını merak edebilirler. Çünkü bu duyu sadece güzel kokuları algılarken değil, rahatsız edici kokuları da kolay algılamanıza yol açar. Bunun sonucunda mide bulantıları ve kusma isteği tetiklenebilir.

Bilimsel anlamda hamilelikte artan koku hassasiyetinin belli bir nedeni saptanamamıştır. Fakat bazı durumların koku duyarlılığını artırdığı yönünde görüşler bulunmaktadır.

• Gebelik hormonlarının seviyesindeki artış

Östrojen, progesteron ve Beta-hCG gibi hormonlar, gebeliğin en bilinen ve en etkili hormonları arasındadır. Annenin rahmini bebeğin tutunabilmesi için hazır hale getiren de, bebeğin gelişimini destekleyen de, annelerin yaşadığı değişimlerin ana nedeni de bu hormonlardır. Aniden yükselen östrojen ve Beta-hCG hormon seviyeleri, hamile bir kadının fizyolojik belirtiler yaşamasına sebep olabilir. Özellikle östrojen hormonunun gebelikte koku duyarlılığını artırdığı düşünülmektedir. Bu nedenle bir kadın, aniden sevdiği bir kokudan bile rahatsız olmaya başladıysa bu durum gebelik hormonlarından kaynaklı olabilir.

• Kan akışının hızlanması

Bir bebeğin varlığı ile birlikte anne adayının vücudundaki kan hacminde artış ve kan akışında hızlanma meydana gelir. Bunun nedeni, bebeğin ihtiyacı olan besin ve oksijenin sağlanması ve bebeğe daha kolay taşınmasıdır. Fakat bu artış ve hızlanma, aynı zamanda koku reseptörlerinin de daha duyarlı olmasına yol açar. Burundaki reseptörler hassaslaşarak kokuyu daha hızlı algılarlar. Hızlı kan akışı sayesinde sinyaller beyine çok daha hızlı ve yoğun şekilde iletilir. Beyindeki koku ile ilgili olan bölümler bu durumu daha yoğun algılar.

• Vücudun atık maddelere verdiği tepki

Bir diğer görüş ise, tiksinme ve öğürme reflekslerinin anneye sinyal verdiği düşüncesidir. Bir anne adayının kanındaki atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılabilmesi için vücudun işaret verdiği, bebeğe zararlı olabilecek gıdaların ve maddelerin anneye kötü kokarak anneyi tüm bunlardan uzak tutmaya çalıştığı düşünülmektedir. Sigara, alkol, yoğun baharat kokularına olan hassasiyet, bu şekilde açıklanmaktadır.

Ne Tarz Kokulara Duyarlılık Artar?

Gebe bir kadın, özellikle hamilelik hormonlarının etkisi ile kokulara karşı çok daha hassas hale gelebilir. Güzel kokuları daha net fark edebildiği gibi normal zamanda rahatsız etmeyecek düzeydeki kokulardan bile aşırı bir rahatsızlık duyabilir.

Anne adaylarının en sık şikâyet ettiği koku türleri şu şekildedir;

• Yemek kokuları
• Eşyalara sinen kokular
• Parfüm
• Çiçek kokuları
• Sigara kokusu
• Ter kokusu
• Baharatlar
• Hava kirliliği

Normal bir kişiyi dahi rahatsız edebilecek etkide olan bu kokuların yanı sıra anne adayları için sevdikleri kokular da bu dönemde hassasiyet oluşturabilmektedir.

• Önceden çok sevdiğiniz bir parfüm,
• Çok sevdiğiniz bir yemeğin kokusu,
• Sevdiğiniz diğer aromatik kokular, bu dönemde rafa kaldırılması gerekenler listesine eklenebilir.

Koku Hassasiyeti Ne Kadar Sürer?

Hamilelik belirtileri, gebeden gebeye farklılık gösterir. Her belirti her anne adayında mutlaka ortaya çıkacak diye bir kural yoktur. Bazı kadınlar özellikle hamileliğin ilk aylarını oldukça rahat geçirirken bazıları ise gebelikte koku sorununu ve buna bağlı olarak ortaya çıkan bulantıları daha yoğun yaşayabilmektedir.

Hamileliğin ilk tirmesterı, koku hassasiyetinin en yoğun olduğu dönemdir. Bu duyarlılık genellikle hamileliğin ilk günleri ile başlar ve 3.aydan sonra azalarak ortadan kalkar. Nadir de olsa bazı kadınların gebelikleri boyunca belirli aralıklarla koku hassasiyetinin devam ettiği de gözlemlenmiştir.

Gebelikte Artan Koku Duyarlılığı için Alınabilecek Önlemler

Çoğu hamilelikte ilk 3 aydan sonra yani birinci trimesterın bitimiyle beraber kokulara karşı duyarlılıkta azalma görülür. O vakit gelinceye kadar hamilelerin sabırlı olması gerekir. Fakat bazı günlerde bu sıkıntı, günlük hayatınızı olumsuz etkileyerek keyfinizi kaçırabilir. Gebelikte artan koku hassasiyeti, birtakım önlemler ile kısmen de olsa azaltılabilir ve rahatsızlık hissi ortadan kaldırılabilir.

Kokulara olan duyarlılığı azaltabilecek önlemler, şu şekilde sıralanabilir;

• Bu süreçte çok kalabalık ortamlarda bulunmamaya özen gösterin.
• Her gün düzenli olarak dışarı çıkıp temiz hava alın.
• Bulunduğunuz ortamı, evi veya odayı sık sık havalandırın.
• Gerekiyorsa parfümünüzü değiştirin ya da bir süreliğine rafa kaldırarak kullanmayın.
• Aile bireylerinizden yanınızda sigara içmemeleri konusunda ricada bulunun ve sigara içilen ortamlardan uzak durun.
• Sizi iyi hissettirdiğini düşündüğünüz aromatik yağ ve kokuları kullanın.
• Kıyafetlerinizi daha sık yıkayın. Ancak yıkarken parfümlü deterjan ve yumuşatıcı kullanmamayı tercih edin.
• Yemek yaparken mutfağı havalandırın.
• Yemek yapmanıza engel olacak kadar şikâyetiniz varsa eşinizden veya diğer aile bireylerinizden destek alın.
• Kozmetik ürünleri ve temizlik malzemelerinin esansları duyarlılığınızı tetikliyorsa, kullandığınız ürünleri değiştirin ve kokusuz ürünler tercih edin.
• Buzdolabınızı daha sık temizleyin. Yoğun koku oluşumuna neden olan yiyecekleri buzdolabında uzun süreli muhafaza etmekten kaçının.

Hamilelikte koku hassasiyeti, çoğu zaman oldukça kısa süreli bir belirti olarak ortaya çıkar. Bu durumun geçici olduğunu kendinize hatırlatarak sevdiklerinizden size bu süreçte destek olmalarını isteyebilirsiniz.

İLK HAFTA HAMİLELİK BELİRTİLERİ – “HAMİLE MİYİM?” Konulu makalemizi okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın!

İLK HAFTA HAMİLELİK BELİRTİLERİ – “HAMİLE MİYİM?” https://www.bebek.com/hamilelik-belirtileri/