Hamilelikte kadın vücudunun ve ruh halinin çeşitli değişikliklere uğradığı hepimiz biliriz. Şişkin ayaklar, mide bulantısı, aşerme, stresli ve gergin olma gibi durumlar hakkında temkinliyizdir ve gerekli önlemleri alırız. Gerekli önlemi alabilmemizin sebebi ise bu gibi durumların fark edilmesi oldukça kolaydır. Peki gebelikte vücudumuzda fark edemediğimiz değişiklikler oluyor mu? Elbette oluyor, bunlardan bir tanesi ve hatta en önemlisi kalp ve kan damarlarındaki değişiklikler. Gelin hep beraber hamilelikte kalbimizin nasıl etkilendiğine bakalım ve hamilelik öncesi, hamilelik sırasında ve hamilelik sonrasında kalp sağlığımıza nasıl dikkat edeceğimizi öğrenelim.
Anne Kalbini Hamilelik Nasıl Etkiler?
Hamilelik esnasında çok yoğun bir şekilde hissedilmese de anne kalbi normal işleyişinden farklı olarak değişkenlik göstermeye başlar. Bu değişiklikler oldukça doğal olsa da kalbin daha fazla çalışmasına ve vücuda ek stres yüklenmesine sebep olur. İki canı tek bedende taşımanın illaki etkileri olacağını tahmin ediyoruzdur. Önemli olan bu etkilere sağlıklı şekilde nasıl hazırlanacağımız. Hamilelik esnasında kalbimizde oluşan değişiklilere bakacak olursak;
- Kalp atış hızı dakikada 10 ila 15 vuruş artar.
- Vücuttaki kan hacmi %40 ile %50 arası artış gösterir.
- Kalbin dakikada pompaladığı kan miktarı %30 ila %40 arası artış gösterir.
- Tansiyon düşüşü gözlemlenir.
Bu gerçekleşen değişikliklerin hepsi hamileliğin doğal bir parçasıdır. Hamileliğin kalp üzerindeki etkisi gebelik ile başlar ve doğumdan 3 ay sonra kardiyovasküler (Kalp ve Damar Sağlığı) sistem hamilelik öncesi durumuna geri döner.
Hamileyken Oluşabilecek Kalp Sağlığı Sorunları
Genellikle hamilelik sürecine bir kardiyoloğun dahil olması nadirdir. Kalple ilgili değişiklikleri çoğu vücudumuzda artan hacmin sonucu olduğu için gayet normal karşılanır. Özellikle hamile kalmadan önce aktif ve sağlıklı bir yaşam sürenler için gebelik süreci herhangi bir hasara yol açmadan tamamlanır. Buradan yola çıkarak hamileyken kalp sağlığınızı korumak için ilk olarak gebelik öncesi kalp sağlığınıza dikkat etmeniz gerekir.
Hamilelik esnasında oluşan kalp sorunlarının çoğu doğuştan kalp rahatsızlığı olan ya da altta yatan kalp rahatsızlığı olan kadınlarda gözlemleniyor. Kalp halihazırda tam olarak sağlıklı değilken hamilelik esnasında iş yükünün artması ile kalp yetmezliği ve yüksek tansiyon gibi ciddi kalp sağlığı sorunları ile karşılaşabiliyor.
Aşırı kilo, yüksek tansiyon problemi olan anne adayları da hamilelik sürecinde sağlık sorunları yaşayabilir. Aşırı kilo ve yüksek tansiyonun gebelikte anne vücudunda oluşturabilecek yaygın yan etkileri arasında gebelik zehirlenmesi (Preeklampsi) ve nöbet atakları (Eklampsi) yer alır. Bu durumların gerçekleşmesi halinde ciddi organ hasarları oluşabilir. Hamilelikte kalp sağlığını etkileyen faktörlerden bir tanesi de şeker hastalığıdır. Şeker hastalığı sahip kişiler kalp sağlığı konusunda risk altında olabilir ve doktor kontrolünde sürece devam etmelidir.
Gebelik süresince daha önce belirttiğimiz gibi kalp daha fazla çalışır ve daha fazla kanı pompalar. Daha önce kalp sağlığı sorunu yaşamış olmasanız bile altta yatan kalp sağlığı sıkıntılarınız çıkabilir. Kalp krizi, sürekli göğüs ağrısı veya felç gibi durumlar kalbe yüklenen ekstra yükün sonucu olarak gün yüzüne çıkabilir. Bu yüzden gebelik öncesinde kalp sağlığınız hakkında doktorlardan bilgi almak ve gerekli önlemleri sağlamak oldukça önemli bir konu.
Sadece hamilelik döneminde değil doğumdan 6 hafta sonraya kadar kalp sağlığı yüksek riskli barındıran bir dönem içindedir. Buna rağmen çoğu kadın bu 6 haftalık süre boyunca doktorlarına görünmez. Hem hamilelik süresince hem hamilelik sonrasında kalp sağlığı sorunları ile karşılaşmamak için sağlık uzmanlarından destek almanız gerekir. Böylece oluşabilecek sorunlar daha erken tespit edilip sağlıklı bir şekilde çözüm odaklı bir hamilelik geçirebilirsiniz.
Hamilelikte Kalp Sağlığı Nasıl Korunur?
Peki tüm bu olası kalp sağlığı sorunlarını öğrendikten sonra hamilelikte kalp sağlığımızı nasıl koruyabilir? Aslına bakarsanız kalp sağlığı çok ciddi bir sorun olsa da alınan önlemler sayesinde gayet sağlıklı şekilde bebeğinizi dünyaya getirebilirsiniz. Bunun için hem hamilelik öncesinde hem hamilelik sırasında ve sonrasında düzenli bir şekilde sağlığınıza dikkat etmeniz gerekir. Hamile kalmadan önce ne kadar sağlıklı bir yaşam sürüyorsanız, sıkıntısız ve sağlıklı bir şekilde hamileliği atlatmanız o kadar yüksek olur.
Hamilelikte kalp sağlığını korumak için ilk olarak anne adayları kendi beden sağlığı hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Hamilelikte kalp sağlığı sorunları hala tam olarak önemi anlaşılmadığı için ihmal edilebiliyor. Kalp sağlığı sorununuz olsa bile bunu daha önce fark etmemiş olabilirsiniz. Bu yüzden kendinizi tamamen güvenceye almak ve olası sağlık sorunlarına yönelik önlem almak için hamilelik öncesinde kardiyoloğa görünmek oldukça yerinde bir karar olacaktır. Böylece kalp sağlığı sorununuz varsa çok geç olmadan gerekli adımları atabileceksiniz.
Bilinen kalp rahatsızlığı olan kadınlar gebelikten önce gebelik sırasında ve sonrasında kesinlikle doktor kontrolünde olmalı. Doktor kontrolünde özel önlemler alarak hamilelik sırasında kalpte oluşabilecek zararların önüne geçilmeli. Uzman kardiyologlar eşliğinde hamile kalmadan önce kalp sağlığınız hakkında kısa ve uzun vade riskleri tartışmak çok önemlidir ve hayati önem taşır. Hamilelik sırasında kalp ilaçlarının tamamının kullanılması güvenli olmadığı için yeni belirtiler ortaya çıkarsa hikayenizi önceden bilen doktorlarla süreci yönetmek sağlınız açısından en iyi karar olacaktır.
Journal of the American Heart Association (Amerikan Kalp Derneği Dergisi) yayınlanan veriler gebeliğin erken evrelerinde kalp sağlığının iyileştirilmesinin uzun vadede gebelik sürecinin iyi geçeceğine vurgu yapıyor. Özellikle kadınların verimli doğurganlık yıllarında sağlıklı yaşam tarzları ile beraber kalp sağlığı hastalık risklerinin ciddi ölçüde azaldığı belirtilmiş.
Günlük yaşantınız da ufak değişiklikler yaparak hamilelikte kalp sağlığınızı destekleyecek adımlar atmak oldukça önemlidir. Rutinlerinizdeki ufak değişiklikler kalp rahatsızlığı yaşam ihtimalinizi düşürecek ve daha sağlıklı bir gebelik geçirmenizi sağlayacaktır. Sağlıklı bir gebelik geçirmek için;
- Su içmeyi ihmal etmeyin. Vücudunuzun sağlıklı çalışması için kesinlikle susuz kalmaması gerekir.
- Hamileliğe olabildiğince en iyi fiziksel formunuzda girin. Hamileliği ne kadar sağlıklı bir vücutla girerseniz kalp sorunları riski de o kadar azalacaktır.
- Hamilelik öncesi ve hamilelik sırasında kalp için sağlıklı diyet listelerini doktorunuzla beraber takip edin. Meyve ve sebze, balık gibi yağsız proteinler ve yağsız süt ürünleri ile yapılan diyetler kalp sağlığınızı olumlu yönde etkileyecektir.
- Aşırı tuz, yapay tatlandırıcı, şeker kullanımını günlük yaşantınızdan çıkarın. Kan akışınızı olumsuz yönde etkileyecek bu gibi gıdalardan uzak durarak kalbinize yardımcı olun.
- Hareket edin ve kafeinden uzak durun. Hamilelik süresince daha az aktif bir yaşam sürmeniz oldukça doğal. En azından ufak yürüyüşler yaparak hareketi hayatınızdan eksik etmeyin. Hareketsizlik ve kafein kan basıncınızı arttıracağı için gün içinde ufak geziler kalbinizi güçlü tutmanızı sağlar.
- Doğumdan sonra da risk altında olduğunuzu unutmayın. Herhangi bir belirti halinde doktorunuza danışmaktan çekinmeyin. Tedbirler almak ve vücudunuzu sağlıklı bir şekilde takip etmek size oldukça fayda sağlayacaktır.
- Hamilelik süresince ya da doğumdan sonraki 6 haftalık dönemde nefes almada zorluk, göğüs ağrısı, tansiyon, kalp atış hızında aşırı artış hissederseniz bunlar olası bir kalp sorunun işareti olabilir. Vakit kaybetmeden doktorunuzla görüşerek kalp sağlığı sorunlarının önüne erkenden geçebilirsiniz.
Aşağıdaki yazımız da dikkatinizi çekebilir:
Gebelikte Kalp Sıkışması Nedir? : https://www.bebek.com/gebelikte-kalp-sikismasi-nedir/
