Ultrason yöntemi gebelik takibinde en çok kullanılan yöntemlerden biridir. Gelin, bu yöntemi yakından tanıyalım.
Doppler ultrason nedir? Neden yapılır?
Ultrason deyince akla ilk gelen görüntüler, elbette bebeğin iç organları ve büyüme hızıdır. Ancak Doppler ultrason, kan akışını ölçmek için kullanılan özel bir tekniktir.
Doppler ultrason, bebeğinizin beslenmesi ve oksijen alışı için çok önemlidir. Özellikle plasentada kan akışının yeterliliğini kontrol etmek ve gebelikteki olası riskleri erkenden tespit edebilmek için yapılır.
Gebelikte ultrason ne sıklıkla yapılmalıdır?
“Bir ultrason testine ne kadar sık girilmeli?” sorusu, pek çok anne adayının kafasında yer edinir. Normal bir gebelikte ultrason, üç ana dönemde yapılır:
1) Trimesterde gebeliğin doğruluğu ve kalp atışlarının kontrolü
2) Trimesterde bebeğin yapısal kontrolleri
3) Trimesterde bebeğin büyüme ve gelişim takibi
Ancak, riskli gebeliklerde ultrason sayısı daha fazla olabilir.
Ultrason raporunda geçen ‘BPD’, ‘HC’, ‘AC’, ‘FL’ gibi kısaltmalar ne anlama geliyor?
Bebeğin büyüme takibi, bu terimler sayesinde yapılır. BPD baş çapını, HC baş çevresini, AC karın çevresini, FL ise femur uzunluğunu ifade eder. Bu ölçümler, bebeğin gelişiminin takip edilmesine olanak tanır. Gelişimi takip etmek, doğumda olası komplikasyonları önceden görmek için çok önemlidir.
Bir annenin gebelik süresince en çok merak ettiği şeylerden biri de plasentasının doğru yerleşimidir. Plasenta, bebeğin hayat kaynağıdır. Plasenta previa (plasentanın rahim ağzına yakın olması durumu) gibi komplikasyonlar doğum sürecinde büyük sorunlara yol açabilir. Bebeğin doğum süreci için plasentanın doğru yerde olması doğum süreci için büyük önem taşır.
Amniyotik sıvı indeksi (AFI) nedir? Normal değerleri nelerdir?
Amniyotik sıvı, bebeğin güvenliğini ve sağlıklı gelişimini sağlamak için oldukça önemlidir. AFI, amniyotik sıvının miktarını ölçer. Normal değerlerin dışındaki sapmalar bebeğin sağlığına dair bir uyarı olabilir. Bu değerlerin 5-20 cm arasında olması gerekir. Düşük AFI, sıvı eksikliği anlamına gelir ve bu da erken doğuma sebebiyet verebilir veya bebekte gelişimsel problemler yaratabilir.
Ultrason raporunda ‘EFW’ ne anlama geliyor? Bebeğin tahmini kilosu nasıl hesaplanıyor?
Ultrason raporlarında sıkça karşılaşılan EFW (Estimated Fetal Weight) bebeğin tahmini kilosudur. Bebeğin tahmini kilosu, baş çevresi (HC), karın çevresi (AC) ve femur uzunluğu (FL) gibi ölçümlerle hesaplanır. Bu, büyüme takibini kolaylaştırır ve doğum sırasında bebeğin kilosunun ne olacağını tahmin edilmesine yardımcı olur.
Ultrason raporunda ‘uterin arter Doppler’ ne demektir?
Uterin arter Doppler, kan akışını ölçmek için kullanılan bir testtir. Bu test, plasentadaki kan akışını kontrol eder ve bebeğin yeterince beslenip beslenmediğinin anlaşılmasına olanak tanır. Eğer uterin arter Doppler testinde anormal bir sonuç elde edilirse, gebelik sürecinde plasenta yetersizliği ya da hipertansiyon gibi riskler göz önünde bulundurulur.
Bebeğin ense kalınlığı (NT) ölçümü neden yapılır? Normal değerleri nelerdir?
Bebeğin ense kalınlığı (NT) ölçümü, genetik hastalıkları tespit etmek için yapılan bir ultrason taramasıdır. NT ölçümü, Down sendromu gibi kromozomal hastalıkların olasılığını değerlendirir. 11-14. haftalar arasında yapılan bu ölçüm, bebeğin sağlığı hakkında önemli ipuçları verir.
Ultrason raporunda ‘koryonik villus’ veya ‘plasental kalınlık’ ne anlama geliyor?
Koryonik villus, plasentanın önemli bir parçasıdır ve bebeğin oksijen alımı ile besin transferinde kritik bir rol oynar. Doğum sürecinin sağlıklı ilerleyebilmesi için plasentanın doğru konumda olması büyük önem taşır. Plasental kalınlık ise plasentanın gelişim düzeyini gösterir ve bebeğin büyümesi ile genel sağlığını takip etmek açısından önemli bir kriterdir.
Bebeğin organlarının gelişimi ultrasonla nasıl değerlendiriliyor?
Bebeğin organları, ultrason sayesinde erken dönemde gelişimsel olarak izlenebilir. Ultrason sayesinde bebeğin; kalp, beyin, böbrekler ve diğer organlarının gelişimi değerlendirebilir. Herhangi bir gelişimsel sorun, bu testlerle tespit edilip tedavi süreci erken başlatılabilir.
Çakmak Erdem Hastanesi
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Funda Ayşe Demir
