Tiroid bezinin salgıladığı T3 ve T4 hormonları, vücuttaki tüm metabolizmanın işleyişi, büyüme ve sinir sisteminin gelişimi gibi çok önemli fonksiyonlara etki ediyor. Eksikliği ise ciddi sorunlara yol açıyor. Memorial Hastanesi Pediatri Bölümü’nden Uzman Dr. Sinan Mahir Kayıran, “Tüm yenidoğan bebeklerin doğumu izleyen 4 ila 6’ıncı günlerde, hipotiroidi açısından taranmaları gereklidir.” diyor.
bebek.com: Tiroid Bezinin Önemi Nedir?
Dr. Sinan Mahir Kayıran:
Tiroid bezi yaklaşık 20-25 gr ağırlığında, boynun alt kısmına yerleşik, kelebeğe benzer iki bölümlü bir organdır. Tiroid bezinin salgıladığı T3 ve T4 hormonları, vücuttaki tüm metabolizmanın işleyişi, büyüme ve sinir sisteminin gelişimi gibi çok önemli fonksiyonlara etki ederken, kalsitonin ise kemiklere etki etmektedir.
bebek.com: Tiroid bezinin yetersiz çalışması olarak adlandırılan “hipotiroid” çocuklarda ne gibi sağlık sorunlarına yol açar?
Dr. Sinan Mahir Kayıran:
Tiroid bezinin yetersiz çalışması değişik yaş gruplarında farklı sağlık sorunlarıyla karşımıza çıkabilmektedir. Örneğin konjenital (doğumsal) hipotiroidi bulguları emme güçlüğü, kabızlık, uzamış sarılık, göbek fıtığı, kalın kaba ses, geniş fontanel (bıngıldak), karın gerginliği iken; büyük çocuklarda zeka geriliği, gelişme bozukluğu, anemi (kansızlık), şişmanlama, halsizlik, yorgunluk, adet düzensizliği, ellerde ve ayaklarda şişmeler, saç dökülmesi, ciltte kuruluk ve çatlamalar, tansiyon dengesizliği ve kabızlık görülür.
bebek.com: Hipotiroid doğumsal olarak mı sonradan mı görülür?
Dr. Sinan Mahir Kayıran:
Tiroid bezinin yetersiz çalışması olarak adlandırılan ‘Hipotiroidi,’ hem doğumsal hem de sonradan (edinsel) olabilir.
bebek.com: Hipotiroidi’nin sebepleri nelerdir?
Dr. Sinan Mahir Kayıran:
Doğumsal hipotiroidi vakalarının % 90’ı tiroid bezinin gelişme kusuruna bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Ayrıca yenidoğanın geçici hipotiroidisi, tiroid hormon sentez kusurları, annenin gebelikte radyoaktif iyot kullanımı, annede hamilelikte iyot eksikliği de doğumsal Hipotiroidi’yi ortaya çıkarmaktadır. Edinsel yani sonradan ortaya çıkan hipotiroidi grubu ise yenidoğan döneminden sonra görülen ve doğumsal olmayan hipotiroidi formlarıdır. En sık görüleni ‘otoimmun lenfositik’ tiroidittir. Ayrıca toimmun tiroidit (Hashimato tiroiditi), akut süpüratif tiroidit, subakut non süpüratif tiroidit ve iyot eksikliği edinsel hipotiroidi nedenleridir.
bebek.com: Hipotiroidi nasıl anlaşılır?
Dr. Sinan Mahir Kayıran:
Erken tanı ancak tarama testleri ile yapılabilir. Bu nedenle tüm yenidoğan bebeklerin doğumunu izleyen 4 ila 6’ıncı günlerde topuktan filtre kağıdına alınan tam kan örneğinde TSH ve/veya T4’ e bakılmaktadır. Tarama testleri ile ilk günlerde tanı konmayan vakalarda, serum TSH, T4 ve serbest T4 tayini ile tanıya varılır. Ayrıntılı öykü tanıda yardımcıdır. Konjenital hipotiroidide vakaların %60’ında yenidoğan döneminde kemik olgunlaşmasında gecikme vardır. 3-4 aydan önce el bileğinde henüz kemikleşme nüveleri ortaya çıkmadığından diz grafisi çekilir. Doğum ağırlığı 3000 gramın üzerinde olan yenidoğanda distal epifiz yokluğu konjenital (doğumsal) tiroid hormonu eksikliğine işaret eder. Büyük çocuklarda tiroid bezinde büyüme (Guatr) kan tetkikleri, sintigrafi ve ultrasonografi ile incelenir.
bebek.com: Her yeni doğan bebeğe hipotiroid testi yaptırmak gerekir mi?
Dr. Sinan Mahir Kayıran:
Tüm yenidoğan bebeklerin doğumu izleyen 4 ila 6’ıncı günlerde, hipotiroidi açısından taranmaları gereklidir.
bebek.com: Tedavisi nasıl yapılır?
Dr. Sinan Mahir Kayıran:
Tedavi tamamen nedene yöneliktir. Tiroid hormonu eksikliği yerine konulur. Tedavide L-tiroksin oral yoldan verilir. Erken tanı ve tedavi şart olup, bu sayede ağır zeka gerilikleri önlenebilmektedir.
bebek.com: Tedavide geç kalırsa, sorun kalıcı bir hastalığa dönüşebilir mi?
Dr. Sinan Mahir Kayıran:
Tedavide geç kalınırsa başta zeka geriliği olmak üzere ince motor hareketler ve öğrenmede (özellikle matematik) sorunlar sık görülmektedir.
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]Bebek sağlığı ile ilgili içerikler için https://www.bebek.com/bebek-sagligi/ 👶[/box]
